Sinqapur - Cənub-Şərqi Asiyada yerləşən kiçik, yüksək urbanizasiyalaşmış ada-şəhər-dövlət. Sinqapur Malay yarımadasının cənub ucunda, Malayziya və İndoneziya arasında yerləşir. Adanın ümumi sahəsi - 719,1 km²-dir. Sahil xətlərinin uzunluğu - 193 km-dir. Sinqapuru İndoneziyadan Sinqapur boğazı, Malayziyadan isə - Cohor boğazı ayırır.
Fiziki coğrafiya
Sinqapur əsas hissəsi - adasında yerləşir. Ada rombşəkkili formadadır. Əsas adadan başqa Sinqapur dövləti çoxsaylı kiçik adalara məxsusdur. Ən ucqar adası - Pedra Brancadır. Sinqapura aid kiçik adalardan ən böyük olanları Yurong, Pulau Tekong, Pulau Yubin və Sentosadır. Sinqapur ərazisinin əsas hissəsi dəniz səviyyəsindən 15 metr yuxarıda yerləşir. Sinqapurun ən yüksək nöqtəsi - Bukit Timah zirvəsidir. 165 m hündürlükdə olan bu ərazi maqmatik süxurlardan və qranitdən ibarətdir. Adanın şimal-qərbindəki təpələr və dərələr süxurlardan təşkil olunub. Şimal-qərb və şərq hissəsi isə düz səthə malik olmaqla qum çöküntülərindən ibarətdir. Sinqqpurda heç bir təbii göl yoxdur. Lakin bir çox su anbarları mövcuddur ki, şəhərin içməli su ehtiyatını təmin edir.
Sinqapur planlı olaraq meliorasiya tədbirləri həyata keçirməklə öz ərazisini genişləndirir. Ölkənin ərazisi 1960-cı ildən 581 км²-dən 778 км²-ə çatmış. Proqnozlara görə, adanın sahəsi 2033-ci ildə daha 100 kvadrat kilometr arta bilər.
Geologiyası və təbii ehtiyatları
Sinqapur adası seysmik və vulkanik fəaliyyətin məhsuludur. Bunu ərazidə rast gəlinən vulkanik süxurılar sübut edir. Ərazidə qranit süxurlar geniş yayılıb. Sinqapur ərazisində yada rast gəlinir. Çökmə süxurlara Sinqapurun qərb hissəsində rast gəlinir və , argillit və s-dən ibarətdir. Metamorfik süxurlar Sinqapurun şimal-şərq hissəsində, eləcə də Pulau Tekongu adasının şərq sahillərində yayılıb. Onlar əsasən kvarsitdən ibarətdir.
Sinqapur baxmayaraq ki, seysimik aktiv sınma zolağının yaxınlığında yerləşir, ancaq yetərincə təhlükəsiz bölgə hesab olunur. İndoneziyadan bir neçə yüz kilometr uzaqlıqda yerləşən adada nadir hallarda seysimik aktivlik qeydə alınır.
Sahil və dənizləri
Sinqapurun ada dövləti olması və ətraf su hövzələrlə sıx əlaqəsi onu Asiyanın ən önəmli limanlarından birinə çevirmiş. Sinqapuru suları yuyur. Bundan başqa ərazini Malakka boğazı və Sinqapur boğazı cənubdan və qərbdən əhatə edir. Şərqdən və şimaldan isə Cohor boğazı vasitəsilə materikdən ayrılır.
Ən böyük körfəzləri — Cruise Bay və Marina Baydır. Böyük təbii laqunlar — East Lagoon, East Coast Lagoon, Dolphin Lagoon-dır. Ən böyük təbii havan (körfəz)— Keppel Harbour, Serangoon Harbour.
