Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Salam Əbdülqasım oğlu Salamzadə (23 fevral (7 mart) 1908, Bakı – 12 may 1997, Bakı) — rəssam, Azərbaycan SSR əməkdar incəsənət xadimi (1940), Azərbaycan SSR xalq rəssamı (1982). Salam Salamzadənin Bakı (1959), (1962), (1974), Moskva (1969), (1974) və Kiyev (1974) şəhərlərində əsərlərindən ibarət fərdi sərgiləri təşkil olunub. Əsərləri ölkəmizlə yanaşı xarici ölkələrin də muzey, qalereya və şəxsi kolleksiyalarında saxlanılır. Rəssam həmçinin, ictimai fəaliyyətlə də məşğul olub, Azərbaycan Milli İncəsənət Muzeyinin və Nizami Gəncəvi adına Azərbaycan Ədəbiyyatı Muzeyinin direktoru vəzifəsində işləyib. Hal-hazırda Salam Salamzadənin 72 əsəri Azərbaycan Dövlət Rəsm Qalereyasının fondunda qorunub saxlanmaqdadır.
| Salam Salamzadə | |||
|---|---|---|---|
 | |||
| Doğum tarixi | 23 fevral (7 mart) 1908 | ||
| Doğum yeri | |||
| Vəfat tarixi | 12 may 1997 (89 yaşında) | ||
| Vəfat yeri | |||
| Dəfn yeri | |||
| Milliyyəti | azərbaycanlı | ||
| Həyat yoldaşı | |||
| Fəaliyyəti | rəssam | ||
| Təhsili |
| ||
| Janr | portret | ||
| Mükafatları |
| ||
Həyatı
Salam Salamzadə 7 mart 1908-ci ildə Bakıda, Əbdülqasım bəylə Xədicə xanımın ailəsində anadan olmuşdur. O 10 yaşında olarkən anası Xədicə xanım vəfat edir. Uşaqlığının kifayət qədər çətin olmasına baxmayaraq, Salam Salamzadə hələ orta məktəbdə oxuyarkən rəsm çəkməyə böyük maraq göstərirdi. Nəticədə 1925-1929-cu illərdə o, ilk peşə təhsilini Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Texnikomunda almağa nail olur. Buradakı müəllimlərinin təlim-tərbiyə metodları gələcəkdə onun fərdi üslubuna dərindən təsir edir. Salam Salamzadə daha sonra 1931-1932-ci illərdə aktyor və kinorejissor Rza Təhmasib, rəssam Rüstəm Mustafayev və gələcək həyat yoldaşı Qəmər Nəcəfzadə ilə birlikdə ndə pedaqoji təhsil almışdır. Hələ tələbə ikən "Şərq qadını", "İnqilab və mədəniyyət" jurnallarında bədii tərtibatçı işləyir və illüstrasiyalar çəkir.
Universiteti bitirdikdən sonra o, xalq şairi Əliqulu Qəmküsarın qızı, Azərbaycanın ilk qadın kinorejissoru Qəmər Nəcəfzadə ilə ailə həyatı qurmuş, cütlüyün 2 qız övladı dünyaya gəlmişdir.
Salamzadə 1997-ci il mayın 12-də Bakıda vəfat etmiş və Fəxri Xiyabanda dəfn edilmişdir.
Yaradıcılığı
1929-cu ildə Salam Salamzadə Azərbaycan rayonlarına səfərlər etmiş və bir müddət Gəncə və Lənkəranda qalaraq burada yaradıcılıqla məşğul olmuşdur. Həmin dövrdə “Sap sexi” (1930), “MTS-in açılışı” (1932) “Gəncə toxuculuq fabrikində”, “Komsomolçular iş vaxtı” (1930), “Konserv fabrikində” kimi yaradıclılğının ilkin dövrünə xas tematik tablolar yaratmışdır.
İkinci Dünya müharibəsi illərində rəssam daha çox müharibə qəhrəmanlarının portretlərini çəkmişdir. Bundan əlavə, 1940-cı ildə Salam Salamzadə rəssam Sadiq Şərifzadə ilə birgə Nizami Gəncəvi adına Azərbaycan Ədəbiyyatı Muzeyinin layihəsi üçün “Azərbaycan ədəbiyyatşünaslarının panteonu” adlı monumental panno hazılayır. Müharibədən sonra yenidən yaradıcılıq məharətini genişləndirmək məqsədilə ölkənin cənub rayonlarına xüsusən Astara və Lənkərana ezamiyyətlərə yollanır.
