Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Rusiya Türküstanı və ya Rus Türküstanı (rus. Русский Туркестан) — 1867–1918-ci illərdə Türküstan bölgəsində Rusiya imperiyasına bağlı quberniya.
| Rus Türküstanı | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Русский Туркестан | |||||
| |||||
| Ölkə | Rusiya İmperiyası | ||||
| İnzibati mərkəz | Daşkənd | ||||
| Tarixi və coğrafiyası | |||||
| Yaradılıb | 1867 | ||||
| Ləğv edilib | 1918 | ||||
| Sahəsi | 1,707,003 km2 (659,078 sq mi) km² | ||||
| Əhalisi | |||||
| Əhalisi | 5,280,983 nəfər | ||||
 | |||||
| |||||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||||
Rusiya Türküstanı bölgənin 1860-cı illərin əvvəllərində ruslar tərəfindən ələ keçirilməsi ilə qurulmuş, 1918-ci ildə Bolşevik inqilabının nəticəsi olaraq Rusiya imperiyasının süqut etməsi ilə ləğv olunmuşdur.
Tarixi
1865-ci ildə Orenburq general qubernatoru tərkibində Türküstan bölgəsi yaradıldı.
1867-ci il 11 iyul tarixli sərəncamla Türküstan bölgəsi iki bölgəni — general qubernatorun iqamətgahının yerləşdiyi Daşkənddə mərkəzi olan Sirdaryo bölgəsini və Semirechensky bölgəsini — Verny şəhərində bir mərkəzi olan müstəqil Türküstan general-qubernatoruna çevrildi.
General-qubernatorun köməkçisi vəzifəsi 1899-cu ildə quruldu (Hərbi şöbə üçün 176/1899 nömrəli əmr və Dövlət Şurasının 1900-cü il 3 (15) nömrəli qərarı ilə təsdiq edildi).
1868-ci ildən və 30 ildən çoxdur ki, məşhur rus tədqiqatçısı S. I. Jilinsky Türküstanı tədqiq edir.
1868-ci ildə Zəravşan rayonu Türküstan general-qubernatorluğuna qatıldı, daha sonra 1887-ci ildə Səmərqənd vilayətinə çevrildi. 1874-cü ildə Amudərya rayonu yarandı. 1876-cı ildə Fərqanə vadisində Kökənd xanlığının ərazisi fəth olunduqdan sonra Fərqanə Bölgəsi meydana gəldi. 1881-ci ildə bir mərkəzi Asxabad ilə İranla sərhəddəki Rusiya Transxəzər mülkləri əvvəlcə Qafqaz qubernatorluğunun inzibati tabeliyində olan Transxəzər bölgəsi şəklində inzibati qaydada edam edildi. Ancaq 1897-ci ildə bu ərazi Türküstan general qubernatoru tərkibinə keçdi.
1916-cı ildə yerli əhalini əmək batalyonlarına çağıran bir fərmanla yayılan Basmachi üsyanında narazılıqlar artdı (onlar əvvəllər hərbi xidmətdən azad edilmişdilər). Minlərlə mühacir öldürüldü və bu, xüsusən də köçəri əhaliyə qarşı rus repressiyaları ilə qarşılandı. 1916-cı ildə onları öldürən ruslardan qaçmaq üçün özbəklər, qazaxlar və qırğızlar Çinə qaçdılar. Sincan, müsəlmanlar Rusiya hökuməti tərəfindən çağırışla üzləşdikdən sonra qazaxların ruslardan qaçması üçün bir ziyarətgaha çevrildi. Türkmanların, qırğızların və qazaxların hamısına 1916-cı il Rusiya hökumətinin təyin etdiyi çağırış nəticəsində yaranan üsyan təsir etdi. 25 iyun 1916-cı ildə verilmiş corvee çağırışında görünməkdədir
Qubernatorlar
- Mixail Qriqoryeviç Çernyayev (hərbi qubernator, 1865–1867)
- Dmitri İlyiç Romanovski (mülki qubernator, 1866–1867)
Ümumi qubernatorlar:
- Kostantin Petroviç fon Kaufman (1867–1881)
- Gerasim Alekseviç Kolpakovski (1881–1882)
- Mixail Çernyayev (1882–1884)
- Nikolay Rozenbax (1884–1889)
- Aleksandr Borisoviç Vrevski (1889–1898)
- Sergey Mixailyoviç Dukovski (1898–1901)
- Nikolay Aleksandroviç Tevyaşev (1904–1905)
- Vsevolod Viktoroviç Zaxarov (1905–1906)
- Demyan İvanoviç Subbotin (1906)
- Yevgeni Osipoviç Matsievski (1906)
- Nikolay İvanoviç Qrodekov (1906–1908)
- Pavel İvanoviç Misçenko (1908–1909)
- Aleksandr Vasilyeviç Samsonov (1909–1910)
- Vasili İvanoviç Pokotilo (1910–1911)
- Aleksandr Vasilyeviç Samsonov (1911–1914)
- Fedor Vladimiroviç Martson (1914–1916)
- Mixail Romanoviç Erofeyev (1916)
- Aleksey Kuropatkin (1916–1917)
İstinadlar
- Daniel Brower. Turkestan and the Fate of the Russian Empire. 2012. səh. 26. ISBN .
- Andrew D. W. Forbes. Warlords and Muslims in Chinese Central Asia: A Political History of Republican Sinkiang. 1986. səh. 17. ISBN .
- Sebastien Peyrouse. Turkmenistan: Strategies of Power, Dilemmas of Development. Routledge. 2015. səh. 29. ISBN .
