Sincan yenidən təhsil düşərgələri (uyğ. Qayta terbiyelesh lagérliri قايتا تەربىيەلەش لاگېرلىرى, çin. (ənən.) 再教育营, pinyin: zàijiàoyùyíng, ing. Xinjiang re-education camps) — Çin Xalq Respublikasının Sincan-Uyğur Muxtar Rayonunda 2014-cü ildən başlatdığı və insanların toplama düşərgələrinə yığılması ilə müşahidə olunan kompaniyasına verilən ad. Dövlətin bu siyasəti bölgədə Çen Quanquonun 2016-cı ilin avqust ayında rəhbərliyə təyin edilməsindən sonra daha da sərtləşmişdir.
Sincan yenidən təhsil düşərgələri | |
---|---|
Həbs düşərgəsi | |
Yenidən təhsil düşərgəsi |
Bu düşərgələr gizli saxlanılır və hüquqdan kənar formada idarə olunur. Xeyli sayda Uyğur bu düşərgələrə heç bir məhkəmə və istintaq olmadan həbs edilmişdir. Yerli dairələrin bildirdiyi məlumata görə, yüz minlərlə Uyğur və digər müsəlman etnik azlıqlar bu düşərgələrə həbs edilmişdir. Bu düşərgələrin ekstremizm və terrorizm əleyhinə olduğu bildirilir.
Yüz minlərlə uyğurun, Qazaxın, Qırğızın, Hueyin (müsəlman olan etnik çinlilər) və digər etnik müsəlman-türkün, habelə, xarici vətəndaşlar olan xristianların, qazaxların da belə düşərgələrdə saxlanılması barədə məlumatlar vardır. BMT və bir çox beynəlxalq təşkilatlar yenidən təhsil düşərgələrində 1–3 milyon arası insanın saxlanıldığını bildirmişdir.
2018-ci ilin oktyabr ayının 24-də BBC yenidən təhsil düşərgələri barədə ətraflı araşdırma hazırlamış və bu araşdırmada Çinin "doğru düşüncə" adlandırdığı məqsədinə çatmaq üçün "gizlədilmiş düşərgələri" nə dərəcədə artırdığını göstərmişdir.
Çinin bu siyasəti beynəlxalq akademik jurnallar tərəfindən mədəni soyqırım adlandırılmışdır. Bəziləri isə yenidən təhsil düşərgələrini QULAQ-larla eyniləşdirmişdir.
Arxa plan
Çen Quanquodan əvvəl
2009-cu ildəki Urumçi hadisələrinə qədər Vanq Lequan Kommunist Partiyasının Sincan-Uyğur Muxtar Rayonu Komitəsinin baş katibi idi və geniş səlahiyyətlərə malik idi. Vanq Baş Katib olduğu dövrdə regionun iqtisadi inkişafı naminə çalışmaqla yanaşı, yerli uyğur və s. etnik azlıqların sıxışdırılması ilə də məşğul olmuşdur. Onun qərarlarına əsasən ibtidai məktəblərdə uyğur dili təhsil dili olmaqdan çıxarılaraq Mandarin dili ilə əvəz edilmiş, regiondakı dövlət işçilərinə (bu regionda ən böyük işverən dövlətdir) milli baş geyimi taxmaq, oruc tutmaq, saqqal saxlamaq və ibadət etmək qadağan edilmişdir. 2010-cu ilin aprel ayında Vanq Lequan Zhanq Chunxian ilə əvəzləndi. Vanq Lequanın siyasətini davam etdirdi və daha da gücləndirdi. 2011-ci ildə Zhanq öz siyasətini açıqlayarkən qeyd etdi ki, "müasir mədəniyyət (uyğur adət-ənənələri bura daxil edilmirdi) regiondakı inkişafa rəhbərlik etməlidir". Bu bəyanatdan sonra Zhanq öz "mədəni siyasətinin" tətbiqinə başladı.
2012-ci ildə Zhanq "de-ekstremizm" (çincə: 去极端化) kampaniyasına başladığını bildirdi və "vəhşi imamların" (çincə: 野阿訇), "ekstremistlərin" (çincə 极端主义) islahına başlandığını elan etdi. Onun bu kampaniyası artıq, 2014-cü ildən Çin mərkəzi hakimiyyəti tərəfindən "terrorla xalq müharibəsi" olaraq ictimaiyyətə bildirilirdi. Bundan sonra əvvəlki qadağalarla yanaşı, yeni qadağalar da qüvvəyə minməyə başladı. Əvvəlki qaydalar əsasən dövlət işçilərinə aid edilirdisə, yeni qaydalar artıq hamıya şamil edilirdi. Qadağalara görə, "anormal" saqqal saxlamaq, niqab geyinmək, uşaqlara "ifrat dini bağlılığın göstəricisi olan" adlar (Məhəmməd, Fatimə və s. kimi adlar) qoymaq qadağan edilirdi.
2016-cı ilin avqust ayında Tibetdəki qəddar metodlarına görə xeyli "məşhurlaşan" və Tibetin tabe olmasının əsas səbəbkarı olaraq qəbul edilən Chen Quanquo Sincanın rəhbəri təyin edildi.
Çen Quanquo və Sincanda polis-dövlət
Çenin gəlişindən sonra mərkəzi Çin hakimiyyətinin yerli hakimiyyət nümayəndəliyi 90,000 etnik çinlini polis vəzifələrinə işə qəbul etdi. Qeyd etmək lazımdır ki, bu rəqəm yerli hakimiyyətin son 7 ildə işə qəbul etdiyi polis sayının 2 qatı idi.
Regionda 7300 buraxılış məntəqəsi yaradıldı, bu məntəqələrdə polis qüvvələri ilə yanaşı, ağır zirehli hərbi texnikalar da cəmləşdirilmişdir. Regionda tədricən dünyada ən çox polis nəzarəti olan regionlardan birinə çevrilirdi. Artıq bu zaman mərhələ-mərhələ "təhsillə transformasiya etmək" konsepsiyası meydana çıxdı və bu konsepsiya "de-ekstremizm" (ingiliscə: de-extremification) kampaniyası ilə əlaqələndirildi. Bu hadisələrdən sonra Sincan-Uyğur Muxtar Rayonu dünya mediası tərəfindən dünyanın ən sərt polis-dövləti adlandırılmışdır.
Regionda sürətlə güclü polis nəzarətinin yaradılması və kütləvi həbslər islah düşərgələrinin yaradılması prosesini daha sürətləndirdi. 2017-ci ilin statistikasına əsasən, uyğurlar ümumi Çin əhalisinin 1,5 faizini təşkil etsələr də, bütün Çində müxtəlif səbəblərdən həbs edilənlərin 21 faizini təşkil edirdi. Bu göstərici 2016-cı il ilə müqayisədə 7 dəfə çox idi.
Həbslərin bu qədər artmasından sonra islah düşərgələrinin və ya yenidən təhsil düşərgələrinin (ingiliscı:re-education camps) tikilməsi üçün Çinin müxtəlif şəhərlərindən və şirkətlərindən inşaat layihələri təklif edilməyə başlandı. Tədricən, regionda dini inanclarına və etnik kimliyinə görə həbs edilmiş yüz minlərlə insanın saxlanıldığı düşərgələr meydana çıxmağa başladı.
Təsisatlar
Sincanda yenidən təhsil düşərgələri gizli formada idarə olunur. Yenidən təhsil düşərgələri şəhər yerlərində keçmiş məktəblər, düşərgələrdə, Kommunist partiyası məktəblərində, orta məktəblərdə və digər dövlət tikililərində yerləşir. Şəhərətrafı və ucqar yerlərdəki düşərgələr isə məxsusi olaraq bu məqsəd üçün tikilmişdir. Bu düşərgələr xüsusi polis və ya ordu tərəfindən mühafizə edilir və özünün gözətçi qüllələri, nəzarət-buraxılış məntəqələri, mühafizəçi otaqları, həbsxanalarda olduğu kimi giriş qapıları vardır. Bütün bunları peyk çəkilişlərində aydınlıqla görmək olur.
2018-ci ilin noyabr və dekabr aylarında Çinin məşhur onlayn jurnalı olan "Bitter Winter" Sincanın Külcə şəhərindəki 2 düşərgədən çəkilmiş 3 video yayımladı. Bununla da, jurnal sübut etməyə çalışırdı ki, yenidən təhsil düşərgələri adi düşərgələr və ya hər hansısa təhsil düşərgəsi yox, məhz həbs düşərgəsidir. Digər nüfuzlu nəşr olan "" videoları təftiş etdikdən sonra dərc etdiyi yazıda bildirdi ki, "Bitter Winter"in ikinci videosunun doğruluğu əvvvəllər bu düşərgələrdə olmuş və sonradan müxtəlif yollarla buradan xilas ola bilmiş şəxslər tərəfindən təsdiqlənmişdir.
Düşərgələrin sayı barədə rəsmi və dəqiq məlumat yoxdur. Vaşinqtonda yerləşən 2017-ci ilin may ayının 15-də nəşr etdirdiyi araşdırmasına görə, təkcə dövlət tərəfindən 73 düşərgənin tikilməsi üçün tender keçirilmişdir (qeyd etmək lazımdır ki, düşərgələrin çox hissəsini köhnə və dövlətə aid tikililər təşkil edir). Radio Free Asianın araşdırmasına görə təkcə, Karğılıq ərazısındə ən azı 8 düşərgə mövcuddur.
Britaniya Kolumbiyası Universitetinində çalışan Shavn Zhang peyk görüntülərindən istifadə edərək düşrəgələrin sayını müəyyən etməyə çalışmışdır. O, bu işdə dövlət məmurlarının ölkə daxili səyahət hesabatları, dövlət büdcəsinindən xərcləmələr haqqında hesabatlar və s. rəsmi dövlət sənədlərindən istifadə etmişdir. və Çin dövlətinin rəsmi sənədlərindən istifadə edərək, Shavn Zhang Sincanda 31 düşərgəni müəyyən edə bilmişdir.
Həbs edilənlər
Mühacirətdə olan bir çox Uyğur bildirir ki, onların ailəsindən ən azı 1 nəfər bu düşərgələrdə saxlanılır. Bir çox yerli və xarici media orqanın bildirdiyinə görə, yüz minlərlə uyğur, habelə qazax, qırğız və digər etnik azlıqa mənsub olanlar hər hansısa məhkəmə olmadan bu düşərgələrdə saxlanılır. 2018-ci ilin yanvar ayında bildirilən məlumata görə, təkcə Uyğurlardan 120 min nəfər Qaşqardakı düşərgələrdə saxlanılır. Digər mənbələrə görə isə uyğurların 10 faizi bu düşərgələrdə saxlanılır (Çin uyğurlarının sayı 11–15 milyon göstərilir).
