Azərbaycanca AzərbaycancaБеларускі БеларускіDansk DanskDeutsch DeutschEspañola EspañolaFrançais FrançaisIndonesia IndonesiaItaliana Italiana日本語 日本語Қазақ ҚазақLietuvos LietuvosNederlands NederlandsPortuguês PortuguêsРусский Русскийසිංහල සිංහලแบบไทย แบบไทยTürkçe TürkçeУкраїнська Українська中國人 中國人United State United StateAfrikaans Afrikaans
Dəstək
www.wikimedia.az-az.nina.az
  • Vikipediya

Türkiyə Yaponiya münasibətləri yap 日本とトルコの関係 türk Japonya Türkiye ilişkileri Türkiyə ilə Yaponiya arasındakı mövcud ikit

Türkiyə–Yaponiya münasibətləri

Türkiyə–Yaponiya münasibətləri
www.wikimedia.az-az.nina.azhttps://www.wikimedia.az-az.nina.az

Türkiyə–Yaponiya münasibətləri (yap. 日本とトルコの関係; türk. Japonya-Türkiye ilişkileri) — Türkiyə ilə Yaponiya arasındakı mövcud ikitərəfli əlaqələr.

Türkiyə–Yaponiya münasibətləri
image
image Türkiyə image Yaponiya
image Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Türkiyənin Yaponiya ilə münasibətləri Osmanlı dövrünə qədər uzanır. 1890-cı ildə Yaponiyada baş vermiş iki ölkə arasındakı münasibətlərin inkişafında vacib məqam olmuşdur. Türkiyə Respublikası müstəqillik əldə etdikdən sonra 1924-cü ildə ölkələr arasında diplomatik əlaqələr qurulmuş və səfirliklər açılmışdır. İkinci dünya müharibəsi zamanı 1945-ci ildə Türkiyə Yaponiyaya qarşı formal müharibə elan etsə də, 1952-ci ildə imzalanmış sonra ölkələr arasında münasibət əvvəlki halına qayıtmışdır.

Tarix

Osmanlı dövrü

Osmanlı ilə Yaponiya arasında beynəlxalq münasibətlər XIX əsrdə başlamışdır. 1873-cü ildə Yaponiyadan digər ölkələrə göndərilən iki üzvü olan və Mokuray Şimaci 11-23 aprel 1873-cü il tarixlərində İstanbulda olmuşdular. Bu qeydlərə görə onlar müasir Türkiyə ərazisinə gəlmiş ilk yaponlar idilər. Fukuçi Yaponiya mətbuatının qurucularından olan tanınmış jurnalist olsa da, demək olar ki, Osmanlı barədə yazmamışdır.

1875-ci ilin iyulunda Yaponiya hökuməti Osmanlı ilə diplomatik əlaqələr qurmaq qərarına gəlmişdir. Yaponiyanın XİN-i nazir Sanco Sanetomiyə Osmanlı ilə görüşmək təklifi etmişdir və görüşlər Londonda başlamışdır. Yaponiyanın Londondakı nümayəndəliyinin katibi və 1876-cı ilin fevralında İstanbula gələrək daxil olmaqla bir çox Osmanlı məmuru ilə görüşmüşdülər. Görüşlər zamanı Osmanlı tərəfi Yaponiya ilə diplomatik əlaqələr qurmaq istədiyini bildirmiş və Nakay bu təklifi hökumətinə çatdırmışdır. Onlar hədiyyə kimi verilən Osmanlı hüquq kitablarını qəbul etmişdirlər. Nakay Yaponiyaya qayıtdıqdan 1 il sonra İstanbul xatirələrini yayımlamışdır. 1878-ci ilin noyabrında Yaponiya donanmasına məxsus məşq gəmilərindən ibarət eskadra İstanbulda olmuş və II Əbdülhəmid tərəfindən qəbul edilmişdir. Nakaydan sonra gələn digər yapon ziyarətçilər arasında 12 mart 1881-ci ildə II Əbdülhəmid tərəfindən Yıldız sarayında qəbul edilən Yaponiya DİN-in məmuru ilə idi. Bu qəbulda iki tərəf də diplomatik əlaqələrin qurulması və Yaponiya-Osmanlı Dostluq Müqaviləsinin imzalanması üçün görüşlərin davam etdirilməsinə qərar verilmişdir. 1887-ci ilin oktyabrında isə Yaponiya şahzadəsi İstanbulu ziyarət etmişdir.

image
Yaponiyaya məxsus gəmisi 1891-ci ildə İstanbulda. Rəsm müəllifi Luici Akvaronedir.

