Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqalədə heç bir məlumatın mənbəsi . |
Syerra-Leone — Afrika qitəsinin qərbində, Atlantik okeanı sahillərində yerləşən dövlət. Ölkə şimaldan və şərqdən Qvineya ilə, cənub-şərqdən isə Liberiya ilə həmsərhəddir. Paytaxtı Fritaun şəhəridir.
| Syerra Leone | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Republic of Sierra Leone | |||||
| |||||
| "Unity, Freedom, Justice" "Birlik, azadlıq, ədalət" | |||||
| Himn: | |||||
 | |||||
| Tarixi | |||||
| • Böyük Britaniyadan müstəqillik | 27 aprel 1961 | ||||
| • Respublika elan edilməsi | 19 aprel 1971 | ||||
| Rəsmi dilləri | |||||
| Paytaxt | Fritaun | ||||
| İdarəetmə forması | Prezident respublikası | ||||
| [17.IX.2007 ~] | |||||
| Sahəsi | Dünyada 119-cu | ||||
| • Ümumi | 71740 km² | ||||
| • Su sahəsi (%) | 1,1 | ||||
| Əhalisi | |||||
| • Əhali | 7 075 641 nəfər | ||||
| • Siyahıyaalma (4.XII.2004) | 4 976 871 nəf. | ||||
| • Sıxlıq | 79.4 nəf./km² (114-cü) | ||||
| ÜDM (AQP) | |||||
| • Ümumi | 9,881 milyard dollar | ||||
| • Adambaşına | 1,534 dollar | ||||
| ÜDM (nominal) | |||||
| • Ümumi (2016 təxmini) | 4,563 milyard dollar | ||||
| • Adambaşına | 708 dollar | ||||
| İİİ (2013) | 0.359 | ||||
| Valyuta | Syerra-Leone leonesi | ||||
| İnternet domeni | .sl | ||||
| SL | |||||
| BOK kodu | SLE | ||||
| Telefon kodu | +232 | ||||
| Saat qurşaqları | |||||
| Nəqliyyatın yönü | sağ[d] | ||||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||||
Tarix
Qonşusu Liberiya kimi azad edilmiş Afrikalı qullar tərəfindən qurulub (1791-ci ildə Fritaunu qurdular). Syerra Leone 1961-ci ildə ingilis müstəmləkə əsarətindən çıxaraq müstəqilliyini elan etmiş, 10 il sonra krallıq üsul-idarə sistemindən imtina edərək, respublikaya çevirilmişdir. 90-cı illərdən başlayaraq 2002-ci ildə qədər dağıdıcı bir vətəndaş müharibəsi yaşamışdır. Ölkə ərazisində BMT sülhməramrıları fəaliyyət göstərməkdədir.
Almaz mədənləri baxımından olduqca zəngindir, buna baxmayaraq qərbli müstəmləkəçilərin təhrik etdiyi və göz yumduğu vətəndaş müharibəsi nəticəsində bir xeyli yoxsullaşmışdır.
Coğrafiya
Sərhədlərinin ümumi uzunluğu 958 km olub, sərhəd qonşuları isə Qvineya (652 km), Liberiya (306 km), sahil xəttinin uzunluğu 402 km-dir.
Təbii sərvətləri almaz, titan, boksit, dəmir, qızıl, xromdur.
Tropik iqlimə sahibdir və ən alçaq nöqtəsi isə Atlantik okeanı 0 m-dir, ən yüksək nöqtəsi Loma Mansa (Bintimani dağında) 1,948 m -dir. Şərq Sierra Leone platasında yüksək səpələnmiş dağlar yerləşir.
Ölkənin mərkəzi meşələr, kol və əkinçilik olan düzənlik bölgədir ki, bu da Syerra-Leonenin ərazisinin təxminən 43%-ni tutur. Ölkənin şimal hissəsi Qvineya meşə-savanna mozaika ekoregionunun hissəsi kimi Dünya Vəhşi Təbiət Fondu tərəfindən təsnif edilmişdir, cənub hissəsini isə yağıntılı meşə düzənlik və əkinçilik təşkil edir.
Ərazi istifadəsi: əkinçiliyə uyğun torpaqlar 31%, meşəlik ərazi 28% və digərləri 33%-dir. Suvarılan ərazi 290 km²-dir.
Əhalisi
Orta ömür həddi kişilərdə 42,69 il, qadınlarda 48,61 il (2001 məlumatları) olub,1 qadına düşən orta uşaq sayı 6.01 uşaq (2001 təxmini) təşkil edir.
Din
Ölkə əhalisinin 78%-i islam, 21%-i xristian, 1%-i isə digər dinlərə sitayiş edir.
İqrisadiyyat
İnflyasiya nisbəti (istehlakçı qiymətlərində) 15% -dir (2000 məlumatları). İş gücü 1981 məlumatlarına görə 1.369 milyondur. Sənaye, mədənçilik (almaz, dəmir, boksit) kiçik ölçülü sənaye müəssisələri (içki, toxuculuq, siqaret, ayaqqabı), qəhvə, kakao, kokos və neft elami zavodlarından ibarətdir.
Əsas ixracat məhsulları almaz,pivə,siqaret,ayaqqabı və gön dəridir.
Kənd təsərrüfatı məhsulları düyü, qəhvə, palma toxumu, yer fıstığıdır. Ayrıca iqtisadi gəlir gətirən başda balıqçılıq olmaqla ev heyvandarlığı, mal-qoyun-donuz da yetişdirilir.
