Səməd ağa Vəli ağa oğlu Nəsibbəyov və ya Səməd ağa Kəsəmənli (1868, Zod, Yeni Bəyazid qəzası – 2 may 1918, Basarkeçər) — Göyçənin varlı bəylərindən, xeyriyyəçi.
Səməd ağa | |
---|---|
Səməd ağa Vəli ağa oğlu Kəsəmənli | |
| |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Zod, Göyçə mahalı |
Vəfat tarixi | |
Vəfat yeri | Basarkeçər, Göyçə mahalı |
Vəfat səbəbi | erməni vəhşiliyi |
Atası | Vəli ağa |
Milliyyəti | azərbaycanlı |
Fəaliyyəti | xeyriyyəçi |
Həyatı
Səməd ağa Vəli ağa oğlu Kəsəmənli 1868-ci ildə Göyçə mahalının Zod kəndində anadan olub. Atası Vəli ağadaan təsərrüfat işlərini öyrənmiş böyük var dövləti, geniş əraziləri olmuşdur. Böyük Məzrədən başlamış ta Kəlbəcərin Dəmirçidam kəndinə qədər və Dərə kəndi onun ixtiyarında olmuşdur.
Göyçə mahalında elmə və təhsilə diqqət yetirən qabaqcıl adamlar sırasında Səməd ağanın xüsusi yeri vardır. O, yüksək mədəniyyətə malik olan bir şəxs kimi xalqın maariflənməsinə daim maraq göstərən, istedadlı və bacarıqlı uşaqların Avropanın böyük şəhərlərində təhsil almasına şərait yaradan, maddi köməklik göstərən adlı-sanlı bir tarixi şəxsiyyətdir.
O, Avropanın məşhur təhsil ocaqlarında təhsil görmüş və beş dili mükəmməl bilən Mirzə Bəylərin və təşəbbüsü ilə 1885-ci ildə açır və məktəbin xərclərini öz üzərinə götürür. O həm də Mirzə Bəylərin və Hacı Əliş ağanın vasitəçiliyi ilə “Molla Nəsrəddin” jurnalının Göyçədə yayılmasına geniş imkan yaradanlardan biri olmuşdur.
Daşnak generalı Sulikovun öldürülməsi tədbirinin təşkilatçısı olmuşdur.
2 may 1918-ci ildə Daşnak generalı Sulikovun başçılıq etdiyi terror qrupu zodlu (Göyçə mahalı) Səməd ağanı qətlə yetirirlər.
Haqqında
Səməd ağa ağlı və fərasəti ilə var-dövlət, mal-mülk sahibi olmuşdur. Səxavəti, xeyirxahlığı, bacarığı haqqında maraqlı rəvayətlər danışılır. Aşıq Ələsgər onun haqqında yazır:
Naxçıvan xanları, Şərur bəyləri
Səxada Səmədə qul ola bilməz!
Erməni-müsəlman davalarında onlarla erməni ailəsini labüd ölümdən xilas edib. Ermənilər arasında da böyük nüfuz və hörmət sahibi olduğuna görə 1918-ci ildə toqquşmalara son qoymaq üçün bir qrup ağsaqqal və nüfuzlu şəxslə Basarkeçərə-ermənilər yaşayan kəndə, bölgənin inzibati mərkəzinə gedərək Ermənistan hökumətinin hərbi nümayəndəliyi ilə danışıq aparmaq istəyib. Danışıq vaxtı Ermənistan hərbi dəstəsinin komandiri Səməd ağanı təhqir edir. Bu gözlənilməz təhqir Səməd ağanın ürəyinin partlamasına səbəb olur.
Əhvalat
Səməd аğаnın хətir-hörməti, аd-sаnı Göyçə mаhаlı ilə bir idi. Hər kəs оnunlа hеsаblаşаr, оnun аğlını-kаmаlını yüksək qiymətləndirərdilər. Səməd аğа bəхti üzdə оlаn аdаm idi. Аllаh-təаlа оnа nə qədər аğıl-kаmаl vеrmişdisə, оndаn da аrtıq vаr-dövlət vеrmişdi. Qış aylarında Göyçə gölün üstü buz bаğlаyаndа Səməd аğа buzun üstü ilə fаytоnu sürdürüb İrəvаnа gеdərdi.