S.Salamzadənin incəsənət xadimlərinin portretləri, əmək adamlarının iş prosesində təsvir olunmuş surətləri olduqca inandırıcı, obrazların xarakterik və psixoloji xüsusiyyətlərini təcəssüm etdirən, daxili aləmlərini açan, həmçinin sənaye mənzərələri və təbiət lövhələrində lirik bədii təfərrüatları özündə əks etdirən bədii elementlərlə zəngindir. Rəssamın müharibədən sonrakı dövrdə yaratdığı portret qalereyası rəngarəngliyi ilə seçilirdi. Həmin rəsmlər arasında rəssamın həyat yoldaşı və ilk azərbaycanlı kinorejissor Qəmər Salamzadənin portreti də var idi.
Rəssamın portret əsərlərinə "Maniyə Kərimovanın portreti" (1938), "Üzeyir Hacıbəyovun portreti" (1941), "Xalq artisti Sidqi Ruhullanın portreti" (1944), "Röyal arxasında" (1955), "Azərbaycanın ilk qadın kinorejissoru Qəmər Almaszadənin portreti" (1957), "Gilənarla qızın portreti" (1957), "Nəriman Nərimanovun portreti" (1958), "Qız bababöykü çiçəyi ilə" (1962), "Gənc kolxozçu qızın portreti" (1964), "Kəndli qız" (1972) və başqalarını göstərmək olar.
S.Salamzadə süjetli tablo və mənzərə janrında yaratmış olduğu əsərlərində bəzən sintez üsulu ilə iki janrın xüsusiyyətlərini bir tabloda birləşdirərək əks etdirmişdi. Süjetli tablo və məzərə əsərlərindən "Rüstəmin Əfrasiyabla döyüşü" (1934), "Günəş altında" (1958), "Sovxoz çölləri" (1959), "Suya gedən qadınlar" (1968), "Çay plantasiyası" (1970), "Rəfiqələr" (1970), "Qürub çağı" (1973), "Toya gedənlər" (1974), "Astara subtropik sovxozu" (1976), "Rezervuarlar" (1976), "Lənkəran çaybecərənləri" (1977) və digərlərini qeyd etmək olar.
1960-cı illərdən başlayaraq bir çox xarici ölkələrə səfərlər edən Salamzadə öz təəssüratları əsasında mənzərə və portret janrında əsərlər çəkib. Rəssamın xarici ölkələrə yaradıcılıq ezamiyyət və səfər nəticəsində yaratmış olduğu tablolar onun yaradıcılığının ayrıca bir istiqamətini təşkil edir. Onun xaricə ilk səfərlərindən biri 1958-ci ildə Çexoslovakiyaya olub. Salamzadə ölkəni gəzmiş, onun tarixi, zəngin mədəni irsi və müasir həyatı ilə yaxından tanış olmuş, təəssüratları əsasında silsilə əsərlər yaratmışdır. Amma onun bədii fəaliyyətinin ayrıca xətti ərəb ölkələrinə səfərlərindən sonra formalaşıb. Rəssam ərəb ölkəllərində uzunmüddətli yaradıcılıq ezamiyyətində olmuşdu. O, yarım ilə yaxın ərəb ölkələrində yaşamış, Misir, İraq, Suriya, Livan və başqa ərəb ölkələrində gördüyü, müşahidə etdiyi hal və hadisələri rəssam təxəyyülündən keçirərək, diqqəti cəlb edən rəngkarlıq əsərləri yaratmışdı. Rəssamın yaradıcılığının 10 ilə yaxın dövrü ərzində ərsəyə gətirdiyi müxtəlif janrlı əsərlər "Ərəb ölkələri silsiləsi"ni (1961-1970) təşkil edir. O dövrün əsərlərinə “Asvan yüksək bəndi”, “Qahirə silsiləsi” və başqaları da daxildir.
Sənətşünas, AMEA-nın müxbir üzvü Kərim Kərimov bu haqda bildirib:
"Ərəb ölkələrində çox rəssam olmuş, lakin heç kəsə S.Salamzadə qədər ərəblərin həyatı ilə yaxından tanış olmaq, geniş müşahidələr aparmaq, hadisələrin mahiyyətini duymaq və gələcək əsərləri üçün bu qədər material toplamaq nəsib olmamışdı".
1970-1980-ci illər onun intensiv bədii fəaliyyəti və yetkin sənət dövrü olması ilə səciyyələnir.
