Süleyman peyğəmbərlə qoca əkinçinin hekayəti və ya bilinən qısa adı ilə Süleyman və qoca Əkinçi — 1174-1175-ci illərdə böyük Azərbaycan şairi Nizami Gəncəvi tərəfindən qələmə alınan "Sirlər Xəzinəsi" poemasının üçüncü hekayəsidir . Hekayənin poetik tərcüməsi Azərbaycan şairi Süleyman Rüstəm tərəfindən olunmuşdur.
Süleyman peyğəmbərlə qoca əkinçinin hekayəti | |
---|---|
Janr | Hekayə |
Müəllif | Nizami Gəncəvi |
Orijinal dili | Fars dili |
Yazılma ili | 1174-1175 |
Tərcümə | Süleyman Rüstəm |
Əvvəlki | Adil Nuşirəvan ilə vəzirin hekayəti |
Sonrakı | Qarı ilə Sultan Səncərin hekayəti |
Haqqında
Şair hekayədə maddiyyatın insan mənəviyyatından heç də yüksəkdə durmadığını bütün yaradıcılığı boyu qeyd etmiş və parlaq nümunələr əsasında bunları ümumiləşdirmişdir. Nizami Gəncəvi “Sirlər xəzinəsi” əsərində bu mövzuya toxunaraq bir-birindən maraqlı və ibrətamiz hekayələr əsasında bunların açıqlamasını vermişdir.
Məzmunu
Bir gün Süleyman şah səhraya gəzintiyə çıxır. Bir damcı suyun belə tapılmadığı isti və yanan səhrada əkinçiliklə məşğul olan zəif bir qoca gördü. Süleyman bu yanan və susuz səhrada necə işləyib əkinçiliklə məşğul ola biləcəyini düşünürdü. Qoca sahib olduğu kiçik tarlada buğda səpirdi ki, sonra bar verəndə onu biçsin. Süleyman bu böyük iztirabı görəndə ürəyi onun üçün yanaraq dedi: Ay qoca, bu səhrada buğdanı əkib məhv etməkdənsə, ondan bir az çörək hazırlayıb yeməliydin. Biz bol sulu əkinimizindən belə istədiyimiz məhsulu əldə etmirik. Həyatın çətinliyindən üzündə təbəssüm yaranmamış qoca gülümsəyərək Süleymana dedi: Mənə su və torpağı becərməyə ehtiyacım yoxdur. Kürəyimin təri tarlanın suyu, becərmək üçün dəmir dırnağımdır, xış is belimdir. Sadəcə öz işimi görürəm və bərəkət Allahdandır. Allaha təvəkkül edirəm, işimi tamamlayanda o, mənə hər toxum üçün yeddi yüz dən mükafat verir.
Mövzu və ideyası
"Süleyman və qoca əkinçi" hekayəsində mütərəqqi ideyaların tərənnümçüsü olan Nizami yaranmış problemi onun həlli yolu ilə birgə oxucuya təqdim edir. Nizami Gəncəvinin bu hekayəsində iqtisadi motivlər digər bəşəri mövzular kimi daim diqqətdə olmuşdur. Hekayənin əsas ideyası dünyanın keşməkeşi və bəşərin iztirablarıdır. Zəhmətlə çəkilən əməyin qədri bilinər.
Personajlar
Hekayənin əsas personajları Süleyman və qoca əkinçi hesab olunur, lakin şahın köməkçiləri kimi köməkçi obrazlar da yer alır.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Allahverdiyeva, Zəhra. Məqalələr toplusu, I kitab (Azərbaycan). Bakı: Elm və təhsil. 2017. 392.
- Araslı, Həmid. Nizami əsərlərinin el variantlar (Azərbaycan). Bakı: Azərnəşr. 1941. 3–12.
- Hüseynov, X. Nizaminin "Sirlər Xəzinəsi"nin öyrənilməsi tarixindən (Azərbaycan). Azərb.SSR EA-nın "Xəbərləri", Ədəbiyyat, dil, İncəsənət seriyası. 1967.
- Araslı, Nüşabə. Nizami sənətində mühit və təbiət (Azərbaycan). Bakı: "Sovet kəndi" jurnalı. 1991.
- Rüstəmova, Azadə. Nizami Gəncəvi almanaxı, I kitab (Azərbaycan). Bakı: Elm. 1984.
Mənbə
- Araslı H. “Sirlər xəzinəsi” poemasına yazılmış ön söz - Nizami Gəncəvi. Sirlər xəzinəsi / filoloji tərcümə, izahlar, şərhlər və lüğət professor R. Əliye - vindir/ Bakı, Qanun Nəşriyyatı, 2014 - 328 s.
- Qasımzadə F. "Məxzən-ül-əsrar" əsəri haqqında. Nizami Gəncəvi. “Sirlər xəzinəsi”, Bakı; 1940, s.5-9
- Hüseynov X. Nizaminin "Sirlər xəzinəsi", Bakı;1983,118 s.
