Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Türküstan MSSR (rus. Туркестанская АССР) — 30 aprel 1918-ci ildən 27 oktyabr 1924-cü ilədək mövcud olmuş muxtar respublika.
| Tarixi dövlət | |||||
| Türküstan Muxtar Sovet Sosialist Respublikası | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Türküstan Muxtar Sovet Sosialist Respublikası | |||||
| |||||
 Türküstan MSSR 1922-ci ildə | |||||
| | |||||
| Paytaxt | Daşkənd | ||||
| Əhalisi |
| ||||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||||
Tarixi
1905-ci ildə Daşkənddə Mustafa Çokayın rəhbərliyi ilə Türkistan Müsəlmanları Konqresi təşkil edildi. Bu konqresdə Türk bölgələrinin soylu ailələrdən gələn özbək, tatar, qazax, qırğız, türkmən və başqırd liderləri Türkistan Müsəlman Şurası altında birləşdi. Bu hərəkata türk ziyalıları da qoşulmuşdu.
Türkistan Müsəlman Şurası üç əhəmiyyətli qərar qəbul etmişdi:
- 1. Orta Asiyada İslamı müasirləşdirmək;
- 2. Köçəri xalqların mədəniyyətini qorumaq;
- 3. Türkistandan rusları uzaqlaşdırmaq.
20 aprel 1918 və 1 may 1918 tarixləri ərzində təşkil edilən 5-ci Konqresdə "Türkistan Sovet Respublikasına dair vəziyyət" təsdiq edilmiş və Rusiya İmperiyasına bağlı olan Türkistan Krayının torpaqlarında 30 aprel 1918 tarixində Türkistan Sosialist Federativ Respublikası adı altında Türkistan MSSR qurulmuşdur. 4 oktyabr 1918 və 15 oktyabr 1918 tarixləri ərzində təşkil edilən 6-cı Sovet Türkistanı Fövqəladə Konqresi Türkistan MSSR konstitusiyasını qəbul etmişdir. Həmin dövrdə ərazidə 5 milyon insan məskunlaşmışdı. Türkistan Kommunist Partiyası ölkədə öncül partiya idi. 1921-ci ildə Türkistan MSSR Sovet İttifaqının tərkibinə daxil oldu.
Türkistan Müsəlman Şurası
Şura Qazax və qırğızların Alaş Orda bölgəsi, tatar və başqırdların İdil-Ural bölgəsi (Türk-Tatar Komitəsi) və ya İtələnil-Xəncər hökuməti, özbək və türkmənlərin Türkistan muxtariyyəti müstəqil olduqdan sonra gələcəkdə Türkistan Milli Dövləti olaraq birləşməyi təklif edirdi.
Türkistan Milli Muxtar Hükuməti 1917-ci ildə, rus inqilabının meydana gəldiyi dövrlərdə Xivə, Kokand və Buxara xanlıqlarının ərazisində müstəqilliyini elan etmiş və gələcəkdə digər iki türk bölgəsi (Alaş Orda və İtələnil-Ural) ilə birləşməyi nəzərdə tuturdu. Türkistan hökuməti Mustafa Çokay tərəfindən qurulmuşdu və məclis Xivə, Kokand və Buxara xanlıqlarının nümayəndələrindən təşkil olunmuşdu. Kokandı paytaxt olaraq seçən Türkistan müstəqilliyini elan edəndən sonra Sovet Rusiyası Daşkənddəki qüvvələrini dərhal Kokand üzərinə yönəltdi. Qısa bir müddət sonra Buxara və Xivə ərazisində qurulan yarımmüstəqil dövlət ləğv edildi. Ərazidə Sovet işğalına qarşı Basmaçı hərəkatı başlandı və 1931-ci ilə qədər davam etdi.