Sinqapurun iqlimi
Sinqapur ekvatoradan 1 dərəcə şimalda yerləşir. Sinqapur malikdir. Dəniz coğrafi mövqeyə malik olması Sinqapurun iqlimi sabit temperatur və təzyiq, yüksək rütubət və yağışlarla ilə xarakterizə olunur. Orta illik yağıntı miqdarı 2340 mm-dir. Ən yüksək qeydə alınan yağıntı miqadarı - 512 mm (1978), 467 mm (1969) və 366 (2006 19 dekabr). Gün ərzində temperatur 23 dən 33 dərəcə arasında dəyişir. May ilin ən isti ayı, ikinci ən yüksək orta aylıq temperatur apreldə olur. Səbəb bu dövrdə demək olar ki, heç bir küləklərin əsməməsidir. Ən yüksək temperatur - 37,8 °C 1998-ci ilin 28 martında qeydə alınıb.Ən aşağı temperatur - 18,4 °C, 31 yanvar 1934-də qeydə alınıb.
Hidrologiyası
Sinqapur təbii göl və çaylara malik olmasada su anbarlarına və su toplayıcı qurğular sisteminə malikdir. Bu tikililər əsasən şəhəri çirin su ehtiyatı ilə təmin etmək məqsədilə tikilmişdir. Məlumdur ki, ərazidə şirin su ehtiyatları yetərincə deyil. Şirin su ehtiyatının əsas mənbəyə yağış sularıdır. Ancaq ümumi yağıntıların miqdarından şirin suya olan təlabat iki dəfə çoxdur. O üzdən Sinqapur su ehtiyatını kənardan (Malaziya və İndoneziya) idxal edir. Suyun idxalını azaltmaq məqsədilə müasir dövrdə Sinqapurda böyük su toplayıcı və təmizləyici qurğular sistemi inşa edilmiş.
Sinqapurun böyük kanal-çayları:
|
|
Ölkənin diqqət çəkən ərazilərindən biridə . Bu şəlalə dünyada daima fəaliyyətdə olan ən hündür süni şələləsidir. Hündürlüyü 30 metrdir.
İstinadlar
- . 2015-11-29 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-11-01.
- "Bukit Timah Nature Reserve". 2015-09-07 tarixində . İstifadə tarixi: 2016-11-02.
- gün ərzində view / 248220/1 / Html Sinqapur yerli xəbərləri[ölü keçid]
- Mavis Toh, Feeling the heat lately? Here's the reason, 7 June 2009.
- "Waterfall Aviary". 2017-12-08 tarixində . İstifadə tarixi: 2016-11-03.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Sinqapur Cenub Serqi Asiyada yerlesen kicik yuksek urbanizasiyalasmis ada seher dovlet Sinqapur Malay yarimadasinin cenub ucunda Malayziya ve Indoneziya arasinda yerlesir Adanin umumi sahesi 719 1 km dir Sahil xetlerinin uzunlugu 193 km dir Sinqapuru Indoneziyadan Sinqapur bogazi Malayziyadan ise Cohor bogazi ayirir Sinqapurun ve etraf bolgenin peykden gorunusuFiziki cografiyaSinqapur esas hissesi adasinda yerlesir Ada rombsekkili formadadir Esas adadan basqa Sinqapur dovleti coxsayli kicik adalara mexsusdur En ucqar adasi Pedra Brancadir Sinqapura aid kicik adalardan en boyuk olanlari Yurong Pulau Tekong Pulau Yubin ve Sentosadir Sinqapur erazisinin esas hissesi deniz seviyyesinden 15 metr yuxarida yerlesir Sinqapurun en yuksek noqtesi Bukit Timah zirvesidir 165 m hundurlukde olan bu erazi maqmatik suxurlardan ve qranitden ibaretdir Adanin simal qerbindeki tepeler ve dereler suxurlardan teskil olunub Simal qerb ve serq hissesi ise duz sethe malik olmaqla qum cokuntulerinden ibaretdir Sinqqpurda hec bir tebii gol yoxdur Lakin bir cox su anbarlari movcuddur ki seherin icmeli su ehtiyatini temin edir Sinqapur planli olaraq meliorasiya tedbirleri heyata kecirmekle oz erazisini genislendirir Olkenin erazisi 1960 ci ilden 581 km den 778 km e catmis Proqnozlara gore adanin sahesi 2033 ci ilde daha 100 kvadrat kilometr arta biler Geologiyasi ve tebii ehtiyatlariSinqapur adasi seysmik ve vulkanik fealiyyetin mehsuludur Bunu erazide