2005-ci ildən sürgündə olan və ABŞ-da yaşayan Rəbiyyə Qədir bildirmişdir ki, qardaş-bacılarının, övladlarının, nəvələrinin və s. kimi yaxın qohumlarından 30 nəfər bildirilməyən səbəblərə və bilinməyən müddətlik bu düşərgələrə həbs edilmişdir. Həmçinin, "Free Radio Asia"nın uyğur bölməsinin 3 əməkdaşının da onlarla qohumu eyni taleyi yaşamışdır. Bütün bu həbs edilənlər barədə heç bir xəbər yoxdur və Çin hökuməti rəsmi heç bir açıqlama verməmişdir.
RFA-ın 2018-ci ilin 18 dekabrda dərc edilmiş məlumatına görə, Çin hökuməti etnik uyğur olan və yerli məhkəmədə yüksək vəzifədə çalışan Qalib Qurbanı həbs etmişdir. Qalib Qurbanın həbsi onun son dövrlərdə özünün də aid olduğu etnik qrupdan kütləvi həbslərin olmasından narahatlıq duymasını bildirdikdən sonra olmuşdur. Bu müsahibədən sonra Qalib Qurban Çin Dövlət Təhlükəsizlik Xidməti tərəfindən dindirilmə üçün çağırılmış və bir daha ondan xəbər alınmamışdır. Ailəsi və dostları yalnız 1 ay sonra onun həbs edilməsini öyrənə bilmişdir. RFA-ın müsahibə aldığı və Xalq Məhkəməsində çalışan şəxs bildirmişdir ki, Qalib Qurban təxminən 6–12 ay əvvəl işdən çıxarılmışdır, lakin həmin şəxs Qalib Qurbanın həbs ya yenidən təhsil düşərgələrinə göndərildiyini bilmədiyini demişdir
"Radio Free Asia"nın müsahibələri
"Radio Free Asia"nın üzvləri bölgədəki bəzi polis və ədliyyə sistemi işçilərindən telefon vasitəsilə müsahibə götürə bilmişdir:
2017-ci ilin 20 noyabrında Bulaqsu bölgəsindən olan polis bildirmişdir:
Bulaqsu bölgəsində 2514 nəfər həbs edilmiş və 806 nəfər yenidən təhsil düşərgələrinə göndərilmişdir. |
2018-ci ilin 21 iyununda Qaraqaş bölgəsinin Tuvet nahiyəsindən olan təhlükəsizlik işçisi bildirmişdir:
1731 nəfər həbs edilmiş və 1721 nəfər yenidən təhsil düşərgəsinə göndərilmişdir. |
2018-ci ilin 2 avqustunda Quçar bölgəsinin Hankitam nahiyəsinindən olan polis bildirmişdir:
Biz təxminən 5 min nəfəri yenidən təhsil düşərgələrinə göndərmişik və hələki, onlardan heç kim azad edilməyib. |
2018-ci ilin 21 avqustunda Keriya bölgəsində çalışan polis bildirmişdir:
Bölgəmizdə 4 yenidən təhsil düşərgəsi mövcuddur. Onlarda biri əvvəllər həbsxana kimi istifadə edilmişdir, ikincisi isə onun yanında təzəlikcə tikilmişdir. III və IV düşərgə isə son dövrlərdə sənaye bölgəsində tikilmişdir. Hal-hazırda, təxminən 30 min adam bu düşərgələrdə saxlanılır. |
Bu müsahibədən bir gün sonra RFA (Radio Free Asia) nümayəndəsi həmin Keriya bölgəsinin Yengibağ nahiyəsindən olan dövlət işçisi ilə əlaqə qura bilmişdir. Həmin şəxs müsahibəsində bildirmişdir:
242 nəfər yenidən təhsil düşərgəsinə göndərilmişdir. Onların bank borcları olmuşdur. Onlardan 31-42 yaşlarında olan 7 nəfər düşərgələrdə ölmüşdür. Ölənlərdən 3-ün bank borcu ləğv edilmişdir, digər 4-ün borcu isə ləğv edilmə mərhələsindədir. |
Həbs edilənlərə münasibət
Yenidən təhsil düşərgələrində orada saxlanılan insanlara dəqiq olaraq necə münasibət göstərildiyi bilinmir. İndiyə kimi yenidən təhsil düşrəgələrindən çox az insan xilas ola bilmişdir. Uyğur biznesmeni olan Əbdürrəhman Həsən "BBC NEWS"a verdiyi müsahibədə yenidən təhsil düşərgələrindəki insanlıqdan kənar münasibət və işğəncələri öyrəndikdən sonra, orada saxlanılan 68 yaşlı anası ilə 22 yaşlı həyat yoldaşının belə münasibət görməsindənsə, onların güllələnməsini Çin hökumətindən istəmişdir.
Əslən Sincandan və etnik qazax olan Kayrat Səmərqənd qazax vətəndaşı olmasına baxmayaraq, həbs edilərək yenidən təhsil düşərgəsinə salınmışdır. Burada 3 ay qaldıqdan sonra Qazaxıstan Xarici İşlər Nazirliyi Çinə nota vermiş və vətəndaşının azad edilməsini tələb etmişdi. Azad edildikdən sonra Səmərqənd yenidən təhsil düşərgələrində yaşadıqlarını ictimaiyyətlə bölüşmüşdür. O bildirmişdir ki, orada durmadan davam edən beyinyuma və alçaltma ilə qarşılaşmış, hər gün saatlarla öyrənməyə məcbur edilmiş, məcburi şəkildə və toplu halda kommunizm və Kommunist partiyasının Birinci Katibi Şi Tsinpin lehinə şüarlar səsləndirməyə məcbur edilmişdirlər.
Yenidən təhsil düşərgələrindən qurtula bilən az saylı insanlardan biri də . Mihrigül Dursun Misirdə yaşamasına baxmayaraq, ailəsinə baş çəkmək üçün Çinə getmiş və burada olan zaman 3 dəfə həbs edilmişdir. Üçüzləri olan Mihrigülün övladlarından biri o həbsdə olan zaman müəmmalı şəkildə vəfat etmişdir. Digər iki övladı isə əməliyyat olmuşdur. Mihrigülə 3 il müddətinə ölkəni tərk etməyə icazə verilməyib, nəhayət 2018-ci ilin yayında ona geri dönmək şərtilə Misirə (Mihrigülün həyat yoldaşı misirlidir) getməyə icazə verilmişdir. O, Misirdə ABŞ diplomatları ilə təmasa keçmiş və ABŞ-yə gəlmişdir. Yenidən təhsil düşərgələrində saxlanılanlarla nələrin edilməsini öyrənməyə Mihrigülün "Congressional-Executive Commission on China və National Press Club"a verdiyi müsahibələr vermişdir.
Məni yerin altında və heç bir pəncərəsi olmayan kameraya göndərdilər. Orada hər şeyə nəzarət etmək üçün 4 divarın dördündə də videokameralar quraşdırılmışdı. Kamerada mənimlə birgə 60-a yaxın adam var idi. Gecələr 15 qadın digərləri rahat yata bilsin deyə, ayaq üstə dururdular. Biz hər iki saatdan bir yerimizi dəyişirdik... Su və az miqdarda düyüdən ibarət səhər yeməyindən öncə biz Kommunist partiyasını tərənnüm edən mahnılar oxumalı idik. Onlar bizə bilmədiyimiz dərmanlar və ağ maye içirirdilər. Dərmanlardan sonra qadınların bir çoxunda ginekoloji problemlər yaranırdı və bəziləri hətta ölürdü... Məni hündür oturacaq olan xüsusi otağa apardılar. Əllərimi və ayaqlarımı xüsusi lentlə oturacağa bağladılar. Gözətçilər keçəl qırxılmış başıma xüsusi dəbilqə taxdılar. Hər dəfə bədənimdən elektrik keçirəndə bədənim əsirdi və mən damarlarımda ağrı hiss edirdim. Məni təhqiramiz sözlərlə alçaldırdılar və günahımı boynuma almağım üçün təzyiqlər göstərirdilər. Onlar mənə anam və oğlumun öldüyünü, atamın isə ömürlük cəzaçəkmə məntəqəsində həbsdə olduğunu söyləyib, mənim ailənin “parçalanmasına” səbəb olduğumu bildirirdilər...Sonuncu dəfə məni elə bərk döydülər ki, yalvardım ki, məni öldürsünlər. |
CNN-in bu barədə xəbər hazırlamasından sonra Çin Xarici İşlər Nazirliyinin sözçüsü Hua Chunying bu barədə açıqlama vermişdir. Açıqlama görə, Mihrigül 2017-ci ilin aprel ayının 21-də Qiemo bölgə polisi tərəfindən etnik qarşıdurma yaratmağa cəhd və diskriminasiyaya görə gözaltına alınmış, 20 gündən sonra sərbəst buraxılmışdır. O, heç vaxt nə həbs edilmiş, nə də yenidən təhsil düşərgəsinə göndərilməmişdir.
Şahidlərin bildirdiklərinə görə, yenidən təhsil düşərgələrində saxlanılanlara İslamda qadağan edildiyinə görə donu əti məcburi şəkildə yedirdilir və spirtli içki qəbul etdirilir. Bilinən işğəncə növləri ilə yanaşı, bilmədiyimiz işğəncə növlərinin də tətbiq edildiyi güman edilir. Həmçinin, naməlum həblərin qəbulu nəticəsində məhkumlarda müxtəlif problemlərin meydana çıxdığı bildirilir və ehtimal edilir ki, bu həblərin təsiri altında uyğur alim və prezidenti, aktivist Dolkun İsanın anası intihar etmişdir.
Beynəlxalq reaksiyalar
Başda BMT olmaqla, müxtəlif beynəlxalq təşkilatlar və müxtəlif dövlət Çinin bu siyasətinə öz etirazlarını bildirmişdir. ABŞ-da bu mövzu ilə əlaqədat Konqres Komissiyası yaradılmışdır. Məsələ BMT-də müzakirə edilmişdir. ABŞ Dövlət Katibi Mayk Pompeo İranın Ali Dini Lideri rəhbəri Əli Xamaneyini Çinin müsəlman Uyğurlara qarşı tədbiq etdiyi repressiyanı qınamağı rədd etdiyi üçün tənqid etmişdir.
ABŞ-nin vitse-prezidenti Mayk Pens öz çıxışında bildirmişdir:
Təəssüf ki, biz deməliyik ki, rəsmi Pekin hələ də, yüz minlərlə, bəlkə də bir milyondan çox Uyğuru dinlərinə və mədəni fərqliliklərinə görə yenidən təhsil düşərgələri adlandırılan yerlərdə saxlayır.
2019-cu ilin fevral ayında Türkiyə Respublikası Çini Sincan-Uyğur Muxtar Rayonunda uyğurların və digər müsəlman qrupların təməl insan haqlarının pozulması hallarını qınamışdır.