Dövlət arasında münasibətlərdə ən əhəmiyyətli hadisə . Uzaq Şərqdə özünə yeni müttəfiq axtaran II Əbdülhəmid 1889-cu ildə Yaponiyaya "Ərtuğrul" gəmisini yollamışdır. 14 iyul 1889-cu ildə İstanbuldan Yokohamaya yola düşən gəmi geri qayıdarkən 16 sentyabr 1890-cı ildə Kaşinozaki dəniz fənəri yaxınlığında qayalara dəyərək batmışdır. Bu hadisə Osmanlı ilə Yaponiya arasında güclü münasibətlərin yaranmasına şərait yaratmışdır. Qəzada ölənlərin dənizdən çıxarılması, basdırılması, abidə tikilməsi, yaralılara kömək edilməsi, xilas edilən əşyaların və insanların İstanbula göndərilməsi kimi hadisələr iki ölkə arasındakı münasibətlərin inkişafına təkan vermişdir. Yaponiyaya məxsus Hiei və Kongo döyüş gəmiləri qəzada yaralanları 1891-ci ildə İstanbula gətirərək Yaponiyaya qayıtmışdır. Gəmi ilə gələn və Yaponiyada toplanılan maddi yardımı gətirmiş iki yapon - Şotaro Noda və Yamada Toraciro İstanbulda qalmışdır. II Əbdülhəmidin xahişi ilə hərbi məktəbdə yapon dili dərsi verən Noda xəstələndiyi üçün Yaponiyaya qayıtmış və 1892-ci ildə ölmüşdür. Toraciro isə Birinci dünya müharibəsinə qədər İstabulda yaşamış, 1910-cu ildə Türkiyə haqqında yaponca kitab yazmışdır. Yaponiyaya qayıtdıqdan sonra Osaka Ticarət Gildiyasının fəal üzvü olmuş və Türkiyə-Yaponiya ticarət əlaqələrinin inkişafı üçün səylər göstərmişdir.

1893-cü ilin mayında Yaponiyanın Almaniyadakı səfiri Şuzo Aoki II Əbdülhəmid tərəfindən qəbul edilərək Yaponiya-Osmanlı Dostluq Müqaviləsinin imzalanması üçün müzakirələr aparmışdır. Həmin ilin 21 dekabrında Yaponiya hökuməti müqavilənin qaralama halını hazırlamışdır.

1900-cü illərin əvvəllərində Yaponiyada xalq arasında Osmanlı populyarlıq qazanmağa başlasa da, hökumətin Osmanlı ilə bağlı apardığı müşahidələr çox da isti deyildi. Xüsusilə, Qərbi Avropada təcrübə yaşayan məmurlar bu cür münasibətlərə kəskin yanaşırdılar. Həmin dövrdə iki ölkənin qatıldığı müharibələr də diplomatik görüşlərin baş tutmasına mane olurdu.

Balkan müharibələrində Osmanlı ordusu ilə müharibəyə gedən xarici müşahidəçilər arasında Avropa ölkələrinin xaricində təmsil edilən yeganə Asiya ölkəsi Yaponiya idi. Osmanlıda ilk Yaponiya hərbi ataşesi 1907-ci ilin fevralında bu vəzifəyə təyin olunan olmuşdur. Moriaka Osmanlıdakı həyatı barədə xatirələrini "Yosei Zuihitsu" adlı əsərdə paylaşmışdır. 1911-ci ildə onun vəzifəsini tutmuş və Balkan müharibələri zamanı Osmanlı ordusuna hərbi müşahidəçi kimi qatılmışdır.

1910-14-cü illərdə İstanbulda tərəfindən "Alem-i İslam ve Japonyaʼda İntişar-ı İslamiyet" adı altında Yaponiya haqqında səyahət kitabı yayımlamışdır. Əbdürrəşid İbrahim Birinci dünya müharibəsindən öncə İstanbuldan Yaponiyaya köçmüş və 1944-cü ildə Tokiodakı ölümünə qədər orada yaşamışdır.

Türkiyə dövrü

image
və 2014-cü ildəki görüşü.

1923-cü ildə imzalanmış Lozanna müqaviləsi nəticəsində Yaponiya yeni yaranmış Türkiyə Respublikasını 6 avqust 1924-cü ildə tanımış, qarşılıqlı səfirliklər açılmış və diplomatik nümayəndələr göndərilmişdir. Yaponiyanın Türkiyə səfirliyi 23 mart 1925-ci ildə İstanbulda açılmışdır, həmin ilin 17 oktyabrında Yaponiyanın Türkiyədəki ilk səfiri Yukiçi Obata vəzifəsini yerinə yetirməyə başlamışdır. 7 iyul 1925-ci ildə isə Türkiyənin Yaponiyadakı səfirliyi açılmışdır. 1928-ci ilin oktyabrında Tokioda Yaponiya-Türkiyə Dərnəyi qurulmuş və dərnək 1929-cu ilin fevralında Ərtuğrul abidəsi tikdirmişdir.İkinci dünya müharibəsinə qədər iki ölkə arasındakı münasibətlər mülayim qalmışdır. 11 oktyabr 1930-cu ildə Ankarada ölkələr arasında Ticarət və Dənizçilik müqaviləsi imzalanmışdır. 1931-ci ilin oktyabrında Yaponiya şahzadəsi Türkiyəyi ziyarət etmişdir. 27 oktyabr 1937-ci ildə Yaponiyanın Türkiyə səfirliyi İstanbuldan Ankaraya köçürülmüşdür.

İkinci dünya müharibəsində Türkiyə neytrallığını qorumağa çalışsa da, 6 yanvar 1945-ci ildə ABŞ-nin Türkiyədəki səfiri Türkiyənin xarici işlər naziri Hasan Sakaya təkidindən və müttəfiqlərin təzyiqindən sonra Yaponiya ilə diplomatik əlaqələrini kəsərək 23 fevralda Yaponiyaya qarşı formal müharibə elan etmişdir. Bu hadisə, xüsusilə, Çin tərəfindən müsbət qarşılanmışdır. Diplomatik statusa malik 15 yapon İstanbulun Ayazpaşa bölgəsindəki konsulluq binasında həbs olunmuşdur. Buna baxmayaraq, həbs olunmuş yaponlara bəzən Yıldız parkında gəzməyə icazə verilirdi. Buna qarşılıq olaraq, Yaponiya hökuməti də Türkiyəyə müharibə elan edəcəyini bildirmişdir. Türkiyənin bu addımlarından sonra bəzi Türkiyə qəzetləri yaponlar haqqında irqçi məqalələr yayımlamışdır. Məsələn, "" qəzetində yaponların beyin və göz quruluşlarına görə heç vaxt amerikalılar kimi usta pilot olmayacaqları qeyd olunmuşdu.

