Tarverdiyev Ramazan Baxşəli oğlu (5 avqust 1928, Hacıqabul, Salyan qəzası – 27 may 1983, Bakı) — coğrafiyaşünas alim, hidroloq, coğrafiya elmləri doktoru (1977), professor (1978).
Ramazan Tarverdiyev | |
---|---|
Ramazan Baxşəli oğlu Tarverdiyev | |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Navahı, Hacıqabul, Azərbaycan SSR |
Vəfat tarixi | (54 yaşında) |
Vəfat yeri | Bakı, Azərbaycan SSR |
Elm sahələri | coğrafiyaşünas, hidroloq |
Elmi dərəcəsi | coğrafiya elmləri doktoru (1977) |
Elmi adı | professor (1978) |
Həyatı
Ramazan Tarverdiyev 1928-ci il avqustun 5-də Şamaxı qəzasının Navahı kəndində anadan olmuşdur. 1947-ci ildə Ələt qəsəbə orta məktəbini bitirib həmin ildə S.M.Kirov adına Azərbaycan Dövlət Universitetinin coğrafiya fakültəsinə daxil olur. Birinci kursu əla qiymətlərlə bitirdiyin görə ADU-nun rəhbərliyi tərəfindən M.V.Lomonosov adına Moskva Dövlət Universitetinin II kursuna köçürülüb. 1953-cü ildə ali təhsilini başa vurmuşdur. 1953–1956-cı illərdə Azərbaycan Hidrometeoroloji Xidmət İdarəsində, 1956–1968-ci illərdə Azərbaycan SSR EA Coğrafiya İnstitutunda, 1968–1973-cü illərdə Azərbaycan Dövlət Pedaqoji İnstitutunda fiziki coğrafiya kafedrasında dosent və 1973-cü ildən ömrünün sonuna kimi kafedra müdiri vəzifəsində çalışmışdır.
Tədqiqatları əsasən Azərbaycanın gölləri və su anbarlarının hidroloji xüsusiyyətlərinə həsr edilmişdir. Azərbaycanın Böyük Qafqaz təbii vilayətində yerləşən Cavanşir, Nohurqışlaq, Qaranohur, Aşıq Bayramlı, Yekəxana su anbarlarının, Tufangöl, Ağrıbir, Taxtagöl, Xalaxı göllərinin hidroloji xüsusiyyətlərini öyrənmişdir. Əsas tədqiqat obyekti Mingəçevir su anbarı, onun suyunun səviyyə rejimi, külək-dalğa rejimi, temperaturu, lillənməsi, donma halları, suyun rəngi, şəffaflığı, su balansını öyrənmişdir. Su anbarının lillənməsinin təkcə çayın gətirdiyi lil materialları ilə deyil, həm də sahillərin yuyulub uçması, külək vasitəsilə gətirilən materiallar hesabına da baş verməsini tədqiq etmişdir. Məhz onun irəli sürdüyü elmi-metodik hesablama üsulları Şəmkir SES-in tikintisində tətbiq olunmuşdur.
1959-cu ildə "Mingəçevir su anbarının hidrologiyası" mövzusunda namizədlik dissertasiyasını müdafiə edərək coğrafiya elmləri namizədi, 1976-cı ildə Perm Dövlət Universitetində "Böyük dağətəyi su anbarlarının lillənməsinin tədqiqi" mövzusunda dissertasiyasını müdafiə edərək 1977-ci ildə coğrafiya elmləri doktoru, 1978-ci ildə isə professor elmi adını almışdır.
Ramazan Tarverdiyev 1963-cü ildə Azərbaycanın İsmayıllı rayonu ərazisindəki Qafqaz Albaniyası dövrünə aid Cavanşir qalasının (VII əsr) mövcudluğu barədə elmi ictimaiyyətə ilk dəfə məlumat vermiş və qalanın tam sxemini bussol planaalma yolu ilə tərtib etmişdir.ASE-nin I–VII cildlərində göl və su anbarlarına aid bir çox məqalələrin müəllifidir. Həmçinin 1980-ci ildə Rusiyanın Baykal gölündə elmi-tədqiqat işləri aparmışdır.
R. B. Tarverdiyev "1941–1945-ci illər Böyük Vətən Müharibəsində fədakar əməyə görə" (1945), "Böyük Vətən Müharibəsində Qələbənin 30 illiyi" (1975) və "Sosializm yarışının qalibi" (1980) medalları ilə təltif edilmişdir.
