Bu məqaləni lazımdır. |
Seyid Hüseyn Seyid Rza oğlu Badkubeyi (1878, Bakı – 1939, Nəcəf) — İslam alimi.
Seyid Hüseyn Badkubeyi | |
---|---|
Seyyid Hüseyn ibn seyid Rza ibn Seyyid Musa Hüseyni Badkubeyi | |
Doğum tarixi | 1878 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 1939 |
Vəfat yeri | |
Uşaqları | Dörd oğul, bir qız |
Fəaliyyəti | alim |
Həyatı
Azərbaycan İslam dünyasına yüzlərlə fəqih və alim təqdim etmiş bir məmləkətdir. Seyid Hüseyin Badkubeyi hicri-qəməri 1293-cü ildə Bakıətrafı kəndlərdən birində dünyaya göz açdı. Atası Seyid Rza dövrünün böyük şəxsiyyətlərindən hesab olunurdu. Seyid Rza ruhani sinfinə mənsub bir şəxs idi. Hüseyn Badkubeyi yeniyetməlik dövründə İslam elmlərini öz atasından öyrənməyə başladı. Atası vəfat edəndən sonra isə təhsilini davam etdirmək üçün Tehrana yollandı. Tehranda "Sədr" mədrəsəində məskunlaşdı.
Yeddi il Tehranda yaşayan alim tanınmış filosof Mirza Haşim Əşkvəri və Əllamə Əliağa Zənuzi kimi böyük alimlərdən bəhrələndi. Hüseyn Badkubeyi erkən gənclik çağlarında İraqa yollanıb, Nəcəf şəhərində İslam elmlərini öyrənməyə başladı. O ilk öncə Məhəmməd Kazim Xorasaninin dərslərində iştirak etdi. Eyni zamanda Şeyx Məhəmməd Həsən Maməğanidən fiqh öyrənməyə başladı. Hüseyn Badkubeyi uzun illər elmi araşdırmalar apardıqdan sonra İslam dünyasında məşhur alimlərdən birinə çevrildi. O təqribən dörd kurs fiqh, üsul, , fəlsəfə və kəlam elmlərini tədris etdi. Fəlsəfə tədrisində çox istedadlı olan bu alim böyük şöhrət qazandı. O, fəlsəfədə Sədrəddin Şirazinin "əl-Hikmət əl-Mütəaliyə" cərəyanının görkəmli nümayəndəsi olmuşdur. Bu səbəbdən onu Hikməti-Mütəaliyə fəlsəfi cərəyanının azərbaycanlı nümayəndəsi də adlandırmaq olar.
Hüseyn Badkubeyi uzun illər tədris nəticəsində çoxsaylı şagirdlər tərbiyə etdi. Onun şagirdləri İslam dünyasının ən dəyərli alimləri hesab olunur. Seyid Əbülqasim Xoyi, Seyid Məhəmmədhüseyn Təbatəbai, Məhəmmədhəsən İlahi Qazi, Mürtaza Mərəşi Nəcəfi, Məhəmməd Badkubeyi, Məhəmmədtəqi Amoli və başqalarının adını çəkmək olar. Ayətullah Badkubeyinin gözəl əxlaqı hamıya nümunə idi. Təvazö, zöhd, təqva , sadəlik və başqa əxlaqi səciyyələr onun ruhunda özünə əbədi yer salmışdı. Əllamə Həsənzadə Amoli, Əllamə Təbatəbainin ustadları haqqında söz açanda belə demişdir: Seyid Hüseyn Badkubeyi öz rəftarlarına çox fikir verər, yalnız zəruri hallarda danışardı. Ayətullah Sübhani deyir: "Əllamə Təbatəbai Nəcəf şəhərində dövrünün böyük filosoflarından olan Hüseyn Badkubeyi ilə tanış olur. O, Əllamə Təbatəbaini fəlsəfə və ürfan həqiqəti ilə tanış edir.
Dörd oğul, bir qız atası olan böyük alim, tanınmış filosof uzun illər İslam elmlərini tədris etdikdən sonra hicri-qəməri 1358-ci ildə 65 yaşında fani dünya evini tərk etdi. O, Nəcəf şəhərində Həzrət Əlinin (ə) məzarı kənarında dəfn edilib.
