Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Qəmər Əliqulu qızı Salamzadə (5 may 1908, Naxçıvan – 20 aprel 1994, Bakı) — Azərbaycanın ilk qadın kinorejissoru, ssenarist.
| Qəmər Salamzadə | |
|---|---|
 | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Naxçıvan, Naxçıvan qəzası, İrəvan quberniyası, Rusiya imperiyası |
| Vəfat tarixi | (85 yaşında) |
| Vəfat yeri | Bakı, Azərbaycan |
| Vətəndaşlığı |  Rusiya imperiyası→ AXC→ SSRİ |
| Həyat yoldaşı | Salam Salamzadə |
| Fəaliyyəti | kinorejissor, ssenarist |
| Fəaliyyət illəri | 1930-cu ildən |
| Təhsili | |
| Tanınma səbəbi | Azərbaycanın ilk qadın kinorejissoru |
| Mükafatları | |
| IMDb | ID10534181 |
Həyatı
Qəmər Salamzadə 5 may 1908-ci ildə Naxçıvanda maarifçi, teatr xadimi, şair Əliqulu Qəmküsarın ailəsində dünyaya göz açıb. 1912-ci ildə ailəsi Tiflis şəhərinə köçür.Atası 1919-cu ildə burada menşeviklər tərəfindən qətlə yetirilir. Qəmər əmisi Rzaqulu Nəcəfovun himayəsində qalır. İlk təhsailini Naxçıvanda qız məktəbində alıb. Tiflisdə rus dilində təhsilini davam etdirirb. Atası öləndən sonra isə Naxçıvana qayıdıb. Burada qız məktəbində təhsilini davam etdirib. Həmin illərdə qız məktəbində tamaşaya hazırlanan "Arşin mal alan" musiqili komediyasında dəfələrlə Telli rolunu oynayıb. rejissoru olan Kazım Ziyanın dəvəti ilə tamaşalarda və müsamirələrdə iştirak edib. Hələ körpə ikən evlərində qırmızı cildli, qızıl xəttli "Molla Nəsrəddin" jurnalı görən, Naxçıvanın, Tbilisinin ədəbi mühitlərində böyüyən Qəmər xanım elə bir vaxtda özünə kinorejissorluq sənətini seçmişdi ki, hələ də Azərbaycanda qadınlar köhnəlik buxovundan bütövlükdə xilas olmamışdılar. Qəmər Salamzadə təhsilini davam etdirmişdir. 20-ci illərin sonu, 30-cu illərin əvvəllərində ""da çəkilən filmlərin sayı artdığına görə, rəhbərlik II kursu bitirdikdən sonra Qəmər xanımı geri çağırtdırır. Bakıya qayıdan tələbə Q.Salamzadə "Qızıl kol" bədii filmində (1930) , "Əlsiz adamlar"da (1932) , "Rəqs edən bağalar" da (1935) ikinci rejissor, "Dəcəl dəstə"də (1937) quruluşçu rejissor ( birgə), "Səbuhi"də (1941) və "Bir ailə"də (1943) , "Ordenli Azərbaycan" sənədli filmində (1938) II rejissor, "DQMV qabaqcılları Ümumittifaq Kənd Təsərrüfatı Sərgisində"ndə (1940) və "Şəfa nəğməsi"ndə (1944) rejissor və digər filmlərdə işləmişdir. Vaxtilə Bakıda çıxan "" jurnalının (1930, N35) üz qabığında Qəmər xanımın şəkli verilmiş və bu sözlər yazılmışdır: "Azərkino"da işləyən ilk qadın kinorejissor köməkçisi – türk qadını Qəmər Nəcəfova". Qəmər Salamzadənin arzusu milli kinomuzun inkişafına xidmət olsa da, 30-cu illərin repressiyaları bu xanımın geniş fəaliyyət göstərməsinə mane olub. Üzləşdiyi təzadlar onu da sarsıdıb. Çox vaxt azərbaycanlı xanımı hansısa çəkiləcək bir filmə rejissor təyin etsələr də, son anda ya bir erməni, ya da Moskvadan gəlmiş kimsə bu vəzifəni yerinə yetirirdi. Qəmər Salamzadənin əsas fəaliyyəti Mehdi Hüseynin