Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Tamara Şuqaipovna Əliyeva (18 sentyabr 1924, Köhnə Atagi[d], Çeçen Muxtar Vilayəti[d] – may 1987, Qroznı) — Sovet və Rusiya çeçen aktrisası, müğənni, estrada rəqqasəsi, Çeçen-İnquş MSSR xalq artisti (1960), RSFSR-in əməkdar artisti (22.6.1978).
| Tamara Əliyeva | |
|---|---|
| Doğum tarixi | 18 sentyabr 1924 |
| Doğum yeri |
|
| Vəfat tarixi | may 1987 (62 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Vətəndaşlığı | |
| Fəaliyyəti | teatr aktrisası, müğənni, rəqqasə |
| Teatr | |
| Mükafatları |  |
Həyatı
Tamara Əliyeva 1924-cü il sentyabrın 18-də Köhnə Ataqi kəndində anadan olub. 1938-ci ildə Çeçen-İnquş Dram Teatrında aktrisa kimi fəaliyyətə başlayıb. Teatrda qısa müddət sonra tamaşalardakı əsas rolları ona etibar etməyə başladılar. O, rejissor N.Əlibeqovun səhnələşdirdiyi Mixail Lermontovun “Dövrümüzün qəhrəmanı” romanının tamaşasında “Bela”; K. Trenevin "Yarovaya məhəbbət" və başqaları pyeslərdə əsas rolları ifa etmişdir. Daha sonra Çeçenistan-İnquşetiyanın əməkdar artisti Yaraqi Zubayrayevlə ailə həyatı qurmuşdur.
Böyük Vətən müharibəsi başlayan gün teatr Vedenoya qastrol səfərində idi. Kişi aktyorların əksəriyyəti Vedenodan birbaşa cəbhəyə könüllü olaraq getdilər. Onların arasında Çeçenistan-İnquşetiyanın əməkdar artistləri İsmayıl İbrahimov, Usman Qorçxanov, Usman Alxazov, rejissor Səid-Əhməd Alxazov, rəssam M.Maqomayev, Abuxaji Tulikov və bir çox başqaları var idi. Cəbhədən yalnız üç nəfər sağ qayıtdı: S.Qandayev, X.Bekmurzayev, X.Şaipov.
Gəncliyinə və ya səhhətinə görə cəbhədə döyüşə bilməyən sənətçilər təbliğat-konsert briqadası yaradaraq Qızıl Ordu əsgərləri qarşısında çıxışlar etməyə başladılar. Aktyorlar bir neçə dəfə Şimali Qafqazın bütün cəbhə birləşmələrini gəzmişdilər.
Əsgərlərə “Oleko Dundiç” və “Adin Surxo” tamaşaları, ədəbi-musiqili kompozisiyalar nümayiş etdirilirdi. Teatrın adı verilən tankın düzəldilməsi üçün aktyorlar məvaciblərindən keçmişdilər. Fəal fəaliyyətlərinə görə aşağıdakı aktyorlar Çeçenistan-İnquş MSSR Ali Sovetinin fəxri fərmanları ilə təltif edildilər: Vaxa Tatayev, Əbdülhəmid Həmidov, Yaraqi Zubayrayev, A. Sadykov, M. Bazdayev, V. Dakaşev, Ömər Dimayev, A.İrimov, Mahmud Esambayev, A.İbrahimova, E.Qanukayeva, Aset İsayeva və Tamara Əliyeva. Mükafatlandırma mərasimindən iki həftə sonra çeçenlərin və inquşların deportasiyası başlandı.
Deportasiya illərində əri ilə bir-birini itirdilər. Nəhayət, Əliyeva onu tapanda o artıq başqası ilə evli idi. Daha sonra yenidən ailə qurdu və ikinci evliliyindən bir oğlan uşağı dünyaya gətirdi. Lakin bu evlilik də uzun sürmədi. O, kukla teatrında işləməyə başladı. 1946-1952-ci illərdə müğənni, rəqqasə kimi çıxış etmişdi.