Türküstan hökuməti torpaqlarında 1918-ci ildə Türkistan Muxtar Sovet Sosialist Respublikası quruldu.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu adin diger istifade formalari ucun bax Turkustan deqiqlesdirme Turkustan MSSR rus Turkestanskaya ASSR 30 aprel 1918 ci ilden 27 oktyabr 1924 cu iledek movcud olmus muxtar respublika Tarixi dovletTurkustan Muxtar Sovet Sosialist RespublikasiTurkustan Muxtar Sovet Sosialist RespublikasiBayraq GerbTurkustan MSSR 1922 ci ilde 30 aprel 1918 27 oktyabr 1924Paytaxt DaskendEhalisi 5 221 963 nef 1920 Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixi1905 ci ilde Daskendde Mustafa Cokayin rehberliyi ile Turkistan Muselmanlari Konqresi teskil edildi Bu konqresde Turk bolgelerinin soylu ailelerden gelen ozbek tatar qazax qirgiz turkmen ve basqird liderleri Turkistan Muselman Surasi altinda birlesdi Bu herekata turk ziyalilari da qosulmusdu Turkistan Muselman Surasi uc ehemiyyetli qerar qebul etmisdi 1 Orta Asiyada Islami muasirlesdirmek 2 Koceri xalqlarin medeniyyetini qorumaq 3 Turkistandan ruslari uzaqlasdirmaq 20 aprel 1918 ve 1 may 1918 tarixleri erzinde teskil edilen 5 ci Konqresde Turkistan Sovet Respublikasina dair veziyyet tesdiq edilmis ve Rusiya Imperiyasina bagli olan Turkistan Krayinin torpaqlarinda 30 aprel 1918 tarixinde Turkistan Sosialist Federativ Respublikasi adi altinda Turkistan MSSR qurulmusdur 4 oktyabr 1918 ve 15 oktyabr 1918 tarixleri erzinde teskil edilen 6 ci Sovet Turkistani Fovqelade Konqresi Turkistan MSSR konstitusiyasini qebul etmisdir Hemin dovrde erazide 5 milyon insan meskunlasmisdi Turkistan Kommunist Partiyasi olkede oncul partiya idi 1921 ci ilde Turkistan MSSR Sovet Ittifaqinin terkibine daxil oldu Turkistan Muselman SurasiSura Qazax ve qirgizlarin Alas Orda bolgesi tatar ve basqirdlarin Idil Ural bolgesi Turk Tatar Komitesi ve ya Itelenil Xencer hokumeti ozbek ve turkmenlerin Turkistan muxtariyyeti musteqil olduqdan sonra gelecekde Turkistan Milli Dovleti olaraq birlesmeyi teklif edirdi Turkistan Milli Muxtar Hukumeti 1917 ci ilde rus inqilabinin meydana geldiyi dovrlerde Xive Kokand ve Buxara xanliqlarinin erazisinde musteqilliyini elan etmis ve gelecekde diger iki turk bolgesi Alas Orda ve Itelenil Ural ile birlesmeyi nezerde tuturdu Turkistan hokumeti Mustafa Cokay terefinden qurulmusdu ve meclis Xive Kokand ve Buxara xanliqlarinin numayendelerinden teskil olunmusdu Kokandi paytaxt olaraq secen Turkistan musteqilliyini elan edenden sonra Sovet Rusiyasi Daskenddeki quvvelerini derhal Kokand uzerine yoneltdi Qisa bir muddet sonra Buxara ve Xive erazisinde qurulan yarimmusteqil dovlet legv edildi Erazide Sovet isgalina qarsi Basmaci herekati baslandi ve 1931 ci ile qeder davam etdi Turkustan hokumeti torpaqlarinda 1918 ci ilde Turkistan Muxtar Sovet Sosialist Respublikasi quruldu Hemcinin baxTurkistan muxtariyyeti Ozbekistan SSR Turkmenistan SSR Tacikistan MSSR Qara Qirgiz Muxtar Vilayeti Qaraqalpaqistan Muxtar Vilayeti Qirgizistan MSSR