Reflektor (lat. reflect - əks etdirmək) bir növüdür. Onun obyektivi çökük güzgü və ya güzgülər sistemindən ibarətdir. Reflektorun iş prinsipi işığın əks olunmasına əsaslanır. Reflektor XVII əsrdə bir alternativ olaraq yaradılmışdır, o zaman o xromatik aberrasiyaya məruz qalan bir sistem idi. Reflektorun digər optik aberrasiyalar meydana gətirməsinə baxmayaraq, çox geniş diametrli obyektivlər üçün istifadə olunur. Demək olar ki, astronomik müşahidələrdə istifadə olunan bütün böyük teleskoplar reflektordur. Reflektorların bir çox növləri mövcuddur, bundan başqa görüntü keyfiyyətini yaxşılaşdırmaq və ya görüntünü mexaniki cəhətdən uyğun yerə salmaq məqsədilə əlavə optik elementlərdən istifadə oluna bilir. Reflektorlarda güzgüdən istifadə olunduğundan bu cür teleskoplar bəzən katoptrik də adlandırılır.
Tarixi
Çökük güzgülərdən linza əvəzinə istifadə etmək fikri İbn əl-Haytəm -in XI əsrdə apardığı optika tədqiqatlarından sonra erkən müasir Avropada Latın tərcümələrində geniş büsət aldı.Refraktonun kəşfindən qısa bir müddət sonra Qaliley, və başqaları çökük güzgülərin prinsipləri haqqında bilikləri genişləndirərək, obyektivi güzgü olan teleskopun yaradılması fikrinini ortaya çıxardılar.Bolonyada tərəfindən belə bir teleskop 1626-cı ildə qurulması barədə məlumatlar vardır,həmçinin İtalyan professoru daha sonrakı bir işində 1616-cı ildə çökük bürünc güzgü ilə eksperiment apardığını ancaq qanəətbəxş bir nəticə ala bilmədiyini qeyd edir. istifadəsinin potensial üstünlükləri, əsasən sferik aberrasiyanın azalması, xromatik aberasiyanın olmaması əks etdirən teleskoplarin bir çox dizaynlarının yaranmasına səbəb oldu. Bunlardan ən önəmlisi 1663-cü ildə əks etdirən teleskoplar üçün irəli sürdüyü yenilikçi dizayn idi. Təxminən 10 il sonra (1673) ekspermentalist Robert Huk bu tip bir teleskop yaratmağa nail oldu, bu teleskop adlı ilə məşhurdur.
İsaak Nyuton 1668-ci ildə yaratdığı telesskop ilə ilk reflektorun yaradıcısı sayılır. sferik metal əsas güzgü və kiçik diaqonallı ikinci güzgünün optik konfiqurasiyasından ibarət idi.
Texniki xüsusiyyətlər
Çökük baş güzgü fokal müstəvidə təsvir almaq üçün reflektorun əsas optik elementidir. Güzgünün (obyektivin) optik mərkəzidən fokal müstəviyə qədər olan məsafə obyektivin fokus məsafəsi adlanır.
Növləri
- Baş fokus sistemi
- Nyuton sistemi (1668)
- Dairəvi Qreqori teleskop sistemi (1672)
- Lomonosov (1762)-Herşel (1789) məzrkəzdən sürüşdürülmüş sistemi
- Kasseqren sistemi (1672), uzadılmış fokus
- Şvartsşild sistemi (1905), qısaldılmış fokus
- Qreqori sistemi (1663), uzadılmış fokus
- Nesmit sistemi (1924), qisaldılmış fokus
- Nesmit fokalönü sistemi (1850)
- Mersen (1636) afokal sistemi ()
Nyuton sistemi
Nyuton sistemində parabolik baş güzgüdən əks olunan şüalar müstəvi güzgü vasitəsilə borunun yan səthindən kənarda toplanır, buraya isə okulyar, və başqa qəbuledici qoyula bilər. Nyuton sistemində müşahidəçinin borunun yanındakı fokus nöqtəsində olması tələb olunur.
