Rodosun fəthi və ya Rodosun genuyalılar tərəfindən işğalı — 1248–1250-ci illərdə Rodos şəhərinin və eyniadlı adanın Genuya Respublikasının nəzarətində olduğu dövr. Səlibçilərə dəstək olmaq üçün Misirə yola çıxan genuyalılar Nikeya imperiyasından asılı olan şəhər və adanı 1248-ci ildə gözlənilməz bir hücum nəticəsində fəth edir. Buna baxmayaraq, nikeyalılar adaya ekspedisiya qüvvəsi göndərir və genuyalıları mühasirəyə alır. Bu müddətdə Axeya knyazlığından dəstək alan genuyalılar 1250-ci ildə təslim olur və adanı tərk edir.
Rodosun fəthi | |||
---|---|---|---|
| |||
Tarix | 1248 – 1249/1250 | ||
Yeri | Rodos (indiki Yunanıstan) | ||
Nəticəsi | Nikeyalıların qələbəsi
| ||
Ərazi dəyişikliyi | Nikeya imperiyası Rodos adasındakı ağalığını bərpa edir | ||
Münaqişə tərəfləri | |||
| |||
Komandan(lar) | |||
| |||
Zəmin
XIII əsrin əvvəllərində, ehtimal ki, Konstantinopolun 1204-cü ildə Dördüncü Səlib yürüşü zamanı səlibçilər tərəfindən ələ keçirilməsindən əvvəl Rodos və yaxınlıqdakı adalar mərkəzi Bizans hakimiyyəti nəzarətindən çıxmış, sezar Lev Qavalasın hökmranlığı altında olmuşdu. Qavalas bəzi illərdə Bizans yunan dövlətinin əsas davamçısı olan Nikeya imperiyasının ağalığını qəbul etmişdi, lakin Rodos praktik baxımdan müstəqil şəkildə idarə olunurdu.
Lev Nikeyanın təsirini tarazlaşdırmaq və mövqeyini möhkəmləndirmək məqsədi ilə 1234-cü ildə, sonradan isə 1236-cı ildə Venesiya Respublikası ilə müqavilələr bağlayır. Buna baxmayaraq, Levin 1240-cı illərdə vəfat etməsi ilə onun taxta gələn qardaşı İoann Qavalas nisbətən daha zəif bir vəziyyətdə olduğu üçün qısa müddət ərzində Nikeya imperatoru III Duka İoann Vatasın hökmranlığını tanıyır. Bunun müqabilində o, yüksək dərəcəli sevast və meqaduka titullarını almış və bir imperator qohumu ilə, çox güman ki, Vatasın bacılarından biri ilə evlənmişdir.
Eyni zamanda, Dördüncü Səlib yürüşü zamanı əldə edilən qənimətlərdən məhrum qalan və ticari təsir məsələsində Konstantinopol şəhərində Venesiya tərəfindən məğlub edilən Genuya Respublikası Şərqdə dayaq yerləri əldə etməyə can atırdı. Genuyalılar Nikeya imperatoruna bir neçə dəfə elçi göndərmiş, lakin onlar uğursuz qayıtmışdılar. Bu uğursuzluq, o cümlədən Genuya və Venesiyanın Müqəddəs Roma imperatoru II Fridrix Hohenştaufendən üzləşdiyi təhdid bu iki dəniz respublikasını müvəqqəti olaraq yaxınlaşmağa məcbur edir. Onlar 1248-ci ildə imzaladıqları müqavilədə Aralıq dənizini təsir dairələrinə bölürlər. Rodos adası iki respublikanın birgə nəzarətində olduğu bir ərazidə yerləşirdi.