- Bədəlova T. Əbdi Bəy Şirazi Nizami Gəncəvi bədii sözünün qüdrəti barədə Məqalə AMEA Xəbərlər. Humanitar Elmlər. Bakı, “ELM”, 2017. № 1. s.60-65
- Bədəlova T. Nizami Gəncəvinin “Məxzənül-əsrar” poemasında şair özü, müasirləri, sənəti və görüşləri haqqında məruzə “Azərbaycan əlyazmaları dünya kitabxanalarında” II Beynəlxalq elmi-nəzəri konfransın materialları. AMEA Məhəmməd Füzuli ad. Əlyazmalar İnstitutu. Bakı, 29 noyabr, 2017-cı il. s.92-95
- Bədəlova T. Nizami Gəncəvinin əsərlərində demokratik dövlət quruluşu prinsipləri Tezis “Nizami mədəni irsinin müasir dövrdə interpretasiyası”. Nizami Gəncəvi Beynəlxalq Mərkəzi. Beynəlxalq konfransın materialları (14-15 Mart 2018-ci il). Bakı, “Elm və təhsil”, 2018. s.37-38
- Bədəlova T. Nizami Gəncəvinin “Sirlər xəzinəsi” poemasında dövlət, hökmdar və xalq münasibətlərinin bədii həlli Məqalə AMEA Nizami Gəncəvi ad. Ədəbiyyat İnstitutu. Nizami Gəncəvi almanaxı. № 1. Bakı, “Zərdabi Nəşr”, 2019. s.230-239
- Bədəlova T. Nizami Gəncəvinin “Sirlər xəzinəsi” məsnəvisində tarixi şəxsiyyətlər Məqalə AMEA Nizami Gəncəvi ad. Ədəbiyyat İnstitutu “Azərbaycan ədəbiyyatşünaslığı”. Bakı, “Elm”, 2019, № 2. s.22-30
- Bədəlova T. Nizami xəzinəsi və Nəvai heyrəti Məqalə AMEA Nizami Gəncəvi ad. Ədəbiyyat İnstitutu. “Müqayisəli ədəbiyyatşünaslıq”. Beynəlxalq elmi jurnal. Azərbaycan-Özbəkistan ədəbi əlaqələri. Xüsusi buraxılış. Bakı, 2020, № 1 s. 99-109
- Bədəlova T. Nizami Gəncəvi: “Heç bir hünər ədalətdən gözəl deyildir” Məqalə “Ədəbiyyat qəzeti”, Azərbaycan Yazıçılar Birliyi, 26 iyun 2021. https://edebiyyatqazeti.az/news/sience/7502-nizami-gencevi-hec-bir-huner-edaletden-gozel-deyildir s.24-25
- Алиев Р. Предиловие, комментарии, примечания и словарь к “Сокровищнице тайн” Низами Гянджеви, Б.: Язычы, 1981.
- Касумзаде Ф. Произведение “Махзан ульасрар” (“Сокровищница тайн”) Низами Гянджеви, Б.: Азернешр, 1940, с.5-9
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Suleyman peygemberle qoca ekincinin hekayeti ve ya bilinen qisa adi ile Suleyman ve qoca Ekinci 1174 1175 ci illerde boyuk Azerbaycan sairi Nizami Gencevi terefinden qeleme alinan Sirler Xezinesi poemasinin ucuncu hekayesidir Hekayenin poetik tercumesi Azerbaycan sairi Suleyman Rustem terefinden olunmusdur Suleyman peygemberle qoca ekincinin hekayetiJanr HekayeMuellif Nizami GenceviOrijinal dili Fars diliYazilma ili 1174 1175Tercume Suleyman RustemEvvelki Adil Nusirevan ile vezirin hekayetiSonraki Qari ile Sultan Sencerin hekayetiHaqqindaSair hekayede maddiyyatin insan meneviyyatindan hec de yuksekde durmadigini butun yaradiciligi boyu qeyd etmis ve parlaq numuneler esasinda bunlari umumilesdirmisdir Nizami Gencevi Sirler xezinesi eserinde bu movzuya toxunaraq bir birinden maraqli ve ibretamiz hekayeler esasinda bunlarin aciqlamasini vermisdir MezmunuBir gun Suleyman sah sehraya gezintiye cixir Bir damci suyun bele tapilmadigi isti ve yanan sehrada ekincilikle mesgul olan zeif bir qoca gordu Suleyman bu yanan ve susuz sehrada nece isleyib ekincilikle mesgul ola bileceyini dusunurdu Qoca sahib oldugu kicik tarlada bugda sepirdi ki sonra bar verende onu bicsin Suleyman bu boyuk iztirabi gorende ureyi onun ucun yanaraq dedi Ay qoca bu sehrada bugdani ekib mehv etmekdense ondan bir az corek hazirlayib yemeliydin Biz bol sulu ekinimizinden bele istediyimiz mehsulu elde etmirik Heyatin cetinliyinden uzunde tebessum yaranmamis qoca gulumseyerek Suleymana dedi Mene su ve torpagi becermeye ehtiyacim yoxdur Kureyimin teri tarlanin