İnsan Hüquqlarının Çin üzrə nümayəndəsi Li Syaotsyun sentyabrın 13-də "Reuters"-ə verdiyi müsahibəsində işgəncə və təzyiq hallarını danıb və bunları bildirib:
Mərkəzlərdə heç bir təzyiq yoxdur. Onlar təlimlər keçərək yenidən kvalifikasiyalarını artırırlar. Sonra daha yaxşı iş tapacaqlar və əsas qanunları öyrənəcəklər. |
2018-ci ilin sentyabr ayında isə "Human Rights Watch" beynəlxalq təşkilatı Çində məhbusların ağır saxlanma şərtləri barədə hesabat dərc edib. Təşkilat Çin hökumətini tənqid edərək, rəsmi Pekini düşərgələrdəki məhbusları azad etməyə çağırıb.
2–19-cu ilin fevralında Səudiyyə Ərəbistanının vəliəhd şahzadəsi Məhəmməd ibn Salman bildirmişdir ki, "Çinin öz milli təhlükəsizliyi üçün öz ərazisindən terrorizmi qovmağa və de-ektremizm işləri görməyə haqqı vardır".
İstinadlar
- "A Summer Vacation in China's Muslim Gulag". Foreign Policy. 3 January 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 28 February 2018.
- Qulamhüseyn Məmmədov. . Milliyyət Araşdırmalar Mərkəzi. 2019-07-15 tarixində orijinalından arxivləşdirilib.
- "'Permanent cure': Inside the re-education camps China is using to brainwash Muslims". Business Insider. 15 September 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 17 May 2018.
- "China: Big Data Fuels Crackdown in Minority Region". Human Rights Watch. 21 December 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 26 February 2018.
- . Channel NewsAsia. 25 July 2018 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 July 2018.
- "China detains thousands of Muslims in re-education camps". ucanews.com. 27 March 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 13 September 2017. (#apostrophe_markup)
- "High Numbers of Uyghurs Targeted for Re-Education Camps". Voice of America. 30 October 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 10 October 2017.
- "Xinjiang's "transformation through education" camps". lowyinstitute.org. 3 December 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 25 May 2018. (#apostrophe_markup)
- . Al Jazeera. 2 April 2019 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 June 2018.
- "How Should the World Respond to Intensifying Repression in Xinjiang?". chinafile.com. 1 August 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 4 June 2018. (#apostrophe_markup)
- "A Surveillance State Unlike Any the World Has Ever Seen". Der Spiegel. 4 January 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 16 July 2018.
- "Rights groups criticise sharp rise in arrests in China's Xinjiang province". The Irish Times. 29 March 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 26 July 2018.
- "China's reeducation camps for Muslims are beginning to look like concentration camps". Vox. 24 October 2018. 7 December 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 2 April 2019.
- "China steps up surveillance on Xinjiang Muslims". Financial Times. 9 December 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 18 July 2018.
- "Thousands of Uyghur Muslims detained in Chinese 'political education' camps". CNN. 3 February 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 3 February 2018.
- "China Runs Region-wide Re-education Camps in Xinjiang for Uyghurs And Other Muslims". Radio Free Asia. 12 September 2017 tarixində . İstifadə tarixi: 11 September 2017.
- "Majlis Podcast: The Repercussions Of Beijing's Policies In Xinjiang". Radio Free Europe/Radio Liberty (RFE/RL). 9 December 2018. 22 January 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 2 April 2019.
- "100 Christians sent to 're-education' camps in Xinjiang". Business Insider. 16 May 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 15 May 2018.
- "China's crackdown on Christians: Terrifying 're-education' camps REVEALED". Daily Express. 4 April 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 4 April 2018.
- "Xinjiang Surveillance Expands to Non-Uyghur Muslims". China Digital Times. 18 July 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 18 July 2018.
- "Muslims forced to drink alcohol and eat pork in China's're-education'camps, former inmate claims". The Independent. 25 October 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 18 May 2018.
- "Kazakhstan National Missing, Believed Detained in China, Amid Ongoing Crackdown". Radio Free Asia. 14 July 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 27 December 2017.
- "Kazakhstan Confronts China Over Disappearances". Radio Free Europe/Radio Liberty/Radio Liberty. 2 June 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 1 June 2018.
- . opendemocracy.net. 23 May 2018 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 May 2018. (#apostrophe_markup)
- "ICERD 96 Session - see China". UN. 31 August 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 3 March 2019.
- "China Uighurs: One million held in political camps, UN told". BBC. 10 August 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 10 August 2018.
- "U.N. says it has credible reports that China holds million Uighurs in secret camps". Reuters. 30 March 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 10 August 2018.
- "Former inmates of China's Muslim 'reeducation' camps tell of brainwashing, torture". The Washington Post. 16 May 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 17 May 2018.
- "Islamic Leaders Have Nothing to Say About China's Internment Camps for Muslims". Foreign Policy. 27 March 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 24 July 2018.
- "Inside the re-education camps China is using to brainwash muslims". Business Insider. 18 May 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 17 May 2018.
- "China Runs Region-wide Re-education Camps in Xinjiang for Uyghurs And Other Muslims". afa.org. 12 September 2017 tarixində . İstifadə tarixi: 11 September 2017. (#apostrophe_markup)
- "China Detaining Over 1 Million Muslims in Concentration Camps but the World Is Silent, Believer Says". The Christian Post. 25 July 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 24 July 2018.
- "What The Inside of One of China's Re-Education Camps Looks Like". NPR. 2 April 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 22 May 2018.
- "Authorities in Xinjiang's Kashgar Detain Uyghurs at 'Open Political Re-Education Camps'". Radio Free Asia. 10 May 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 9 May 2018.
- "Shocking details emerge from China's re-education camps for Muslims". axios.com. 20 July 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 18 May 2018. (#apostrophe_markup)
- "Details Emerge About Xinjiang Reeducation Camp System". China Digital Times. 8 June 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 15 May 2018.
- . voachinese.com (çin). 8 May 2018 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 May 2018. (#invalid_param_val); (#apostrophe_markup)
- "Central Asians Organize to Draw Attention to Xinjiang Camps". . 4 December 2018. 24 June 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 2 April 2019.
- Sudworth, John. . BBC News (ingilis). October 24, 2018. January 5, 2019 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: December 23, 2018. (#invalid_param_val)
- Mamtimin Ala. . (ingilis). 2018-11-07. 2018-12-25 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-12-25. (#invalid_param_val)
- "Indigenous Uyghurs: Genocide Case". Center for World Indigenous Studies. 2018-01-30. 2019-03-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-12-25.
- "China is creating concentration camps in Xinjiang. Here's how we hold it accountable". The Washington Post. 24 November 2018. 16 June 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 29 March 2019.
- . Deutsche Welle. 12 March 2019. 26 April 2019 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 March 2019.
- "Turkey demands China close camps after reports of musician's death". BBC News. 10 February 2019. 16 November 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 29 March 2019.
- Wines, Michael. "A Strongman Is China's Rock in Ethnic Strife". New York Times. 10 July 2009. 15 August 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 2 January 2019.
- Swain, Jon. "Security chiefs failed to spot signs calling for Uighur revolt". The Sunday Times. London. 12 July 2009. İstifadə tarixi: 12 July 2009.
- "Religious Repression of Uighurs in Xinjiang". Human Rights Watch. 11 September 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 11 April 2005.
- "Integrating Islam The Key To 'Modern Culture' In Xinjiang – OpEd". eurasiareview.com. 2 April 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 23 August 2012. (#apostrophe_markup)
- "No Tolerance for 'Wild Imams' in China – But 'Weibo Imams' are Thriving". whatsonweibo.com. 2 November 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 16 March 2016. (#apostrophe_markup)
- "China Detains, Brainwashes 'Wild' Imams Who Step Out of Line in Xinjiang". Radio Free Asia. 2 April 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 17 October 2016.
- "New Evidence for China's Political Re-Education Campaign in Xinjiang". jamestown.org. 27 June 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 15 May 2017. (#apostrophe_markup)
- "Why is China Banning Baby Names and Beards in Xinjiang?". thediplomat.com. 28 April 2017 tarixində . İstifadə tarixi: 29 April 2017. (#apostrophe_markup)
- "China Bans Veils and 'Abnormal' Beards in Western Province of Xinjiang". NBC News. 1 April 2017 tarixində . İstifadə tarixi: 1 April 2017.
- "Police are reportedly cutting too-long dresses off ethnic minority women in the middle of streets in China". Business Insider. 22 July 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 17 July 2018.
- "Chinese authorities accused of cutting Uighur dresses in latest crackdown on Muslim minority". The Daily Telegraph. 17 July 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 17 July 2018.
- . womenintheworld.com. 19 July 2018 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 17 July 2018. (#apostrophe_markup)
- "China Uighurs: Xinjiang ban on long beards and veils". BBC. 10 December 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 1 April 2017.
- "China bans burqas and 'abnormal' beards in Muslim province of Xinjiang". The Independent. 6 October 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 30 March 2017.
- "US-China trade war; More on the Xinjiang "re-education" camps". nb.sinocism.com. 2 April 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 5 July 2018.
- . opslens.com. 16 August 2018 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 31 July 2018. (#apostrophe_markup)
- . almasdarnews.com. 7 October 2019 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 July 2018. (#apostrophe_markup)
- "Tibetan self-immolators dismissed as 'criminals' by Chinese officials". The Guardian. 2 April 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 7 March 2012.
- "A Surveillance State Unlike Any the World Has Ever Seen". Der Spiegel. 4 January 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 26 July 2018.
- "英媒:新疆铁腕控制 汉人也叫苦连天". BBC. 13 April 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 11 November 2017.
- . uhrp.org. 25 October 2019 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 15 May 2018. (#apostrophe_markup)
- "China has turned Xinjiang into a police state like no other". The Economist. 2018-05-31. ISSN 0013-0613. 2018-06-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-01-02.
- "How a Chinese region that accounts for just 1.5% of the population became one of the most intrusive police states in the world". Business Insider. 28 October 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 21 July 2018.
- "International Attention on 'Crimes Against Humanity' in Xinjiang". China Digital Times. 30 July 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 30 July 2018.
- "Uyghurs Afraid to Speak Out Due to Government Repression". unpo.org. 13 September 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 30 July 2018. (#apostrophe_markup)
- "Xinjiang strengthens security, the number of arrests has soared". dw.com. 29 July 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 27 July 2018. (#apostrophe_markup)
- "Xinjiang sentenced 7 times more than the previous year". creaders.net. 29 July 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 27 July 2018. (#apostrophe_markup)
- "Human rights organization: Xinjiang arrested more Uighurs in 2017". Radio France Internationale. 28 July 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 27 July 2018.