- . raex.com. 2012-07-16 tarixində orijinalından arxivləşdirilib.
- Didar Kassymova. Zhanat Kundakbayeva and Ustina MarkusHistorical Dictionary of Kazakhstan. səh. 228.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Rusiya Turkustani ve ya Rus Turkustani rus Russkij Turkestan 1867 1918 ci illerde Turkustan bolgesinde Rusiya imperiyasina bagli quberniya Rus TurkustaniRusskij TurkestanBayraq GerbOlke Rusiya ImperiyasiInzibati merkez DaskendTarixi ve cografiyasiYaradilib 1867Legv edilib 1918Sahesi 1 707 003 km2 659 078 sq mi km EhalisiEhalisi 5 280 983 neferArdicilliqTurkistan Muxtar Sovet Sosialist Respublikasi Vikianbarda elaqeli mediafayllar Rusiya Turkustani bolgenin 1860 ci illerin evvellerinde ruslar terefinden ele kecirilmesi ile qurulmus 1918 ci ilde Bolsevik inqilabinin neticesi olaraq Rusiya imperiyasinin suqut etmesi ile legv olunmusdur Tarixi1865 ci ilde Orenburq general qubernatoru terkibinde Turkustan bolgesi yaradildi 1867 ci il 11 iyul tarixli serencamla Turkustan bolgesi iki bolgeni general qubernatorun iqametgahinin yerlesdiyi Daskendde merkezi olan Sirdaryo bolgesini ve Semirechensky bolgesini Verny seherinde bir merkezi olan musteqil Turkustan general qubernatoruna cevrildi General qubernatorun komekcisi vezifesi 1899 cu ilde quruldu Herbi sobe ucun 176 1899 nomreli emr ve Dovlet Surasinin 1900 cu il 3 15 nomreli qerari ile tesdiq edildi 1868 ci ilden ve 30 ilden coxdur ki meshur rus tedqiqatcisi S I Jilinsky Turkustani tedqiq edir 1868 ci ilde Zeravsan rayonu Turkustan general qubernatorluguna qatildi daha sonra 1887 ci ilde Semerqend vilayetine cevrildi 1874 cu ilde Amuderya rayonu yarandi 1876 ci ilde Ferqane vadisinde Kokend xanliginin erazisi feth olunduqdan sonra Ferqane Bolgesi meydana geldi 1881 ci ilde bir merkezi Asxabad ile Iranla serheddeki Rusiya Transxezer mulkleri evvelce Qafqaz qubernatorlugunun inzibati tabeliyinde olan Transxezer bolgesi seklinde inzibati qaydada edam edildi Ancaq 1897 ci ilde bu erazi Turkustan general qubernatoru terkibine kecdi 1916 ci ilde yerli ehalini emek batalyonlarina cagiran bir fermanla yayilan Basmachi usyaninda naraziliqlar artdi onlar evveller herbi xidmetden azad edilmisdiler Minlerle muhacir olduruldu ve bu xususen de koceri ehaliye qarsi rus repressiyalari ile qarsilandi 1916 ci ilde onlari olduren ruslardan qacmaq ucun ozbekler qazaxlar ve qirgizlar Cine qacdilar Sincan muselmanlar Rusiya hokumeti terefinden cagirisla uzlesdikden sonra qazaxlarin ruslardan qacmasi ucun bir ziyaretgaha cevrildi Turkmanlarin qirgizlarin ve qazaxlarin hamisina 1916 ci il Rusiya hokumetinin teyin etdiyi cagiris neticesinde yaranan usyan tesir etdi 25 iyun 1916 ci ilde verilmis corvee cagirisinda gorunmekdedirQubernatorlarMixail Qriqoryevic Cernyayev herbi qubernator 1865 1867 Dmitri Ilyic Romanovski mulki qubernator 1866 1867 Umumi qubernatorlar Kostantin Petrovic fon Kaufman 1867 1881 Gerasim Aleksevic Kolpakovski 1881 1882 Mixail Cernyayev 1882 1884 Nikolay Rozenbax 1884 1889 Aleksandr Borisovic Vrevski 1889 1898 Sergey Mixailyovic Dukovski 1898 1901 Nikolay Aleksandrovic Tevyasev 1904 1905 Vsevolod Viktorovic Zaxarov 1905 1906 Demyan Ivanovic Subbotin 1906 Yevgeni Osipovic Matsievski 1906 Nikolay Ivanovic Qrodekov 1906 1908 Pavel Ivanovic Miscenko 1908 1909 Aleksandr Vasilyevic Samsonov 1909 1910 Vasili Ivanovic Pokotilo 1910 1911 Aleksandr Vasilyevic Samsonov 1911 1914 Fedor Vladimirovic Martson 1914 1916 Mixail Romanovic Erofeyev 1916 Aleksey Kuropatkin 1916 1917 IstinadlarDaniel Brower Turkestan and the Fate of the Russian Empire 2012 seh 26 ISBN 978 1 135 14501 9 Andrew D W Forbes Warlords and Muslims in Chinese Central Asia A Political History of Republican Sinkiang 1986 seh 17 ISBN 978 0 521 25514 1 Sebastien Peyrouse Turkmenistan Strategies of Power Dilemmas of Development Routledge 2015 seh 29 ISBN 978 1 317 45326 0 raex com 2012 07 16 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Didar Kassymova Zhanat Kundakbayeva and Ustina MarkusHistorical Dictionary of Kazakhstan seh 228