Bir gün zоdlulаrdаn biri onun bu hərəkətindən qеyzə gəlib dеdi:
- Аyə, buz sınаcаq о dəli fаytоnu ilə bаtаcаq, məni vаyqаnlı görəcəklər ki, buzun üstü ilə fаytоn sürməyi sən аdət salmısan. Uzun bir kəndir götür о, аğıldаnkəm bаtаsı оlsа, kəmənd аtıb çıхаraq.
Səməd аğа bir gün yеnə öz qаydаsınca buzun üstü ilə fаytоnlа gеdirdi. Bir də bахdı ki, dəli qоnşusu аtlаrı çаpа-çаpа öz fаytоnu ilə gəlir. Lakin o, on-оn bеş аddım gəlməmiş buz sındı. Fаytоnun təkərləri buzа ilişdi. Səməd аğа fаytоnçusunа tаpşırdı ki, kəmənd аt, оnun bоğаzınа kеçir.
Оnu kəndirlə çəkib sürüyə-sürüyə sаhilə çıхаrtdılаr. Qоnşunun аtlаrı dа, fаytоnu dа Göyçə gölün dibinə gеtdi. Səməd аğа üzünü qоnşusunа tutub dеdi:
- Buzun üstündə məni sахlаyаn mənim tаlеyimdir. Sən mənim tаlеyimlə bəhsə girmə!
- Abbasqulu bəy Şadlinski Səməd ağanın bacısı oğludur.
İstinadlar
- Ocaqquliyev, Həsən. Yadda qalan xatirələr (PDF) (az.). Bakı: "Elm və təhsil". 2016. 2017-11-08 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2017-11-08.
- Ziyəddin Məhərrəmov. İrəvanda məktəbdarlıq və maarifçilik. Bakı: Nurlan, 2010.
- Əlisahib Əroğul. Erməni-daşnaq faşizmi və Azərbaycan (bədii publisistika). Bakı: Təhsil, 2007.
Ədəbiyyat
- Eldar İsmayıl, "Oğuz yurdun övladları", I kitab, Bakı, "Təbib", 1999. 48-ci səh.
- Lətif Şüküroğlu, "Səməd ağa", qəzeti, 4 yanvar, 1991. №1 (37), səh.5
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediyada bu texelluslu muxtelif sexsler haqqinda meqaleler var bax Kesemenli Semed aga Veli aga oglu Nesibbeyov ve ya Semed aga Kesemenli 1868 Zod Yeni Beyazid qezasi 2 may 1918 Basarkecer Goycenin varli beylerinden xeyriyyeci Semed agaSemed aga Veli aga oglu KesemenliSemed aga ressam isi Dogum tarixi 1868Dogum yeri Zod Goyce mahaliVefat tarixi 2 may 1918Vefat yeri Basarkecer Goyce mahaliVefat sebebi ermeni vehsiliyiAtasi Veli agaMilliyyeti azerbaycanliFealiyyeti xeyriyyeciHeyatiSemed aga Veli aga oglu Kesemenli 1868 ci ilde Goyce mahalinin Zod kendinde anadan olub Atasi Veli agadaan teserrufat islerini oyrenmis boyuk var dovleti genis erazileri olmusdur Boyuk Mezreden baslamis ta Kelbecerin Demircidam kendine qeder ve Dere kendi onun ixtiyarinda olmusdur Goyce mahalinda elme ve tehsile diqqet yetiren qabaqcil adamlar sirasinda Semed aganin xususi yeri vardir O yuksek medeniyyete malik olan bir sexs kimi xalqin maariflenmesine daim maraq gosteren istedadli ve bacariqli usaqlarin Avropanin boyuk seherlerinde tehsil almasina serait yaradan maddi komeklik gosteren adli sanli bir tarixi sexsiyyetdir O Avropanin meshur tehsil ocaqlarinda tehsil gormus ve bes dili mukemmel bilen Mirze Beylerin ve tesebbusu ile 1885 ci ilde acir ve mektebin xerclerini oz uzerine goturur