Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Vedeno (çeç. Ведана) — Çeçenistan Respublikasında, Vedeno rayonu ərazisində yerləşən kənd. İnzibati cəhətdən Vedeno rayonunun və Vedeno kənd sovetliyinin mərkəzidir. Vedeno kənd inzibati vahidliyinin yeganə yaşayış məntəqəsidir.
| Vedeno | |
|---|---|
| Ведана | |
 | |
| Ölkə | |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Əsası qoyulub | 940 |
| Mərkəzin hündürlüyü | 717 m |
| Saat qurşağı | |
| Əhalisi | |
| Əhalisi |
|
| Rəsmi dili | |
| Rəqəmsal identifikatorlar | |
| Poçt indeksi | 366330 |
| | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Coğrafiya
Kənd Vedemo rayonunun mərkəzində, Xulxulau və Axkiçu çayları arasında yerləşir. Qroznı şəhərindən 67 km cənub-şərqdədir.
Kənd faktiki olaraq şimal-qərbdə Zelamxin-Kotar, cənub-şərqdə isə Dışne-Vedemo kəndlərinə birləşmişdir. Yaxınlığında yerləşən digər yaşayış məntəqələri: cənub-qərbdə Neftyanka, qərbdə Eşilxatoy, şimal-şərqdə Ersenoy.
Kənd ərazisi dəniz səviyyətindən ortalama olaraq 722 metr yüksəklikdə yerləşir. Kəndin cənub hissəsindən Xoroç silsiləsi keçir.
Baş Qafqaz silsiləsinin yaxınlığına görə iqlim rütubətli və mülayimdir. Havanın orta illik tremperaturu +9.0°С təşkil edir. İyul ayının orta temperaturu +21.5°С, yanvar ayının orta temperaturu isə -4.0°С-dir. Orta illik yağıntının miqdarı 600 mm-dir.
Tarixi
XIX əsrin ortalarında Şimali Qafqaz imamlığının sonuncu paytaxtı olmuşdur — 1829—1859-ci illərdə Dağıstan və Çeçenistan ərazisində mövcud olmuş teokratik islam dövləti.
1 aprel 1859-cu ildə Qafqaz müharibəsinin gedişində kənd rus qoşunları tərəfindən ələ keçirilmişdir. Bundan sonra kənddə Vedemo qalası inşa edilmişdir.
1919-cu ilin sentyabr ayından 1920-ci ilin mart ayına qədər mövcud olmuş Şimali Qafqaz Əmirliyinin mərkəzi olmuşdur. Bir islam dövləti olan əmirlik, Çeçenistan, Qərbi Dağıstan ərazisində avar əsili Uzun Hacı tərəfindən qurulmuş və Anton Denikin ordusubna qarşı vuruşmuşdur. Vedenoda əmirlik üçün pullar dərc edilirdi. Pul üçün müxtəlif növ kağızdan istifadə edilirdi.
Çeçen və İnquş MSSR-ndan çeçen və inquşların Mərkəzi Asiyaya deportasiyası zamanı Vedeno qorunub saxlanılan nadir kəndlərdən biri olmuşdur. Bununla belə RSFSR Ali Sovetinin 7 iyun 1994-cü il qərarına əsasən ÇİMSSR ərazisinə daxil olan Vedeno rayonu ərazisində Dağıstan MSSR Vedeno rayonu təşkil edilir.
Çeçen-İnquş Muxtar Sovet Sosialist Respublikasının bərpasından sonra rayon yenidən respublikanın tərkibinə qatılır.
Birinci Çeçenistan müharibəsi zamanı Vedeno 3 iyun 1995-ci ildə ruslar tərəfindən ələ keçirilir və kompaniyanın sonlarına qədər əldə saxlanılır.
İkinci çeçen müharibəsində, 17 noyabr 1999-cu ildə Vedemoda rus qounları Vedenoi uğrunda gedən döyüşlərdə ağır itki vermişdir. nəticədə 12 nəfər ölmüş və 2 nəfər əsir götürülmüşdür. Vedeno yenidən 2000-ci ilin 11 yanvar tarixində ələ keçirilmişdir.
2001-ci ilin avqustunda mücahidlər kənddə müntəzəm rus qoşunları ilə toqquşdu və bu zaman hərbi komendantın ofisinə hücum edildi..