İşğal
1247 və ya 1248-ci ildə İoann Qavalas quru və dəniz qüvvələri ilə adanı tərk edərək Nikeya imperatorunun Nikomediya torpaqları üçün Latın imperiyasına etdiyi yürüşə qoşulur. Onun yoxluğunda, 1248-ci ilin yazında və ya yayında, ehtimal ki, Fransa kralı IX Lüdovikin öndərlik etdiyi qoşulmaq üçün Aralıq dənizindən keçən Genuya donanması, demək olar ki, müdafiəsiz qalan Rodosa yaxınlaşır. Genuyanın strateji mövqeyi səbəbiylə çoxdan həsrətində qaldığı adanın nəzarətini ələ keçirmək üçün bu fürsətdən istifadə edir və gözlənilməz şəkildə gecə vaxtı hücum edərək adanın paytaxtı olan Rodos şəhərini fəth edir.
Geri alınması
İmperator Vatas buna tez reaksiya göstərərək pinkern və dukası İoann Kantakuzinin rəhbərlik etdiyi bir donanmanı adaya göndərir. Kantakuzin 1248-ci ilin axırlarında və ya 1249-cu ilin əvvəllərində yola çıxır, fəqət birbaşa Rodosa üz tutmur və əvvəlcə Leros ilə Kalimnos adalarını ələ keçirir. Kantakuzinin əmrində, ehtimal ki, yalnız Frakesiya femasından olan qoşunlarından ibarət kiçik bir ordu var idi. Nəticə olaraq, o, ilk növbədə adanın cənub hissəsindəki genuyalıların tutmadığı qalaları ələ keçirir, daha sonra isə üzü şimala, Rodos şəhərinə doğru irəliləməyə başlayır. Nikeyalılar Rodos şəhərinin təxminən 40 kilometr (25 mil) cənubunda yerləşən Lindos qəsəbəsi yaxınlığında eniş edir. Onlar sonra Rodos şəhərindən 5 kilometr (3.1 mil) cənub-qərbdə yerləşən Fileremosda ordu yerləşdirirlər. Bu zaman Vatasın göndərdiyi dəstək qüvvələr Kantakuzinə kömək etməyə gəlir və beləliklə, nikeyalılar genuyalıları mühasirəyə alır.
Genuyalılar yerli sakinlərdən zorla aldıqları qida ilə yaxşı təmin olunurdular. Nəticə olaraq, onlar çox da narahat deyildilər, hətta dövrün tarixşünası Georgi Akropolit genuyalı işğalçıların adadakı ən gözəl qadınlarla yatdıqlarını, şəhərdən köhnə və çirkin qadınları qovduqlarını iddia etmişdir. Blokada bahara qədər davam edir. Akropolitlərə görə, genuyalılar təxminən 1249-cu ilin may ayının ortalarında Yeddinci Səlib yürüşünə qoşulmaq üçün Kiprə yola çıxan, oradan isə Misirə getməyi planlanşdıran Axeya knyazı I Gilyom de Şamplit və Burqundiya hersoqu təsadüfən Rodos şəhərinə gəldikdə təslim olmaq ərəfəsində idi. De Şamplit onunla olan 400 cəngavərdən 100-nü genuyalılara kömək etmək üçün Rodosda buraxmağa razı olur. Nikeyalılar mühasirəni qaldırıb Fileremosa qayıtmağa məcbur olur. Onlar burada həm quru, həm də dənizdən genuyalıların mühasirəsində qalırlar, axeyalılar isə kənd yerlərini yağmalamağa başlayırlar.
Bu zaman Nimfey şəhərində olan Vatasa bu hadisələr barədə xəbər veriləndə o, protosevast Feodor Kontostefanın öndərliyi altında 300 atdan ibarət yeni bir ekspedisiya qüvvəsinin Smirna şəhərində hazırlanmasını əmr edir. Kontostefan və onun qüvvələrinin Rodosa gəlişi bir daha tarazlığı alt-üst edir. Nikeya qoşunları adada səpələnmiş və kənd yerlərini qarət etməklə məşğul olan axeyalıları hazırlıqsız tutdular və hamısını Kantakuzinin əmri ilə öldürdülər. Genuyalılar yenidən Rodos şəhərinə qaçır, ancaq başqa bir mühasirəyə tab gətirə bilmədikləri üçün təhlükəsiz formada adanı tərk etmələrinə icazə verilməsi şərti ilə təslim olurlar. Bu ya 1249-cu ilin axırlarında, ya da 1250-ci ilin əvvəllərində baş vermişdi. Ada, şübhəsiz ki, 1250-ci ilin sentyabrından əvvəl nikeyalıların nəzarətində idi, çünki bu zaman Vatasın müttəfiqi Müqəddəs Roma imperatoru Hohenştaufen onu məktubla bu uğuru münasibətilə təbrik etmişdir.
Nəticə
Genuyalıların adadan qovulmasından sonra Rodos tamamilə Nikeya imperiyasının bir parçası oldu və Qavalas ailəsinin adadakı hakimiyyəti sona çatdı. Rodosun idarəçiliyi qısa bir müddətə İoann Qavalasa verilmiş ola bilər, lakin o, çox keçmədən, ehtimal ki, 1250-ci ildən əvvəl vəfat edir. Onun oğlu Levin o vaxt yetkin yaşda olmadığı güman edilir. Onun Nikeya imperatorunun bacısı oğlu olmasına baxmayaraq, Levin öz atasının yerinə keçməsinə icazə verilmir və bunun əvəzinə o, anası ilə Rodosu tərk edib Krit adasına yerləşir. Təxminən 1256-cı ildə və ya başqa tarixçilərə görə, 1261-ci ildə Konstantinopolun geri alınmasından sonra adanın idarə edilməsi imperator VIII Mixail Paleoloqun (hak. 1259–1282) kiçik qardaşı İoann Paleoloqa həvalə edilir. Buna baxmayaraq, təqribən 1278-ci ildə Anadoluda artan türk basqınlarının yaratdığı təhlükə VIII Mixailin Rodosun idarəçiliyini imperator xidmətinə keçmiş genuyalı dəniz qulduru Covanni de lo Kalvoya verməsinə səbəb olur.
Buna baxmayaraq qərblilərin, xüsusilə də genuyalıların Rodosa olan marağı azalmır. II Andronik Paleoloqun (hak. 1282–1328) hakimiyyəti dövründə bərpa edilmiş Bizans imperiyasının sürətlə zəifləməsi ilə Qərb dövlətləri strateji mövqeyə malik adanı ələ keçirmək üçün yeni planlar hazırlayırlar. Venesiyalılar XVIII əsrin əvvəllərində Rodosa qonşu adaların bir hissəsini ələ keçirməyə başlayırlar. Bununla yanaşı, II Andronik Egey dənizində yerləşən bəzi adaları imperator xidmətinə keçmiş genuyalı dəniz quldurları Andrea Morisko və əmisi Vinolo de Vinoliyə verir. Venesiyalıların işğalçılıq siyasətindən çəkinən Vinoli ilə müttəfiq olur. Bunun nəticəsində hospitalyerlər 1306-cı ildə Rodos şəhərini mühasirəyə alır və 1310-cu ildə .
Qeydlər
- Köhnə tarixi ədəbiyyatda genuyalıların Rodos adasına hücumu üçün müxtəlif yanlış tarixlər verilmişdir. Bu tarix 1246-cı ildən başlayaraq Vatasın hakimiyyətinin son ili – 1254-cü ilə qədər dəyişir. Bununla birlikdə, qışda gəmi ilə səyahət etmək son dərəcə qeyri-adi idi və nikeyalıların adanı uzun müddət mühasirəyə alması genuyalıların adaya 1248-ci ilin yazında və ya yazında gəldiyini göstərir.
- De Şamplit Kiprə təxminən 24 mayda çatdığından onun 10 və ya 15 mayda Rodosa çatdığı güman edilir.
