Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Qızılı kefal (lat. Liza parsia) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin şüaüzgəclilər sinfinin kefalkimilər dəstəsinin kefallar fəsiləsinin liza (balıq) cinsinə aid heyvan növü.
| Qızılı kefal | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
| Domen: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Aləm: Yarımaləm: Klad: Klad: Tipüstü: Tip: Klad: Yarımtip: İnfratip: Klad: Klad: Sinifüstü: Sinif: Ranqsız: Yarımsinif: İnfrasinif: Ranqsız: Dəstəüstü: Klad: Ranqsız: Dəstə: Fəsilə: Cins: Növ: Qızılı kefal | ||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
| ||||||||||
Yayılması
Atlantik okeanında İngiltərədən Cənubi Afrikaya qədər, eləcə də Aralıq, Qara və Azov dənizlərində yayılıb. Xəzər dənizində geniş yayılmışdır. Orta və Cənubi Xəzərin sahilə yaxın yerlərində və habelə Şimali Xəzərin bir sıra rayonlarında yayılmışdır.
Morfoloji əlamətləri
D IV,19, A III 9 şüa var.Pilorik çıxıntıların sayı 7-9-dur. Bədəni uzunsov-girdəvarıdır, burun hissəsi kütdür. Pulcuq örtüyü geri burun dəliyinə qədər çatırsa da rostrumun üzərində pulcuqsuz enli zolaq olur.Bədəni üzərində bir neçə qızılı rəngdə zolaq, qəlsəmə qapağı üzərində isə həmin rəngdə ləkələr olur. Uzunluğu Qara dənizdə 50 sm Xəzər dənizində 55 sm-ə, kütləsi müvafiq olaraq 0,7-5 kq-a çatır,1 2 ilə qədər yaşayır.
Yaşayış yeri və həyat tərzi
Qızılı kefal sırf dəniz balığıdır. Onlar dənizdə yaşayır və çoxalır. Heç vaxt çaylara keçmir. Lakin ilin fəslindən asılı olaraq areal daxilində dənizin bir hissəsindən başqa hissəsinə miqrasiya edir. Ovda təsadüf edilən qızılı kefalın uzunluğu 25-55 sm, kütləsi 2-2,5 kq olur. Dənizin dibində qidalanırlar, onların mədəsi həmişə lil ilə dolu olur. Körpələr dənizdə ilk zamanlar planktonla, daha sonra molyusklarla qidalanmağa başlayır.
Çoxalması
Qızılı kefal 3-4 yaşında cinsi yetişkənliyə çatır. Avqust - oktyabr aylarında Orta Xəzərdə, sahildən 20-50 mil aralı, 400–600 m dərinlikdə, suyun temperaturu 20-22 °C olduqda kürüsünü tökür. Kürüsü pelagikdir. Qızılı kefalın kürüsü dənizin duzlu-luğu 13‰ olan su qatında, temperaturu 17,8-29 °C olan zonalarda təsadüf olunur. Məhsuldarlığı yüksəkdir. 25-30 sm uzunluğunda olan qızılı kefalın verdiyi kürünün miqdarı 500-600 min ədədə çatır. 45-50 sm uzunluğunda olan iri fərdlər isə 2-3 milyon ədəd kürü verir. Kürüsü çox xırda (1 mm-dək) olur. Temperaturdan asılı olaraq su səthində mayalanmış kürülərdən 1,5-2 günə sürfələr əmələ gəlir. Sürfələr inkişaf etdikcə sahilə yaxınlaşır və orada zooplankton və ilbizlərlə intensiv qidalanır.
Təsərrüfat əhəmiyyəti
Çox cəld balıqlardır, tordan qaçdıqları üçün ovlanması çətinlik törətdiyindən mövcud ehtiyatından tam istifadə olunmur. Azərbaycanda 1942-ci ildən qızılı kefal başlıca olaraq Sara yarımadası rayonunda Böyük Qızılağac körfəzində atma torla tutulur.
Mühafizə tədbirləri
Son illərdə qoruq rejiminin güclənməsi ilə bağlı olaraq Böyük Qızılağac körfəzində onun tutulması qadağan edilmişdir.
İstinadlar
- Integrated Taxonomic Information System (ing.). 1996.
