Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Rusudan (gürc. რუსუდანი}) — Gürcüstan krallığının Baqrationilər sülaləsindən olan çariçası (1223–1245). Çariça Tamar və qızı. Rusudanın hakimiyyəti illəri Abxaziya və Gürcüstan tarixinin qızıl dövrünün sonunu əhatə edir.
| Rusudan | |
|---|---|
 | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum adı | რუსუდანი |
| Doğum tarixi | 1194 |
| Vəfat tarixi | 1245 |
| Vəfat yeri | |
| Dəfn yeri | |
| Fəaliyyəti | siyasətçi |
| Atası | David Soslan |
| Anası | Tamara |
| Həyat yoldaşı | |
| Uşaqları | |
| Dini | Gürcü Ortodoks Kilsəsi |
| | |
 | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Monqollarla döyüşdə ağır yaralanan qardaşı IV Georqun ölümündən sonra 1223-cü il yanvarın 18 — də taxta çıxdı.
Rusudanın hakimiyyətinin üçüncü ilində, 1225-ci ilin payızında, Xarəzmşah qoşunları Cəlaləddin Mənguberdinin başçılığı altında Gürcüstanı işğal etdilər. İoann Mxarqrdzelinin sərkərdəlik etdiyi gürcü qoşunları ağır məğlubiyyət uğradıldı. Bundan sonra Xarəzm qoşunlarının Tiflis, Qars və Gəncəyə yolu açıldı. Cəlaləddin Mənguberdinin Tiflisi mühasirəyə alması səbəbindən çariça və ailəsi Kutaisiyə çəkildi.
1224-cü ildə Rusudan Dmitri adı ilə xristianlığı qəbul edən Səlcuqlu şahzadəsi Məhəmməd Muğisəddin Türkan Şahla (sultan II Qılınc Arslanın nəvəsi) evləndi. Rusudanın qızı Tamar () isə Səlcuqlu sultanı II Qiyasəddin Keyxosrov ilə evlənmişdi.
1227-ci ildə Cəlaləddin ikinci dəfə yenidən Tiflisə daxil oldu, lakin Rusudan Rum-səlcuq sultanlığı ilə ittifaq qurduğu üçün Cəlaləddin şəhəri tərk etmək məcburiyyətində qaldı. Ancaq bütün şərqi Gürcüstan 1230-cu ilə qədər Xarəzmşahların tabeliyində oldu.
1236-cı ildə Monqolların III yürüşü zamanı Xarəzmşahlar tərəfindən zəiflədilmiş Gürcüstan onlara müqavimət göstərə bilmədi. 1242-ci ildə Rusudan monqollar ilə sülh müqaviləsi bağladı. Müqavilənin şərtlərinə əsasən Rusudan Monqol imperiyasının vassalı olduğunu qəbul etdi.
Rusudan özündən sonra oğlu VI David Narinin taxt keçməsini istəyirdi. Bu səbəbdən qardaşı oğlu Gürcüstandan uzaqlaşdırmaq üçün onu Rum-səlcuqlu sultanı II Qiyasəddin Keyxosrovun sarayına göndərir. Öz oğlunu isə hökmdar olaraq tanınması üçün Qızıl Orda hökmdarı Batı xanın sarayına göndərir.
Rusudan 1245-ci ildə vəfat etdi. Onun ölümündən sonra Gürcüstan çarlığı parçalandı.
Ədəbiyyat
- Suny, R. G. The making of the Georgian nation / R. G. Suny. — 2nd ed. — [Bloomington, IN] : Indiana University Press, 1994. — 418 p. — ISBN 0-253-20915-3.
- Wilhelm Baum (2007). "Rusudani (Russutuna)". In Bautz, Traugott (ed.). Biographisch-Bibliographisches Kirchenlexikon (BBKL) (in German). 27. Nordhausen: Bautz. cols. 1179–1184. .
İstinadlar
- Mikaberidze, Alexander. Historical Dictionary of Georgia (ingilis). Rowman & Littlefield. 2015-02-06. 576. ISBN . 2021-05-29 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-10-29.