- Tarixşünas Maykl Hendi Kontostefanın ekspedisiya qüvvəsinin 1250-ci ilin yazında yola çıxmasını əsas gətirərək bunun 1250-ci ilin yaz və ya yayında baş verdiyi irəli sürür.
Mənbə
İstinadlar
- Hendi, 1999b. səh. 648–649
- Makrides, 2007. səh. 185, 187–188
- Savvides, 1990. səh. 184–187
- Balar, 1978. səh. 38–41
- Balar, 1978. səh. 41
- Savvides, 1990. səh. 187–188
- Makrides, 2007. səh. 246, 248 (qeyd 4)
- Savvides, 1990. səh. 187–188 (qeyd 20)
- Hendi, 1999a. səh. 116–117
- Savvides, 1990. səh. 188–189
- Makrides, 2007. səh. 246
- Savvides, 1990. səh. 189–190
- Savvides, 1990. səh. 190–191
- Makrides, 2007. səh. 246, 248 (qeyd 6)
- Hendi, 1999a. səh. 116
- Savvides, 1990. səh. 192–193
- Makrides, 2007. səh. 246, 248 (qeyd 7)
- Makrides, 2007. səh. 246–247
- Savvides, 1990. səh. 193
- Savvides, 1990. səh. 194–195
- Makrides, 2007. səh. 247
- Hendi, 1999a. səh. 117
- Savvides, 1990. səh. 195
- Makrides, 2007. səh. 247, 249 (qeyd 13)
- Savvides, 1990. səh. 196
- Hendi, 1999b. səh. 649
- Savvides, 1990. səh. 195–197
- Savvides, 1990. səh. 197–199
- Makrides, 2007. səh. 350 (qeyd 10)
- Savvides, 1990. səh. 199 (qeyd 75)
- Savvides, 1990. səh. 199
- Luttrell, 1997. səh. 743–744
- Luttrell, 1997. səh. 740–742
- Luttrell, 1997. səh. 742–744
- Luttrell, 1997. səh. 737, 745–756
Ədəbiyyat
- Balar, Mişel. La Romanie génoise (XIIe-Début du XVe siècle) (ingilis). 1. Roma: École Française de Rome. 1978. OCLC 300152785.
- Hendi, Maykl F. Catalogue of the Byzantine Coins in the Dumbarton Oaks Collection and in the Whittemore Collection, Volume 4: Alexius I to Michael VIII, 1081–1261 – Part 1: Alexius I to Alexius V (1081–1204) (ingilis). Vaşinqton: Dumbarton Oaks Research Library and Collection. 1999. ISBN .
- Hendi, Maykl F. Catalogue of the Byzantine Coins in the Dumbarton Oaks Collection and in the Whittemore Collection, Volume 4: Alexius I to Michael VIII, 1081–1261 – Part 2: The Emperors of Nicaea and Their Contemporaries (1204–1261) (ingilis). Vaşinqton: Dumbarton Oaks Research Library and Collection. 1999. ISBN .
- Luttrell, Entoni. The Hospitallers at Rhodes, 1306–1421 // Setton, Kennet M.; Hazard, Harri U. (redaktorlar ). The Fourteenth and Fifteenth Centuries (ingilis). III. 278–313.
- Luttrell, Entoni. The Genoese at Rhodes: 1306–1312 // Balletto, L. (redaktor). Oriente e Occidente tra Medioevo ed età moderna: Studi in onore di Geo Pistarino (ingilis). Genuya: Acqui Terme. 1997. 737–761. OCLC 606372603.
- Makrides, Rut. George Akropolites: The History – Introduction, Translation and Commentary (ingilis). Oksford: Oxford University Press. 2007. ISBN .
- Savvides, Aleksis. Ἠ Γενουατικὴ κατάληψη τῆς Ρόδου τὸ 1248–1250 μ.Χ. // Ç. Dionisios, Kalamakis; Gerasimos G., Soras (redaktorlar ). Παρνασσός. Τριήμερο Αιγαίου: 21-23 Δεκεμβρίου 1989. Πρακτικά (PDF). Parnassos: Philologiko Periodiko (yunan). Afina: Parnassos Literary Society. 1990. 183–199. ISSN 0048-301X.
- Savvides, Alexis. "Ἡ Ῥóδoς καὶ ἡ Δυναστεία τῶν Γαβαλάδων τὴν Περίoδo 1204–1250 μ.Χ." [Rhodes and the Gabalas Dynasty in the Period 1204–1250 AD]. Δελτίoν τῆς Ἱστoρικῆς καὶ Ἐθνoγικῆς Ἐταιρείας τῆς Ἐλλάδoς (yunan). 24. 1981: 358–376.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Rodosun fethi ve ya Rodosun genuyalilar terefinden isgali 1248 1250 ci illerde Rodos seherinin ve eyniadli adanin Genuya Respublikasinin nezaretinde oldugu dovr Selibcilere destek olmaq ucun Misire yola cixan genuyalilar Nikeya imperiyasindan asili olan seher ve adani 1248 ci ilde gozlenilmez bir hucum neticesinde feth edir Buna baxmayaraq nikeyalilar adaya ekspedisiya quvvesi gonderir ve genuyalilari muhasireye alir Bu muddetde Axeya knyazligindan destek alan genuyalilar 1250 ci ilde teslim olur ve adani terk edir Rodosun fethiRodos adasinin topoqrafik xeritesi Tarix 1248 1249 1250Yeri Rodos indiki Yunanistan Neticesi Nikeyalilarin qelebesi Genuyalilarin Rodosdan qovulmasiErazi deyisikliyi Nikeya imperiyasi Rodos adasindaki agaligini berpa edirMunaqise terefleriGenuya Respublikasi Axeya knyazligi Nikeya imperiyasiKomandan lar Namelum genuyali komandan I Gilyom de Samplit Ioann Kantakuzin Feodor KontostefanZeminXIII esrin evvellerinde ehtimal ki Konstantinopolun 1204 cu ilde Dorduncu Selib yurusu zamani selibciler terefinden ele kecirilmesinden evvel Rodos ve yaxinliqdaki adalar merkezi Bizans hakimiyyeti nezaretinden cixmis sezar Lev Qavalasin hokmranligi altinda olmusdu Qavalas bezi illerde Bizans yunan dovletinin esas davamcisi olan Nikeya imperiyasinin agaligini qebul etmisdi lakin Rodos praktik baximdan musteqil sekilde idare olunurdu Lev Nikeyanin tesirini tarazlasdirmaq ve movqeyini mohkemlendirmek meqsedi ile 1234 cu ilde sonradan ise 1236 ci ilde Venesiya Respublikasi ile muqavileler baglayir Buna baxmayaraq Levin 1240 ci illerde vefat etmesi ile onun taxta gelen qardasi Ioann Qavalas nisbeten daha zeif bir veziyyetde oldugu ucun qisa muddet erzinde Nikeya imperatoru III Duka Ioann Vatasin hokmranligini taniyir Bunun muqabilinde o yuksek dereceli sevast ve meqaduka titullarini almis ve bir imperator qohumu ile cox guman ki Vatasin bacilarindan biri ile evlenmisdir Eyni zamanda Dorduncu Selib yurusu zamani elde edilen qenimetlerden mehrum qalan ve ticari tesir meselesinde Konstantinopol seherinde Venesiya terefinden meglub edilen Genuya Respublikasi Serqde dayaq yerleri elde etmeye can atirdi Genuyalilar Nikeya imperatoruna bir nece defe elci gondermis lakin onlar ugursuz qayitmisdilar Bu ugursuzluq o cumleden Genuya ve Venesiyanin Muqeddes Roma imperatoru II Fridrix Hohenstaufenden uzlesdiyi tehdid bu iki deniz respublikasini muveqqeti olaraq yaxinlasmaga mecbur edir Onlar 1248 ci ilde imzaladiqlari muqavilede Araliq denizini tesir dairelerine bolurler Rodos adasi iki respublikanin birge nezaretinde oldugu bir erazide yerlesirdi IsgalRodos seherinin Bizans terefinden tikilen istehkamlarinin qaliqlari 2008 ci il 1247 ve ya 1248 ci ilde Ioann Qavalas quru ve deniz quvveleri ile adani terk ederek Nikeya imperatorunun Nikomediya torpaqlari ucun Latin imperiyasina etdiyi yuruse qosulur Onun yoxlugunda 1248 ci ilin yazinda ve ya yayinda ehtimal ki Fransa krali IX Ludovikin onderlik etdiyi qosulmaq ucun Araliq denizinden kecen Genuya donanmasi demek olar ki mudafiesiz qalan Rodosa yaxinlasir Genuyanin strateji movqeyi sebebiyle coxdan hesretinde qaldigi adanin nezaretini ele kecirmek ucun bu fursetden istifade edir ve gozlenilmez sekilde gece vaxti hucum ederek adanin paytaxti olan Rodos seherini feth edir Geri alinmasiImperator Vatas buna tez reaksiya gostererek pinkern ve dukasi Ioann Kantakuzinin rehberlik etdiyi bir donanmani adaya gonderir Kantakuzin 1248 ci ilin axirlarinda ve ya 1249 cu ilin evvellerinde yola cixir feqet birbasa Rodosa uz tutmur ve evvelce Leros ile Kalimnos adalarini ele kecirir Kantakuzinin emrinde ehtimal ki yalniz Frakesiya femasindan olan qosunlarindan ibaret kicik bir ordu var idi Netice olaraq o ilk novbede adanin cenub hissesindeki genuyalilarin tutmadigi qalalari ele kecirir daha sonra ise uzu simala Rodos seherine dogru irelilemeye baslayir Nikeyalilar Rodos seherinin texminen 40 kilometr 25 mil cenubunda yerlesen Lindos qesebesi yaxinliginda enis edir Onlar sonra Rodos seherinden 5 kilometr 3 1 mil cenub qerbde yerlesen Fileremosda ordu yerlesdirirler Bu zaman Vatasin gonderdiyi destek quvveler Kantakuzine komek etmeye gelir ve belelikle nikeyalilar genuyalilari muhasireye alir Genuyalilar yerli sakinlerden zorla aldiqlari qida ile yaxsi temin olunurdular Netice olaraq onlar cox da narahat deyildiler hetta dovrun tarixsunasi Georgi Akropolit genuyali isgalcilarin adadaki en gozel qadinlarla yatdiqlarini seherden kohne ve cirkin qadinlari qovduqlarini iddia etmisdir Blokada bahara qeder davam edir Akropolitlere gore genuyalilar texminen 1249 cu ilin may ayinin ortalarinda Yeddinci Selib yurusune qosulmaq ucun Kipre yola cixan oradan ise Misire getmeyi planlansdiran Axeya knyazi I Gilyom de Samplit ve Burqundiya hersoqu tesadufen Rodos seherine geldikde teslim olmaq erefesinde idi De Samplit onunla olan 400 cengaverden 100 nu genuyalilara komek etmek ucun Rodosda buraxmaga razi olur Nikeyalilar muhasireni qaldirib Fileremosa qayitmaga mecbur olur Onlar burada hem quru hem de denizden genuyalilarin muhasiresinde qalirlar axeyalilar ise kend yerlerini yagmalamaga baslayirlar Lindos qalasinin gorunusu 2014 cu il Bu zaman Nimfey seherinde olan Vatasa bu hadiseler barede xeber verilende o protosevast Feodor Kontostefanin onderliyi altinda 300 atdan ibaret yeni bir ekspedisiya quvvesinin Smirna seherinde hazirlanmasini emr edir Kontostefan ve onun quvvelerinin Rodosa gelisi bir daha tarazligi alt ust edir Nikeya qosunlari adada sepelenmis ve kend yerlerini qaret etmekle mesgul olan axeyalilari hazirliqsiz tutdular ve hamisini Kantakuzinin emri ile oldurduler Genuyalilar yeniden Rodos seherine qacir ancaq basqa bir muhasireye tab getire bilmedikleri ucun tehlukesiz formada adani terk etmelerine icaze verilmesi serti ile teslim olurlar Bu ya 1249 cu ilin axirlarinda ya da 1250 ci ilin evvellerinde bas vermisdi Ada subhesiz ki 1250 ci ilin sentyabrindan evvel nikeyalilarin nezaretinde idi cunki bu zaman Vatasin muttefiqi Muqeddes Roma imperatoru Hohenstaufen onu mektubla bu uguru munasibetile tebrik etmisdir NeticeGenuyalilarin adadan qovulmasindan sonra Rodos tamamile Nikeya imperiyasinin bir parcasi oldu ve Qavalas ailesinin adadaki hakimiyyeti sona catdi Rodosun idareciliyi qisa bir muddete Ioann Qavalasa verilmis ola biler lakin o cox kecmeden ehtimal ki 1250 ci ilden evvel vefat edir Onun oglu Levin o vaxt yetkin yasda olmadigi guman edilir Onun Nikeya imperatorunun bacisi oglu olmasina baxmayaraq Levin oz atasinin yerine kecmesine icaze verilmir ve bunun evezine o anasi ile Rodosu terk edib Krit adasina yerlesir Texminen 1256 ci ilde ve ya basqa tarixcilere gore 1261 ci ilde Konstantinopolun geri alinmasindan sonra adanin idare edilmesi imperator VIII Mixail Paleoloqun hak 1259 1282 kicik qardasi Ioann Paleoloqa hevale edilir Buna baxmayaraq teqriben 1278 ci ilde Anadoluda artan turk basqinlarinin yaratdigi tehluke VIII Mixailin Rodosun idareciliyini imperator xidmetine kecmis genuyali deniz qulduru Covanni de lo Kalvoya vermesine sebeb olur Buna baxmayaraq qerblilerin xususile de genuyalilarin Rodosa olan maragi azalmir II Andronik Paleoloqun hak 1282 1328 hakimiyyeti dovrunde berpa edilmis Bizans imperiyasinin suretle zeiflemesi ile Qerb dovletleri strateji movqeye malik adani ele kecirmek ucun yeni planlar hazirlayirlar Venesiyalilar XVIII esrin evvellerinde Rodosa qonsu adalarin bir hissesini ele kecirmeye baslayirlar Bununla yanasi II Andronik Egey denizinde yerlesen bezi adalari imperator xidmetine kecmis genuyali deniz quldurlari Andrea Morisko ve emisi Vinolo de Vinoliye verir Venesiyalilarin isgalciliq siyasetinden cekinen Vinoli ile muttefiq olur Bunun neticesinde hospitalyerler 1306 ci ilde Rodos seherini muhasireye alir ve 1310 cu ilde QeydlerKohne tarixi edebiyyatda genuyalilarin Rodos adasina hucumu ucun muxtelif yanlis tarixler verilmisdir Bu tarix 1246 ci ilden baslayaraq Vatasin hakimiyyetinin son ili 1254 cu ile qeder deyisir Bununla birlikde qisda gemi ile seyahet etmek son derece qeyri adi idi ve nikeyalilarin adani uzun muddet muhasireye almasi genuyalilarin adaya 1248 ci ilin yazinda ve ya yazinda geldiyini gosterir De Samplit Kipre texminen 24 mayda catdigindan onun 10 ve ya 15 mayda Rodosa catdigi guman