- "List of Government Bids Related to Re-Education Facilities". jamestown.org. 20 August 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 15 May 2017. (#apostrophe_markup)
- "What's happening to Xinjiang's Uighur Muslims?". BBC. 13 April 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 2 August 2018.
- "Muslims in China province detained in 're-education camps'". Hindustan Times. 9 November 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 17 May 2018.
- "Chen Quanguo: The Strongman Behind Beijing's Securitization Strategy in Tibet and Xinjiang". jamestown.org. 1 December 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 21 September 2017. (#apostrophe_markup)
- "Passports taken, more police ... new party boss Chen Quanguo acts to tame Xinjiang with methods used in Tibet". South China Morning Post. 17 December 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 12 December 2016.
- Phillips, Tom. "China 'holding at least 120,000 Uighurs in re-education camps'". The Guardian. 25 January 2018. 19 August 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 17 September 2018.
- "China suggests its camps for Uighurs are just vocational schools". The Economist. 30 October 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 18 August 2018.
- . archive.org. Archived from the original on 6 July 2018. İstifadə tarixi: 6 July 2017. (#apostrophe_markup)
- "Patriotic songs and self-criticism: why China is 're-educating' Muslims in mass detention camps". Australian Broadcasting Corporation. 2019-11-19 tarixində . İstifadə tarixi: 25 July 2018.
- "China's Mass Internment Camps Have No Clear End in Sight". Foreign Policy. 5 May 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 22 August 2018.
- . amityunderground.com. 2 April 2019 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 August 2018. (#apostrophe_markup)
- Li, Zaili. "Camps for Uyghurs, "schools" or jails?". Bitter Winter. 12 November 2018. 4 April 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 29 November 2018.
- Introvigne, Massimo. "Another "Transformation Through Education" Camp for Uyghurs Exposed in Xinjiang". Bitter Winter. 26 November 2018. 15 August 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 29 November 2018.
- Introvigne, Massimo. "Yingye'er Re-education Camp Managed Like Prison". Bitter Winter. 11 December 2018. 2 April 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 12 December 2018.
- Ma, Alexandra. "Shocking footage purportedly shows cells inside prison camp where China oppresses Muslim minority". Business Insider. 27 November 2018. 3 August 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 30 November 2018.
- "list of government bids related to re-education facilities". jamestown.org. 20 August 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 15 May 2017. (#apostrophe_markup)
- "Kargilik County government bid". rfa.com. 14 January 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 14 May 2018. (#apostrophe_markup)
- "UBC student Shawn Zhang uses satellite images to track suspected Chinese re-education centres where Uyghurs imprisoned". The Globe and Mail. 7 April 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 8 July 2018.
- "Is China building 'political re-education' camps for Muslim minorities?". dw.com. 20 May 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 21 June 2018. (#apostrophe_markup)
- "Activists target China's human-rights record with new ad campaign in Vancouver". The Globe and Mail. 2 April 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 19 August 2018.
- "China tightens grip on Xinjiang region: Report". aa.com.tr. 17 September 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 2 August 2018. (#apostrophe_markup)
- "What Really Happens in China's 'Re-education' Camps". Business Insider. 19 November 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 15 May 2018.
- "China Operates Political and Ideological Re-Education Camps in Xinjiang". unpo.org. 23 February 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 14 September 2017. (#apostrophe_markup)
- "Re-education camps make a comeback in China's far-west". nchrd.org. 26 October 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 24 October 2017. (#apostrophe_markup)
- "RFA: 120,000 Uyghurs Held in Kashgar for Re-education". China Digital Times. 12 December 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 25 January 2018.
- "China's reeducation camps". world.wng.org. 11 November 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 29 March 2018.
- "Human Rights Activists Say Xinjiang Uighur Reeducation Camps Overflowing". Sputnik News Agency. 10 December 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 26 January 2018.
- "$9 Billion Spent on Surveillance Tech in Xinjiang in 2017". supchina.com. 26 June 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 27 June 2018. (#apostrophe_markup)
- "One in 10 Uyghur Residents of Xinjiang Township Jailed or Detained in 'Re-Education Camp'". Radio Free Asia. 29 June 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 29 June 2018.
- "China: one in five arrests take place in 'police state' Xinjiang". The Guardian. 4 January 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 25 July 2018.
- "Xinjiang Police Sends Dozens of Muslims to "Re-Education" Camps". bitterwinter.org. 21 June 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 30 June 2018. (#apostrophe_markup)
- "URGENT ACTION: 30 RELATIVES OF UIGHUR ACTIVIST ARBITRARILY DETAINED (CHINA: UA 251.17)". Amnesty International.org. 22 April 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 11 April 2017.
- "A New Gulag in China". National Review. 12 June 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 22 May 2018.
- "'More Than 30' Relatives of Uyghur Exile Leader Rebiya Kadeer Detained in Xinjiang". Radio Free Asia. 16 August 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 27 October 2017.
- "Uyghur Activist Rebiya Kadeer's Relatives Detained". China Digital Times. 20 December 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 15 November 2017.
- "RFA'S UYGHUR REPORTERS TELL THE STORIES OF THEIR FAMILY MEMBERS' DETENTIONS". Radio Free Asia. 8 September 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 21 April 2018.
- "Overcrowded Political Re-Education Camps in Hotan Relocate Hundreds of Uyghur Detainees". Radio Free Asia. 15 July 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 26 January 2018.
- "Xinjiang Authorities Arrest Uyghur Court Official Who Denounced Political Re-education Camps". Radio Free Asia (ingilis). 2022-05-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-12-25.
- "Judicial Bureau official: In Bulaksu township 2514 people were imprisoned and 806 people were sent to reeducation centers". www rfa.org. 14 January 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 20 November 2017.
- "Judicial Bureau official: In Bulaksu township 1731 people were imprisoned and 1721 people were sent to reeducation centers". www.rfa.org. 14 January 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 21 June 2018.
- "Judicial Bureau official: In Bulaksu township 1731 people were imprisoned and 1721 people were sent to reeducation centers". www.rfa.org. 14 January 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 21 June 2018.
- "Keriya County Police: "Almost 30 thousand people are in reeducation centers"". www.rfa.org. 4 September 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 30 August 2018.
- . www.rfa.org (uyğur). . 4 September 2018 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 31 August 2018. (#invalid_param_val)
- "China Xinjiang police state: Fear and resentment". BBC. 10 October 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 1 February 2018.
- "Execute My Mother and My Wife, I will Pay for the Bullets". freedomsherald.wordpress.com. 18 July 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 21 January 2018.
- "Kazakh Man Recounts 'Reeducation' In Western Chinese Camp". Radio Free Europe/Radio Liberty/Radio Liberty. 19 October 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 26 April 2018.
- "Muslim inmates in China detention camp forced to eat pork, drink alcohol and physically tortured as some commit suicide". muslimcouncil.org.hk. 26 May 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 19 May 2018. (#apostrophe_markup)
- "Woman describes torture, beatings in Chinese detention camp". Associated Press News. 3 August 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 27 November 2018.
- "'I begged them to kill me', Uighur woman describes torture to US politicians". www.telegraph.co.uk. 29 January 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 26 November 2018.
- "Uighur woman describes torture, drugging and degrading treatment in Chinese detention camp". www.japantimes.co.jp. 28 November 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 27 November 2018.
- "Woman describes torture, beatings in Chinese detention camp". www.washingtontimes.com. 14 August 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 26 November 2018.
- "China will retaliate to any US sanction over Muslim Uighurs: envoy". www.smh.com.au. 2 April 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 28 November 2018.
- "Muslim woman describes torture and beatings in China detention camp: 'I begged them to kill me'". www.independent.co.uk. 16 August 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 28 November 2018.
- "'I Begged Them to Kill Me.' Uighur Woman Tells Congress of Torture in Chinese Internment Camps". www.time.com. 30 November 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 30 November 2018.
- "In Full – Ex-Xinjiang detainee Mihrigul Tursun's full testimony at the US congressional hearing". www.hongkongfp.com. 8 December 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 8 December 2018.
- "China's repression of Uighurs won't stop until the international community intervenes". www.religionnews.com. 11 June 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 4 December 2018.
- "Uighur mother asks Congress to 'take strong action' against China's re-education camps". www.thehill.com. 11 July 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 29 November 2018.
- "Muslims forced to drink alcohol and eat pork in China's 're-education' camps". The Independent. 25 October 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 18 May 2018.
- "China Has Been Forcing Muslims To Drink Alcohol And Eat Pork in Reeducation Camps". allthatsinteresting.com. 3 April 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 18 May 2018. (#apostrophe_markup)
- "A Uyghur Muslims die in re-education camps, go crazy in psychiatric hospitals". asianews.it. 30 November 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 13 April 2018.
- "Former detainees recount abuse in Chinese re-education centres". The Globe and Mail. 3 July 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 3 July 2018.
- "Chinese torture allegedly kills Islamic scholar". aa.com.tr. 22 May 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 8 June 2018. (#apostrophe_markup)
- . uhrp.org. 12 February 2018 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 January 2018. (#apostrophe_markup)
- "THE WUC NOTES THE PASSING OF AYXAN MEMET, MOTHER OF WUC PRESIDENT DOLKUN ISA". uyghurcongress.org. 24 July 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 11 June 2018. (#apostrophe_markup)
- "Uyghur Exile Group Leader's Mother Died in Xinjiang Detention Center". Radio Free Asia. 12 June 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 2 July 2018.
- "Elderly Uyghur Woman Dies in Detention in Xinjiang 'Political Re-Education Camp'". Radio Free Asia. 22 May 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 24 May 2018.
- "Uyghur Teenager Dies in Custody at Political Re-Education Camp". Radio Free Asia. 22 May 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 14 March 2018.
- "Uyghur Man Buried Amid Strict Security After Latest Xinjiang Reeducation Camp Death". Radio Free Asia. 14 September 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 8 June 2018.
- "Iran's Careful Approach to China's Uyghur Crackdown". The Diplomat. September 18, 2018. February 12, 2020 tarixində . İstifadə tarixi: April 2, 2019.
- . White House. 26 July 2018 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 July 2018.
- "Religious Freedom forum draws attention to persecution, false imprisonment and re-education camps". The Washington Times. 24 December 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 24 July 2017.
- "Secretary of State Mike Pompeo: Religious persecution in Iran, China must end now". USA Today. 16 December 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 24 July 2018.
- "Families Of The Disappeared: A Search For Loved Ones Held In China's Xinjiang Region". NPR. 12 November 2018. 3 December 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 2 April 2019.
- "Saudi crown prince defends China's right to put Uighur Muslims in concentration camps". The Daily Telegraph. 22 February 2019. 14 November 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 2 April 2019.
- "Saudi Arabia's Mohammed bin Salman Defends China's Use of Concentration Camps for Muslims During Visit to Beijing". Newsweek. 22 February 2019. 10 October 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 2 April 2019.