Tələbələri
- Məşhur müfəssir, filosof Ayətullah Əllamə Seyyid Məhəmməd Hüseyn Təbatəbai Təbrizi (1361–1404). O, qardaşı İlaih Təbrizi ilə birlikdə altı il müddətində fəlsəfə və irfan kitablarını, o cümlədən, Mərhum Səbzvarşın "Mənzumə", Molla Sədranın Əbu Əli Sinanın "Şifa", İbni Miskəveynin "Əsfar", "Əxlaq" və "Təfsiri-Quran" kitablarını mərhum Badkubeyidən öyrənir. Əllamə Təbatəbai fəlsəfə və hikmət elmlərini yalnız həkim Badkubeyidən dərs almışdır. O, məşhur "əl-Mizan" təfsirində Badkubeyinin nəzərlərindən geniş surətdə istifadə etmişdir. Bu kitabda bəzi yerlərdə qeyd olunan "bəzi ustadların nəzərinə görə" ifadəsindən məqsəd həkim Badkubeyidir ki, onun təfsir barəsində olan nəzərlərini özündə əks etdirir.
- Məşhur arif Ayətullah Seyyid Məhəmməd Həsəsn İlaih Təbatəbai Təbrizi (Əllamə Təbatəbainin qardaşı).
- Məşhur arif Ayətullah Mirzə Əli Əkbər Mərəndi Nəcəfi (1314–1416).
- Məşhur fəqih Ayətullahul-Üzma Seyyid Əbül-Qasim Xoyi (1317–1412).
- Məşhur fəqih Ayətullah Seyyid Hadi HüseynTəbrizi (1325–1417).
- Ayətullah Seyyid Mürtəza Nəcəfi Mərəşi Təbrizi (1325–1417).
- Ayətullah Seyyid Cəfər Mərəşi Şuştəri (1321–1391).
- Ayətullah Şeyx Cavad (Fazil İrəvaninin oğlu).
- Ayətullah Şeyx Sədrəddin Badkubeyi Nəcəfi (1316–1392).
- Məşhur arif Ayətullah Şeyx Məhəmməd Təqi Amuli Tehrani (1304–1391).
- Ayətullah Şeyx Məhəmməd Hüseyn Nəcəfi Amuli (1321–1409).
- Ayətullahül-Üzma Seyyid Əli TəbatəbaiTəbrizi (1301–1393).
- Ayətullahül-Üzma Seyyid Cavad TəbatəbaiTəbrizi (1307–1387).
- Ayətullah Mirzə Məhəmməd Rza Məhdəvi Qumşeyi (1302–1388).
- Ayətullah Seyyid Əli Əkbər Təsuci. (1319 —)
Əsərləri
- Şeyx Ənsarinin "Təharət" kitabına haşiyə;
- Molla Sədranın "Əsfar" kitabına haşiyə;
- "Əşşəvariqül-İlhami-Yahici" kitabına haşiyə.
İstinadlar
- Hikməti-Mütəaliyə fəlsəfi cərəyanının azərbaycanlı nümayəndələri
Mənbə
- Natiq Rəhimov. Azərbaycan din alimləri. Bakı, "", 2014, səh. 90–100
Xarici keçidlər
- "Ayətullan Seyyid Hüseyn Hüseyni Lahıci, Badkubeyi(r)" ( (az.)). ahlibeyt.az. 2010-03-16. 2015-03-07 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-03-07.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Seyid Huseyn Seyid Rza oglu Badkubeyi 1878 Baki 1939 Necef Islam alimi Seyid Huseyn BadkubeyiSeyyid Huseyn ibn seyid Rza ibn Seyyid Musa Huseyni BadkubeyiDogum tarixi 1878Dogum yeri Baki Baki quberniyasi Rusiya imperiyasiVefat tarixi 1939Vefat yeri Necef Necef muhafezesi IraqUsaqlari Dord ogul bir qizFealiyyeti alimHeyatiAzerbaycan Islam dunyasina yuzlerle feqih ve alim teqdim etmis bir memleketdir Seyid Huseyin Badkubeyi hicri qemeri 1293 cu ilde Bakietrafi kendlerden birinde dunyaya goz acdi Atasi Seyid Rza dovrunun boyuk sexsiyyetlerinden hesab olunurdu Seyid Rza ruhani sinfine mensub bir sexs idi Huseyn Badkubeyi yeniyetmelik dovrunde Islam elmlerini oz atasindan oyrenmeye basladi Atasi vefat edenden sonra ise tehsilini davam etdirmek ucun Tehrana yollandi Tehranda Sedr medreseinde meskunlasdi Yeddi il Tehranda yasayan alim taninmis filosof Mirza Hasim Eskveri ve Ellame Eliaga Zenuzi kimi boyuk alimlerden behrelendi Huseyn Badkubeyi erken genclik caglarinda Iraqa yollanib Necef seherinde Islam elmlerini oyrenmeye basladi O ilk once Mehemmed Kazim Xorasaninin derslerinde istirak etdi Eyni zamanda Seyx Mehemmed Hesen Mameganiden fiqh oyrenmeye basladi Huseyn Badkubeyi uzun iller elmi arasdirmalar