Sərgiləri
Salamzadə 1930-cu ildən sərgilərdə iştirak edib. Onun əsərləri dünyanın bir sıra ölkələrində keçirilən sərgilərdə nümayiş etdirilib. Bundan başqa, onun mühüm sərgiləri arasında 1949 və 1951-ci illərdə Moskvada keçirilən "Ümumiittifaq İncəsənət Sərgisi"lərini göstərmək olar.
S.Salamzadənin Bakı (1959), (1962), (1974), Moskva (1969), (1974) və Kiyev (1974) şəhərlərində əsərlərindən ibarət fərdi sərgiləri təşkil olunub.
1987-ci ildə Salamzadə “Liviyada” adlı əsərlərindən ibarət fərdi sərgi keçirib.
Onun əsərləri R.Mustafayev adına Azərbaycan Milli İncəsənət Muzeyində, Azərbaycan Dövlət Rəsm Qalereyasında və s. muzeylərdə saxlanılır.
Salamzadənin əsərləri Polşa, Almaniya, Rumıniya, Macarıstan, Fransa, İspaniya, Avstriya, İtaliya, Livan, Suriya, Misir, Tunis, Venesuela, Türkiyə, İran və İraq kimi ölkələrin sərgilərində nümayiş etdirilir.
Mükafatları
- "Azərbaycan SSR əməkdar incəsənət xadimi" fəxri adı — 3 iyul 1940
- "Azərbaycan SSR xalq rəssamı" fəxri adı — 1 dekabr 1982
- — 9 iyun 1959
- — 5 mart 1988
İstinadlar
- "Salam Abdulgasim oglu Salamzade". prabook.com (ingilis). 2022-04-21 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-09-28.
- "XALQ RƏSSAMI SALAM SALAMZADƏNİN YARADICILIQ YOLUNA DAİR QEYDLƏR". 525.az. 2022-04-21 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-09-28.
- ADRQ, 2017. səh. 7
- Azərbaycan qəzeti, 1997. səh. 4
- ADRQ, 2017. səh. 8
- Kərimova, 1964. səh. 123
- Azərbaycan qəzeti, 1997. səh. 5
Mənbə
- "Салам Əбдулгасым оглу Саламзадə". № 94 (1615). "Azərbaycan" qəzeti. 13 May 1997: 4.
- Azərbaycan Rəssamları haqqında qısa məlumat kitabçası. Baku: Azərbaycan Dövlət Rəsm Qalereyası. 2017. səh. 7.
- "ВЕДОМОСТИ – ВЕРХОВНОГО СОВЕТА Союза Советских Социалистических Республик" (PDF). 9 March 1988. 25 February 2020 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 22 September 2020.
- Кәримова, Р. Азәрбајҹан совет портрет бојакарлығы. Baku: Азәрбајҹан ССР Елмләр Академијасы Нәшријјаты. 1964. 123.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Salam Ebdulqasim oglu Salamzade 23 fevral 7 mart 1908 Baki 12 may 1997 Baki ressam Azerbaycan SSR emekdar incesenet xadimi 1940 Azerbaycan SSR xalq ressami 1982 Salam Salamzadenin Baki 1959 1962 1974 Moskva 1969 1974 ve Kiyev 1974 seherlerinde eserlerinden ibaret ferdi sergileri teskil olunub Eserleri olkemizle yanasi xarici olkelerin de muzey qalereya ve sexsi kolleksiyalarinda saxlanilir Ressam hemcinin ictimai fealiyyetle de mesgul olub Azerbaycan Milli Incesenet Muzeyinin ve Nizami Gencevi adina Azerbaycan Edebiyyati Muzeyinin direktoru vezifesinde isleyib Hal hazirda Salam Salamzadenin 72 eseri Azerbaycan Dovlet Resm Qalereyasinin fondunda qorunub saxlanmaqdadir Salam SalamzadeDogum tarixi 23 fevral 7 mart 1908Dogum yeri Baki Baki quberniyasi Rusiya imperiyasiVefat tarixi 12 may 1997 1997 05 12 89 yasinda Vefat yeri Baki AzerbaycanDefn yeri Fexri XiyabanMilliyyeti azerbaycanliHeyat yoldasi Qemer SalamzadeFealiyyeti ressamTehsili Moskva Dovlet Pedaqoji Institutu d Janr portretMukafatlari 19821988 1959HeyatiSalam Salamzade 7 mart 1908 ci ilde Bakida Ebdulqasim beyle Xedice xanimin ailesinde anadan olmusdur O 10 yasinda olarken anasi Xedice xanim vefat edir Usaqliginin kifayet qeder cetin olmasina baxmayaraq Salam Salamzade hele orta mektebde oxuyarken resm cekmeye boyuk maraq gosterirdi Neticede 1925 1929 cu illerde o ilk pese tehsilini Azerbaycan Dovlet Ressamliq Texnikomunda almaga nail olur Buradaki muellimlerinin telim terbiye metodlari gelecekde onun ferdi uslubuna derinden tesir edir Salam Salamzade daha sonra 1931 1932 ci illerde aktyor ve kinorejissor Rza Tehmasib ressam Rustem Mustafayev ve gelecek heyat yoldasi Qemer Necefzade ile birlikde nde pedaqoji tehsil almisdir Hele telebe iken Serq qadini Inqilab ve medeniyyet jurnallarinda bedii tertibatci isleyir ve illustrasiyalar cekir Universiteti bitirdikden sonra o xalq sairi Eliqulu Qemkusarin qizi Azerbaycanin ilk qadin kinorejissoru Qemer Necefzade ile aile heyati qurmus cutluyun 2 qiz ovladi dunyaya gelmisdir Salamzade 1997 ci il mayin 12 de Bakida vefat etmis ve Fexri Xiyabanda defn edilmisdir Yaradiciligi1929 cu ilde Salam Salamzade Azerbaycan rayonlarina seferler etmis ve bir muddet Gence ve Lenkeranda qalaraq burada yaradiciliqla mesgul olmusdur Hemin dovrde Sap sexi 1930 MTS in acilisi 1932 Gence toxuculuq fabrikinde Komsomolcular is vaxti 1930 Konserv fabrikinde kimi yaradiclilginin ilkin dovrune xas tematik tablolar yaratmisdir Ikinci Dunya muharibesi illerinde ressam daha cox muharibe qehremanlarinin portretlerini cekmisdir Bundan elave 1940 ci ilde Salam Salamzade ressam Sadiq Serifzade ile birge Nizami Gencevi adina Azerbaycan Edebiyyati Muzeyinin layihesi ucun Azerbaycan edebiyyatsunaslarinin panteonu adli monumental panno hazilayir Muharibeden sonra yeniden yaradiciliq meharetini genislendirmek meqsedile olkenin cenub rayonlarina xususen Astara ve Lenkerana ezamiyyetlere yollanir S Salamzadenin incesenet xadimlerinin portretleri emek adamlarinin is prosesinde tesvir olunmus suretleri olduqca inandirici obrazlarin xarakterik ve psixoloji xususiyyetlerini tecessum etdiren daxili alemlerini acan hemcinin senaye menzereleri ve tebiet lovhelerinde lirik bedii teferruatlari ozunde eks etdiren bedii elementlerle zengindir Ressamin muharibeden sonraki dovrde yaratdigi portret qalereyasi rengarengliyi ile secilirdi Hemin resmler arasinda ressamin heyat yoldasi ve ilk azerbaycanli kinorejissor Qemer Salamzadenin portreti de var idi Gunes altinda adli resm eseri Ressamin portret eserlerine Maniye Kerimovanin portreti 1938 Uzeyir Hacibeyovun portreti 1941 Xalq artisti Sidqi Ruhullanin portreti 1944 Royal arxasinda 1955 Azerbaycanin ilk qadin kinorejissoru Qemer Almaszadenin portreti 1957 Gilenarla qizin portreti 1957 Neriman Nerimanovun portreti 1958 Qiz bababoyku ciceyi ile 1962 Genc kolxozcu qizin portreti 1964 Kendli qiz 1972 ve basqalarini gostermek olar S Salamzade sujetli tablo ve menzere janrinda yaratmis oldugu eserlerinde bezen sintez usulu ile iki janrin xususiyyetlerini bir tabloda birlesdirerek eks etdirmisdi Sujetli tablo ve mezere eserlerinden Rustemin Efrasiyabla doyusu 1934 Gunes altinda 1958 Sovxoz colleri 1959 Suya geden qadinlar 1968 Cay plantasiyasi 1970 Refiqeler 1970 Qurub cagi 1973 Toya gedenler 1974 Astara subtropik sovxozu 1976 Rezervuarlar 1976 Lenkeran caybecerenleri 1977 ve digerlerini qeyd etmek olar 1960 ci illerden baslayaraq bir cox xarici olkelere seferler eden