1952-ci ildə imzalanan sonra ölkələr arasında münasibətlər yenidən normallaşmışdır. 1952-ci ilin iyununda Türkiyənin Yaponiyadakı səfirliyi yenidən açılmış və müharibədən sonra ilk səfiri İzzet Aksular olmuşdur. 1953-cü ilin mayında isə Şiniçi Kamimura Yaponiyanın Türkiyədəki səfiri vəzifəsini yerinə yetirməyə başlamışdır. Koreya müharibəsi zamanı isə BMT güclərinin tərkibində vuruşan Türkiyə qüvvələrinin bir çox əsgəri Yaponiyada da olmuşdur. 1957-ci ildə iki ölkə arasında viza məhdudiyyəti ləğv olunmuşdur. 1958-ci ilin aprelində Türkiyə baş naziri Adnan Menderes Yaponiyaya rəsmi səfər etmişdir.

1984-cü ildən sonra iki ölkə arasında qarşılıqlı iqtisadi fəaliyyətlərlə çox güclü və sürətli artım yaşanmışdır. Bu dövrdə çoxsaylı iqtisadi heyət qarşılıqlı ziyarətlər həyata keçirulmiş və aviasiua müqaviləsi, kapitalların təşviqi müqaviləsi kimi yeniliklərə imza atılmışdır. 1985-88-ci illərdə tikilən Fateh Sultan Mehmet körpüsü Yaponiya şirkətlərinin əməkdaşlığı ilə istifadəyə verilmişdir. 19 mart 1985-ci ildə İran-İraq müharibəsi zamanı Tehranda qalan yaponların xilas edilməsində Türkiyə hökuməti aktiv iştirak etmişdir. 1989-cu ildə İmperator Hirohitonun dəfn mərasimində, həmçinin 1990-cı ilin noyabrında Akihitonun taxta çıxma mərasimində Türkiyə prezidenti Turqut Özal da iştirak etmişdir.

2003-cü il Yaponiyada Türkiyə ili elan olunmuşdur. İl çərçivəsində sərgilər, rəqs performansları, konsertlər, filmlər və teatr tamaşaları daxil olmaqla 150-dən çox rəsmi tədbir baş tutmuşdur. 2004-cü ilin iyulunda Yaponiya hökuməti Türkiyədə Kaman-Kalehöyük Anadolu Arxeoloji İnstitutunu açmış və açılış mərasimində da iştirak etmişdir.

Diplomatik missiyalar

Yaponiyanın Türkiyədəki missiya başçıları
Türkiyənin Yaponiyadakı missiya başçıları
Vəzifə tarixi Vəzifə Adı Vəzifə tarixi Vəzifə sonu Vəzifə Adı
aprel 1921 diplomatik nümayəndə 7 iyul 1925 25 mart 1929 müvəqqəti işlər vəkili
yanvar 1923 səfir Sadatsuçi Uçida 7 aprel 1929 31 iyul 1931 elçi
iyul 1923 baş katib 1 avqust 1931 26 noyabr 1931 səfir Cəvad Bəy
yanvar 1925 müşavir 27 noyabr 1931 16 dekabr 1931 müvəqqəti işlər vəkili
mart 1925 müvəqqəti işlər vəkili Şiro Hanaoka 17 dekabr 1931 13 fevral 1936 daimi işlər vəkili
noyabr 1925 səfir 22 dekabr 1936 19 iyun 1939 səfir
oktyabr 1928 baş katib 19 iyun 1939 5 sentyabr 1939 müvəqqəti işlər vəkili
noyabr 1929 müşavir 6 dekabr 1939 13 iyul 1943 səfir
aprel 1930 səfir 10 sentyabr 1944 6 yanvar 1945 səfir
yanvar 1932 müvəqqəti işlər vəkili 6 iyun 1952 27 noyabr 1952 müşavir
dekabr 1932 səfir İsaburo Yoşida 27 noyabr 1952 1 iyul 1955 səfir
sentyabr 1933 səfir 2 iyul 1952 29 may 1957 müvəqqəti işlər vəkili
mart 1935 səfir 30 may 1957 28 sentyabr 1959 səfir
fevral 1937 səfir 28 sentyabr 1959 25 aprel 1960 müvəqqəti işlər vəkili
oktyabr 1940 səfir 26 aprel 1960 21 sentyabr 1962 səfir
may 1953 səfir 22 sentyabr 1962 22 may 1963 müvəqqəti işlər vəkili
iyun 1957 səfir 25 may 1963 24 sentyabr 1963 müvəqqəti işlər vəkili
aprel 1959 səfir 25 sentyabr 1963 2 dekabr 1966 səfir
dekabr 1962 səfir 6 yanvar 1967 24 noyabr 1970 səfir
yanvar 1968 səfir 30 noyabr 1970 23 avqust 1974 səfir
dekabr 1970 səfir 31 oktyabr 1974 23 avqust 1979 səfir
may 1973 səfir 4 oktyabr 1979 23 sentyabr 1983 səfir
sentyabr 1976 səfir 1 oktyabr 1983 2 fevral 1987 səfir
fevral 1980 səfir 31 yanvar 1987 2 yanvar 1992 səfir
noyabr 1982 səfir 31 dekabr 1991 1 noyabr 1996 səfir
avqust 1986 səfir 23 oktyabr 1996 31 may 1998 səfir
aprel 1989 səfir 1 dekabr 1998 2 yanvar 2003 səfir
noyabr 1991 səfir 5 yanvar 2003 1 yanvar 2007 səfir
mart 1994 səfir 1 yanvar 2007 3 aprel 2011 səfir
avqust 1996 səfir 9 aprel 2011 22 oktyabr 2011 səfir
oktyabr 1999 səfir 27 aprel 2012 16 aprel 2014 səfir
avqust 2003 səfir 16 aprel 2014 15 noyabr 2017 səfir
11 noyabr 2017 28 fevral 2021 səfir
15 mart 2021 hazırda səfir