Kasseqren sistemi
Kasseqren sistemində baş parabolik güzgünün mərkəzində kiçik diametrli deşik vardır. Baş güzgüdən əks olunan şüalar konusvari şəkildə baş optik oxda yerləşdirilmiş qabarıq güzgüdə əks olunaraq baş güzgüdəki deşikdən arxada fokuslanır. Kasseqren güzgüsünün qabarıqlığı işıq dəstəsinin kəskin deyil, tədricən toplanmasına şərait yaradır.
Qreqori sistemi
Qreqori sistemində ikinci qreqori güzgüsünün səthi elliptikdir. Bu güzgü baş güzgünün fokusundan sonra yerləşdirilir əks olunan şüalar Kasseqren sistemində olduğu kimi baş güzgünün arxasında toplanır.
Fokal müstəvi
Baş fokus
Baş fokusda ikinci optik güzgü istifadə edilməzsə, təsvir əsas qabarıq güzgünün mərkəzi vasitəsilə alınar.
Kasseqren fokus
Kude fokus
Həmçinin bax
İstinadlar
- "Stargazer - By Fred Watson, Inc NetLibrary, Page 108". 2021-11-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-11-13.
- "Stargazer - By Fred Watson, Inc NetLibrary, Page 109". 2021-11-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-11-13.
- "Stargazer By Fred Watson, Inc NetLibrary Page 109". 2022-09-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-11-13.
- theoretical designs by Bonaventura Cavalieri, Marin Mersenne, and Gregory among others
- "Stargazer - By Fred Watson, Inc NetLibrary, Page 117". 2022-07-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-11-13.
- The History of the Telescope By Henry C. King, Page 71
- . 2017-01-17 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-11-13.
- Isaac Newton: adventurer in thought, by Alfred Rupert Hall, page 67
- N. Z. İsmayılov. Praktik astrofizika. ''Bakı Universitet" nəşriyyatı, 2012
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Reflektor lat reflect eks etdirmek bir novudur Onun obyektivi cokuk guzgu ve ya guzguler sisteminden ibaretdir Reflektorun is prinsipi isigin eks olunmasina esaslanir Reflektor XVII esrde bir alternativ olaraq yaradilmisdir o zaman o xromatik aberrasiyaya meruz qalan bir sistem idi Reflektorun diger optik aberrasiyalar meydana getirmesine baxmayaraq cox genis diametrli obyektivler ucun istifade olunur Demek olar ki astronomik musahidelerde istifade olunan butun boyuk teleskoplar reflektordur Reflektorlarin bir cox novleri movcuddur bundan basqa goruntu keyfiyyetini yaxsilasdirmaq ve ya goruntunu mexaniki cehetden uygun yere salmaq meqsedile elave optik elementlerden istifade oluna bilir Reflektorlarda guzguden istifade olundugundan bu cur teleskoplar bezen katoptrik de adlandirilir Franklin Institutundaki 24 dyumluk Nyuton Kasseqren reflektoruTarixiNyutonun ikinci reflektoru 1672 Cokuk guzgulerden linza evezine istifade etmek fikri Ibn el Haytem in XI esrde apardigi optika tedqiqatlarindan sonra erken muasir Avropada Latin tercumelerinde genis buset aldi Refraktonun kesfinden qisa bir muddet sonra Qaliley ve basqalari cokuk guzgulerin prinsipleri haqqinda bilikleri genislendirerek obyektivi guzgu olan teleskopun yaradilmasi fikrinini ortaya cixardilar Bolonyada terefinden bele bir teleskop 1626 ci ilde qurulmasi barede melumatlar vardir hemcinin Italyan professoru daha sonraki bir isinde 1616 ci ilde cokuk burunc guzgu