1957-ci ildə vətənə döndükdən sonra yenidən doğma Çeçen-İnquş Dram Teatrında aktrisa kimi fəaliyyətə başladı. 1965-ci il mayın 1-də məşhur “Boj-Əli” tamaşasının premyerası baş tutdu. Tamara Əliyeva tamaşada baş qəhrəmanın həyat yoldaşı Züleyi canlandırırdı. Səhnəyə ilk çıxışından tamaşaçıları valeh etdi. O, çeçen qadını, zəhmətkeş, ocağın suveren məşuqəsini - şən, hazırcavab, möhkəm və qətiyyətli xarakteri ilə oynamışdı.
 | Boj-Əlinin həyat yoldaşı, aparıcı südçü Zülayın obrazını da tamaşanın uğuru adlandırmaq olar. Aktrisa T.Əliyevanın ifasında Zülay ağıllı, cazibədar, şəndir. Gözəl, mehribandır, axmaq ərini çatışmazlıqlarına baxmayaraq sevir. - K.Krivitski "Teatr" jurnalında yazırdı (№ 11, 1965). |  |
Əliyeva Çeçen-İnquş Dram Teatrının səhnəsində yüzə yaxın rol oynamışdır.
Ailəsi
- Həyat yoldaşı - RSFSR xalq artisti, Xanbaba Nurədilov adına Çeçenistan Dövlət Dram Teatrının aparıcı aktyoru Yaraqi Zubayrayev;
- Əmisi - general Erisxan Əliyev.
- Oğlu - Beslan, Çeçen-İnquş Kukla Teatrının aktyoru
İstinadlar
- "Тамара Алиева. Пленительная звезда чеченского театра". 2021-10-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-10-26.
- "АЛИ'ЕВА Тамара Шугаиповна". 2021-10-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-10-26.
Ədəbiyyat
- Марков, Павел Александрович, Мокульский С. С. Театральная энциклопедия. 6. Москва: Советская энциклопедия. 1967.
Xarici keçidlər
- Аза Газиева. "Тамара Алиева. Пленительная звезда чеченского театра". Информационное агентство «Чечен-Инфо». 2012-06-26. İstifadə tarixi: 2015-02-23.
- "Алиева Тамара Шугаиповна". Новости театрального искусства. İstifadə tarixi: 2015-02-23.
- Аза Газиева. "Она была актрисой". Вести Республики. 2012-06-26. İstifadə tarixi: 2015-02-23.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Tamara Suqaipovna Eliyeva 18 sentyabr 1924 Kohne Atagi d Cecen Muxtar Vilayeti d may 1987 Qrozni Sovet ve Rusiya cecen aktrisasi mugenni estrada reqqasesi Cecen Inqus MSSR xalq artisti 1960 RSFSR in emekdar artisti 22 6 1978 Tamara EliyevaDogum tarixi 18 sentyabr 1924 1924 09 18 Dogum yeri Kohne Atagi d Urus Martan rayonu Cecen Muxtar Vilayeti d RSFSR SSRIVefat tarixi may 1987 62 yasinda Vefat yeri Qrozni Cecen Inqus MSSR RSFSR SSRIVetendasligi SSRIFealiyyeti teatr aktrisasi mugenni reqqaseTeatr Xanbaba Nuredilov adina Cecenistan Dovlet Dram TeatriMukafatlariHeyatiTamara Eliyeva 1924 cu il sentyabrin 18 de Kohne Ataqi kendinde anadan olub 1938 ci ilde Cecen Inqus Dram Teatrinda aktrisa kimi fealiyyete baslayib Teatrda qisa muddet sonra tamasalardaki esas rollari ona etibar etmeye basladilar O rejissor N Elibeqovun sehnelesdirdiyi Mixail Lermontovun Dovrumuzun qehremani romaninin tamasasinda Bela K Trenevin Yarovaya mehebbet ve basqalari pyeslerde esas rollari ifa etmisdir Daha sonra Cecenistan Inqusetiyanin emekdar artisti Yaraqi Zubayrayevle aile heyati qurmusdur Boyuk Veten muharibesi baslayan gun teatr Vedenoya qastrol seferinde idi Kisi aktyorlarin ekseriyyeti Vedenodan birbasa cebheye konullu