O hem de Mirze Beylerin ve Haci Elis aganin vasiteciliyi ile Molla Nesreddin jurnalinin Goycede yayilmasina genis imkan yaradanlardan biri olmusdur Dasnak generali Sulikovun oldurulmesi tedbirinin teskilatcisi olmusdur 2 may 1918 ci ilde Dasnak generali Sulikovun basciliq etdiyi terror qrupu zodlu Goyce mahali Semed agani qetle yetirirler HaqqindaSemed aga agli ve feraseti ile var dovlet mal mulk sahibi olmusdur Sexaveti xeyirxahligi bacarigi haqqinda maraqli revayetler danisilir Asiq Elesger onun haqqinda yazir Naxcivan xanlari Serur beyleri Sexada Semede qul ola bilmez Ermeni muselman davalarinda onlarla ermeni ailesini labud olumden xilas edib Ermeniler arasinda da boyuk nufuz ve hormet sahibi olduguna gore 1918 ci ilde toqqusmalara son qoymaq ucun bir qrup agsaqqal ve nufuzlu sexsle Basarkecere ermeniler yasayan kende bolgenin inzibati merkezine gederek Ermenistan hokumetinin herbi numayendeliyi ile danisiq aparmaq isteyib Danisiq vaxti Ermenistan herbi destesinin komandiri Semed agani tehqir edir Bu gozlenilmez tehqir Semed aganin ureyinin partlamasina sebeb olur EhvalatSemed aganin hetir hormeti ad sani Goyce mahali ile bir idi Her kes onunla hesablasar onun aglini kamalini yuksek qiymetlendirerdiler Semed aga behti uzde olan adam idi Allah teala ona ne qeder agil kamal vermisdise ondan da artiq var dovlet vermisdi Qis aylarinda Goyce golun ustu buz baglayanda Semed aga buzun ustu ile faytonu surdurub Irevana gederdi Bir gun zodlulardan biri onun bu hereketinden qeyze gelib dedi Aye buz sinacaq o deli faytonu ile batacaq meni vayqanli gorecekler ki buzun ustu ile fayton surmeyi sen adet salmisan Uzun bir kendir gotur o agildankem batasi olsa kemend atib ciharaq Semed aga bir gun yene oz qaydasinca buzun ustu ile faytonla gedirdi Bir de bahdi ki deli qonsusu atlari capa capa oz faytonu ile gelir Lakin o on on bes addim gelmemis buz sindi Faytonun tekerleri buza ilisdi Semed aga faytoncusuna tapsirdi ki kemend at onun bogazina kecir Onu kendirle cekib suruye suruye sahile cihartdilar Qonsunun atlari da faytonu da Goyce golun dibine getdi Semed aga uzunu qonsusuna tutub dedi Buzun ustunde meni sahlayan menim taleyimdir Sen menim taleyimle behse girme Abbasqulu bey Sadlinski Semed aganin bacisi ogludur IstinadlarOcaqquliyev Hesen Yadda qalan xatireler PDF az Baki Elm ve tehsil 2016 2017 11 08 tarixinde PDF Istifade tarixi 2017 11 08 Ziyeddin Meherremov Irevanda mektebdarliq ve maarifcilik Baki Nurlan 2010 Elisahib Erogul Ermeni dasnaq fasizmi ve Azerbaycan bedii publisistika Baki Tehsil 2007 EdebiyyatEldar Ismayil Oguz yurdun ovladlari I kitab Baki Tebib 1999 48 ci seh Letif Sukuroglu Semed aga qezeti 4 yanvar 1991 1 37 seh 5