- "Saudi crown prince defended China's imprisonment of a million Muslims in internment camps, giving Xi Jinping a reason to continue his 'precursors to genocide'". Business Insider. 23 February 2019. 14 September 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 2 April 2019.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Sincan yeniden tehsil dusergeleri uyg Qayta terbiyelesh lagerliri قايتا تەربىيەلەش لاگېرلىرى cin enen 再教育营 pinyin zaijiaoyuying ing Xinjiang re education camps Cin Xalq Respublikasinin Sincan Uygur Muxtar Rayonunda 2014 cu ilden baslatdigi ve insanlarin toplama dusergelerine yigilmasi ile musahide olunan kompaniyasina verilen ad Dovletin bu siyaseti bolgede Cen Quanquonun 2016 ci ilin avqust ayinda rehberliye teyin edilmesinden sonra daha da sertlesmisdir Sincan yeniden tehsil dusergeleriHebs dusergesiYeniden tehsil dusergesi Bu dusergeler gizli saxlanilir ve huquqdan kenar formada idare olunur Xeyli sayda Uygur bu dusergelere hec bir mehkeme ve istintaq olmadan hebs edilmisdir Yerli dairelerin bildirdiyi melumata gore yuz minlerle Uygur ve diger muselman etnik azliqlar bu dusergelere hebs edilmisdir Bu dusergelerin ekstremizm ve terrorizm eleyhine oldugu bildirilir Yuz minlerle uygurun Qazaxin Qirgizin Hueyin muselman olan etnik cinliler ve diger etnik muselman turkun habele xarici vetendaslar olan xristianlarin qazaxlarin da bele dusergelerde saxlanilmasi barede melumatlar vardir BMT ve bir cox beynelxalq teskilatlar yeniden tehsil dusergelerinde 1 3 milyon arasi insanin saxlanildigini bildirmisdir 2018 ci ilin oktyabr ayinin 24 de BBC yeniden tehsil dusergeleri barede etrafli arasdirma hazirlamis ve bu arasdirmada Cinin dogru dusunce adlandirdigi meqsedine catmaq ucun gizledilmis dusergeleri ne derecede artirdigini gostermisdir Cinin bu siyaseti beynelxalq akademik jurnallar terefinden medeni soyqirim adlandirilmisdir Bezileri ise yeniden tehsil dusergelerini QULAQ larla eynilesdirmisdir Arxa planSincan partiya komitesinin sedri Vanq Lequan solda ve vilayetin qubernatoru Nuer BaykeliCen Quanquodan evvel 2009 cu ildeki Urumci hadiselerine qeder Vanq Lequan Kommunist Partiyasinin Sincan Uygur Muxtar Rayonu Komitesinin bas katibi idi ve genis selahiyyetlere malik idi Vanq Bas Katib oldugu dovrde regionun iqtisadi inkisafi namine calismaqla yanasi yerli uygur ve s etnik azliqlarin sixisdirilmasi ile de mesgul olmusdur Onun qerarlarina esasen ibtidai mekteblerde uygur dili tehsil dili olmaqdan cixarilaraq Mandarin dili ile evez edilmis regiondaki dovlet iscilerine bu regionda en boyuk isveren dovletdir milli bas geyimi taxmaq oruc tutmaq saqqal saxlamaq ve ibadet etmek qadagan edilmisdir 2010 cu ilin aprel ayinda Vanq Lequan Zhanq Chunxian ile evezlendi Vanq Lequanin siyasetini davam etdirdi ve daha da guclendirdi 2011 ci ilde Zhanq oz siyasetini aciqlayarken qeyd etdi ki muasir medeniyyet uygur adet eneneleri bura daxil edilmirdi regiondaki inkisafa rehberlik etmelidir Bu beyanatdan sonra Zhanq oz medeni siyasetinin tetbiqine basladi 2012 ci ilde Zhanq de ekstremizm cince 去极端化 kampaniyasina basladigini bildirdi ve vehsi imamlarin cince 野阿訇 ekstremistlerin cince 极端主义 islahina baslandigini elan etdi Onun bu kampaniyasi artiq 2014 cu ilden Cin merkezi hakimiyyeti terefinden terrorla xalq muharibesi olaraq ictimaiyyete bildirilirdi Bundan sonra evvelki qadagalarla yanasi yeni qadagalar da quvveye minmeye basladi Evvelki qaydalar esasen dovlet iscilerine aid edilirdise yeni qaydalar artiq hamiya samil edilirdi Qadagalara gore anormal saqqal saxlamaq niqab geyinmek usaqlara ifrat dini bagliligin gostericisi olan adlar Mehemmed Fatime ve s kimi adlar qoymaq qadagan edilirdi 2016 ci ilin avqust ayinda Tibetdeki qeddar metodlarina gore xeyli meshurlasan ve Tibetin tabe olmasinin esas sebebkari olaraq qebul edilen Chen Quanquo Sincanin rehberi teyin edildi Cen Quanquo ve Sincanda polis dovletCenin gelisinden sonra merkezi Cin hakimiyyetinin yerli hakimiyyet numayendeliyi 90 000 etnik cinlini polis vezifelerine ise qebul etdi Qeyd etmek lazimdir ki bu reqem yerli hakimiyyetin son 7 ilde ise qebul etdiyi polis sayinin 2 qati idi Regionda 7300 buraxilis menteqesi yaradildi bu menteqelerde polis quvveleri ile yanasi agir zirehli herbi texnikalar da cemlesdirilmisdir Regionda tedricen dunyada en cox polis nezareti olan regionlardan birine cevrilirdi Artiq bu zaman merhele merhele tehsille transformasiya etmek konsepsiyasi meydana cixdi ve bu konsepsiya de ekstremizm ingilisce de extremification kampaniyasi ile elaqelendirildi Bu hadiselerden sonra Sincan Uygur Muxtar Rayonu dunya mediasi terefinden dunyanin en sert polis dovleti adlandirilmisdir Regionda suretle guclu polis nezaretinin yaradilmasi ve kutlevi hebsler islah dusergelerinin yaradilmasi prosesini daha suretlendirdi 2017 ci ilin statistikasina esasen uygurlar umumi Cin ehalisinin 1 5 faizini teskil etseler de butun Cinde muxtelif sebeblerden hebs edilenlerin 21 faizini teskil edirdi Bu gosterici 2016 ci il ile muqayisede 7 defe cox idi Shavn Zhanq Hebslerin bu qeder artmasindan sonra islah dusergelerinin ve ya yeniden tehsil dusergelerinin ingilisci re education camps tikilmesi ucun Cinin muxtelif seherlerinden ve sirketlerinden insaat layiheleri teklif edilmeye baslandi Tedricen regionda dini inanclarina ve etnik kimliyine gore hebs edilmis yuz minlerle insanin saxlanildigi dusergeler meydana cixmaga basladi TesisatlarSincanda yeniden tehsil dusergeleri gizli formada idare olunur Yeniden tehsil dusergeleri seher yerlerinde kecmis mektebler dusergelerde Kommunist partiyasi mekteblerinde orta mekteblerde ve diger dovlet tikililerinde yerlesir Seheretrafi ve ucqar yerlerdeki dusergeler ise mexsusi olaraq bu meqsed ucun tikilmisdir Bu dusergeler xususi polis ve ya ordu terefinden muhafize edilir ve ozunun gozetci qulleleri nezaret buraxilis menteqeleri muhafizeci otaqlari hebsxanalarda oldugu kimi giris qapilari vardir Butun bunlari peyk cekilislerinde aydinliqla gormek olur 2018 ci ilin noyabr ve dekabr aylarinda Cinin meshur onlayn jurnali olan Bitter Winter Sincanin Kulce seherindeki 2 dusergeden cekilmis 3 video yayimladi Bununla da jurnal subut etmeye calisirdi ki yeniden tehsil dusergeleri adi dusergeler ve ya her hansisa tehsil dusergesi yox mehz hebs dusergesidir Diger nufuzlu nesr olan videolari teftis etdikden sonra derc etdiyi yazida bildirdi ki Bitter Winter in ikinci videosunun dogrulugu evvveller bu dusergelerde olmus ve sonradan muxtelif yollarla buradan xilas ola bilmis sexsler terefinden tesdiqlenmisdir Dusergelerin sayi barede resmi ve deqiq melumat yoxdur Vasinqtonda yerlesen 2017 ci ilin may ayinin 15 de nesr etdirdiyi arasdirmasina gore tekce dovlet terefinden 73 dusergenin tikilmesi ucun tender kecirilmisdir qeyd etmek lazimdir ki dusergelerin cox hissesini kohne ve dovlete aid tikililer teskil edir Radio Free Asianin arasdirmasina gore tekce Kargiliq erazisinde en azi 8 duserge movcuddur Britaniya Kolumbiyasi Universitetininde calisan Shavn Zhang peyk goruntulerinden istifade ederek dusregelerin sayini mueyyen etmeye calismisdir O bu isde dovlet memurlarinin olke daxili seyahet hesabatlari dovlet budcesininden xerclemeler haqqinda hesabatlar ve s resmi dovlet senedlerinden istifade etmisdir ve Cin dovletinin resmi senedlerinden istifade ederek Shavn Zhang Sincanda 31 dusergeni mueyyen ede bilmisdir Hebs edilenlerMuhaciretde olan bir cox Uygur bildirir ki onlarin ailesinden en azi 1 nefer bu dusergelerde saxlanilir Bir cox yerli ve xarici media orqanin bildirdiyine gore yuz minlerle uygur habele qazax qirgiz ve diger etnik azliqa mensub olanlar her hansisa mehkeme olmadan bu dusergelerde saxlanilir 2018 ci ilin yanvar ayinda bildirilen melumata gore tekce Uygurlardan 120 min nefer Qasqardaki dusergelerde saxlanilir Diger menbelere gore ise uygurlarin 10 faizi bu dusergelerde saxlanilir Cin uygurlarinin sayi 11 15 milyon gosterilir Sincanda yeniden tehsil dusergelerinin tikilmesi ucun dovlet terefinden kecirilen tenderlerin sayi haqda statistika 2005 ci ilden surgunde olan ve ABS da yasayan Rebiyye Qedir bildirmisdir ki qardas bacilarinin ovladlarinin nevelerinin ve s kimi yaxin qohumlarindan 30 nefer bildirilmeyen sebeblere ve bilinmeyen muddetlik bu dusergelere hebs edilmisdir Hemcinin Free Radio Asia nin uygur bolmesinin 3 emekdasinin da onlarla qohumu eyni taleyi yasamisdir Butun bu hebs edilenler barede hec bir xeber yoxdur ve Cin hokumeti resmi hec bir aciqlama vermemisdir RFA in 2018 ci ilin 18 dekabrda derc edilmis melumatina gore Cin hokumeti etnik uygur olan ve yerli mehkemede yuksek vezifede calisan Qalib Qurbani hebs etmisdir Qalib Qurbanin hebsi onun son dovrlerde ozunun de aid oldugu etnik qrupdan kutlevi hebslerin olmasindan narahatliq duymasini bildirdikden sonra olmusdur Bu musahibeden sonra Qalib Qurban Cin Dovlet Tehlukesizlik Xidmeti terefinden dindirilme ucun cagirilmis ve bir daha ondan xeber alinmamisdir Ailesi ve dostlari yalniz 1 ay sonra onun hebs edilmesini oyrene bilmisdir RFA in musahibe aldigi ve Xalq Mehkemesinde calisan sexs bildirmisdir ki Qalib Qurban texminen 6 12 ay evvel isden cixarilmisdir lakin hemin sexs Qalib Qurbanin hebs ya yeniden tehsil dusergelerine gonderildiyini bilmediyini demisdir Radio Free Asia nin musahibeleri Radio Free Asia nin uzvleri bolgedeki bezi polis ve edliyye sistemi iscilerinden telefon vasitesile musahibe goture bilmisdir 2017 ci ilin 20 noyabrinda Bulaqsu bolgesinden olan polis bildirmisdir