rast gelinen vulkanik suxurilar subut edir Erazide qranit suxurlar genis yayilib Sinqapur erazisinde yada rast gelinir Cokme suxurlara Sinqapurun qerb hissesinde rast gelinir ve argillit ve s den ibaretdir Metamorfik suxurlar Sinqapurun simal serq hissesinde elece de Pulau Tekongu adasinin serq sahillerinde yayilib Onlar esasen kvarsitden ibaretdir Sinqapur baxmayaraq ki seysimik aktiv sinma zolaginin yaxinliginda yerlesir ancaq yeterince tehlukesiz bolge hesab olunur Indoneziyadan bir nece yuz kilometr uzaqliqda yerlesen adada nadir hallarda seysimik aktivlik qeyde alinir Sahil ve denizleriSinqapurun serq adalarinin panoramasi Sinqapurun ada dovleti olmasi ve etraf su hovzelerle six elaqesi onu Asiyanin en onemli limanlarindan birine cevirmis Sinqapuru sulari yuyur Bundan basqa erazini Malakka bogazi ve Sinqapur bogazi cenubdan ve qerbden ehate edir Serqden ve simaldan ise Cohor bogazi vasitesile materikden ayrilir Pulau Palavan En boyuk korfezleri Cruise Bay ve Marina Baydir Boyuk tebii laqunlar East Lagoon East Coast Lagoon Dolphin Lagoon dir En boyuk tebii havan korfez Keppel Harbour Serangoon Harbour Sinqapur korfezinin gorunusuGun ortasi musson yagislariSinqapurun iqlimiSinqapur ekvatoradan 1 derece simalda yerlesir Sinqapur malikdir Deniz cografi movqeye malik olmasi Sinqapurun iqlimi sabit temperatur ve tezyiq yuksek rutubet ve yagislarla ile xarakterize olunur Orta illik yaginti miqdari 2340 mm dir En yuksek qeyde alinan yaginti miqadari 512 mm 1978 467 mm 1969 ve 366 2006 19 dekabr Gun erzinde temperatur 23 den 33 derece arasinda deyisir May ilin en isti ayi ikinci en yuksek orta ayliq temperatur aprelde olur Sebeb bu dovrde demek olar ki hec bir kuleklerin esmemesidir En yuksek temperatur 37 8 C 1998 ci ilin 28 martinda qeyde alinib En asagi temperatur 18 4 C 31 yanvar 1934 de qeyde alinib HidrologiyasiSu toplayici anbar Sinqapur tebii gol ve caylara malik olmasada su anbarlarina ve su toplayici qurgular sistemine malikdir Bu tikililer esasen seheri cirin su ehtiyati ile temin etmek meqsedile tikilmisdir Melumdur ki erazide sirin su ehtiyatlari yeterince deyil Sirin su ehtiyatinin esas menbeye yagis sularidir Ancaq umumi yagintilarin miqdarindan sirin suya olan telabat iki defe coxdur O uzden Sinqapur su ehtiyatini kenardan Malaziya ve Indoneziya idxal edir Suyun idxalini azaltmaq meqsedile muasir dovrde Sinqapurda boyuk su toplayici ve temizleyici qurgular sistemi insa edilmis Sinqapurun boyuk kanal caylari Alexandra Canal Geylang River Pelton Canal Rochor Canal Rochor River Siglap Canal Singapore River Stamford Canal Sungei Bedok Sungei China Sungei Ketapang Sungei Lanchar Sungei Pandan Sungei Pinang Hougang Sungei Punggol Sungei Seletar Simpang Kiri Sungei Sembawang Sungei Serangoon Sungei Simpang Kanan Sungei Tampines Sungei Ulu Pandan Sungei WhompoeCyronq selalesiSeletar su anbari Olkenin diqqet ceken erazilerinden biride Bu selale dunyada daima fealiyyetde olan en hundur suni selelesidir Hundurluyu 30 metrdir Istinadlar 2015 11 29 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2016 11 01 Bukit Timah Nature Reserve 2015 09 07 tarixinde Istifade tarixi 2016 11 02 gun erzinde view 248220 1 Html Sinqapur yerli xeberleri olu kecid Mavis Toh Feeling the heat lately Here s the reason 7 June 2009 Waterfall Aviary 2017 12 08 tarixinde Istifade tarixi 2016 11 03