Mədəniyyət

1986-cı ildən Türkiyənin Kırşəhər vilayətində davam edən Kaman-Kalehöyük arxeoloji qazıntı işləri tövsiyəsi ilə başlamışdır. Bu qazıntı işlərini aparan fəaliyyətləri daha sonra oğlu , ondan sonra da nəvəsi tərəfindən dəstəklənmişdir. Şahzadə Akiko Türkiyə-Yaponiya Dərnəyinin sədri vəzifəsini yerinə yetirir.

1993-cü ildə Ankara şəhərində Türk Yapon Fondu Mədəniyyət Mərkəzi qurulmuşdur.

Ərtuğrul faciəsindən bəhs edən, Yaponiya-Türkiyə istehsalı "" filmi 2015-ci ildə buraxılmış və hər iki ölkədə 1 milyondan çox insan tərəfindən izlənmişdi.

2003-cü ildə Şimonoseki şəhərinin dəstəyi ilə İstanbulda yapon bağçası açılmış və 2015-ci ildə yenilənmişdir. Bundan əlavə, Türkiyənin Bursa, Konya, Kayseri, Əskişəhər kimi şəhərlərində də yapon bağçaları salınmışdır.

İdman

Cuniçi İnamoto, Hacime Hosoqay, Şinci Kaqava, Yuto Naqatomo, Takayuki Seto kimi Yaponiya futbolçuları Türkiyə çempionatında çıxış etmişdir.Alpay Özalan, Eren Albayrak, , İlhan Mansız, kimi Türkiyə futbolçuları isə Yaponiya çempionatında oynamışdılar.

İstinadlar

  1. Şahin, 2004. səh. 93
  2. Abe, 2004. səh. 9
  3. Misawa, 2009. səh. 36
  4. Abe, 2004. səh. 32
  5. Şahin, 2004. səh. 94
  6. Şahin, 2004. səh. 95
  7. Abe, 2004. səh. 10
  8. Abe, 2004. səh. 11
  9. Abe, 2004. səh. 33
  10. Altın, 2016. səh. 106
  11. Misawa, 2009. səh. 38
  12. Abe, 2004. səh. 34
  13. Abe, 2004. səh. 12
  14. Aybay, 2002. səh. 294
  15. Abe, 2004. səh. 35
  16. Aybay, 2002. səh. 295
  17. Aybay, 2002. səh. 298
  18. Aybay, 2002. səh. 297
  19. Abe, 2004. səh. 36
  20. Abe, 2004. səh. 37
  21. Abe, 2004. səh. 38
  22. . Türkiyənin Tokio səfirliyi. Archived from the original on 2022-08-10. İstifadə tarixi: 10 iyul 2021.
  23. Türkiye ile Japonya Arasında İlişkiler (PDF) (türkcə). Yaponiyanın Türkiyə səfirliyi. 8. 2022-06-27 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 12 iyul 2021.
  24. . BeinSports (türkçe). 31 avqust 2006. Archived from the original on 2021-07-17. İstifadə tarixi: 11 iyul 2021.
  25. . Fotomaç (türkçe). 2 iyul 2020. Archived from the original on 2021-11-06. İstifadə tarixi: 11 iyul 2021.
  26. "Hajime Hosogai Bursaspor'da!". Habertürk (türkcə). 2015-09-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 iyul 2021.
  27. "Shinji Kagawa'nın sözleşmesi feshedildi! Real Zaragoza..." Fotomaç (türkcə). 2021-07-11 tarixində . İstifadə tarixi: 11 iyul 2021.
  28. . Fanatik (türkcə). Archived from the original on 2021-07-14. İstifadə tarixi: 11 iyul 2021.
  29. . NTV Spor (türkcə). Archived from the original on 2021-07-13. İstifadə tarixi: 11 iyul 2021.
  30. . TRT Spor (türkcə). 19 avqust 2019. Archived from the original on 2021-07-15. İstifadə tarixi: 11 iyul 2021.
  31. . Fotomaç (türkcə). 4 dekabr 2012. Archived from the original on 2021-07-16. İstifadə tarixi: 11 iyul 2021.
  32. . Pusula Gazetesi (türkcə). 1 iyul 2019. Archived from the original on 2021-07-15. İstifadə tarixi: 12 iyul 2021.