olaraq getdiler Onlarin arasinda Cecenistan Inqusetiyanin emekdar artistleri Ismayil Ibrahimov Usman Qorcxanov Usman Alxazov rejissor Seid Ehmed Alxazov ressam M Maqomayev Abuxaji Tulikov ve bir cox basqalari var idi Cebheden yalniz uc nefer sag qayitdi S Qandayev X Bekmurzayev X Saipov Gencliyine ve ya sehhetine gore cebhede doyuse bilmeyen senetciler tebligat konsert briqadasi yaradaraq Qizil Ordu esgerleri qarsisinda cixislar etmeye basladilar Aktyorlar bir nece defe Simali Qafqazin butun cebhe birlesmelerini gezmisdiler Esgerlere Oleko Dundic ve Adin Surxo tamasalari edebi musiqili kompozisiyalar numayis etdirilirdi Teatrin adi verilen tankin duzeldilmesi ucun aktyorlar mevaciblerinden kecmisdiler Feal fealiyyetlerine gore asagidaki aktyorlar Cecenistan Inqus MSSR Ali Sovetinin fexri fermanlari ile teltif edildiler Vaxa Tatayev Ebdulhemid Hemidov Yaraqi Zubayrayev A Sadykov M Bazdayev V Dakasev Omer Dimayev A Irimov Mahmud Esambayev A Ibrahimova E Qanukayeva Aset Isayeva ve Tamara Eliyeva Mukafatlandirma merasiminden iki hefte sonra cecenlerin ve inquslarin deportasiyasi baslandi Deportasiya illerinde eri ile bir birini itirdiler Nehayet Eliyeva onu tapanda o artiq basqasi ile evli idi Daha sonra yeniden aile qurdu ve ikinci evliliyinden bir oglan usagi dunyaya getirdi Lakin bu evlilik de uzun surmedi O kukla teatrinda islemeye basladi 1946 1952 ci illerde mugenni reqqase kimi cixis etmisdi 1957 ci ilde vetene dondukden sonra yeniden dogma Cecen Inqus Dram Teatrinda aktrisa kimi fealiyyete basladi 1965 ci il mayin 1 de meshur Boj Eli tamasasinin premyerasi bas tutdu Tamara Eliyeva tamasada bas qehremanin heyat yoldasi Zuleyi canlandirirdi Sehneye ilk cixisindan tamasacilari valeh etdi O cecen qadini zehmetkes ocagin suveren mesuqesini sen hazircavab mohkem ve qetiyyetli xarakteri ile oynamisdi Boj Elinin heyat yoldasi aparici sudcu Zulayin obrazini da tamasanin uguru adlandirmaq olar Aktrisa T Eliyevanin ifasinda Zulay agilli cazibedar sendir Gozel mehribandir axmaq erini catismazliqlarina baxmayaraq sevir K Krivitski Teatr jurnalinda yazirdi 11 1965 Eliyeva Cecen Inqus Dram Teatrinin sehnesinde yuze yaxin rol oynamisdir AilesiHeyat yoldasi RSFSR xalq artisti Xanbaba Nuredilov adina Cecenistan Dovlet Dram Teatrinin aparici aktyoru Yaraqi Zubayrayev Emisi general Erisxan Eliyev Oglu Beslan Cecen Inqus Kukla Teatrinin aktyoruIstinadlar Tamara Alieva Plenitelnaya zvezda chechenskogo teatra 2021 10 26 tarixinde Istifade tarixi 2021 10 26 ALI EVA Tamara Shugaipovna 2021 10 26 tarixinde Istifade tarixi 2021 10 26 EdebiyyatMarkov Pavel Aleksandrovich Mokulskij S S Teatralnaya enciklopediya 6 Moskva Sovetskaya enciklopediya 1967 Xarici kecidlerAza Gazieva Tamara Alieva Plenitelnaya zvezda chechenskogo teatra Informacionnoe agentstvo Chechen Info 2012 06 26 Istifade tarixi 2015 02 23 Alieva Tamara Shugaipovna Novosti teatralnogo iskusstva Istifade tarixi 2015 02 23 Aza Gazieva Ona byla aktrisoj Vesti Respubliki 2012 06 26 Istifade tarixi 2015 02 23