Raşmor dağı (ing. Mount Rushmore National Memorial) — ABŞ-nin Cənubi Dakota ştatının Kiston şəhəri yaxınlığında yerləşir. Onun qranitində hündürlüyü 18,6 metr olan barelyef düzəldilib. Barelyefdə ABŞ-nin dörd prezidentinin: Corc Vaşinqton, Tomas Cefferson, Teodor Ruzvelt və Avraam Linkoln təsvir edilib. Amerikanın avropallar tərəfindən məskunlaşdırılmasına qədər dağ yerli hinduların dilində "altı baba" (ing. Six Grandfathers) adlanırdı. Ancaq 1935-ci ildə daş 1885-ci ildə bura ekspedisiya təşkil etmiş biznesmen Çarlz Raşmorun adı ilə adlandırılıb. O barelyefin hazırlanmasına o dövr üçün ən böyük məbləğ — $5000 ayırmışdı.
Raşmor dağı | |
---|---|
Mount Rushmore | |
Ölkə | |
Material | qranit |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Fiqurun hazırlanmasına 14 il, 1927-dən 1941-ci ilədək vaxt sərf edilib. Onun inşasında 400 fəhlə çalışırdı. Memorial ABŞ-nin milli irsi sayılır. Cənubi Dakotada, Black Hills dağlarında yerləşən memorial illik 3 milyona yaxın insanı qəbul edir. Monumentin yaradılmasının ideyası yerli tarixçi Doan Robinsona məxsusdu. Düzdü, onun fikrinə görə qayada ölkənin inkişafına təsir edən digər şəxslər təsvir olunmalı idi. Məsələn: hind lideri "Qırmızı bulud", və digər Amerikaya ilk ayaqbasanların təsvirləri əks olunmalı idi. Möhtəşəm monumentin yaradıcısı heykəltaraş Qatson Borglum oldu. O, Robinsonun müraciət etdiyi ilk insan deyildi, lakin o bu ideya ilə çox yaxından maraqlandı və qayada hal-hazırda olan Amerika prezidentlərini təsvir etmək ideyasını irəli sürdü.
Təbii ki, xatirəsi əbədiləşdirilən hər bir prezident buna artıqlaması ilə layiq idi: Corc Vaşinqton- ilk prezident, Tomas Cefferson- müstəqillik bəyəmnaməsinin müəlliflərindən biri, Teodor Ruzvelt- ötən əsrin ilk illərində, çox çətin dönəmdə Amerikanı idarə etmiş şəxs, və təbii ki Linkoln- quldarlığı ləğv edərək, öz həyatı bahasına vətəndaş müharibəsinə son qoyan prezident.
1925-ci il 5 mart tarixində işlərin başlanması haqqda qanun layihəsi hazırlandı, lakin layihənin icra edilməsi 2 ilə qədər gecikdi. Təbii ki, səbəb vəsaitin çatışmaması idi.
İlk işlər 1927-ci il 4 oktyabrda başladı. İşlərin çoxu böyük depressiya illərinə təsadüf etdiyindən, Borqlum qaya üzərində işləməklə yanaşı, işlərin dayanmaması üçün vəsait də axtarmağa məcbur olurdu.
Memorial mərhələ-mərhələ hazır olurdu: 1930-cu ilin iyuluna Vaşinqtonun abidəsi hazır idi. 1936 və 37-ci illərdə müvafiq olaraq Cefferson və Linkolnun da abidələri hazırlandı. 1939-cu ildə nəhayət Ruzvelt də qayada təsvir olundu.
Milyon dollar və 14 il bu gözəllikdə olan monumentin hazırlanmasına xərcləndi. Təəssüf ki, Borqlum son tamamlanma işlərinin başa çatmasına bir neçə ay qalmış- 1941-ci ilin martında vəfat etdi. Son işləri heykəltaraşın oğlu Linkoln davam etdirdi.
Prezidentlərin təsviri təbii ki, monumentin ən gözəl və əsas hissəsi olsa da yeganə hissəsi deyil. Bundan başqa kompleksə Bayraqlar Xiyabanı(Avenue of Flags), bütün monumentə gözəl mənzərə açılan müşahidə meydançası Grandview Terrace, və təbii ki heykəltaraşın muzeyi aiddir.