Ədəbiyyat

  • Şahin, Şayan Ulusan. "Ertuğrul Fırkateyninin Japonya Yolculuğuna Dair Bir Belge". Tarih İncelemeleri Dergisi. 19 (1). 2004: 93–99. (#accessdate_missing_url)
  • Altın, Uğur. "Japonya Genelkurmay Başkanlığının Balkan Savaşlarında Yürüttüğü İstihbarat Faaliyetleri". Tarih Dergisi (türkcə). 2. 2016: 64. (#accessdate_missing_url)
  • Abe, Tomoyuki. Japonya ve Türkiye – Dün, Bugün, Yarın (PDF) (türkcə). Ankara: Yaponiyanın Türkiyə səfirliyi. 2004. 40 səhifə. İstifadə tarixi: 8 iyul 2021.
  • Misawa, Nobuo. "The Influence of the Ottoman Print Media in Japan" (PDF). Kyoto Bulletin of Islamic Area Studies (ingiliscə). 2 (2). 2009: 36–42. İstifadə tarixi: 14 iyul 2021.
  • Aybay, Rona. "Turkey's Declaration War on Japan At The End of Second World War" (PDF). The Turkish Yearbook of International Relations (ingiliscə). 33 (0). 2002: 92–98. İstifadə tarixi: 15 iyul 2021.

wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer

Turkiye Yaponiya munasibetleri yap 日本とトルコの関係 turk Japonya Turkiye iliskileri Turkiye ile Yaponiya arasindaki movcud ikiterefli elaqeler Turkiye Yaponiya munasibetleri Turkiye Yaponiya Vikianbarda elaqeli mediafayllar Turkiyenin Yaponiya ile munasibetleri Osmanli dovrune qeder uzanir 1890 ci ilde Yaponiyada bas vermis iki olke arasindaki munasibetlerin inkisafinda vacib meqam olmusdur Turkiye Respublikasi musteqillik elde etdikden sonra 1924 cu ilde olkeler arasinda diplomatik elaqeler qurulmus ve sefirlikler acilmisdir Ikinci dunya muharibesi zamani 1945 ci ilde Turkiye Yaponiyaya qarsi formal muharibe elan etse de 1952 ci ilde imzalanmis sonra olkeler arasinda munasibet evvelki halina qayitmisdir TarixOsmanli dovru Osmanli ile Yaponiya arasinda beynelxalq munasibetler XIX esrde baslamisdir 1873 cu ilde Yaponiyadan diger olkelere gonderilen iki uzvu olan ve Mokuray Simaci 11 23 aprel 1873 cu il tarixlerinde Istanbulda olmusdular Bu qeydlere gore onlar muasir Turkiye erazisine gelmis ilk yaponlar idiler Fukuci Yaponiya metbuatinin qurucularindan olan taninmis jurnalist olsa da demek olar ki Osmanli barede yazmamisdir 1875 ci ilin iyulunda Yaponiya hokumeti Osmanli ile diplomatik elaqeler qurmaq qerarina gelmisdir Yaponiyanin XIN i nazir Sanco Sanetomiye Osmanli ile gorusmek teklifi etmisdir ve gorusler Londonda baslamisdir Yaponiyanin Londondaki numayendeliyinin katibi ve 1876 ci ilin fevralinda Istanbula gelerek daxil olmaqla bir cox Osmanli memuru ile gorusmusduler Gorusler zamani Osmanli terefi Yaponiya ile diplomatik elaqeler qurmaq istediyini bildirmis ve Nakay bu teklifi hokumetine catdirmisdir Onlar hediyye kimi verilen Osmanli huquq kitablarini qebul etmisdirler Nakay Yaponiyaya qayitdiqdan 1 il sonra Istanbul xatirelerini yayimlamisdir 1878 ci ilin noyabrinda Yaponiya donanmasina mexsus mesq gemilerinden ibaret eskadra Istanbulda olmus ve II Ebdulhemid terefinden qebul edilmisdir Nakaydan sonra gelen diger yapon ziyaretciler arasinda 12 mart 1881 ci ilde II Ebdulhemid terefinden Yildiz sarayinda qebul edilen Yaponiya DIN in memuru ile idi Bu qebulda iki teref de diplomatik elaqelerin qurulmasi ve Yaponiya Osmanli Dostluq Muqavilesinin imzalanmasi ucun goruslerin davam etdirilmesine qerar verilmisdir 1887 ci ilin oktyabrinda ise Yaponiya sahzadesi Istanbulu ziyaret etmisdir Yaponiyaya mexsus gemisi 1891 ci ilde Istanbulda Resm muellifi Luici Akvaronedir Dovlet arasinda munasibetlerde en ehemiyyetli hadise Uzaq Serqde ozune yeni muttefiq axtaran II Ebdulhemid 1889 cu ilde Yaponiyaya Ertugrul gemisini yollamisdir 14 iyul 1889 cu ilde Istanbuldan Yokohamaya yola dusen gemi geri qayidarken 16 sentyabr 1890 ci ilde Kasinozaki deniz feneri yaxinliginda qayalara deyerek batmisdir Bu hadise Osmanli ile Yaponiya arasinda guclu munasibetlerin yaranmasina serait yaratmisdir Qezada olenlerin denizden cixarilmasi basdirilmasi abide tikilmesi yaralilara komek edilmesi xilas edilen esyalarin ve insanlarin Istanbula gonderilmesi kimi hadiseler iki olke arasindaki munasibetlerin inkisafina tekan vermisdir Yaponiyaya mexsus Hiei ve Kongo doyus gemileri qezada yaralanlari 1891 ci ilde Istanbula getirerek Yaponiyaya qayitmisdir Gemi ile gelen ve Yaponiyada toplanilan maddi yardimi getirmis iki yapon Sotaro Noda ve Yamada Toraciro Istanbulda qalmisdir II Ebdulhemidin xahisi ile herbi mektebde yapon dili dersi veren Noda xestelendiyi ucun Yaponiyaya qayitmis ve 1892 ci ilde olmusdur Toraciro ise Birinci dunya muharibesine qeder Istabulda yasamis 1910 cu ilde Turkiye haqqinda yaponca kitab yazmisdir Yaponiyaya qayitdiqdan sonra Osaka Ticaret Gildiyasinin feal uzvu olmus ve Turkiye Yaponiya ticaret elaqelerinin inkisafi ucun seyler gostermisdir 1893 cu ilin mayinda Yaponiyanin Almaniyadaki sefiri Suzo Aoki II Ebdulhemid terefinden qebul edilerek Yaponiya Osmanli Dostluq Muqavilesinin imzalanmasi ucun muzakireler aparmisdir Hemin ilin 21 dekabrinda Yaponiya hokumeti muqavilenin qaralama halini hazirlamisdir 1900 cu illerin evvellerinde Yaponiyada xalq arasinda Osmanli populyarliq qazanmaga baslasa da hokumetin Osmanli ile bagli apardigi musahideler cox da isti deyildi Xususile Qerbi Avropada tecrube yasayan memurlar bu cur munasibetlere keskin yanasirdilar Hemin dovrde iki olkenin qatildigi muharibeler de diplomatik goruslerin bas tutmasina mane olurdu Balkan muharibelerinde Osmanli ordusu ile muharibeye geden xarici musahideciler arasinda Avropa olkelerinin xaricinde temsil edilen yegane Asiya olkesi Yaponiya idi Osmanlida ilk Yaponiya herbi atasesi 1907 ci ilin fevralinda bu vezifeye teyin olunan olmusdur Moriaka Osmanlidaki heyati barede xatirelerini Yosei Zuihitsu adli eserde paylasmisdir 1911 ci ilde onun vezifesini tutmus ve Balkan muharibeleri zamani Osmanli ordusuna herbi musahideci kimi qatilmisdir 1910 14 cu illerde Istanbulda terefinden Alem i Islam ve Japonyaʼda Intisar i Islamiyet adi altinda Yaponiya haqqinda seyahet kitabi yayimlamisdir Ebdurresid Ibrahim Birinci dunya muharibesinden once Istanbuldan Yaponiyaya kocmus ve 1944 cu ilde Tokiodaki olumune qeder orada yasamisdir Turkiye dovru ve 2014 cu ildeki gorusu 1923 cu ilde imzalanmis Lozanna muqavilesi neticesinde Yaponiya yeni yaranmis Turkiye Respublikasini 6 avqust 1924 cu ilde tanimis qarsiliqli sefirlikler acilmis ve diplomatik numayendeler gonderilmisdir Yaponiyanin Turkiye sefirliyi 23 mart 1925 ci ilde Istanbulda acilmisdir hemin ilin 17 oktyabrinda Yaponiyanin Turkiyedeki ilk sefiri Yukici Obata vezifesini yerine yetirmeye baslamisdir 7 iyul 1925 ci ilde ise Turkiyenin Yaponiyadaki sefirliyi acilmisdir 1928 ci ilin oktyabrinda Tokioda Yaponiya Turkiye Derneyi qurulmus ve dernek 1929 cu ilin fevralinda Ertugrul abidesi tikdirmisdir Ikinci dunya muharibesine qeder iki olke arasindaki munasibetler mulayim qalmisdir 11 oktyabr 1930 cu ilde Ankarada olkeler arasinda Ticaret ve Denizcilik muqavilesi imzalanmisdir 1931 ci ilin oktyabrinda Yaponiya sahzadesi Turkiyeyi ziyaret etmisdir 27 oktyabr 1937 ci ilde Yaponiyanin Turkiye sefirliyi Istanbuldan Ankaraya kocurulmusdur Ikinci dunya muharibesinde Turkiye neytralligini qorumaga calissa da 6 yanvar 1945 ci ilde ABS nin Turkiyedeki sefiri Turkiyenin xarici isler naziri Hasan Sakaya tekidinden ve muttefiqlerin tezyiqinden sonra Yaponiya ile diplomatik elaqelerini keserek 23 fevralda Yaponiyaya qarsi formal muharibe elan etmisdir Bu hadise xususile Cin terefinden musbet qarsilanmisdir Diplomatik statusa malik 15 yapon Istanbulun Ayazpasa bolgesindeki konsulluq binasinda hebs olunmusdur Buna baxmayaraq hebs olunmus yaponlara bezen Yildiz parkinda gezmeye icaze verilirdi Buna qarsiliq olaraq Yaponiya hokumeti de Turkiyeye muharibe elan edeceyini bildirmisdir Turkiyenin bu addimlarindan sonra bezi Turkiye qezetleri yaponlar haqqinda irqci meqaleler yayimlamisdir Meselen qezetinde yaponlarin beyin ve goz quruluslarina gore hec vaxt amerikalilar kimi usta pilot olmayacaqlari qeyd olunmusdu 1952 ci ilde imzalanan sonra olkeler