Əhali
- Milli tərkib
2010-cu il Ümumrusiya siyahıya alınmasının məlumatlarına görə kəndin milli tərkibi haqqında aşağıdakı məlumatlar verilmişdir:
| Xalq | Say, nəf. | Ümumi əhaliyə olan nisbəti, % |
|---|---|---|
| çeçenlər | 2257 | 70,84 % |
| ruslar | 323 | 10,14 % |
| avarlar | 140 | 4,40 % |
| ləzgilər | 106 | 3,33 % |
| tabasaranlılar | 58 | 1,83 % |
| qumuqlar | 54 | 1,69 % |
| digərləri | 234 | 7,34 % |
| bildirməyənlər | 14 | 0,44 % |
| ümumi | 3186 | 100,00 % |
Fauna
1999-cu ildə rayon ərazisində, Vedeno kəndionin yaxınlığında rus herpotoloqlar, Qafqaz kərtənkələsinin yerli yarımnövünü aşkarlayırlar. Yarımnövün adı kəndin adı ilə Darevskia caucasica vedenica ( & 1999) olaraq adlandırılır
Qalereya
İstinadlar
- http://www.gks.ru/free_doc/2016/oktmo/tom4_oktmo.rar.
- "Таблица 5. Численность населения России, федеральных округов, субъектов Российской Федерации, городских округов, муниципальных районов, муниципальных округов, городских и сельских поселений, городских населенных пунктов, сельских населенных пунктов с населением 3000 человек и более" (XLSX) (rus). 2022-09-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-09-01..
- "Веденский сельский округ (Веденский район)". 2012-01-29 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-07-14.
- . 2016-03-04 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-08.
- "Жизнь после денег. Сто лет назад в России произошло удивительное событие. Закончились деньги. Совсем. Газета «КоммерсантЪ» 28.02.2018". 2019-04-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-10-08.
- "Десантная группа погибла в бою под Ведено". 2012-01-11 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-10-08.
- "Статья в газете «Коммерсантъ»". 2015-04-02 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-10-08.
- . 2015-09-29 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-08.
Mənbə
- . Администрация Веденского муниципального района Чеченской республики. 2013-01-01. 2019-10-08 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-09-04.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vedeno cec Vedana Cecenistan Respublikasinda Vedeno rayonu erazisinde yerlesen kend Inzibati cehetden Vedeno rayonunun ve Vedeno kend sovetliyinin merkezidir Vedeno kend inzibati vahidliyinin yegane yasayis menteqesidir VedenoVedana42 57 41 sm e 46 06 13 s u Olke RusiyaTarixi ve cografiyasiEsasi qoyulub 940Merkezin hundurluyu 717 mSaat qursagi UTC 03 00EhalisiEhalisi 4 303 nef 2021 Resmi dili Cecen dili rus diliReqemsal identifikatorlarPoct indeksi 366330Xeriteni goster gizle Vedeno Vikianbarda elaqeli mediafayllarCografiyaKend Vedemo rayonunun merkezinde Xulxulau ve Axkicu caylari arasinda yerlesir Qrozni seherinden 67 km cenub serqdedir Kend faktiki olaraq simal qerbde Zelamxin Kotar cenub serqde ise Disne Vedemo kendlerine birlesmisdir Yaxinliginda yerlesen diger yasayis menteqeleri cenub qerbde Neftyanka qerbde Esilxatoy simal serqde Ersenoy Kend erazisi deniz seviyyetinden ortalama olaraq 722 metr yukseklikde yerlesir Kendin cenub hissesinden Xoroc silsilesi kecir Bas Qafqaz silsilesinin yaxinligina gore iqlim rutubetli ve mulayimdir Havanin orta illik tremperaturu 9 0 S teskil edir Iyul ayinin orta temperaturu 21 5 S yanvar ayinin orta temperaturu ise 4 0 S dir Orta illik yagintinin miqdari 600 mm dir TarixiTeodor Qorselt Vedeniya kendinin