Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Sivriburun kefal (lat. Liza saliens) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin şüaüzgəclilər sinfinin kefalkimilər dəstəsinin kefallar fəsiləsinin liza (balıq) cinsinə aid heyvan növü.
| Sivriburun kefal | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||
| Domen: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Aləm: Yarımaləm: Klad: Klad: Tipüstü: Tip: Klad: Yarımtip: İnfratip: Klad: Klad: Sinifüstü: Sinif: Ranqsız: Yarımsinif: İnfrasinif: Ranqsız: Dəstəüstü: Klad: Ranqsız: Dəstə: Fəsilə: Cins: Növ: Sivriburun kefal | ||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||
| ||||||||
| ||||||||
Yayılması
Atlantik okeanın şərqində Biskay körfəzindən Cənubi Afrikaya qədər və Aralıq,Qara,Azov dənizlərində yayılıb. Xəzərdə, xüsusilə onun cənubi-şərqində və cənubi-qərbində, o cümlədən Qızılağac körfəzində geniş yayılmışdır.
Morfoloji əlamətləri
D IV, 1(8) 9, A III(8) 9 şüa var. Pilorik çıxıntıları 7-9 olur. Burun hissəsi nisbətən kütdür. Pulcuq örtüyü ön burun dəliyindən başlayır. Göz qapağı yoxdur. Quyruq gövdəsi nisbətən hündür və yastıdır. Uzunluğu 40 sm-ə, kütləsi 0,8 kq-a çatır, 11 ilə qədər yaşayır. İki bel üzgəci vardır. Döş üzgəcləri hündürdə, qarın üzgəcləri onlara yaxın yerləşmişdir.
Yaşayış yeri və həyat tərzi
Dəniz balığıdır, sürü ilə yaşayır. Şirin suya heç girmir, pelagik həyat keçirir. Qidasını detrit, bioloji yığın, xırda molyuskalar, qurdlar və xərçəngkimilər təşkil edir. Ən çox xırda körfəzlərdə və gəmi dayanacaq larında, külək tutmayan yerlərdə toplanaraq orada da qışlayırlar. Erkən yazda kefal körpələri yemlənmək üçün böyük sürülərlə qışlama sahələrindən suyun temperaturu 13- 14°C-dən yüksəyə qalxdıqda, bütün körfəz ərazisində, xüsusilə cənubi Xəzərin 3-5 m dərinliklərində daha çox rast gəlinir. Xəzərin sahilboyu bütün dayazlıqlarında, ən şimal hissələrdən başqa, çox böyük ərazidə qidalanıb çəkilərini artırırlar.
Çoxalması
3-6 yaşında cinsi yetişkənliyə çatır. İyun-iyul aylarında Cənubi və Orta Xəzərin sahilindən 5-7 mil aralı ərazinin hər yerində, 5-700 m dərinlikdə kürü tokür. Kütləvi kürü tökmə suyun səthində temperatur 25-29°C olduqda məhsuldarlığı qızılı kefalda olduğu kimi yüksəkdir. Uzunluğu 25- 39 sm olan balığın verdiyi kürünün miqdarı 450-600 min ədədə çatır. Avqust-sentyabr aylarında kefalın körpələri sahilə miqrasiya edir və dayaz (1 m-ə qədər) zonada yemlənirlər. Kürüdən yenicə çıxmış sürfənin uzunluğu 1,7 mm-ə qədər olur.
Təsərrüfat əhəmiyyəti
Kefal Xəzərin qiymətli vətəgə balıqları sırasındadır. Bütün il boyu,daha çox isə yaz və yay aylarında tutulur. Müxtəlif illərdə Azərbaycanda 209-1226 sentner kefal ovlanmışdır. Kefal ən çox yaz-yay aylarında ovlanır. Xəzərdə kefalın sənaye ovu 1937-ci ildən aparıldığına baxmayaraq, xüsusi ov alətləri olmadığından mövcud ehtiyatından tam istifadə olunmur. Buna baxmayaraq İranda ildə 2,4-5,1 min tonadək kefal ovlanır.
Mühafizə tədbirləri
Ovunun tənzim olunması barədə qanun qəbul edilmişdir. Xəzərin çirklənməsinə və ovlama işinə qarşı nəzarətin gücləndirilməsi vacibdir.