Bulaqsu bolgesinde 2514 nefer hebs edilmis ve 806 nefer yeniden tehsil dusergelerine gonderilmisdir 2018 ci ilin 21 iyununda Qaraqas bolgesinin Tuvet nahiyesinden olan tehlukesizlik iscisi bildirmisdir 1731 nefer hebs edilmis ve 1721 nefer yeniden tehsil dusergesine gonderilmisdir 2018 ci ilin 2 avqustunda Qucar bolgesinin Hankitam nahiyesininden olan polis bildirmisdir Biz texminen 5 min neferi yeniden tehsil dusergelerine gondermisik ve heleki onlardan hec kim azad edilmeyib 2018 ci ilin 21 avqustunda Keriya bolgesinde calisan polis bildirmisdir Bolgemizde 4 yeniden tehsil dusergesi movcuddur Onlarda biri evveller hebsxana kimi istifade edilmisdir ikincisi ise onun yaninda tezelikce tikilmisdir III ve IV duserge ise son dovrlerde senaye bolgesinde tikilmisdir Hal hazirda texminen 30 min adam bu dusergelerde saxlanilir Bu musahibeden bir gun sonra RFA Radio Free Asia numayendesi hemin Keriya bolgesinin Yengibag nahiyesinden olan dovlet iscisi ile elaqe qura bilmisdir Hemin sexs musahibesinde bildirmisdir 242 nefer yeniden tehsil dusergesine gonderilmisdir Onlarin bank borclari olmusdur Onlardan 31 42 yaslarinda olan 7 nefer dusergelerde olmusdur Olenlerden 3 un bank borcu legv edilmisdir diger 4 un borcu ise legv edilme merhelesindedir Hebs edilenlere munasibetYeniden tehsil dusergelerinde orada saxlanilan insanlara deqiq olaraq nece munasibet gosterildiyi bilinmir Indiye kimi yeniden tehsil dusregelerinden cox az insan xilas ola bilmisdir Uygur biznesmeni olan Ebdurrehman Hesen BBC NEWS a verdiyi musahibede yeniden tehsil dusergelerindeki insanliqdan kenar munasibet ve isgenceleri oyrendikden sonra orada saxlanilan 68 yasli anasi ile 22 yasli heyat yoldasinin bele munasibet gormesindense onlarin gullelenmesini Cin hokumetinden istemisdir Yeniden tehsil dusergelerinden birinin peykden goruntusu Eslen Sincandan ve etnik qazax olan Kayrat Semerqend qazax vetendasi olmasina baxmayaraq hebs edilerek yeniden tehsil dusergesine salinmisdir Burada 3 ay qaldiqdan sonra Qazaxistan Xarici Isler Nazirliyi Cine nota vermis ve vetendasinin azad edilmesini teleb etmisdi Azad edildikden sonra Semerqend yeniden tehsil dusergelerinde yasadiqlarini ictimaiyyetle bolusmusdur O bildirmisdir ki orada durmadan davam eden beyinyuma ve alcaltma ile qarsilasmis her gun saatlarla oyrenmeye mecbur edilmis mecburi sekilde ve toplu halda kommunizm ve Kommunist partiyasinin Birinci Katibi Si Tsinpin lehine suarlar seslendirmeye mecbur edilmisdirler Yeniden tehsil dusergelerinden qurtula bilen az sayli insanlardan biri de Mihrigul Dursun Misirde yasamasina baxmayaraq ailesine bas cekmek ucun Cine getmis ve burada olan zaman 3 defe hebs edilmisdir Ucuzleri olan Mihrigulun ovladlarindan biri o hebsde olan zaman muemmali sekilde vefat etmisdir Diger iki ovladi ise emeliyyat olmusdur Mihrigule 3 il muddetine olkeni terk etmeye icaze verilmeyib nehayet 2018 ci ilin yayinda ona geri donmek sertile Misire Mihrigulun heyat yoldasi misirlidir getmeye icaze verilmisdir O Misirde ABS diplomatlari ile temasa kecmis ve ABS ye gelmisdir Yeniden tehsil dusergelerinde saxlanilanlarla nelerin edilmesini oyrenmeye Mihrigulun Congressional Executive Commission on China ve National Press Club a verdiyi musahibeler vermisdir Meni yerin altinda ve hec bir penceresi olmayan kameraya gonderdiler Orada her seye nezaret etmek ucun 4 divarin dordunde de videokameralar qurasdirilmisdi Kamerada menimle birge 60 a yaxin adam var idi Geceler 15 qadin digerleri rahat yata bilsin deye ayaq uste dururdular Biz her iki saatdan bir yerimizi deyisirdik Su ve az miqdarda duyuden ibaret seher yemeyinden once biz Kommunist partiyasini terennum eden mahnilar oxumali idik Onlar bize bilmediyimiz dermanlar ve ag maye icirirdiler Dermanlardan sonra qadinlarin bir coxunda ginekoloji problemler yaranirdi ve bezileri hetta olurdu Meni hundur oturacaq olan xususi otaga apardilar Ellerimi ve ayaqlarimi xususi lentle oturacaga bagladilar Gozetciler kecel qirxilmis basima xususi debilqe taxdilar Her defe bedenimden elektrik kecirende bedenim esirdi ve men damarlarimda agri hiss edirdim Meni tehqiramiz sozlerle alcaldirdilar ve gunahimi boynuma almagim ucun tezyiqler gosterirdiler Onlar mene anam ve oglumun olduyunu atamin ise omurluk cezacekme menteqesinde hebsde oldugunu soyleyib menim ailenin parcalanmasina sebeb oldugumu bildirirdiler Sonuncu defe meni ele berk doyduler ki yalvardim ki meni oldursunler CNN in bu barede xeber hazirlamasindan sonra Cin Xarici Isler Nazirliyinin sozcusu Hua Chunying bu barede aciqlama vermisdir Aciqlama gore Mihrigul 2017 ci ilin aprel ayinin 21 de Qiemo bolge polisi terefinden etnik qarsidurma yaratmaga cehd ve diskriminasiyaya gore gozaltina alinmis 20 gunden sonra serbest buraxilmisdir O hec vaxt ne hebs edilmis ne de yeniden tehsil dusergesine gonderilmemisdir Sahidlerin bildirdiklerine gore yeniden tehsil dusergelerinde saxlanilanlara Islamda qadagan edildiyine gore donu eti mecburi sekilde yedirdilir ve spirtli icki qebul etdirilir Bilinen isgence novleri ile yanasi bilmediyimiz isgence novlerinin de tetbiq edildiyi guman edilir Hemcinin namelum heblerin qebulu neticesinde mehkumlarda muxtelif problemlerin meydana cixdigi bildirilir ve ehtimal edilir ki bu heblerin tesiri altinda uygur alim ve prezidenti aktivist Dolkun Isanin anasi intihar etmisdir Beynelxalq reaksiyalarBasda BMT olmaqla muxtelif beynelxalq teskilatlar ve muxtelif dovlet Cinin bu siyasetine oz etirazlarini bildirmisdir ABS da bu movzu ile elaqedat Konqres Komissiyasi yaradilmisdir Mesele BMT de muzakire edilmisdir ABS Dovlet Katibi Mayk Pompeo Iranin Ali Dini Lideri rehberi Eli Xamaneyini Cinin muselman Uygurlara qarsi tedbiq etdiyi repressiyani qinamagi redd etdiyi ucun tenqid etmisdir ABS nin vitse prezidenti Mayk Pens oz cixisinda bildirmisdir Teessuf ki biz demeliyik ki resmi Pekin hele de yuz minlerle belke de bir milyondan cox Uyguru dinlerine ve medeni ferqliliklerine gore yeniden tehsil dusergeleri adlandirilan yerlerde saxlayir 2019 cu ilin fevral ayinda Turkiye Respublikasi Cini Sincan Uygur Muxtar Rayonunda uygurlarin ve diger muselman qruplarin temel insan haqlarinin pozulmasi hallarini qinamisdir Insan Huquqlarinin Cin uzre numayendesi Li Syaotsyun sentyabrin 13 de Reuters e verdiyi musahibesinde isgence ve tezyiq hallarini danib ve bunlari bildirib Merkezlerde hec bir tezyiq yoxdur Onlar telimler kecerek yeniden kvalifikasiyalarini artirirlar Sonra daha yaxsi is tapacaqlar ve esas qanunlari oyrenecekler 2018 ci ilin sentyabr ayinda ise Human Rights Watch beynelxalq teskilati Cinde mehbuslarin agir saxlanma sertleri barede hesabat derc edib Teskilat Cin hokumetini tenqid ederek resmi Pekini dusergelerdeki mehbuslari azad etmeye cagirib 2 19 cu ilin fevralinda Seudiyye Erebistaninin veliehd sahzadesi Mehemmed ibn Salman bildirmisdir ki Cinin oz milli tehlukesizliyi ucun oz erazisinden terrorizmi qovmaga ve de ektremizm isleri gormeye haqqi vardir Istinadlar A Summer Vacation in China s Muslim Gulag Foreign Policy 3 January 2019 tarixinde Istifade tarixi 28 February 2018 Qulamhuseyn Memmedov Milliyyet Arasdirmalar Merkezi 2019 07 15 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Permanent cure Inside the re education camps China is using to brainwash Muslims Business Insider 15 September 2018 tarixinde Istifade tarixi 17 May 2018 China Big Data Fuels Crackdown in Minority Region Human Rights Watch 21 December 2019 tarixinde Istifade tarixi 26 February 2018 Channel NewsAsia 25 July 2018 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 25 July 2018 China detains thousands of Muslims in re education camps ucanews com 27 March 2019 tarixinde Istifade tarixi 13 September 2017 apostrophe markup High Numbers of Uyghurs Targeted for Re Education Camps Voice of America 30 October 2019 tarixinde Istifade tarixi 10 October 2017 Xinjiang s transformation through education camps lowyinstitute org 3 December 2019 tarixinde Istifade tarixi 25 May 2018 apostrophe markup Al Jazeera 2 April 2019 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 11 June 2018 How Should the World Respond to Intensifying Repression in Xinjiang chinafile com 1 August 2019 tarixinde Istifade tarixi 4 June 2018 apostrophe markup A Surveillance State Unlike Any the World Has Ever Seen Der Spiegel 4 January 2019 tarixinde Istifade tarixi 16 July 2018 Rights groups criticise sharp rise in arrests in China s Xinjiang province The Irish Times 29 March 2019 tarixinde Istifade tarixi 26 July 2018 China s reeducation camps for Muslims are beginning to look like concentration camps Vox 24 October 2018 7 December 2019 tarixinde Istifade tarixi 2 April 2019 China steps up surveillance on Xinjiang Muslims Financial Times 9 December 2019 tarixinde Istifade tarixi 18 July 2018 Thousands of Uyghur Muslims detained in Chinese political education camps CNN 3 February 2018 tarixinde Istifade tarixi 3 February 2018 China Runs Region wide Re education Camps in Xinjiang for Uyghurs And Other Muslims Radio Free Asia 12 September 2017 tarixinde Istifade tarixi 11 September 2017 Majlis Podcast The Repercussions Of Beijing s Policies In Xinjiang Radio Free Europe Radio Liberty RFE RL 9 December 2018 22 January 2020 tarixinde Istifade tarixi 2 April 2019 100 Christians sent to re education camps in Xinjiang Business Insider 16 May 2019 tarixinde Istifade tarixi 15 May 2018 China s crackdown on Christians Terrifying re education camps REVEALED Daily