Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Rəşid ibn Fərruxzad — Dərbənd əmiri, I Fərruxzadın oğlu, I Güştaspın qardaşı.
| Rəşid ibn Fərruxzad | |
|---|---|
Dərbənd əmirliyinin əmiri | |
| təxm. 1221 – təxm. 1239 | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum yeri | |
| Vəfat yeri | |
| Atası | I Fərruxzad |
Həyatı
Həyatı çox işıqlandırılmamışdır. Adı ilk dəfə Monqol işğalı ərəfəsində keçir.
Monqol işğalı
Cəbə və Sabutayın orduları 1221-ci ilin qışında Dərbənd qapılarına çatdılar. Sabutayın uzun mühasirə fikri yox idi və Rəşidlə razılığa gəldilər ki, şəhərə toxunmasınlar, qarşılığında isə Rəşid onlara keçid üçün imkan yaratsın və bələdçilər təyin etsin. Rəşid gizlincə bələdçilərə monqol ordusunu ən çətin yollardan keçirməyini tapşırmışdı. Nəticədə Monqol ordusu yarıyadək azaldı və soyuqda donaraq öldü. Həmçinin Rəşid digər dağlı tayfalarına monqolların gəlişi barədə xəbər yolladı.
Qıpçaq işğalı
Monqollar Şirvandan gedəndən sonra darmadağın edilmiş qıpçaqlar bir yerə toplaşaraq Dərbəndə yollandılar. Bu vaxt oranın hakimi İbn əl-Əsirin Şirvanşah adlandırdığı Rəşid idi.Yaqut Həməvinin verdiyi məlumata görə Şirvanın paytaxtı Şamaxının hakimi "Dərbənd əmirinin qardaşı – Şirvanşah" idi. Qıpçaqlar ona aşağıdakı sözlərlə müraciət etdilər: "Tatarlar ölkəmizi tutub, əmlakımızı qarət etmişlər. Biz sənin ölkəndə yaşamağa gəlmişik. Biz sənin qulunuq, sənin üçün vilayətlər fəth edəcəyik və sən bizim sultanımızsan". Lakin Rəşid razılıq vermədi və onların xahişini rədd etdi. Qıpçaqlar həmin xahişlə yenidən onun yanına elçi göndərdilər. Onların müsəlman olan başçılarından biri tərəfindən Dərbəndi hiylə yolu ilə tutmaq niyyətində olan qıpçaqların məkrindən xəbərdar edilən Rəşid həmin başçıya qoşun və silah verməyə razı oldu. Bu başçı qıpçaqların üzərinə yeridi, bir neçə dəfə hücum edərək onların bir hissəsini qırdı və qarət etdi. Lakin qıpçaqlar hiylə ilə Rəşidi aldadıb Dərbəndə girdilər, onu həbs edib bütün ölkəni ələ keçirmək istədilər. Lakin Rəşid qalanın gizli qapısından Şirvana qaçdı. Qıpçaqlar qaladakı bütün silahları və Rəşidin əmlakını götürüb Dərbəndi tərk etdilər, sonra isə vaxtilə gürcülərin əlində olan Qəbələyə tərəf yönəldilər və onu mühasirəyə aldılar. Bundan xəbər tutan Rəşid Dərbəndə qayıtdı, qalanı ələ keçirərək orada qalmış bütün qıpçaqları qırdı. Bütün Qəbələ vilayətini qarət edən qıpçaqlar Gəncəyə doğru hərəkət edərək orda yerləşdilər.
İstinadlar
- Richard A. Gabriel - Subotai the Valiant: Genghis Khan's Greatest General, səh. 95
- İbn əl-Əsir, s.145
- Yaqut Həməvi,Mücəməl-Buldan. Beyrut, V, s.291
- Бapтoльд. Шиpвaншax, II/I, c.877
- Бapтoльд , Дepбeнд, III, c.426.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Resid ibn Ferruxzad Derbend emiri I Ferruxzadin oglu I Gustaspin qardasi Resid ibn FerruxzadDerbend emirliyinin emiritexm 1221 texm 1239Sexsi melumatlarDogum yeri SamaxiVefat yeri DerbendAtasi I FerruxzadHeyatiHeyati cox isiqlandirilmamisdir Adi ilk defe Monqol isgali erefesinde kecir Monqol isgali Cebe ve Sabutayin ordulari 1221 ci ilin qisinda Derbend qapilarina catdilar Sabutayin uzun muhasire fikri yox idi ve Residle raziliga geldiler ki sehere toxunmasinlar qarsiliginda ise Resid onlara kecid ucun imkan yaratsin ve beledciler teyin etsin Resid gizlince beledcilere monqol ordusunu en cetin yollardan kecirmeyini tapsirmisdi Neticede Monqol ordusu yariyadek azaldi ve soyuqda donaraq oldu Hemcinin Resid diger dagli tayfalarina monqollarin gelisi barede xeber yolladi Qipcaq isgali Monqollar Sirvandan gedenden sonra darmadagin edilmis qipcaqlar bir yere toplasaraq Derbende yollandilar Bu vaxt oranin hakimi Ibn el Esirin Sirvansah adlandirdigi Resid idi Yaqut Hemevinin verdiyi melumata gore Sirvanin paytaxti Samaxinin hakimi Derbend emirinin qardasi Sirvansah idi Qipcaqlar ona asagidaki sozlerle muraciet etdiler Tatarlar olkemizi tutub emlakimizi qaret etmisler Biz senin olkende yasamaga gelmisik Biz senin qulunuq senin ucun vilayetler feth edeceyik ve sen bizim sultanimizsan Lakin Resid raziliq vermedi ve onlarin xahisini redd etdi Qipcaqlar hemin xahisle yeniden onun yanina elci gonderdiler Onlarin muselman olan bascilarindan biri terefinden Derbendi hiyle yolu ile tutmaq niyyetinde olan qipcaqlarin mekrinden xeberdar edilen Resid hemin basciya qosun ve silah vermeye razi oldu Bu basci qipcaqlarin uzerine yeridi bir nece defe hucum ederek onlarin bir hissesini qirdi ve qaret etdi Lakin qipcaqlar hiyle ile Residi aldadib Derbende girdiler onu hebs edib butun olkeni ele kecirmek istediler Lakin Resid qalanin gizli qapisindan Sirvana qacdi Qipcaqlar qaladaki butun silahlari ve Residin emlakini goturub Derbendi terk etdiler sonra ise vaxtile gurculerin elinde olan Qebeleye teref yoneldiler ve onu muhasireye aldilar Bundan xeber tutan Resid Derbende qayitdi qalani ele kecirerek orada qalmis butun qipcaqlari qirdi Butun Qebele vilayetini qaret eden qipcaqlar Genceye dogru hereket ederek orda yerlesdiler IstinadlarRichard A Gabriel Subotai the Valiant Genghis Khan s Greatest General seh 95 Ibn el Esir s 145 Yaqut Hemevi Mucemel Buldan Beyrut V s 291 Baptold Shipvanshax II I c 877 Baptold Depbend III c 426