ile eksperiment apardigini ancaq qaneetbexs bir netice ala bilmediyini qeyd edir istifadesinin potensial ustunlukleri esasen sferik aberrasiyanin azalmasi xromatik aberasiyanin olmamasi eks etdiren teleskoplarin bir cox dizaynlarinin yaranmasina sebeb oldu Bunlardan en onemlisi 1663 cu ilde eks etdiren teleskoplar ucun ireli surduyu yenilikci dizayn idi Texminen 10 il sonra 1673 ekspermentalist Robert Huk bu tip bir teleskop yaratmaga nail oldu bu teleskop adli ile meshurdur Isaak Nyuton 1668 ci ilde yaratdigi telesskop ile ilk reflektorun yaradicisi sayilir sferik metal esas guzgu ve kicik diaqonalli ikinci guzgunun optik konfiqurasiyasindan ibaret idi Texniki xususiyyetlerCokuk bas guzgu fokal mustevide tesvir almaq ucun reflektorun esas optik elementidir Guzgunun obyektivin optik merkeziden fokal musteviye qeder olan mesafe obyektivin fokus mesafesi adlanir NovleriNyuton sisteminde isigin yoluBas fokus sistemi Nyuton sistemi 1668 Dairevi Qreqori teleskop sistemi 1672 Lomonosov 1762 Hersel 1789 mezrkezden surusdurulmus sistemi Kasseqren sistemi 1672 uzadilmis fokus Svartssild sistemi 1905 qisaldilmis fokus Qreqori sistemi 1663 uzadilmis fokus Nesmit sistemi 1924 qisaldilmis fokus Nesmit fokalonu sistemi 1850 Mersen 1636 afokal sistemi Fekv displaystyle F ekv infty Kasseqren sisteminde isigin yoluQreqori sisteminde isigin yoluNyuton sistemiNyuton sisteminde parabolik bas guzguden eks olunan sualar mustevi guzgu vasitesile borunun yan sethinden kenarda toplanir buraya ise okulyar ve basqa qebuledici qoyula biler Nyuton sisteminde musahidecinin borunun yanindaki fokus noqtesinde olmasi teleb olunur Kasseqren sistemiKasseqren sisteminde bas parabolik guzgunun merkezinde kicik diametrli desik vardir Bas guzguden eks olunan sualar konusvari sekilde bas optik oxda yerlesdirilmis qabariq guzgude eks olunaraq bas guzgudeki desikden arxada fokuslanir Kasseqren guzgusunun qabariqligi isiq destesinin keskin deyil tedricen toplanmasina serait yaradir Qreqori sistemiQreqori sisteminde ikinci qreqori guzgusunun sethi elliptikdir Bu guzgu bas guzgunun fokusundan sonra yerlesdirilir eks olunan sualar Kasseqren sisteminde oldugu kimi bas guzgunun arxasinda toplanir Fokal musteviBas fokus Bas fokusda ikinci optik guzgu istifade edilmezse tesvir esas qabariq guzgunun merkezi vasitesile alinar Kasseqren fokus Kude fokusHemcinin baxAktiv optikaIstinadlar Stargazer By Fred Watson Inc NetLibrary Page 108 2021 11 26 tarixinde Istifade tarixi 2017 11 13 Stargazer By Fred Watson Inc NetLibrary Page 109 2021 11 26 tarixinde Istifade tarixi 2017 11 13 Stargazer By Fred Watson Inc NetLibrary Page 109 2022 09 01 tarixinde Istifade tarixi 2017 11 13 theoretical designs by Bonaventura Cavalieri Marin Mersenne and Gregory among others Stargazer By Fred Watson Inc NetLibrary Page 117 2022 07 25 tarixinde Istifade tarixi 2017 11 13 The History of the Telescope By Henry C King Page 71 2017 01 17 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2017 11 13 Isaac Newton adventurer in thought by Alfred Rupert Hall page 67 N Z Ismayilov Praktik astrofizika Baki Universitet nesriyyati 2012Xarici kecidler