suyu becermek ucun demir dirnagimdir xis is belimdir Sadece oz isimi gorurem ve bereket Allahdandir Allaha tevekkul edirem isimi tamamlayanda o mene her toxum ucun yeddi yuz den mukafat verir Movzu ve ideyasi Suleyman ve qoca ekinci hekayesinde mutereqqi ideyalarin terennumcusu olan Nizami yaranmis problemi onun helli yolu ile birge oxucuya teqdim edir Nizami Gencevinin bu hekayesinde iqtisadi motivler diger beseri movzular kimi daim diqqetde olmusdur Hekayenin esas ideyasi dunyanin kesmekesi ve beserin iztirablaridir Zehmetle cekilen emeyin qedri biliner PersonajlarHekayenin esas personajlari Suleyman ve qoca ekinci hesab olunur lakin sahin komekcileri kimi komekci obrazlar da yer alir Hemcinin baxNizami Gencevi Sirler xezinesi Xemse Suleyman peygember Sultan Sencer ve qari Kerpickesen qocanin bir cavanla hekayeti Ovcu ile iti ve tulkunun hekayeti Nusirevan ve bayquslarin sohbetiIstinadlarAllahverdiyeva Zehra Meqaleler toplusu I kitab Azerbaycan Baki Elm ve tehsil 2017 392 Arasli Hemid Nizami eserlerinin el variantlar Azerbaycan Baki Azernesr 1941 3 12 Huseynov X Nizaminin Sirler Xezinesi nin oyrenilmesi tarixinden Azerbaycan Azerb SSR EA nin Xeberleri Edebiyyat dil Incesenet seriyasi 1967 Arasli Nusabe Nizami senetinde muhit ve tebiet Azerbaycan Baki Sovet kendi jurnali 1991 Rustemova Azade Nizami Gencevi almanaxi I kitab Azerbaycan Baki Elm 1984 MenbeArasli H Sirler xezinesi poemasina yazilmis on soz Nizami Gencevi Sirler xezinesi filoloji tercume izahlar serhler ve luget professor R Eliye vindir Baki Qanun Nesriyyati 2014 328 s Qasimzade F Mexzen ul esrar eseri haqqinda Nizami Gencevi Sirler xezinesi Baki 1940 s 5 9 Huseynov X Nizaminin Sirler xezinesi Baki 1983 118 s Bedelova T Ebdi Bey Sirazi Nizami Gencevi bedii sozunun qudreti barede Meqale AMEA Xeberler Humanitar Elmler Baki ELM 2017 1 s 60 65 Bedelova T Nizami Gencevinin Mexzenul esrar poemasinda sair ozu muasirleri seneti ve gorusleri haqqinda meruze Azerbaycan elyazmalari dunya kitabxanalarinda II Beynelxalq elmi nezeri konfransin materiallari AMEA Mehemmed Fuzuli ad Elyazmalar Institutu Baki 29 noyabr 2017 ci il s 92 95 Bedelova T Nizami Gencevinin eserlerinde demokratik dovlet qurulusu prinsipleri Tezis Nizami medeni irsinin muasir dovrde interpretasiyasi Nizami Gencevi Beynelxalq Merkezi Beynelxalq konfransin materiallari 14 15 Mart 2018 ci il Baki Elm ve tehsil 2018 s 37 38 Bedelova T Nizami Gencevinin Sirler xezinesi poemasinda dovlet hokmdar ve xalq munasibetlerinin bedii helli Meqale AMEA Nizami Gencevi ad Edebiyyat Institutu Nizami Gencevi almanaxi 1 Baki Zerdabi Nesr 2019 s 230 239 Bedelova T Nizami Gencevinin Sirler xezinesi mesnevisinde tarixi sexsiyyetler Meqale AMEA Nizami Gencevi ad Edebiyyat Institutu Azerbaycan edebiyyatsunasligi Baki Elm 2019 2 s 22 30 Bedelova T Nizami xezinesi ve Nevai heyreti Meqale AMEA Nizami Gencevi ad Edebiyyat Institutu Muqayiseli edebiyyatsunasliq Beynelxalq elmi jurnal Azerbaycan Ozbekistan edebi elaqeleri Xususi buraxilis Baki 2020 1 s 99 109 Bedelova T Nizami Gencevi Hec bir huner edaletden gozel deyildir Meqale Edebiyyat qezeti Azerbaycan Yazicilar Birliyi 26 iyun 2021 https edebiyyatqazeti az news sience 7502 nizami gencevi hec bir huner edaletden gozel deyildir s 24 25 Aliev R Pre dilovie kommentarii primechaniya i slovar k Sokrovishnice tajn Nizami Gyandzhevi B Yazychy 1981 Kasumzade F Proizvedenie Mahzan ulasrar Sok ro vish nica tajn Nizami Gyandzhevi B Azerneshr 1940 s 5 9Xarici kecidler 1 2 3 4