İstinadlar
- Integrated Taxonomic Information System (ing.). 1996.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Sivriburun kefal lat Liza saliens heyvanlar aleminin xordalilar tipinin suauzgecliler sinfinin kefalkimiler destesinin kefallar fesilesinin liza baliq cinsine aid heyvan novu Sivriburun kefalElmi tesnifatDomen EukariotlarRanqsiz AmorpheaRanqsiz Ranqsiz Ranqsiz Ranqsiz FilozoaAlem HeyvanlarYarimalem EumetazoylarKlad Klad IkitereflisimmetriyalilarKlad Tipustu SonagizlilarTip XordalilarKlad Yarimtip OnurgalilarInfratip AgizcenelilerKlad Klad Sinifustu Sumuklu baliqlarSinif SuauzgeclilerRanqsiz Yarimsinif Infrasinif Sumuklu baliqlarRanqsiz Desteustu Klad Ranqsiz Deste KefalkimilerFesile KefallarCins LizaNov Sivriburun kefalBeynelxalq elmi adiLiza saliens Risso 1810Sekil axtarisiITIS 170379EOL 206065YayilmasiAtlantik okeanin serqinde Biskay korfezinden Cenubi Afrikaya qeder ve Araliq Qara Azov denizlerinde yayilib Xezerde xususile onun cenubi serqinde ve cenubi qerbinde o cumleden Qizilagac korfezinde genis yayilmisdir Morfoloji elametleriD IV 1 8 9 A III 8 9 sua var Pilorik cixintilari 7 9 olur Burun hissesi nisbeten kutdur Pulcuq ortuyu on burun deliyinden baslayir Goz qapagi yoxdur Quyruq govdesi nisbeten hundur ve yastidir Uzunlugu 40 sm e kutlesi 0 8 kq a catir 11 ile qeder yasayir Iki bel uzgeci vardir Dos uzgecleri hundurde qarin uzgecleri onlara yaxin yerlesmisdir Yasayis yeri ve heyat terziDeniz baligidir suru ile yasayir Sirin suya hec girmir pelagik heyat kecirir Qidasini detrit bioloji yigin xirda molyuskalar qurdlar ve xercengkimiler teskil edir En cox xirda korfezlerde ve gemi dayanacaq larinda kulek tutmayan yerlerde toplanaraq orada da qislayirlar Erken yazda kefal korpeleri yemlenmek ucun boyuk surulerle qislama sahelerinden suyun temperaturu 13 14 C den yukseye qalxdiqda butun korfez erazisinde xususile cenubi Xezerin 3 5 m derinliklerinde daha cox rast gelinir Xezerin sahilboyu butun dayazliqlarinda en simal hisselerden basqa cox boyuk erazide qidalanib cekilerini artirirlar Coxalmasi3 6 yasinda cinsi yetiskenliye catir Iyun iyul aylarinda Cenubi ve Orta Xezerin sahilinden 5 7 mil arali erazinin her yerinde 5 700 m derinlikde kuru tokur Kutlevi kuru tokme suyun sethinde temperatur 25 29 C olduqda mehsuldarligi qizili kefalda oldugu kimi yuksekdir Uzunlugu 25 39 sm olan baligin verdiyi kurunun miqdari 450 600 min edede catir Avqust sentyabr aylarinda kefalin korpeleri sahile miqrasiya edir ve dayaz 1 m e qeder zonada yemlenirler Kuruden yenice cixmis surfenin uzunlugu 1 7 mm e qeder olur Teserrufat ehemiyyetiKefal Xezerin qiymetli vetege baliqlari sirasindadir Butun il boyu daha cox ise yaz ve yay aylarinda tutulur Muxtelif illerde Azerbaycanda 209 1226 sentner kefal ovlanmisdir Kefal en cox yaz yay aylarinda ovlanir Xezerde kefalin senaye ovu 1937 ci ilden aparildigina baxmayaraq xususi ov aletleri olmadigindan movcud ehtiyatindan tam istifade olunmur Buna baxmayaraq Iranda ilde 2 4 5 1 min tonadek kefal ovlanir Muhafize tedbirleriOvunun tenzim olunmasi barede qanun qebul edilmisdir Xezerin cirklenmesine ve ovlama isine qarsi nezaretin guclendirilmesi vacibdir IstinadlarIntegrated Taxonomic Information System ing 1996 Hemcinin bax