İllik 65 milyon $ (2000 məlumatları) ixrac edir və ixrac məhsulları almaz, kakao, qəhvə, balıqdır. Idxal isə illik 145 milyon $ (2000 məlumatları). Qida maddələri, maşın və avadanlıq, yanacaq və yağlar, kimyəvi maddələr idxal edir. İdxal nisbətləri aşağıdakı şəkildədir: İngiltərə 34%, ABŞ 8%, İtaliya 7%, Nigeriya 5% (1999)
 | Syerra-Leone ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqalede hec bir melumatin menbesi gosterilmemisdir Lutfen etibarli menbeler elave etmekle meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Qerez yaradan menbesiz hisseler muzakiresiz siline biler Syerra Leone Afrika qitesinin qerbinde Atlantik okeani sahillerinde yerlesen dovlet Olke simaldan ve serqden Qvineya ile cenub serqden ise Liberiya ile hemserheddir Paytaxti Fritaun seheridir Syerra LeoneRepublic of Sierra LeoneBayraq Gerb Unity Freedom Justice Birlik azadliq edalet Himn Tarixi Boyuk Britaniyadan musteqillik 27 aprel 1961 Respublika elan edilmesi 19 aprel 1971Resmi dilleri ingilis diliPaytaxt FritaunIdareetme formasi Prezident respublikasi 17 IX 2007 Sahesi Dunyada 119 cu Umumi 71740 km Su sahesi 1 1Ehalisi Ehali 7 075 641 nefer Siyahiyaalma 4 XII 2004 4 976 871 nef Sixliq 79 4 nef km 114 cu UDM AQP Umumi 9 881 milyard dollar Adambasina 1 534 dollarUDM nominal Umumi 2016 texmini 4 563 milyard dollar Adambasina 708 dollarIII 2013 0 359Valyuta Syerra Leone leonesiInternet domeni slSLBOK kodu SLETelefon kodu 232Saat qursaqlari UTC 0Neqliyyatin yonu sag d Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixQonsusu Liberiya kimi azad edilmis Afrikali qullar terefinden qurulub 1791 ci ilde Fritaunu qurdular Syerra Leone 1961 ci ilde ingilis mustemleke esaretinden cixaraq musteqilliyini elan etmis 10 il sonra kralliq usul idare sisteminden imtina ederek respublikaya cevirilmisdir 90 ci illerden baslayaraq 2002 ci ilde qeder dagidici bir vetendas muharibesi yasamisdir Olke erazisinde BMT sulhmeramrilari fealiyyet gostermekdedir Almaz medenleri baximindan olduqca zengindir buna baxmayaraq qerbli mustemlekecilerin tehrik etdiyi ve goz yumdugu vetendas muharibesi neticesinde bir xeyli yoxsullasmisdir CografiyaSyerra Leone Serhedlerinin umumi uzunlugu 958 km olub serhed qonsulari ise Qvineya 652 km Liberiya 306 km sahil xettinin uzunlugu 402 km dir Tebii servetleri almaz titan boksit demir qizil xromdur Tropik iqlime sahibdir ve en alcaq noqtesi ise Atlantik okeani 0 m dir en yuksek noqtesi Loma Mansa Bintimani daginda 1 948 m dir Serq Sierra Leone platasinda yuksek sepelenmis daglar yerlesir Olkenin merkezi meseler kol ve ekincilik olan duzenlik bolgedir ki bu da Syerra Leonenin erazisinin texminen 43 ni tutur Olkenin simal hissesi Qvineya mese savanna mozaika ekoregionunun hissesi kimi Dunya Vehsi Tebiet Fondu terefinden tesnif edilmisdir cenub hissesini ise yagintili mese duzenlik ve ekincilik teskil edir Erazi istifadesi ekinciliye uygun torpaqlar 31 meselik erazi 28 ve digerleri 33 dir Suvarilan erazi 290 km dir EhalisiEtnik terkibi Orta omur heddi kisilerde 42 69 il qadinlarda 48 61 il 2001 melumatlari olub 1 qadina dusen orta usaq sayi 6 01 usaq 2001 texmini teskil edir DinOlke ehalisinin 78 i islam 21 i xristian 1 i ise diger dinlere sitayis edir IqrisadiyyatInflyasiya nisbeti istehlakci qiymetlerinde 15 dir 2000 melumatlari Is gucu 1981 melumatlarina gore 1 369 milyondur Senaye medencilik almaz demir boksit kicik olculu senaye muessiseleri icki toxuculuq siqaret ayaqqabi qehve kakao kokos ve neft elami zavodlarindan ibaretdir Esas ixracat mehsullari almaz pive siqaret ayaqqabi ve gon deridir Kend teserrufati mehsullari duyu qehve palma toxumu yer fistigidir Ayrica iqtisadi gelir getiren basda baliqciliq olmaqla ev heyvandarligi mal qoyun donuz da yetisdirilir Illik 65 milyon 2000 melumatlari ixrac edir ve ixrac mehsullari almaz kakao qehve baliqdir Idxal ise illik 145 milyon 2000 melumatlari Qida maddeleri masin ve avadanliq yanacaq ve yaglar kimyevi maddeler idxal edir Idxal nisbetleri asagidaki sekildedir Ingiltere 34 ABS 8 Italiya 7 Nigeriya 5 1999 Syerra Leone ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin