Sevil — 1928-ci ildə azərbaycanlı dramaturq Cəfər Cabbarlı tərəfindən qələmə alınmış pyes. Bu əsər əsas etibarilə qadınların cəmiyyətdəki rolundan, onların çəkdiyi əzablardan, apardıqları mübarizədən və nəhayət, geridə qalmış patriarxal ənənələr üzərindəki qələbəsindən bəhs edir. Bir çox qadın şəhərdəki teatrda tamaşanı izlədikdən sonra hicab geyinməkdən imtina etmişdir.
Sevil | |
---|---|
| |
Janr | Dram |
Müəllif | Cəfər Cabbarlı |
Orijinal dili | Azərbaycanca |
Yazılma ili | 1928 |
Pyesin sonrakı uyğunlaşdırmaları orijinal əsər ilə müqayisədə insanlara daha az təsir göstərmişdir. 1929-cu ildə bu əsərin eyniadlı filmi çəkilmişdir. Film bütövlükdə Mərkəzi Asiya və Qafqaz regionlarında insanlara nümayiş etdirilmişdir.
Süjet
Əsərdə hadisələr 1918-1919-cu illərdə Bakıda cərəyan edir. Əsərin əsas obrazları olan cütlük - Sevil və Balaş kəndli icmasına məxsus ailələrdə böyüyüb boya-başa çatmışdır. Sevil özünü evinə və ailəsinə həsr etmiş bir qadın ikən, Balaş cəmiyyətdə müəyyən mövqe tutmuşdur və həyat yoldaşı Sevili, hətta onun ən sadə davranışlarına görə belə alçaldaraq təhqir edir. Onların Gündüz adında bir oğlu da vardır. Cəfər Cabbarlı əsərdə insanlara ötürmək istədiyi məlumatları Balaşın bacısı Gülüş vasitəsilə ötürür. Gülüş yaşadığı cəmiyyətdə qadınlara xas olmayan bir azadlıq tələb edir və bunu Sevilə anlatmağa çalışır. Sevil isə "qadın dediyin nədir ki, ay Gülüş , kişinin kölgəsi" deyir və Gülüşün çadrasını açaraq gəzməsini dəlilik hesab edir.
Ailə bir müddət belə kasıbçılıq içində həyat sürdükdən sonra Balaş Müsavat hökuməti və Ağ ordu zabitləri ilə əlaqəli Bakının yüksək aristokratik cəmiyyətinə qarışır və məşhur birja tacirlərindən birinə çevrilir. O, Bakıda Dilbər (digər adı-Edilya) adında gənc, gözəl, Fransada manikürçülük kursunu bitirən və aristokratik ailədən olan qadınla tanış olur. Müəyyən müddət sonra Balaş Dilbərlə olan sevgi münasibətini ailəsinə açıqlamaq üçün onu evinə dəvət edir və atası Atakişi bəylə Sevili Dilbərin yanında təhqir edərək alçaldır. Buna ürəyi tab gətirməyən Gülüş isə həm atasını, həm də Sevili qonaqların yanında müdafiə edir və Sevilə "qoç döyüşünə qoç dayanar" deyərək onu Dilbərlə mübarizəyə səsləyir. Sevil isə Gülüşün dediklərini yenə də anlamayaraq Balaşı müdafiə edir..
Aradan illər keçir, Balaş Dilbərlə yaşamağa davam edir, ancaq artıq onunla olan münasibətinə peşman olmağa başlayır. Digər tərəfdə isə Gündüzü 10 yaşına qədər böyüdüb boya-başa çatdıran Gülüş Sevilə dərs deyir. Bundan sonra Sevil artıq çadrasını açmış və inqilabi hərəkatda iştirak etməyə başlamışdır. O hətta Moskvaya gedərək təhsil alır və "Azərbaycan qadınının azadlıq yolu" adlı kitab yazır. Gündüzün onuncu yaş günündə Moskvadan qayıdan Sevil burada da onun kitabından söhbət açıldığını görür. Hətta bir çox insan kitabın əvvəllər bu icmanın sakini olan Sevil tərəfindən yazıldığına inanmır. Balaş Sevilə onu bağışlaması üçün dil töksə də, Sevil onu bağışlamır. Bundan sonra Sevil yeni, daha modern Bakıda Gülüş və oğlu Gündüz ilə həyatını davam etdirir və Azərbaycandakı əvvəl iştirak etdiyi inqilabi hərəkatın inkişafı üçün çalışır. Aciz və acınacaqlı vəziyyətdə olan Balaş isə cəmiyyətdə sakit şəkildə həyatını yaşamağa davam edir – ona Sovet cəmiyyətində yer yoxdur.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Həyat Fəridə. Azeri Women in Transition: Women in Soviet and Post-Soviet Azerbaijan. London: Routledge. 2014. səh. 98-102. ISBN .
- "Film activity of Jafar Jabbarli (Cəfər Cabbarlının film fəaliyyəti)". www.cafarcabbarli.com. 29 aprel 2007 tarixində .
- . www.cafarcabbarli.com. 1 May 2007 tarixində orijinalından arxivləşdirilib.
- Herbert L. Bodman, Nayyirah Tawḥidi. Women in Muslim Societies: Diversity Within Unity. Boulder, Kolorado: Lynne Rienner Publishers. 1998. səh. 146. ISBN .
- Həyat Fəridə. Azeri Women in Transition: Women in Soviet and Post-Soviet Azerbaijan. London: Routledge. 2014. səh. 101. ISBN .
- Həyat Fəridə. Azeri Women in Transition: Women in Soviet and Post-Soviet Azerbaijan. London: Routledge. 2014. səh. 99. ISBN .