arasinda munasibetler yeniden normallasmisdir 1952 ci ilin iyununda Turkiyenin Yaponiyadaki sefirliyi yeniden acilmis ve muharibeden sonra ilk sefiri Izzet Aksular olmusdur 1953 cu ilin mayinda ise Sinici Kamimura Yaponiyanin Turkiyedeki sefiri vezifesini yerine yetirmeye baslamisdir Koreya muharibesi zamani ise BMT guclerinin terkibinde vurusan Turkiye quvvelerinin bir cox esgeri Yaponiyada da olmusdur 1957 ci ilde iki olke arasinda viza mehdudiyyeti legv olunmusdur 1958 ci ilin aprelinde Turkiye bas naziri Adnan Menderes Yaponiyaya resmi sefer etmisdir 1984 cu ilden sonra iki olke arasinda qarsiliqli iqtisadi fealiyyetlerle cox guclu ve suretli artim yasanmisdir Bu dovrde coxsayli iqtisadi heyet qarsiliqli ziyaretler heyata kecirulmis ve aviasiua muqavilesi kapitallarin tesviqi muqavilesi kimi yeniliklere imza atilmisdir 1985 88 ci illerde tikilen Fateh Sultan Mehmet korpusu Yaponiya sirketlerinin emekdasligi ile istifadeye verilmisdir 19 mart 1985 ci ilde Iran Iraq muharibesi zamani Tehranda qalan yaponlarin xilas edilmesinde Turkiye hokumeti aktiv istirak etmisdir 1989 cu ilde Imperator Hirohitonun defn merasiminde hemcinin 1990 ci ilin noyabrinda Akihitonun taxta cixma merasiminde Turkiye prezidenti Turqut Ozal da istirak etmisdir 2003 cu il Yaponiyada Turkiye ili elan olunmusdur Il cercivesinde sergiler reqs performanslari konsertler filmler ve teatr tamasalari daxil olmaqla 150 den cox resmi tedbir bas tutmusdur 2004 cu ilin iyulunda Yaponiya hokumeti Turkiyede Kaman Kalehoyuk Anadolu Arxeoloji Institutunu acmis ve acilis merasiminde da istirak etmisdir Diplomatik missiyalar Yaponiyanin Turkiyedeki missiya bascilari Turkiyenin Yaponiyadaki missiya bascilariVezife tarixi Vezife Adi Vezife tarixi Vezife sonu Vezife Adiaprel 1921 diplomatik numayende 7 iyul 1925 25 mart 1929 muveqqeti isler vekiliyanvar 1923 sefir Sadatsuci Ucida 7 aprel 1929 31 iyul 1931 elciiyul 1923 bas katib 1 avqust 1931 26 noyabr 1931 sefir Cevad Beyyanvar 1925 musavir 27 noyabr 1931 16 dekabr 1931 muveqqeti isler vekilimart 1925 muveqqeti isler vekili Siro Hanaoka 17 dekabr 1931 13 fevral 1936 daimi isler vekilinoyabr 1925 sefir 22 dekabr 1936 19 iyun 1939 sefiroktyabr 1928 bas katib 19 iyun 1939 5 sentyabr 1939 muveqqeti isler vekilinoyabr 1929 musavir 6 dekabr 1939 13 iyul 1943 sefiraprel 1930 sefir 10 sentyabr 1944 6 yanvar 1945 sefiryanvar 1932 muveqqeti isler vekili 6 iyun 1952 27 noyabr 1952 musavirdekabr 1932 sefir Isaburo Yosida 27 noyabr 1952 1 iyul 1955 sefirsentyabr 1933 sefir 2 iyul 1952 29 may 1957 muveqqeti isler vekilimart 1935 sefir 30 may 1957 28 sentyabr 1959 sefirfevral 1937 sefir 28 sentyabr 1959 25 aprel 1960 muveqqeti isler vekilioktyabr 1940 sefir 26 aprel 1960 21 sentyabr 1962 sefirmay 1953 sefir 22 sentyabr 1962 22 may 1963 muveqqeti isler vekiliiyun 1957 sefir 25 may 1963 24 sentyabr 1963 muveqqeti isler vekiliaprel 1959 sefir 25 sentyabr 1963 2 dekabr 1966 sefirdekabr 1962 sefir 6 yanvar 1967 24 noyabr 1970 sefiryanvar 1968 sefir 30 noyabr 1970 23 avqust 1974 sefirdekabr 1970 sefir 31 oktyabr 1974 23 avqust 1979 sefirmay 1973 sefir 4 oktyabr 1979 23 sentyabr 1983 sefirsentyabr 1976 sefir 1 oktyabr 1983 2 fevral 1987 sefirfevral 1980 sefir 31 yanvar 1987 2 yanvar 1992 sefirnoyabr 1982 sefir 31 dekabr 1991 1 noyabr 1996 sefiravqust 1986 sefir 23 oktyabr 1996 31 may 1998 sefiraprel 1989 sefir 1 dekabr 1998 2 yanvar 2003 sefirnoyabr 1991 sefir 5 yanvar 2003 1 yanvar 2007 sefirmart 1994 sefir 1 yanvar 2007 3 aprel 2011 sefiravqust 1996 sefir 9 aprel 2011 22 oktyabr 2011 sefiroktyabr 1999 sefir 27 aprel 2012 16 aprel 2014 sefiravqust 2003 sefir 16 aprel 2014 15 noyabr 2017 sefir11 noyabr 2017 28 fevral 2021 sefir15 mart 2021 hazirda sefirMedeniyyet1986 ci ilden Turkiyenin Kirseher vilayetinde davam eden Kaman Kalehoyuk arxeoloji qazinti isleri tovsiyesi ile baslamisdir Bu qazinti islerini aparan fealiyyetleri daha sonra oglu ondan sonra da nevesi terefinden desteklenmisdir Sahzade Akiko Turkiye Yaponiya Derneyinin sedri vezifesini yerine yetirir 1993 cu ilde Ankara seherinde Turk Yapon Fondu Medeniyyet Merkezi qurulmusdur Ertugrul faciesinden behs eden Yaponiya Turkiye istehsali filmi 2015 ci ilde buraxilmis ve her iki olkede 1 milyondan cox insan terefinden izlenmisdi 2003 cu ilde Simonoseki seherinin desteyi ile Istanbulda yapon bagcasi acilmis ve 2015 ci ilde yenilenmisdir Bundan elave Turkiyenin Bursa Konya Kayseri Eskiseher kimi seherlerinde de yapon bagcalari salinmisdir Idman Cunici Inamoto Hacime Hosoqay Sinci Kaqava Yuto Naqatomo Takayuki Seto kimi Yaponiya futbolculari Turkiye cempionatinda cixis etmisdir Alpay Ozalan Eren Albayrak Ilhan Mansiz kimi Turkiye futbolculari ise Yaponiya cempionatinda oynamisdilar IstinadlarSahin 2004 seh 93 Abe 2004 seh 9 Misawa 2009 seh 36 Abe 2004 seh 32 Sahin 2004 seh 94 Sahin 2004 seh 95 Abe 2004 seh 10 Abe 2004 seh 11 Abe 2004 seh 33 Altin 2016 seh 106 Misawa 2009 seh 38 Abe 2004 seh 34 Abe 2004 seh 12 Aybay 2002 seh 294 Abe 2004 seh 35 Aybay 2002 seh 295 Aybay 2002 seh 298 Aybay 2002 seh 297 Abe 2004 seh 36 Abe 2004 seh 37 Abe 2004 seh 38 Turkiyenin Tokio sefirliyi Archived from the original on 2022 08 10 Istifade tarixi 10 iyul 2021 Turkiye ile Japonya Arasinda Iliskiler PDF turkce Yaponiyanin Turkiye sefirliyi 8 2022 06 27 tarixinde PDF Istifade tarixi 12 iyul 2021 BeinSports turkce 31 avqust 2006 Archived from the original on 2021 07 17 Istifade tarixi 11 iyul 2021 Fotomac turkce 2 iyul 2020 Archived from the original on 2021 11 06 Istifade tarixi 11 iyul 2021 Hajime Hosogai Bursaspor da Haberturk turkce 2015 09 22 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 11 iyul 2021 Shinji Kagawa nin sozlesmesi feshedildi Real Zaragoza Fotomac turkce 2021 07 11 tarixinde Istifade tarixi 11 iyul 2021 Fanatik turkce Archived from the original on 2021 07 14 Istifade tarixi 11 iyul 2021 NTV Spor turkce Archived from the original on 2021 07 13 Istifade tarixi 11 iyul 2021 TRT Spor turkce 19 avqust 2019 Archived from the original on 2021 07 15 Istifade tarixi 11 iyul 2021 Fotomac turkce 4 dekabr 2012 Archived from the original on 2021 07 16 Istifade tarixi 11 iyul 2021 Pusula Gazetesi turkce 1 iyul 2019 Archived from the original on 2021 07 15 Istifade tarixi 12 iyul 2021 EdebiyyatSahin Sayan Ulusan Ertugrul Firkateyninin Japonya Yolculuguna Dair Bir Belge Tarih Incelemeleri Dergisi 19 1 2004 93 99 accessdate missing url Altin Ugur Japonya Genelkurmay Baskanliginin Balkan Savaslarinda Yuruttugu Istihbarat Faaliyetleri Tarih Dergisi turkce 2 2016 64 accessdate missing url Abe Tomoyuki Japonya ve Turkiye Dun Bugun Yarin PDF turkce Ankara Yaponiyanin Turkiye sefirliyi 2004 40 sehife Istifade tarixi 8 iyul 2021 Misawa Nobuo The Influence of the Ottoman Print Media in Japan PDF Kyoto Bulletin of Islamic Area Studies ingilisce 2 2 2009 36 42 Istifade tarixi 14 iyul 2021 Aybay Rona Turkey s Declaration War on Japan At The End of Second World War PDF The Turkish Yearbook of International Relations ingilisce 33 0 2002 92 98 Istifade tarixi 15 iyul 2021