- Əsgerov F.S., Zaytsev Y.Y., Qasımov R.Y., Quliyev Z. Biomüxtəliflik: Xəzərin əsrarəngiz balıqları. Bakı: "Bəşər-XXI" nəşriyyatı, 2003, səh 69.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qizili kefal lat Liza parsia heyvanlar aleminin xordalilar tipinin suauzgecliler sinfinin kefalkimiler destesinin kefallar fesilesinin liza baliq cinsine aid heyvan novu Qizili kefalElmi tesnifatDomen EukariotlarRanqsiz AmorpheaRanqsiz Ranqsiz Ranqsiz Ranqsiz FilozoaAlem HeyvanlarYarimalem EumetazoylarKlad Klad IkitereflisimmetriyalilarKlad Tipustu SonagizlilarTip XordalilarKlad Yarimtip OnurgalilarInfratip AgizcenelilerKlad Klad Sinifustu Sumuklu baliqlarSinif SuauzgeclilerRanqsiz Yarimsinif Infrasinif Sumuklu baliqlarRanqsiz Desteustu Klad Ranqsiz Deste KefalkimilerFesile KefallarCins LizaNov Qizili kefalBeynelxalq elmi adiLiza parsia Buch Ham 1822Seklin VikiAnbarda axtarisiITIS 170392NCBI 568895EOL 211214YayilmasiAtlantik okeaninda Ingiltereden Cenubi Afrikaya qeder elece de Araliq Qara ve Azov denizlerinde yayilib Xezer denizinde genis yayilmisdir Orta ve Cenubi Xezerin sahile yaxin yerlerinde ve habele Simali Xezerin bir sira rayonlarinda yayilmisdir Morfoloji elametleriD IV 19 A III 9 sua var Pilorik cixintilarin sayi 7 9 dur Bedeni uzunsov girdevaridir burun hissesi kutdur Pulcuq ortuyu geri burun deliyine qeder catirsa da rostrumun uzerinde pulcuqsuz enli zolaq olur Bedeni uzerinde bir nece qizili rengde zolaq qelseme qapagi uzerinde ise hemin rengde lekeler olur Uzunlugu Qara denizde 50 sm Xezer denizinde 55 sm e kutlesi muvafiq olaraq 0 7 5 kq a catir 1 2 ile qeder yasayir Yasayis yeri ve heyat terziQizili kefal sirf deniz baligidir Onlar denizde yasayir ve coxalir Hec vaxt caylara kecmir Lakin ilin feslinden asili olaraq areal daxilinde denizin bir hissesinden basqa hissesine miqrasiya edir Ovda tesaduf edilen qizili kefalin uzunlugu 25 55 sm kutlesi 2 2 5 kq olur Denizin dibinde qidalanirlar onlarin medesi hemise lil ile dolu olur Korpeler denizde ilk zamanlar planktonla daha sonra molyusklarla qidalanmaga baslayir CoxalmasiQizili kefal 3 4 yasinda cinsi yetiskenliye catir Avqust oktyabr aylarinda Orta Xezerde sahilden 20 50 mil arali 400 600 m derinlikde suyun temperaturu 20 22 C olduqda kurusunu tokur Kurusu pelagikdir Qizili kefalin kurusu denizin duzlu lugu 13 olan su qatinda temperaturu 17 8 29 C olan zonalarda tesaduf olunur Mehsuldarligi yuksekdir 25 30 sm uzunlugunda olan qizili kefalin verdiyi kurunun miqdari 500 600 min edede catir 45 50 sm uzunlugunda olan iri ferdler ise 2 3 milyon eded kuru verir Kurusu cox xirda 1 mm dek olur Temperaturdan asili olaraq su sethinde mayalanmis kurulerden 1 5 2 gune surfeler emele gelir Surfeler inkisaf etdikce sahile yaxinlasir ve orada zooplankton ve ilbizlerle intensiv qidalanir Teserrufat ehemiyyetiCox celd baliqlardir tordan qacdiqlari ucun ovlanmasi cetinlik toretdiyinden movcud ehtiyatindan tam istifade olunmur Azerbaycanda 1942 ci ilden qizili kefal baslica olaraq Sara yarimadasi rayonunda Boyuk Qizilagac korfezinde atma torla tutulur Muhafize tedbirleriSon illerde qoruq rejiminin guclenmesi ile bagli olaraq Boyuk Qizilagac korfezinde onun tutulmasi qadagan edilmisdir IstinadlarIntegrated Taxonomic Information System ing 1996 Esgerov F S Zaytsev Y Y Qasimov R Y Quliyev Z Biomuxteliflik Xezerin esrarengiz baliqlari Baki Beser XXI nesriyyati 2003 seh 69 Hemcinin bax