- Cəfər Cabbarlı. Əsərləri (PDF). Bakı: Şərq-Qərb. 2005. səh. 7-54. ISBN .
Xarici keçidlər
- Sevil operası 1970-ci il
- Kitabı yükləmək üçün link
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Sevil 1928 ci ilde azerbaycanli dramaturq Cefer Cabbarli terefinden qeleme alinmis pyes Bu eser esas etibarile qadinlarin cemiyyetdeki rolundan onlarin cekdiyi ezablardan apardiqlari mubarizeden ve nehayet geride qalmis patriarxal eneneler uzerindeki qelebesinden behs edir Bir cox qadin seherdeki teatrda tamasani izledikden sonra hicab geyinmekden imtina etmisdir SevilSevil pyesinin proqrami 1928 1929 cu ilJanr DramMuellif Cefer CabbarliOrijinal dili AzerbaycancaYazilma ili 1928 Pyesin sonraki uygunlasdirmalari orijinal eser ile muqayisede insanlara daha az tesir gostermisdir 1929 cu ilde bu eserin eyniadli filmi cekilmisdir Film butovlukde Merkezi Asiya ve Qafqaz regionlarinda insanlara numayis etdirilmisdir SujetEserde hadiseler 1918 1919 cu illerde Bakida cereyan edir Eserin esas obrazlari olan cutluk Sevil ve Balas kendli icmasina mexsus ailelerde boyuyub boya basa catmisdir Sevil ozunu evine ve ailesine hesr etmis bir qadin iken Balas cemiyyetde mueyyen movqe tutmusdur ve heyat yoldasi Sevili hetta onun en sade davranislarina gore bele alcaldaraq tehqir edir Onlarin Gunduz adinda bir oglu da vardir Cefer Cabbarli eserde insanlara oturmek istediyi melumatlari Balasin bacisi Gulus vasitesile oturur Gulus yasadigi cemiyyetde qadinlara xas olmayan bir azadliq teleb edir ve bunu Sevile anlatmaga calisir Sevil ise qadin dediyin nedir ki ay Gulus kisinin kolgesi deyir ve Gulusun cadrasini acaraq gezmesini delilik hesab edir Aile bir muddet bele kasibciliq icinde heyat surdukden sonra Balas Musavat hokumeti ve Ag ordu zabitleri ile elaqeli Bakinin yuksek aristokratik cemiyyetine qarisir ve meshur birja tacirlerinden birine cevrilir O Bakida Dilber diger adi Edilya adinda genc gozel Fransada manikurculuk kursunu bitiren ve aristokratik aileden olan qadinla tanis olur Mueyyen muddet sonra Balas Dilberle olan sevgi munasibetini ailesine aciqlamaq ucun onu evine devet edir ve atasi Atakisi beyle Sevili Dilberin yaninda tehqir ederek alcaldir Buna ureyi tab getirmeyen Gulus ise hem atasini hem de Sevili qonaqlarin yaninda mudafie edir ve Sevile qoc doyusune qoc dayanar deyerek onu Dilberle mubarizeye sesleyir Sevil ise Gulusun dediklerini yene de anlamayaraq Balasi mudafie edir Aradan iller kecir Balas Dilberle yasamaga davam edir ancaq artiq onunla olan munasibetine pesman olmaga baslayir Diger terefde ise Gunduzu 10 yasina qeder boyudub boya basa catdiran Gulus Sevile ders deyir Bundan sonra Sevil artiq cadrasini acmis ve inqilabi herekatda istirak etmeye baslamisdir O hetta Moskvaya gederek tehsil alir ve Azerbaycan qadininin azadliq yolu adli kitab yazir Gunduzun onuncu yas gununde Moskvadan qayidan Sevil burada da onun kitabindan sohbet acildigini gorur Hetta bir cox insan kitabin evveller bu icmanin sakini olan Sevil terefinden yazildigina inanmir Balas Sevile onu bagislamasi ucun dil tokse de Sevil onu bagislamir Bundan sonra Sevil yeni daha modern Bakida Gulus ve oglu Gunduz ile heyatini davam etdirir ve Azerbaycandaki evvel istirak etdiyi inqilabi herekatin inkisafi ucun calisir Aciz ve acinacaqli veziyyetde olan Balas ise cemiyyetde sakit sekilde heyatini yasamaga davam edir ona Sovet cemiyyetinde yer yoxdur Hemcinin baxAzerbaycan teatri Azerbaycanda qadin Azad qadin heykeliIstinadlarHeyat Feride Azeri Women in Transition Women in Soviet and Post Soviet Azerbaijan London Routledge 2014 seh 98 102 ISBN 9781136871702 Film activity of Jafar Jabbarli Cefer Cabbarlinin film fealiyyeti www cafarcabbarli com 29 aprel 2007 tarixinde www cafarcabbarli com 1 May 2007 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Herbert L Bodman Nayyirah Tawḥidi Women in Muslim Societies Diversity Within Unity Boulder Kolorado Lynne Rienner Publishers 1998 seh 146 ISBN 9781555875787 Heyat Feride Azeri Women in Transition Women in Soviet and Post Soviet Azerbaijan London Routledge 2014 seh 101 ISBN 9781136871702 Heyat Feride Azeri Women in Transition Women in Soviet and Post Soviet Azerbaijan London Routledge 2014 seh 99 ISBN 9781136871702 Cefer Cabbarli Eserleri PDF Baki Serq Qerb 2005 seh 7 54 ISBN 9952 418 89 X Xarici kecidlerSevil operasi 1970 ci il Kitabi yuklemek ucun link