muhasiresi 1859 XIX esrin ortalarinda Simali Qafqaz imamliginin sonuncu paytaxti olmusdur 1829 1859 ci illerde Dagistan ve Cecenistan erazisinde movcud olmus teokratik islam dovleti 1 aprel 1859 cu ilde Qafqaz muharibesinin gedisinde kend rus qosunlari terefinden ele kecirilmisdir Bundan sonra kendde Vedemo qalasi insa edilmisdir 1919 cu ilin sentyabr ayindan 1920 ci ilin mart ayina qeder movcud olmus Simali Qafqaz Emirliyinin merkezi olmusdur Bir islam dovleti olan emirlik Cecenistan Qerbi Dagistan erazisinde avar esili Uzun Haci terefinden qurulmus ve Anton Denikin ordusubna qarsi vurusmusdur Vedenoda emirlik ucun pullar derc edilirdi Pul ucun muxtelif nov kagizdan istifade edilirdi Cecen ve Inqus MSSR ndan cecen ve inquslarin Merkezi Asiyaya deportasiyasi zamani Vedeno qorunub saxlanilan nadir kendlerden biri olmusdur Bununla bele RSFSR Ali Sovetinin 7 iyun 1994 cu il qerarina esasen CIMSSR erazisine daxil olan Vedeno rayonu erazisinde Dagistan MSSR Vedeno rayonu teskil edilir Cecen Inqus Muxtar Sovet Sosialist Respublikasinin berpasindan sonra rayon yeniden respublikanin terkibine qatilir Birinci Cecenistan muharibesi zamani Vedeno 3 iyun 1995 ci ilde ruslar terefinden ele kecirilir ve kompaniyanin sonlarina qeder elde saxlanilir Ikinci cecen muharibesinde 17 noyabr 1999 cu ilde Vedemoda rus qounlari Vedenoi ugrunda geden doyuslerde agir itki vermisdir neticede 12 nefer olmus ve 2 nefer esir goturulmusdur Vedeno yeniden 2000 ci ilin 11 yanvar tarixinde ele kecirilmisdir 2001 ci ilin avqustunda mucahidler kendde muntezem rus qosunlari ile toqqusdu ve bu zaman herbi komendantin ofisine hucum edildi EhaliMilli terkib 2010 cu il Umumrusiya siyahiya alinmasinin melumatlarina gore kendin milli terkibi haqqinda asagidaki melumatlar verilmisdir Xalq Say nef Umumi ehaliye olan nisbeti cecenler 2257 70 84 ruslar 323 10 14 avarlar 140 4 40 lezgiler 106 3 33 tabasaranlilar 58 1 83 qumuqlar 54 1 69 digerleri 234 7 34 bildirmeyenler 14 0 44 umumi 3186 100 00 Fauna1999 cu ilde rayon erazisinde Vedeno kendionin yaxinliginda rus herpotoloqlar Qafqaz kertenkelesinin yerli yarimnovunu askarlayirlar Yarimnovun adi kendin adi ile Darevskia caucasica vedenica amp 1999 olaraq adlandirilirQalereyaIstinadlarhttp www gks ru free doc 2016 oktmo tom4 oktmo rar Tablica 5 Chislennost naseleniya Rossii federalnyh okrugov subektov Rossijskoj Federacii gorodskih okrugov municipalnyh rajonov municipalnyh okrugov gorodskih i selskih poselenij gorodskih naselennyh punktov selskih naselennyh punktov s naseleniem 3000 chelovek i bolee XLSX rus 2022 09 01 tarixinde Istifade tarixi 2022 09 01 Vedenskij selskij okrug Vedenskij rajon 2012 01 29 tarixinde Istifade tarixi 2011 07 14 2016 03 04 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 10 08 Zhizn posle deneg Sto let nazad v Rossii proizoshlo udivitelnoe sobytie Zakonchilis dengi Sovsem Gazeta Kommersant 28 02 2018 2019 04 18 tarixinde Istifade tarixi 2019 10 08 Desantnaya gruppa pogibla v boyu pod Vedeno 2012 01 11 tarixinde Istifade tarixi 2019 10 08 Statya v gazete Kommersant 2015 04 02 tarixinde Istifade tarixi 2019 10 08 2015 09 29 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 10 08 Menbe Administraciya Vedenskogo municipalnogo rajona Chechenskoj respubliki 2013 01 01 2019 10 08 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 09 04