Express 4 April 2018 tarixinde Istifade tarixi 4 April 2018 Xinjiang Surveillance Expands to Non Uyghur Muslims China Digital Times 18 July 2018 tarixinde Istifade tarixi 18 July 2018 Muslims forced to drink alcohol and eat pork in China s re education camps former inmate claims The Independent 25 October 2018 tarixinde Istifade tarixi 18 May 2018 Kazakhstan National Missing Believed Detained in China Amid Ongoing Crackdown Radio Free Asia 14 July 2018 tarixinde Istifade tarixi 27 December 2017 Kazakhstan Confronts China Over Disappearances Radio Free Europe Radio Liberty Radio Liberty 2 June 2018 tarixinde Istifade tarixi 1 June 2018 opendemocracy net 23 May 2018 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 23 May 2018 apostrophe markup ICERD 96 Session see China UN 31 August 2018 tarixinde Istifade tarixi 3 March 2019 China Uighurs One million held in political camps UN told BBC 10 August 2018 tarixinde Istifade tarixi 10 August 2018 U N says it has credible reports that China holds million Uighurs in secret camps Reuters 30 March 2019 tarixinde Istifade tarixi 10 August 2018 Former inmates of China s Muslim reeducation camps tell of brainwashing torture The Washington Post 16 May 2018 tarixinde Istifade tarixi 17 May 2018 Islamic Leaders Have Nothing to Say About China s Internment Camps for Muslims Foreign Policy 27 March 2019 tarixinde Istifade tarixi 24 July 2018 Inside the re education camps China is using to brainwash muslims Business Insider 18 May 2018 tarixinde Istifade tarixi 17 May 2018 China Runs Region wide Re education Camps in Xinjiang for Uyghurs And Other Muslims afa org 12 September 2017 tarixinde Istifade tarixi 11 September 2017 apostrophe markup China Detaining Over 1 Million Muslims in Concentration Camps but the World Is Silent Believer Says The Christian Post 25 July 2018 tarixinde Istifade tarixi 24 July 2018 What The Inside of One of China s Re Education Camps Looks Like NPR 2 April 2019 tarixinde Istifade tarixi 22 May 2018 Authorities in Xinjiang s Kashgar Detain Uyghurs at Open Political Re Education Camps Radio Free Asia 10 May 2018 tarixinde Istifade tarixi 9 May 2018 Shocking details emerge from China s re education camps for Muslims axios com 20 July 2018 tarixinde Istifade tarixi 18 May 2018 apostrophe markup Details Emerge About Xinjiang Reeducation Camp System China Digital Times 8 June 2019 tarixinde Istifade tarixi 15 May 2018 voachinese com cin 8 May 2018 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 8 May 2018 invalid param val apostrophe markup Central Asians Organize to Draw Attention to Xinjiang Camps 4 December 2018 24 June 2019 tarixinde Istifade tarixi 2 April 2019 Sudworth John BBC News ingilis October 24 2018 January 5 2019 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi December 23 2018 invalid param val Mamtimin Ala ingilis 2018 11 07 2018 12 25 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2018 12 25 invalid param val Indigenous Uyghurs Genocide Case Center for World Indigenous Studies 2018 01 30 2019 03 27 tarixinde Istifade tarixi 2018 12 25 China is creating concentration camps in Xinjiang Here s how we hold it accountable The Washington Post 24 November 2018 16 June 2019 tarixinde Istifade tarixi 29 March 2019 Deutsche Welle 12 March 2019 26 April 2019 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 29 March 2019 Turkey demands China close camps after reports of musician s death BBC News 10 February 2019 16 November 2020 tarixinde Istifade tarixi 29 March 2019 Wines Michael A Strongman Is China s Rock in Ethnic Strife New York Times 10 July 2009 15 August 2018 tarixinde Istifade tarixi 2 January 2019 Swain Jon Security chiefs failed to spot signs calling for Uighur revolt The Sunday Times London 12 July 2009 Istifade tarixi 12 July 2009 Religious Repression of Uighurs in Xinjiang Human Rights Watch 11 September 2019 tarixinde Istifade tarixi 11 April 2005 Integrating Islam The Key To Modern Culture In Xinjiang OpEd eurasiareview com 2 April 2019 tarixinde Istifade tarixi 23 August 2012 apostrophe markup No Tolerance for Wild Imams in China But Weibo Imams are Thriving whatsonweibo com 2 November 2019 tarixinde Istifade tarixi 16 March 2016 apostrophe markup China Detains Brainwashes Wild Imams Who Step Out of Line in Xinjiang Radio Free Asia 2 April 2019 tarixinde Istifade tarixi 17 October 2016 New Evidence for China s Political Re Education Campaign in Xinjiang jamestown org 27 June 2018 tarixinde Istifade tarixi 15 May 2017 apostrophe markup Why is China Banning Baby Names and Beards in Xinjiang thediplomat com 28 April 2017 tarixinde Istifade tarixi 29 April 2017 apostrophe markup China Bans Veils and Abnormal Beards in Western Province of Xinjiang NBC News 1 April 2017 tarixinde Istifade tarixi 1 April 2017 Police are reportedly cutting too long dresses off ethnic minority women in the middle of streets in China Business Insider 22 July 2018 tarixinde Istifade tarixi 17 July 2018 Chinese authorities accused of cutting Uighur dresses in latest crackdown on Muslim minority The Daily Telegraph 17 July 2018 tarixinde Istifade tarixi 17 July 2018 womenintheworld com 19 July 2018 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 17 July 2018 apostrophe markup China Uighurs Xinjiang ban on long beards and veils BBC 10 December 2019 tarixinde Istifade tarixi 1 April 2017 China bans burqas and abnormal beards in Muslim province of Xinjiang The Independent 6 October 2019 tarixinde Istifade tarixi 30 March 2017 US China trade war More on the Xinjiang re education camps nb sinocism com 2 April 2019 tarixinde Istifade tarixi 5 July 2018 opslens com 16 August 2018 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 31 July 2018 apostrophe markup almasdarnews com 7 October 2019 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 11 July 2018 apostrophe markup Tibetan self immolators dismissed as criminals by Chinese officials The Guardian 2 April 2019 tarixinde Istifade tarixi 7 March 2012 A Surveillance State Unlike Any the World Has Ever Seen Der Spiegel 4 January 2019 tarixinde Istifade tarixi 26 July 2018 英媒 新疆铁腕控制 汉人也叫苦连天 BBC 13 April 2019 tarixinde Istifade tarixi 11 November 2017 uhrp org 25 October 2019 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 15 May 2018 apostrophe markup China has turned Xinjiang into a police state like no other The Economist 2018 05 31 ISSN 0013 0613 2018 06 05 tarixinde Istifade tarixi 2019 01 02 How a Chinese region that accounts for just 1 5 of the population became one of the most intrusive police states in the world Business Insider 28 October 2018 tarixinde Istifade tarixi 21 July 2018 International Attention on Crimes Against Humanity in Xinjiang China Digital Times 30 July 2018 tarixinde Istifade tarixi 30 July 2018 Uyghurs Afraid to Speak Out Due to Government Repression unpo org 13 September 2022 tarixinde Istifade tarixi 30 July 2018 apostrophe markup Xinjiang strengthens security the number of arrests has soared dw com 29 July 2018 tarixinde Istifade tarixi 27 July 2018 apostrophe markup Xinjiang sentenced 7 times more than the previous year creaders net 29 July 2018 tarixinde Istifade tarixi 27 July 2018 apostrophe markup Human rights organization Xinjiang arrested more Uighurs in 2017 Radio France Internationale 28 July 2018 tarixinde Istifade tarixi 27 July 2018 List of Government Bids Related to Re Education Facilities jamestown org 20 August 2018 tarixinde Istifade tarixi 15 May 2017 apostrophe markup What s happening to Xinjiang s Uighur Muslims BBC 13 April 2019 tarixinde Istifade tarixi 2 August 2018 Muslims in China province detained in re education camps Hindustan Times 9 November 2019 tarixinde Istifade tarixi 17 May 2018 Chen Quanguo The Strongman Behind Beijing s Securitization Strategy in Tibet and Xinjiang jamestown org 1 December 2019 tarixinde Istifade tarixi 21 September 2017 apostrophe markup Passports taken more police new party boss Chen Quanguo acts to tame Xinjiang with methods used in Tibet South China Morning Post 17 December 2019 tarixinde Istifade tarixi 12 December 2016 Phillips Tom China holding at least 120 000 Uighurs in re education camps The Guardian 25 January 2018 19 August 2018 tarixinde Istifade tarixi 17 September 2018 China suggests its camps for Uighurs are just vocational schools The Economist 30 October 2019 tarixinde Istifade tarixi 18 August 2018 archive org Archived from the original on 6 July 2018 Istifade tarixi 6 July 2017 apostrophe markup Patriotic songs and self criticism why China is re educating Muslims in mass detention camps Australian Broadcasting Corporation 2019 11 19 tarixinde Istifade tarixi 25 July 2018 China s Mass Internment Camps Have No Clear End in Sight Foreign Policy 5 May 2019 tarixinde Istifade tarixi 22 August 2018 amityunderground com 2 April 2019 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 25 August 2018 apostrophe markup Li Zaili Camps for Uyghurs schools or jails Bitter Winter 12 November 2018 4 April 2019 tarixinde Istifade tarixi 29 November 2018 Introvigne Massimo Another Transformation Through Education Camp for Uyghurs Exposed in Xinjiang Bitter Winter 26 November 2018 15 August 2019 tarixinde Istifade tarixi 29 November 2018 Introvigne Massimo Yingye er Re education Camp Managed Like Prison Bitter Winter 11 December 2018 2 April 2019 tarixinde Istifade tarixi 12 December 2018 Ma Alexandra Shocking footage