Monqollar — monqol dillərində danışan bütün xalqların tarixi adı.
Çingiz xan • Xubilay • • • | |||||||||
Ümumi sayı | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
~10 milyon | |||||||||
Yaşadığı ərazilər | |||||||||
| |||||||||
Dili | |||||||||
Dini | |||||||||
Qohum xalqlar | |||||||||
Subetnik qruplar
Monqol dillərində xalxlar, baoanlar, dunsyanlar, tular, daurlar, buryatlar, kalmıklar və bir neçə azsaylı digər xalqlar daxildir.
Monqolustan Respublikasının əsas əhalisi. Həmçinin Çin Xalq Respublikasında (əsasən kompakt şəkildə Daxili Monqolustan Muxtar Rayonunda) yaşayan xalq. Özlərini "Xalx" adlandırırlar. Yaxın etnik qruplarla (monqollar daxil olmaqla 14 etnik qrup) birlikdə dünyada sayları təxminən 11.116 milyon nəfərdir.
Dövlət | Monqolustan |
Muxtar ərazi | |
Xaqanlığa namizəd | Jebtsundamba-xutuxta X |
Yaşadığı ərazilər | |
Monqol dilinin statusu | Çin (Rəsmi status) |
Digər böyük topluluq və ya diaspor ölkələri |
Çin Xalq Respublikasında 2000-ci ildə aparılmış siyahıya almanın yekunlarına əsasən Çin dövləti tərəfindən rəsmən tanınan 56 milli azlıqdan biri olan Monqolların sayı 5.823.947 nəfər olmuşdur.
İdarəetmə şəkli və birliklər
Çingiz xanın təşkilatlandırdığı monqollarda əhaliyə ivgen, boya obop, ailə və ən kiçik birliklərə isə aymuğ və ya yasun deyilirdi. Ordu da bu üsula görə təşkilatlanmışdı. Ulus adlanan monqol qəbilə birliklərinin hər biri əsgər sayılırdı. Qəbilələr səfərə öz qadınları, çadırları, heyvanları ilə bir ordu kimi hərəkət edərdi. Hər qəbilə özünü idarə edərdi. Sənət bölükləri, idari komanda təşkilatları yox idi. Silahlarını özləri hazırlayardılar. İşğal etdikləri ölkələr bir mərkəzdən idarə olunmayacaq qədər genişləndi. Siyasi və idaretmə baxımından təcrübəsiz olan monqollar buna görə çətin vəziyyətə düşdülər. Dövlətin idarəedici və vergi toplayacaq məmurları yox səviyyəsində idi.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası: [10 ҹилддә]. VII ҹилд: Мисир—Прадо. Бакы: Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасынын Баш Редаксијасы. Баш редактор: Ҹ. Б. Гулијев. 1983. С. 44.ASE
- "Ethnologue: Languages of the World : Altaic, Mongolian". 2008-10-07 tarixində . İstifadə tarixi: 2009-05-31.
- "Joshua Project — Unreached Peoples of the World : Mongolian". 2007-10-31 tarixində . İstifadə tarixi: 2009-05-31.
- "Arxivlənmiş surət" (PDF). 2011-03-07 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2009-06-01.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Monqolar ile sehv salmayin Monqollar monqol dillerinde danisan butun xalqlarin tarixi adi Monqollar Cingiz xan Xubilay Umumi sayi 10 milyonYasadigi erazilerCXR 5 8 milyonMonqolustan 2 4 milyonRusiya 1 milyonDiliMonqol dili Buryat diliDiniBuddizm Samanizm Islam Xristianliq TenqricilikQohum xalqlarTibetliler TurklerSubetnik qruplarMonqol dillerinde xalxlar baoanlar dunsyanlar tular daurlar buryatlar kalmiklar ve bir nece azsayli diger xalqlar daxildir Monqolustan Respublikasinin esas ehalisi Hemcinin Cin Xalq Respublikasinda esasen kompakt sekilde Daxili Monqolustan Muxtar Rayonunda yasayan xalq Ozlerini Xalx adlandirirlar Yaxin etnik qruplarla monqollar daxil olmaqla 14 etnik qrup birlikde dunyada saylari texminen 11 116 milyon neferdir Dovlet MonqolustanMuxtar erazi Daxili Monqolustan Cin Buryatiya Rusiya Kalmikiya Rusiya Xaqanliga namized Jebtsundamba xutuxta XYasadigi eraziler Cin Haixi Henan Bayinqolin Bortala Hoboksar Fusin Harqin Zuoyi Dorbod Qian Qorlos Subey Veycan Rusiya Agin Buryat Ust Orda BuryatMonqol dilinin statusu Cin Resmi status Diger boyuk topluluq ve ya diaspor olkeleri Cenubi Koreya ABS Qirgizistan Cin Xalq Respublikasinda 2000 ci ilde aparilmis siyahiya almanin yekunlarina esasen Cin dovleti terefinden resmen taninan 56 milli azliqdan biri olan Monqollarin sayi 5 823 947 nefer olmusdur Idareetme sekli ve birliklerCingiz xanin teskilatlandirdigi monqollarda ehaliye ivgen boya obop aile ve en kicik birliklere ise aymug ve ya yasun deyilirdi Ordu da bu usula gore teskilatlanmisdi Ulus adlanan monqol qebile birliklerinin her biri esger sayilirdi Qebileler sefere oz qadinlari cadirlari heyvanlari ile bir ordu kimi hereket ederdi Her qebile ozunu idare ederdi Senet bolukleri idari komanda teskilatlari yox idi Silahlarini ozleri hazirlayardilar Isgal etdikleri olkeler bir merkezden idare olunmayacaq qeder genislendi Siyasi ve idaretme baximindan tecrubesiz olan monqollar buna gore cetin veziyyete dusduler Dovletin idareedici ve vergi toplayacaq memurlari yox seviyyesinde idi Hemcinin baxMonqolustan Monqol Imperiyasi Cingiz xanIstinadlarAzerbaycan Sovet Ensiklopediyasi 10 ҹilddә VII ҹild Misir Prado Baky Azәrbaјҹan Sovet Ensiklopediјasynyn Bash Redaksiјasy Bash redaktor Ҹ B Guliјev 1983 S 44 ASE Ethnologue Languages of the World Altaic Mongolian 2008 10 07 tarixinde Istifade tarixi 2009 05 31 Joshua Project Unreached Peoples of the World Mongolian 2007 10 31 tarixinde Istifade tarixi 2009 05 31 Arxivlenmis suret PDF 2011 03 07 tarixinde PDF Istifade tarixi 2009 06 01 Xarici kecidlerVikianbarda Monqollar ile elaqeli mediafayllar var