bu quruma rəhbərlik etdiyi dövrdən başlayıb. Beləliklə, "Səhər" romanının motivləri əsasında çəkilən filmdə, nəhayət ki, azərbaycanlı qadın — Qəmər Salamzadə öz töhfəsini verə bilib. Atası kimi Qəmər xanımın da mədəniyyətə marağı güclü olub. Hələ Bakıda Pedaqoji İnstitutda oxuduğu zamanlardan tamaşaya qoyulan əsərlərdə bir sıra rollar yaratmışdır. Sonralar isə nəcib insanların köməyi sayəsində Qəmər xanıma etimad göstərilib. Azərbaycanın ilk qadın kinorejissoru həm öz niyyətini, həm də ömrü yarıda qırılmış atası Əliqulu Qəmküsarın arzularını həyata keçirməyə qismən nail olmuşdu.Qəmər xanım həyat yoldaşı, xalq rəssamı Salam Salamzadə ilə birgə böyük və mənalı ömür yaşamışdır. O, 1994-cü ildə 86 yaşında vəfat etmişdir. Bu gün fəxrlə deyə bilərik ki, bütün müsəlman Şərq aləmində ilk qadın kinorejissor olan Qəmər Salamzadənin adı qızıl hərflərlə yazılmışdır.
Filmoqrafiya
Mənbə
- Parlaq zəka sahibi 2007-09-28 at the Wayback Machine
- Азербайджанской ССР кинематография. Кино: Энциклопедический словарь / Гл. ред. С. И. Юткевич; Редкол.: Ю. С. Афанасьев, В. Е. Баскаков, И. В. Вайсфельд и др. — Москва: Советская энциклопедия, 1987. — стр. 12.
- Aqşin Babayev. "Pəncərədən görünən dünya" //Odlar yurdu.- 1990, avqust.- № 12–13.- səh. 6.
İstinadlar
- Dadaşov, A. Kinomuzun ilk qadın kinorejissoru: [Qəmər Salamzadə haqqında] //525-ci qəzet.- 2013.- 13 sentyabr.- S. 7.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qemer Eliqulu qizi Salamzade 5 may 1908 Naxcivan 20 aprel 1994 Baki Azerbaycanin ilk qadin kinorejissoru ssenarist Qemer SalamzadeDogum tarixi 5 may 1908Dogum yeri Naxcivan Naxcivan qezasi Irevan quberniyasi Rusiya imperiyasiVefat tarixi 20 aprel 1994 85 yasinda Vefat yeri Baki AzerbaycanVetendasligi Rusiya imperiyasi AXC SSRIHeyat yoldasi Salam SalamzadeFealiyyeti kinorejissor ssenaristFealiyyet illeri 1930 cu ildenTehsili Sergey Gerasimov adina Umumrusiya Dovlet Kinematoqrafiya UniversitetiTaninma sebebi Azerbaycanin ilk qadin kinorejissoruMukafatlari 1946IMDb ID10534181HeyatiQemer Salamzade 5 may 1908 ci ilde Naxcivanda maarifci teatr xadimi sair Eliqulu Qemkusarin ailesinde dunyaya goz acib 1912 ci ilde ailesi Tiflis seherine kocur Atasi 1919 cu ilde burada mensevikler terefinden qetle yetirilir Qemer emisi Rzaqulu Necefovun himayesinde qalir Ilk tehsailini Naxcivanda qiz mektebinde alib Tiflisde rus dilinde tehsilini davam etdirirb Atasi olenden sonra ise Naxcivana qayidib Burada qiz mektebinde tehsilini davam etdirib Hemin illerde qiz mektebinde tamasaya hazirlanan Arsin mal alan musiqili komediyasinda defelerle Telli rolunu oynayib rejissoru olan Kazim Ziyanin deveti ile tamasalarda ve musamirelerde istirak edib Hele korpe iken evlerinde qirmizi cildli qizil xettli Molla Nesreddin jurnali goren Naxcivanin Tbilisinin edebi muhitlerinde boyuyen Qemer xanim ele bir vaxtda ozune kinorejissorluq senetini secmisdi ki hele de