apardiqdan sonra Islam dunyasinda meshur alimlerden birine cevrildi O teqriben dord kurs fiqh usul felsefe ve kelam elmlerini tedris etdi Felsefe tedrisinde cox istedadli olan bu alim boyuk sohret qazandi O felsefede Sedreddin Sirazinin el Hikmet el Mutealiye cereyaninin gorkemli numayendesi olmusdur Bu sebebden onu Hikmeti Mutealiye felsefi cereyaninin azerbaycanli numayendesi de adlandirmaq olar Huseyn Badkubeyi uzun iller tedris neticesinde coxsayli sagirdler terbiye etdi Onun sagirdleri Islam dunyasinin en deyerli alimleri hesab olunur Seyid Ebulqasim Xoyi Seyid Mehemmedhuseyn Tebatebai Mehemmedhesen Ilahi Qazi Murtaza Meresi Necefi Mehemmed Badkubeyi Mehemmedteqi Amoli ve basqalarinin adini cekmek olar Ayetullah Badkubeyinin gozel exlaqi hamiya numune idi Tevazo zohd teqva sadelik ve basqa exlaqi seciyyeler onun ruhunda ozune ebedi yer salmisdi Ellame Hesenzade Amoli Ellame Tebatebainin ustadlari haqqinda soz acanda bele demisdir Seyid Huseyn Badkubeyi oz reftarlarina cox fikir verer yalniz zeruri hallarda danisardi Ayetullah Subhani deyir Ellame Tebatebai Necef seherinde dovrunun boyuk filosoflarindan olan Huseyn Badkubeyi ile tanis olur O Ellame Tebatebaini felsefe ve urfan heqiqeti ile tanis edir Dord ogul bir qiz atasi olan boyuk alim taninmis filosof uzun iller Islam elmlerini tedris etdikden sonra hicri qemeri 1358 ci ilde 65 yasinda fani dunya evini terk etdi O Necef seherinde Hezret Elinin e mezari kenarinda defn edilib TelebeleriMeshur mufessir filosof Ayetullah Ellame Seyyid Mehemmed Huseyn Tebatebai Tebrizi 1361 1404 O qardasi Ilaih Tebrizi ile birlikde alti il muddetinde felsefe ve irfan kitablarini o cumleden Merhum Sebzvarsin Menzume Molla Sedranin Ebu Eli Sinanin Sifa Ibni Miskeveynin Esfar Exlaq ve Tefsiri Quran kitablarini merhum Badkubeyiden oyrenir Ellame Tebatebai felsefe ve hikmet elmlerini yalniz hekim Badkubeyiden ders almisdir O meshur el Mizan tefsirinde Badkubeyinin nezerlerinden genis suretde istifade etmisdir Bu kitabda bezi yerlerde qeyd olunan bezi ustadlarin nezerine gore ifadesinden meqsed hekim Badkubeyidir ki onun tefsir baresinde olan nezerlerini ozunde eks etdirir Meshur arif Ayetullah Seyyid Mehemmed Hesesn Ilaih Tebatebai Tebrizi Ellame Tebatebainin qardasi Meshur arif Ayetullah Mirze Eli Ekber Merendi Necefi 1314 1416 Meshur feqih Ayetullahul Uzma Seyyid Ebul Qasim Xoyi 1317 1412 Meshur feqih Ayetullah Seyyid Hadi HuseynTebrizi 1325 1417 Ayetullah Seyyid Murteza Necefi Meresi Tebrizi 1325 1417 Ayetullah Seyyid Cefer Meresi Susteri 1321 1391 Ayetullah Seyx Cavad Fazil Irevaninin oglu Ayetullah Seyx Sedreddin Badkubeyi Necefi 1316 1392 Meshur arif Ayetullah Seyx Mehemmed Teqi Amuli Tehrani 1304 1391 Ayetullah Seyx Mehemmed Huseyn Necefi Amuli 1321 1409 Ayetullahul Uzma Seyyid Eli TebatebaiTebrizi 1301 1393 Ayetullahul Uzma Seyyid Cavad TebatebaiTebrizi 1307 1387 Ayetullah Mirze Mehemmed Rza Mehdevi Qumseyi 1302 1388 Ayetullah Seyyid Eli Ekber Tesuci 1319 EserleriSeyx Ensarinin Teharet kitabina hasiye Molla Sedranin Esfar kitabina hasiye Essevariqul Ilhami Yahici kitabina hasiye IstinadlarHikmeti Mutealiye felsefi cereyaninin azerbaycanli numayendeleriMenbeNatiq Rehimov Azerbaycan din alimleri Baki 2014 seh 90 100Xarici kecidler Ayetullan Seyyid Huseyn Huseyni Lahici Badkubeyi r az ahlibeyt az 2010 03 16 2015 03 07 tarixinde Istifade tarixi 2015 03 07