- archINFORM (alm.). 1994.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Rasmor dagi ing Mount Rushmore National Memorial ABS nin Cenubi Dakota statinin Kiston seheri yaxinliginda yerlesir Onun qranitinde hundurluyu 18 6 metr olan barelyef duzeldilib Barelyefde ABS nin dord prezidentinin Corc Vasinqton Tomas Cefferson Teodor Ruzvelt ve Avraam Linkoln tesvir edilib Amerikanin avropallar terefinden meskunlasdirilmasina qeder dag yerli hindularin dilinde alti baba ing Six Grandfathers adlanirdi Ancaq 1935 ci ilde das 1885 ci ilde bura ekspedisiya teskil etmis biznesmen Carlz Rasmorun adi ile adlandirilib O barelyefin hazirlanmasina o dovr ucun en boyuk mebleg 5000 ayirmisdi Rasmor dagiMount Rushmore43 52 44 sm e 103 27 35 q u Olke ABSMaterial qranit Vikianbarda elaqeli mediafayllar Fiqurun hazirlanmasina 14 il 1927 den 1941 ci iledek vaxt serf edilib Onun insasinda 400 fehle calisirdi Memorial ABS nin milli irsi sayilir Cenubi Dakotada Black Hills daglarinda yerlesen memorial illik 3 milyona yaxin insani qebul edir Monumentin yaradilmasinin ideyasi yerli tarixci Doan Robinsona mexsusdu Duzdu onun fikrine gore qayada olkenin inkisafina tesir eden diger sexsler tesvir olunmali idi Meselen hind lideri Qirmizi bulud ve diger Amerikaya ilk ayaqbasanlarin tesvirleri eks olunmali idi Mohtesem monumentin yaradicisi heykeltaras Qatson Borglum oldu O Robinsonun muraciet etdiyi ilk insan deyildi lakin o bu ideya ile cox yaxindan maraqlandi ve qayada hal hazirda olan Amerika prezidentlerini tesvir etmek ideyasini ireli surdu Tebii ki xatiresi ebedilesdirilen her bir prezident buna artiqlamasi ile layiq idi Corc Vasinqton ilk prezident Tomas Cefferson musteqillik beyemnamesinin muelliflerinden biri Teodor Ruzvelt oten esrin ilk illerinde cox cetin donemde Amerikani idare etmis sexs ve tebii ki Linkoln quldarligi legv ederek oz heyati bahasina vetendas muharibesine son qoyan prezident 1925 ci il 5 mart tarixinde islerin baslanmasi haqqda qanun layihesi hazirlandi lakin layihenin icra edilmesi 2 ile qeder gecikdi Tebii ki sebeb vesaitin catismamasi idi Ilk isler 1927 ci il 4 oktyabrda basladi Islerin coxu boyuk depressiya illerine tesaduf etdiyinden Borqlum qaya uzerinde islemekle yanasi islerin dayanmamasi ucun vesait de axtarmaga mecbur olurdu Memorial merhele merhele hazir olurdu 1930 cu ilin iyuluna Vasinqtonun abidesi hazir idi 1936 ve 37 ci illerde muvafiq olaraq Cefferson ve Linkolnun da abideleri hazirlandi 1939 cu ilde nehayet Ruzvelt de qayada tesvir olundu Milyon dollar ve 14 il bu gozellikde olan monumentin hazirlanmasina xerclendi Teessuf ki Borqlum son tamamlanma islerinin basa catmasina bir nece ay qalmis 1941 ci ilin martinda vefat etdi Son isleri heykeltarasin oglu Linkoln davam etdirdi Prezidentlerin tesviri tebii ki monumentin en gozel ve esas hissesi olsa da yegane hissesi deyil Bundan basqa komplekse Bayraqlar Xiyabani Avenue of Flags butun monumente gozel menzere acilan musahide meydancasi Grandview Terrace ve tebii ki heykeltarasin muzeyi aiddir archINFORM alm 1994