- A. Manvelichvili, Histoire de la Géorgie, Nouvelles Éditions de la Toison d'Or, Parigi, 1951. p.38
- C. Toumanoff, Les dynasties de la Caucasie chrétienne de l'Antiquité jusqu'au xixe siècle : Tables généalogiques et chronologiques, Roma, 1990.p.50
- A. Manvelichvili, Histoire de la Géorgie, Nouvelles Éditions de la Toison d'Or, Parigi, 1951.p.88
- A. Manvelichvili, Histoire de la Géorgie, Nouvelles Éditions de la Toison d'Or, Parigi, 1951.p.90
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Rusudan gurc რუსუდანი Gurcustan kralliginin Baqrationiler sulalesinden olan caricasi 1223 1245 Carica Tamar ve qizi Rusudanin hakimiyyeti illeri Abxaziya ve Gurcustan tarixinin qizil dovrunun sonunu ehate edir RusudanSexsi melumatlarDogum adi რუსუდანიDogum tarixi 1194Vefat tarixi 1245Vefat yeri Tiflis Gurcustan carligiDefn yeri Gelati monastiriFealiyyeti siyasetciAtasi David SoslanAnasi TamaraHeyat yoldasi Qiyaseddin TurkansahUsaqlari VI DavidDini Gurcu Ortodoks Kilsesi Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiMonqollarla doyusde agir yaralanan qardasi IV Georqun olumunden sonra 1223 cu il yanvarin 18 de taxta cixdi Rusudanin hakimiyyetinin ucuncu ilinde 1225 ci ilin payizinda Xarezmsah qosunlari Celaleddin Menguberdinin basciligi altinda Gurcustani isgal etdiler Ioann Mxarqrdzelinin serkerdelik etdiyi gurcu qosunlari agir meglubiyyet ugradildi Bundan sonra Xarezm qosunlarinin Tiflis Qars ve Genceye yolu acildi Celaleddin Menguberdinin Tiflisi muhasireye almasi sebebinden carica ve ailesi Kutaisiye cekildi 1224 cu ilde Rusudan Dmitri adi ile xristianligi qebul eden Selcuqlu sahzadesi Mehemmed Mugiseddin Turkan Sahla sultan II Qilinc Arslanin nevesi evlendi Rusudanin qizi Tamar ise Selcuqlu sultani II Qiyaseddin Keyxosrov ile evlenmisdi 1227 ci ilde Celaleddin ikinci defe yeniden Tiflise daxil oldu lakin Rusudan Rum selcuq sultanligi ile ittifaq qurdugu ucun Celaleddin seheri terk etmek mecburiyyetinde qaldi Ancaq butun serqi Gurcustan 1230 cu ile qeder Xarezmsahlarin tabeliyinde oldu 1236 ci ilde Monqollarin III yurusu zamani Xarezmsahlar terefinden zeifledilmis Gurcustan onlara muqavimet gostere bilmedi 1242 ci ilde Rusudan monqollar ile sulh muqavilesi bagladi Muqavilenin sertlerine esasen Rusudan Monqol imperiyasinin vassali oldugunu qebul etdi Rusudan ozunden sonra oglu VI David Narinin taxt kecmesini isteyirdi Bu sebebden qardasi oglu Gurcustandan uzaqlasdirmaq ucun onu Rum selcuqlu sultani II Qiyaseddin Keyxosrovun sarayina gonderir Oz oglunu ise hokmdar olaraq taninmasi ucun Qizil Orda hokmdari Bati xanin sarayina gonderir Rusudan 1245 ci ilde vefat etdi Onun olumunden sonra Gurcustan carligi parcalandi EdebiyyatSuny R G The making of the Georgian nation R G Suny 2nd ed Bloomington IN Indiana University Press 1994 418 p ISBN 0 253 20915 3 Wilhelm Baum 2007 Rusudani Russutuna In Bautz Traugott ed Biographisch Bibliographisches Kirchenlexikon BBKL in German 27 Nordhausen Bautz cols 1179 1184 ISBN 978 3 88309 393 2 IstinadlarMikaberidze Alexander Historical Dictionary of Georgia ingilis Rowman amp Littlefield 2015 02 06 576 ISBN 9781442241466 2021 05 29 tarixinde Istifade tarixi 2020 10 29 A Manvelichvili Histoire de la Georgie Nouvelles Editions de la Toison d Or Parigi 1951 p 38 C Toumanoff Les dynasties de la Caucasie chretienne de l Antiquite jusqu au xixe siecle Tables genealogiques et chronologiques Roma 1990 p 50 A Manvelichvili Histoire de la Georgie Nouvelles Editions de la Toison d Or Parigi 1951 p 88 A Manvelichvili Histoire de la Georgie Nouvelles Editions de la Toison d Or Parigi 1951 p 90