1983-cü il may ayının 27-də Bakıda vəfat etmişdir.
- Biologiya elmləri namizədi Tahir Tarverdiyevin (Navahı) atasıdır.
- Doktorant, Ləman Tarverdiyevanın babasıdır.
- Pedaqoji elmlər doktoru, professor Akif Abbasovun (Nurağaoğlu) qayınatasıdır.
Əsərləri
- Böyük Qafqazın gölləri və su anbarlarının hidroloji xüsusiyyətləri. Bakı: Elm, 1965 (Xəlil Zamanovla birgə)
- Заиление Мингечаурcкого водохранилища. Баку: 1974
Şəkillər
- Cavanşir qalası. Ramazan Tarverdiyevin çəkdiyi sxem-1
- Cavanşir qalası. Ramazan Tarverdiyevin çəkdiyi sxem-2
İstinadlar
- Təranə Cəbiyeva. Babadağa baxan ellər. Bakı: Ozan, 2006. — səh. 187.
- "Каталог РНБ. Тарвердиев Рамазан Бахшали оглы 1928 Д-р геогр. наук". İstifadə tarixi: 2023-11-30.
- Qafar Cəbiyev. "İsmayıllı qalaları" (az.). 525-ci qəzet. 2023-12-08 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-12-08.
- "Sinifdənxaric tədbirlər zamanı tarixi şəxsiyyətlərə dair materialların öyrənilməsi". Afaq Qasımova. Yeniyetmələrin tarixi şəxsiyyətlərin nümunəsində tərbiyə edilməsi. Bakı: Nurlan, 2006. — səh. 126.
- Tahir Navahı. Bəzz qalası. Bakı: MBM, 2010. — səh. 92.
Mənbə
- Əliyev, A. "Xəzərin mahnısı" //Azərbaycan müəllimi.- 1977.- 30 sentyabr.
- Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası. X cild. Bakı, 1987. (az.)
- Bəşirov, F. "Cavanşir qalasının ilk sxemini kim çəkib?" //Ekspert.- 2000.- 19 – 25 iyul.
- "Professor Ramazan Tarverdiyev — 75". //"Təhsil, mədəniyyət, incəsənət" jurnalı.- 2003.- № 3.- səh. 84.
- Bəşirov, F. "Cavanşir qalasının ilk sxemini kim çəkib?" //Müasir cəmiyyət.- 2007.- 9 may.
- Bəşirov, F. "Cavanşir qalasının ilk sxemini kim çəkib?" //Tanıtım.- 2010.- dekabr.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Tarverdiyev Ramazan Baxseli oglu 5 avqust 1928 Haciqabul Salyan qezasi 27 may 1983 Baki cografiyasunas alim hidroloq cografiya elmleri doktoru 1977 professor 1978 Ramazan TarverdiyevRamazan Baxseli oglu TarverdiyevDogum tarixi 5 avqust 1928Dogum yeri Navahi Haciqabul Azerbaycan SSRVefat tarixi 27 may 1983 54 yasinda Vefat yeri Baki Azerbaycan SSRElm saheleri cografiyasunas hidroloqElmi derecesi cografiya elmleri doktoru 1977 Elmi adi professor 1978 HeyatiRamazan Tarverdiyev 1928 ci il avqustun 5 de Samaxi qezasinin Navahi kendinde anadan olmusdur 1947 ci ilde Elet qesebe orta mektebini bitirib hemin ilde S M Kirov adina Azerbaycan Dovlet Universitetinin cografiya fakultesine daxil olur Birinci kursu ela qiymetlerle bitirdiyin gore ADU nun rehberliyi terefinden M V Lomonosov adina Moskva Dovlet Universitetinin II kursuna kocurulub 1953 cu ilde ali tehsilini basa vurmusdur 1953 1956 ci illerde Azerbaycan Hidrometeoroloji Xidmet Idaresinde 1956 1968 ci illerde Azerbaycan SSR EA Cografiya Institutunda 1968 1973 cu illerde Azerbaycan Dovlet Pedaqoji Institutunda fiziki cografiya kafedrasinda dosent ve 1973 cu ilden omrunun sonuna kimi kafedra mudiri vezifesinde calismisdir Tedqiqatlari esasen Azerbaycanin golleri ve su anbarlarinin hidroloji xususiyyetlerine hesr edilmisdir Azerbaycanin Boyuk Qafqaz tebii vilayetinde