Nəşr tarixi: İyun 25, 2024, 11:35 am
Ən çox oxunan
  • Avqust 17, 2024

    Əlfiya Avzalova

  • September 03, 2024

    Əlamərvdəşt

  • Avqust 30, 2024

    Əlcəzair müqaviləsi (1975)

  • Oktyabr 23, 2024

    Əl Rabi (dərgi)

  • September 17, 2024

    Əl-Əzim

Gündəlik

  • Vitus Berinq

  • Dəniz kələmi

  • Azərbaycanın Milli Qəhrəmanlarının siyahısı

  • Donald Tramp

  • Hizbullah–İsrail münaqişəsi (2023–hal-hazırda)

  • Rusiya–Ukrayna müharibəsi (2022–hal-hazırda)

  • Çikaqo siçovul dəliyi

  • The New York Times

  • Ənzəli

  • 1941

NiNa.Az - Studiya

  • Vikipediya

Bülletendə Qeydiyyat

E-poçt siyahımıza abunə olmaqla siz həmişə bizdən ən son xəbərləri alacaqsınız.
Əlaqədə olmaq
Bizimlə əlaqə
DMCA Sitemap Feeds
© 2019 nina.az - Bütün hüquqlar qorunur.
Müəllif hüququ: Dadaş Mammedov
Yuxarı