Azerbaycanda qadinlar kohnelik buxovundan butovlukde xilas olmamisdilar Qemer Salamzade tehsilini davam etdirmisdir 20 ci illerin sonu 30 cu illerin evvellerinde da cekilen filmlerin sayi artdigina gore rehberlik II kursu bitirdikden sonra Qemer xanimi geri cagirtdirir Bakiya qayidan telebe Q Salamzade Qizil kol bedii filminde 1930 Elsiz adamlar da 1932 Reqs eden bagalar da 1935 ikinci rejissor Decel deste de 1937 quruluscu rejissor birge Sebuhi de 1941 ve Bir aile de 1943 Ordenli Azerbaycan senedli filminde 1938 II rejissor DQMV qabaqcillari Umumittifaq Kend Teserrufati Sergisinde nde 1940 ve Sefa negmesi nde 1944 rejissor ve diger filmlerde islemisdir Vaxtile Bakida cixan jurnalinin 1930 N35 uz qabiginda Qemer xanimin sekli verilmis ve bu sozler yazilmisdir Azerkino da isleyen ilk qadin kinorejissor komekcisi turk qadini Qemer Necefova Qemer Salamzadenin arzusu milli kinomuzun inkisafina xidmet olsa da 30 cu illerin repressiyalari bu xanimin genis fealiyyet gostermesine mane olub Uzlesdiyi tezadlar onu da sarsidib Cox vaxt azerbaycanli xanimi hansisa cekilecek bir filme rejissor teyin etseler de son anda ya bir ermeni ya da Moskvadan gelmis kimse bu vezifeni yerine yetirirdi Qemer Salamzadenin Azerbaycanfilm Kinostudiyasindaki esas fealiyyeti Mehdi Huseynin bu quruma rehberlik etdiyi dovrden baslayib Belelikle Seher romaninin motivleri esasinda cekilen filmde nehayet ki azerbaycanli qadin Qemer Salamzade oz tohfesini vere bilib Atasi kimi Qemer xanimin da medeniyyete maragi guclu olub Hele Bakida Pedaqoji Institutda oxudugu zamanlardan tamasaya qoyulan eserlerde bir sira rollar yaratmisdir Sonralar ise necib insanlarin komeyi sayesinde Qemer xanima etimad gosterilib Azerbaycanin ilk qadin kinorejissoru hem oz niyyetini hem de omru yarida qirilmis atasi Eliqulu Qemkusarin arzularini heyata kecirmeye qismen nail olmusdu Qemer xanim heyat yoldasi xalq ressami Salam Salamzade ile birge boyuk ve menali omur yasamisdir O 1994 cu ilde 86 yasinda vefat etmisdir Bu gun fexrle deye bilerik ki butun muselman Serq aleminde ilk qadin kinorejissor olan Qemer Salamzadenin adi qizil herflerle yazilmisdir FilmoqrafiyaBir aile film 1943 Decel deste film 1937 Elsiz adamlar film 1932 Qizil kol film 1930 Ordenli Azerbaycan film 1938 Reqs eden bagalar film 1935 Sebuhi film 1941 Sefa negmesi film 1944 MenbeParlaq zeka sahibi 2007 09 28 at the Wayback Machine Azerbajdzhanskoj SSR kinematografiya Kino Enciklopedicheskij slovar Gl red S I Yutkevich Redkol Yu S Afanasev V E Baskakov I V Vajsfeld i dr Moskva Sovetskaya enciklopediya 1987 str 12 Aqsin Babayev Pencereden gorunen dunya Odlar yurdu 1990 avqust 12 13 seh 6 IstinadlarDadasov A Kinomuzun ilk qadin kinorejissoru Qemer Salamzade haqqinda 525 ci qezet 2013 13 sentyabr S 7 Xarici kecidlerhttp xeberle com az view 19775 azerbaycan tarixinde iz qoyan qadnlar siyahi 2016 03 11 at the Wayback Machine