Salamzade oz teessuratlari esasinda menzere ve portret janrinda eserler cekib Ressamin xarici olkelere yaradiciliq ezamiyyet ve sefer neticesinde yaratmis oldugu tablolar onun yaradiciliginin ayrica bir istiqametini teskil edir Onun xarice ilk seferlerinden biri 1958 ci ilde Cexoslovakiyaya olub Salamzade olkeni gezmis onun tarixi zengin medeni irsi ve muasir heyati ile yaxindan tanis olmus teessuratlari esasinda silsile eserler yaratmisdir Amma onun bedii fealiyyetinin ayrica xetti ereb olkelerine seferlerinden sonra formalasib Ressam ereb olkellerinde uzunmuddetli yaradiciliq ezamiyyetinde olmusdu O yarim ile yaxin ereb olkelerinde yasamis Misir Iraq Suriya Livan ve basqa ereb olkelerinde gorduyu musahide etdiyi hal ve hadiseleri ressam texeyyulunden kecirerek diqqeti celb eden rengkarliq eserleri yaratmisdi Ressamin yaradiciliginin 10 ile yaxin dovru erzinde erseye getirdiyi muxtelif janrli eserler Ereb olkeleri silsilesi ni 1961 1970 teskil edir O dovrun eserlerine Asvan yuksek bendi Qahire silsilesi ve basqalari da daxildir Senetsunas AMEA nin muxbir uzvu Kerim Kerimov bu haqda bildirib Ereb olkelerinde cox ressam olmus lakin hec kese S Salamzade qeder ereblerin heyati ile yaxindan tanis olmaq genis musahideler aparmaq hadiselerin mahiyyetini duymaq ve gelecek eserleri ucun bu qeder material toplamaq nesib olmamisdi 1970 1980 ci iller onun intensiv bedii fealiyyeti ve yetkin senet dovru olmasi ile seciyyelenir SergileriSalamzade 1930 cu ilden sergilerde istirak edib Onun eserleri dunyanin bir sira olkelerinde kecirilen sergilerde numayis etdirilib Bundan basqa onun muhum sergileri arasinda 1949 ve 1951 ci illerde Moskvada kecirilen Umumiittifaq Incesenet Sergisi lerini gostermek olar S Salamzadenin Baki 1959 1962 1974 Moskva 1969 1974 ve Kiyev 1974 seherlerinde eserlerinden ibaret ferdi sergileri teskil olunub 1987 ci ilde Salamzade Liviyada adli eserlerinden ibaret ferdi sergi kecirib Onun eserleri R Mustafayev adina Azerbaycan Milli Incesenet Muzeyinde Azerbaycan Dovlet Resm Qalereyasinda ve s muzeylerde saxlanilir Salamzadenin eserleri Polsa Almaniya Ruminiya Macaristan Fransa Ispaniya Avstriya Italiya Livan Suriya Misir Tunis Venesuela Turkiye Iran ve Iraq kimi olkelerin sergilerinde numayis etdirilir Mukafatlari Azerbaycan SSR emekdar incesenet xadimi fexri adi 3 iyul 1940 Azerbaycan SSR xalq ressami fexri adi 1 dekabr 1982 Seref nisani ordeni 9 iyun 1959 Xalqlar Dostlugu ordeni 5 mart 1988Istinadlar Salam Abdulgasim oglu Salamzade prabook com ingilis 2022 04 21 tarixinde Istifade tarixi 2023 09 28 XALQ RESSAMI SALAM SALAMZADENIN YARADICILIQ YOLUNA DAIR QEYDLER 525 az 2022 04 21 tarixinde Istifade tarixi 2023 09 28 ADRQ 2017 seh 7 Azerbaycan qezeti 1997 seh 4 ADRQ 2017 seh 8 Kerimova 1964 seh 123 Azerbaycan qezeti 1997 seh 5Menbe Salam Ebdulgasym oglu Salamzade 94 1615 Azerbaycan qezeti 13 May 1997 4 Azerbaycan Ressamlari haqqinda qisa melumat kitabcasi Baku Azerbaycan Dovlet Resm Qalereyasi 2017 seh 7 VEDOMOSTI VERHOVNOGO SOVETA Soyuza Sovetskih Socialisticheskih Respublik PDF 9 March 1988 25 February 2020 tarixinde PDF Istifade tarixi 22 September 2020 Kәrimova R Azәrbaјҹan sovet portret boјakarlygy Baku Azәrbaјҹan SSR Elmlәr Akademiјasy Nәshriјјaty 1964 123