edilir Tarixsunas Maykl Hendi Kontostefanin ekspedisiya quvvesinin 1250 ci ilin yazinda yola cixmasini esas getirerek bunun 1250 ci ilin yaz ve ya yayinda bas verdiyi ireli surur MenbeIstinadlar Hendi 1999b seh 648 649 Makrides 2007 seh 185 187 188 Savvides 1990 seh 184 187 Balar 1978 seh 38 41 Balar 1978 seh 41 Savvides 1990 seh 187 188 Makrides 2007 seh 246 248 qeyd 4 Savvides 1990 seh 187 188 qeyd 20 Hendi 1999a seh 116 117 Savvides 1990 seh 188 189 Makrides 2007 seh 246 Savvides 1990 seh 189 190 Savvides 1990 seh 190 191 Makrides 2007 seh 246 248 qeyd 6 Hendi 1999a seh 116 Savvides 1990 seh 192 193 Makrides 2007 seh 246 248 qeyd 7 Makrides 2007 seh 246 247 Savvides 1990 seh 193 Savvides 1990 seh 194 195 Makrides 2007 seh 247 Hendi 1999a seh 117 Savvides 1990 seh 195 Makrides 2007 seh 247 249 qeyd 13 Savvides 1990 seh 196 Hendi 1999b seh 649 Savvides 1990 seh 195 197 Savvides 1990 seh 197 199 Makrides 2007 seh 350 qeyd 10 Savvides 1990 seh 199 qeyd 75 Savvides 1990 seh 199 Luttrell 1997 seh 743 744 Luttrell 1997 seh 740 742 Luttrell 1997 seh 742 744 Luttrell 1997 seh 737 745 756 Edebiyyat Balar Misel La Romanie genoise XIIe Debut du XVe siecle ingilis 1 Roma Ecole Francaise de Rome 1978 OCLC 300152785 Hendi Maykl F Catalogue of the Byzantine Coins in the Dumbarton Oaks Collection and in the Whittemore Collection Volume 4 Alexius I to Michael VIII 1081 1261 Part 1 Alexius I to Alexius V 1081 1204 ingilis Vasinqton Dumbarton Oaks Research Library and Collection 1999 ISBN 0 88402 233 1 Hendi Maykl F Catalogue of the Byzantine Coins in the Dumbarton Oaks Collection and in the Whittemore Collection Volume 4 Alexius I to Michael VIII 1081 1261 Part 2 The Emperors of Nicaea and Their Contemporaries 1204 1261 ingilis Vasinqton Dumbarton Oaks Research Library and Collection 1999 ISBN 0 88402 233 1 Luttrell Entoni The Hospitallers at Rhodes 1306 1421 Setton Kennet M Hazard Harri U redaktorlar The Fourteenth and Fifteenth Centuries ingilis III 278 313 Luttrell Entoni The Genoese at Rhodes 1306 1312 Balletto L redaktor Oriente e Occidente tra Medioevo ed eta moderna Studi in onore di Geo Pistarino ingilis Genuya Acqui Terme 1997 737 761 OCLC 606372603 Makrides Rut George Akropolites The History Introduction Translation and Commentary ingilis Oksford Oxford University Press 2007 ISBN 978 0 19 921067 1 Savvides Aleksis Ἠ Genoyatikὴ katalhpsh tῆs Rodoy tὸ 1248 1250 m X C Dionisios Kalamakis Gerasimos G Soras redaktorlar Parnassos Trihmero Aigaioy 21 23 Dekembrioy 1989 Praktika PDF Parnassos Philologiko Periodiko yunan Afina Parnassos Literary Society 1990 183 199 ISSN 0048 301X Savvides Alexis Ἡ Ῥodos kaὶ ἡ Dynasteia tῶn Gabaladwn tὴn Periodo 1204 1250 m X Rhodes and the Gabalas Dynasty in the Period 1204 1250 AD Deltion tῆs Ἱstorikῆs kaὶ Ἐ8nogikῆs Ἐtaireias tῆs Ἐllados yunan 24 1981 358 376