purportedly shows cells inside prison camp where China oppresses Muslim minority Business Insider 27 November 2018 3 August 2019 tarixinde Istifade tarixi 30 November 2018 list of government bids related to re education facilities jamestown org 20 August 2018 tarixinde Istifade tarixi 15 May 2017 apostrophe markup Kargilik County government bid rfa com 14 January 2019 tarixinde Istifade tarixi 14 May 2018 apostrophe markup UBC student Shawn Zhang uses satellite images to track suspected Chinese re education centres where Uyghurs imprisoned The Globe and Mail 7 April 2019 tarixinde Istifade tarixi 8 July 2018 Is China building political re education camps for Muslim minorities dw com 20 May 2019 tarixinde Istifade tarixi 21 June 2018 apostrophe markup Activists target China s human rights record with new ad campaign in Vancouver The Globe and Mail 2 April 2019 tarixinde Istifade tarixi 19 August 2018 China tightens grip on Xinjiang region Report aa com tr 17 September 2021 tarixinde Istifade tarixi 2 August 2018 apostrophe markup What Really Happens in China s Re education Camps Business Insider 19 November 2019 tarixinde Istifade tarixi 15 May 2018 China Operates Political and Ideological Re Education Camps in Xinjiang unpo org 23 February 2022 tarixinde Istifade tarixi 14 September 2017 apostrophe markup Re education camps make a comeback in China s far west nchrd org 26 October 2019 tarixinde Istifade tarixi 24 October 2017 apostrophe markup RFA 120 000 Uyghurs Held in Kashgar for Re education China Digital Times 12 December 2019 tarixinde Istifade tarixi 25 January 2018 China s reeducation camps world wng org 11 November 2020 tarixinde Istifade tarixi 29 March 2018 Human Rights Activists Say Xinjiang Uighur Reeducation Camps Overflowing Sputnik News Agency 10 December 2019 tarixinde Istifade tarixi 26 January 2018 9 Billion Spent on Surveillance Tech in Xinjiang in 2017 supchina com 26 June 2022 tarixinde Istifade tarixi 27 June 2018 apostrophe markup One in 10 Uyghur Residents of Xinjiang Township Jailed or Detained in Re Education Camp Radio Free Asia 29 June 2022 tarixinde Istifade tarixi 29 June 2018 China one in five arrests take place in police state Xinjiang The Guardian 4 January 2019 tarixinde Istifade tarixi 25 July 2018 Xinjiang Police Sends Dozens of Muslims to Re Education Camps bitterwinter org 21 June 2022 tarixinde Istifade tarixi 30 June 2018 apostrophe markup URGENT ACTION 30 RELATIVES OF UIGHUR ACTIVIST ARBITRARILY DETAINED CHINA UA 251 17 Amnesty International org 22 April 2019 tarixinde Istifade tarixi 11 April 2017 A New Gulag in China National Review 12 June 2019 tarixinde Istifade tarixi 22 May 2018 More Than 30 Relatives of Uyghur Exile Leader Rebiya Kadeer Detained in Xinjiang Radio Free Asia 16 August 2019 tarixinde Istifade tarixi 27 October 2017 Uyghur Activist Rebiya Kadeer s Relatives Detained China Digital Times 20 December 2019 tarixinde Istifade tarixi 15 November 2017 RFA S UYGHUR REPORTERS TELL THE STORIES OF THEIR FAMILY MEMBERS DETENTIONS Radio Free Asia 8 September 2022 tarixinde Istifade tarixi 21 April 2018 Overcrowded Political Re Education Camps in Hotan Relocate Hundreds of Uyghur Detainees Radio Free Asia 15 July 2019 tarixinde Istifade tarixi 26 January 2018 Xinjiang Authorities Arrest Uyghur Court Official Who Denounced Political Re education Camps Radio Free Asia ingilis 2022 05 25 tarixinde Istifade tarixi 2018 12 25 Judicial Bureau official In Bulaksu township 2514 people were imprisoned and 806 people were sent to reeducation centers www rfa org 14 January 2019 tarixinde Istifade tarixi 20 November 2017 Judicial Bureau official In Bulaksu township 1731 people were imprisoned and 1721 people were sent to reeducation centers www rfa org 14 January 2019 tarixinde Istifade tarixi 21 June 2018 Judicial Bureau official In Bulaksu township 1731 people were imprisoned and 1721 people were sent to reeducation centers www rfa org 14 January 2019 tarixinde Istifade tarixi 21 June 2018 Keriya County Police Almost 30 thousand people are in reeducation centers www rfa org 4 September 2018 tarixinde Istifade tarixi 30 August 2018 www rfa org uygur 4 September 2018 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 31 August 2018 invalid param val China Xinjiang police state Fear and resentment BBC 10 October 2019 tarixinde Istifade tarixi 1 February 2018 Execute My Mother and My Wife I will Pay for the Bullets freedomsherald wordpress com 18 July 2018 tarixinde Istifade tarixi 21 January 2018 Kazakh Man Recounts Reeducation In Western Chinese Camp Radio Free Europe Radio Liberty Radio Liberty 19 October 2019 tarixinde Istifade tarixi 26 April 2018 Muslim inmates in China detention camp forced to eat pork drink alcohol and physically tortured as some commit suicide muslimcouncil org hk 26 May 2022 tarixinde Istifade tarixi 19 May 2018 apostrophe markup Woman describes torture beatings in Chinese detention camp Associated Press News 3 August 2022 tarixinde Istifade tarixi 27 November 2018 I begged them to kill me Uighur woman describes torture to US politicians www telegraph co uk 29 January 2020 tarixinde Istifade tarixi 26 November 2018 Uighur woman describes torture drugging and degrading treatment in Chinese detention camp www japantimes co jp 28 November 2018 tarixinde Istifade tarixi 27 November 2018 Woman describes torture beatings in Chinese detention camp www washingtontimes com 14 August 2019 tarixinde Istifade tarixi 26 November 2018 China will retaliate to any US sanction over Muslim Uighurs envoy www smh com au 2 April 2019 tarixinde Istifade tarixi 28 November 2018 Muslim woman describes torture and beatings in China detention camp I begged them to kill me www independent co uk 16 August 2019 tarixinde Istifade tarixi 28 November 2018 I Begged Them to Kill Me Uighur Woman Tells Congress of Torture in Chinese Internment Camps www time com 30 November 2018 tarixinde Istifade tarixi 30 November 2018 In Full Ex Xinjiang detainee Mihrigul Tursun s full testimony at the US congressional hearing www hongkongfp com 8 December 2018 tarixinde Istifade tarixi 8 December 2018 China s repression of Uighurs won t stop until the international community intervenes www religionnews com 11 June 2019 tarixinde Istifade tarixi 4 December 2018 Uighur mother asks Congress to take strong action against China s re education camps www thehill com 11 July 2019 tarixinde Istifade tarixi 29 November 2018 Muslims forced to drink alcohol and eat pork in China s re education camps The Independent 25 October 2018 tarixinde Istifade tarixi 18 May 2018 China Has Been Forcing Muslims To Drink Alcohol And Eat Pork in Reeducation Camps allthatsinteresting com 3 April 2022 tarixinde Istifade tarixi 18 May 2018 apostrophe markup A Uyghur Muslims die in re education camps go crazy in psychiatric hospitals asianews it 30 November 2019 tarixinde Istifade tarixi 13 April 2018 Former detainees recount abuse in Chinese re education centres The Globe and Mail 3 July 2022 tarixinde Istifade tarixi 3 July 2018 Chinese torture allegedly kills Islamic scholar aa com tr 22 May 2019 tarixinde Istifade tarixi 8 June 2018 apostrophe markup uhrp org 12 February 2018 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 29 January 2018 apostrophe markup THE WUC NOTES THE PASSING OF AYXAN MEMET MOTHER OF WUC PRESIDENT DOLKUN ISA uyghurcongress org 24 July 2018 tarixinde Istifade tarixi 11 June 2018 apostrophe markup Uyghur Exile Group Leader s Mother Died in Xinjiang Detention Center Radio Free Asia 12 June 2019 tarixinde Istifade tarixi 2 July 2018 Elderly Uyghur Woman Dies in Detention in Xinjiang Political Re Education Camp Radio Free Asia 22 May 2019 tarixinde Istifade tarixi 24 May 2018 Uyghur Teenager Dies in Custody at Political Re Education Camp Radio Free Asia 22 May 2019 tarixinde Istifade tarixi 14 March 2018 Uyghur Man Buried Amid Strict Security After Latest Xinjiang Reeducation Camp Death Radio Free Asia 14 September 2019 tarixinde Istifade tarixi 8 June 2018 Iran s Careful Approach to China s Uyghur Crackdown The Diplomat September 18 2018 February 12 2020 tarixinde Istifade tarixi April 2 2019 White House 26 July 2018 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 26 July 2018 Religious Freedom forum draws attention to persecution false imprisonment and re education camps The Washington Times 24 December 2019 tarixinde Istifade tarixi 24 July 2017 Secretary of State Mike Pompeo Religious persecution in Iran China must end now USA Today 16 December 2018 tarixinde Istifade tarixi 24 July 2018 Families Of The Disappeared A Search For Loved Ones Held In China s Xinjiang Region NPR 12 November 2018 3 December 2019 tarixinde Istifade tarixi 2 April 2019 Saudi crown prince defends China s right to put Uighur Muslims in concentration camps The Daily Telegraph 22 February 2019 14 November 2019 tarixinde Istifade tarixi 2 April 2019 Saudi Arabia s Mohammed bin Salman Defends China s Use of Concentration Camps for Muslims During Visit to Beijing Newsweek 22 February 2019 10 October 2019 tarixinde Istifade tarixi 2 April 2019 Saudi crown prince defended China s imprisonment of a million Muslims in internment camps giving Xi Jinping a reason to continue his precursors to genocide Business Insider 23 February 2019 14 September 2019 tarixinde Istifade tarixi 2 April 2019 Hemcinin baxUygurlar Sincan Uygur Muxtar Rayonu Cin Xalq Respublikasi