yerlesen Cavansir Nohurqislaq Qaranohur Asiq Bayramli Yekexana su anbarlarinin Tufangol Agribir Taxtagol Xalaxi gollerinin hidroloji xususiyyetlerini oyrenmisdir Esas tedqiqat obyekti Mingecevir su anbari onun suyunun seviyye rejimi kulek dalga rejimi temperaturu lillenmesi donma hallari suyun rengi seffafligi su balansini oyrenmisdir Su anbarinin lillenmesinin tekce cayin getirdiyi lil materiallari ile deyil hem de sahillerin yuyulub ucmasi kulek vasitesile getirilen materiallar hesabina da bas vermesini tedqiq etmisdir Mehz onun ireli surduyu elmi metodik hesablama usullari Semkir SES in tikintisinde tetbiq olunmusdur 1959 cu ilde Mingecevir su anbarinin hidrologiyasi movzusunda namizedlik dissertasiyasini mudafie ederek cografiya elmleri namizedi 1976 ci ilde Perm Dovlet Universitetinde Boyuk dageteyi su anbarlarinin lillenmesinin tedqiqi movzusunda dissertasiyasini mudafie ederek 1977 ci ilde cografiya elmleri doktoru 1978 ci ilde ise professor elmi adini almisdir Ramazan Tarverdiyev 1963 cu ilde Azerbaycanin Ismayilli rayonu erazisindeki Qafqaz Albaniyasi dovrune aid Cavansir qalasinin VII esr movcudlugu barede elmi ictimaiyyete ilk defe melumat vermis ve qalanin tam sxemini bussol planaalma yolu ile tertib etmisdir ASE nin I VII cildlerinde gol ve su anbarlarina aid bir cox meqalelerin muellifidir Hemcinin 1980 ci ilde Rusiyanin Baykal golunde elmi tedqiqat isleri aparmisdir R B Tarverdiyev 1941 1945 ci iller Boyuk Veten Muharibesinde fedakar emeye gore 1945 Boyuk Veten Muharibesinde Qelebenin 30 illiyi 1975 ve Sosializm yarisinin qalibi 1980 medallari ile teltif edilmisdir 1983 cu il may ayinin 27 de Bakida vefat etmisdir Biologiya elmleri namizedi Tahir Tarverdiyevin Navahi atasidir Doktorant Leman Tarverdiyevanin babasidir Pedaqoji elmler doktoru professor Akif Abbasovun Nuragaoglu qayinatasidir EserleriBoyuk Qafqazin golleri ve su anbarlarinin hidroloji xususiyyetleri Baki Elm 1965 Xelil Zamanovla birge Zailenie Mingechaurckogo vodohranilisha Baku 1974SekillerCavansir qalasi Ramazan Tarverdiyevin cekdiyi sxem 1 Cavansir qalasi Ramazan Tarverdiyevin cekdiyi sxem 2IstinadlarTerane Cebiyeva Babadaga baxan eller Baki Ozan 2006 seh 187 Katalog RNB Tarverdiev Ramazan Bahshali ogly 1928 D r geogr nauk Istifade tarixi 2023 11 30 Qafar Cebiyev Ismayilli qalalari az 525 ci qezet 2023 12 08 tarixinde Istifade tarixi 2023 12 08 Sinifdenxaric tedbirler zamani tarixi sexsiyyetlere dair materiallarin oyrenilmesi Afaq Qasimova Yeniyetmelerin tarixi sexsiyyetlerin numunesinde terbiye edilmesi Baki Nurlan 2006 seh 126 Tahir Navahi Bezz qalasi Baki MBM 2010 seh 92 MenbeEliyev A Xezerin mahnisi Azerbaycan muellimi 1977 30 sentyabr Azerbaycan Sovet Ensiklopediyasi X cild Baki 1987 az Besirov F Cavansir qalasinin ilk sxemini kim cekib Ekspert 2000 19 25 iyul Professor Ramazan Tarverdiyev 75 Tehsil medeniyyet incesenet jurnali 2003 3 seh 84 Besirov F Cavansir qalasinin ilk sxemini kim cekib Muasir cemiyyet 2007 9 may Besirov F Cavansir qalasinin ilk sxemini kim cekib Tanitim 2010 dekabr