Qəribsoltan Həsən bəy qızı Məlikova (11 iyun 1896, Zərdab, Göyçay qəzası – 9 mart 1967, Bakı) — Azərbaycanın maarif xadimi, Azərbaycan SSR əməkdar müəllimi (1948). Həsən bəy Zərdabinin qızı.
Qəribsoltan Məlikova | |
---|---|
Məlikova Qəribsoltan Həsən bəy qızı | |
Doğum tarixi | 11 iyun 1896 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 9 mart 1967 (70 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Atası | Həsən bəy Zərdabi |
Anası | Hənifə Məlikova |
Mükafatları |
Həyatı
Qəribsoltan Həsən bəy qızı Məlikova 1886-cı il (bəzi mənbələrdə 1896) iyun ayının 11-də Göyçay qəzasının Zərdab kəndində (indiki Zərdab şəhərində), maarifpərvər ziyalı, Azərbaycan mətbuatının banisi Həsən bəy Məlikov-Zərdabi və onun həyat yoldaşı Hənifə xanımın ailəsində anadan olmuşdur. Qəribsoltan Məlikova orta məktəbi bitirdikdən sonra Tiflisdə rus qızlar gimnaziyasında təhsil almışdır. Atası Həsən bəy Zərdabinin vəfatından 3 il sonra onun arzusu ilə Bakıya köçməyə məcbur olmuş və 1910-cu ildə pedaqoji fəaliyyətə başlamışdır. 1914-cü il 10 may tarixində ona ibtidai sinif müəllimi adı verilməsi haqqında Şəhadədnamə təqdim edilmişdir.
1915-1918-ci illərdə Bakıdakı rus-tatar (Rus-Azərbaycan) qız məktəbində dərs demiş, 1918-1920-ci illərdə bir sıra çətinliklərə sinə gələrək Bakıdakı üçüncü rus qız gimnaziyasında, sonra isə ikinci rus-qız gimnaziyasında Azərbaycan dilindən dərs demiş, həm də pedaqoji kursda öz təhsilini artırmışdır. Qərib Soltan Məlikovaya ibtidai məktəb müəllimi adı verilməsi haqqında 1938-ci il 4 noyabr tarixində Attestat təqdim edilmişdir.
1956-cı ilədək Bakının bir sıra orta məktəblərində yorulmaq bilmədən çalışmış, neçə-neçə nəslin yetişməsində böyük rol oynamışdır. Maarifpərvər ziyalı Qəribsoltan Məlikova 1967-ci il mart ayının 9-da Bakı şəhərində vəfat etmişdir. Tiflisdə rus gimnaziyasında təhsil almışdır. Pedaqoji fəaliyyətə 1910-cu ildən başlamışdır. Bakıdakı rus-tatar qız məktəblərində dərs demişdir (1918-1920). 1956-cı ilədək Bakı məktəblərində müəllim işləmişdir.
Repressiya illərinin çətinlikləri
Ailə üzvlərinin repressiyası səbəbindən Gəncəyə köçərək bir müddət burada sakit həyat yaşamaq istəmişdir. İkinci Dünya müharibəsi illərində görkəmli bəstəkar Rauf Hacıyevin anası Nanə xanımla (Nanə xanım Zərdablı olduğu üçün) Zərdaba getmiş və hər ikisi orta məktəblərdə müəllim kimi çalışmışlar. Bu cəfakeş xanım ailə həyatı qurmamış, ömrü boyu ədəbi irsi təqib olunmuş, yasaq edilmiş atasının, repressiya qurbanı olan qardaşının, Fransada yaşamağa məcbur olan bacı və qardaşının, yeznəsi Əlimərdan bəy Topçubaşovun, bu üzüntülərə dözə bilməyən anası Hənifə xanımın dərdi ilə yaşamışdir. Həsən bəyin ailəsindən tək yadigar qalmış Qəribsoltan xanımı qardaşı Midhətin faciəli həyatı, anası Hənifə xanımın vaxtsız ölümü, Bibiheybət məscidinin yanından atası Həsən bəyin məzarı yerləşən qəbiristanlığın dağıdılması xəbəri çox sarsıtmışdır. Çox çətinliklə də olsa cənazənin qalıqlarını Həsən bəyin ömür-gün yoldaşı Hənifə xanım Məlikova-Abayevanın yanında basdırmışdır. Bütün bu çətinliklərə baxmayaraq vətənpərvər müəllimə Azərbaycanda Sovet hakimiyyəti qurulan ilk illərdə yeni yaradılan məktəblərin, savad kurslarının təşkilində yaxından iştirak etmiş, qabaqcıl bir pedaqoq kimi respublikada maarifin inkişafında əlindən gələn köməyi əsirgəməmişdir.
Mükafatları
Azərbaycan elm və mədəniyyətinin inkişafındakı əvəzsiz xidmətlərinə görə Qəribsoltan Məlikovaya 1948-ci ildə “Azərbaycan SSR-in Əməkdar müəllimi” adı verilmiş, Lenin ordeni ilə təltif edilmişdir. Hətta bəzi tarixi mənbələrdə Qəribsoltan xanımın İmperator üçüncü Aleksandr adına Birinci Bakı kişi gimnaziyasının Pedaqoji Şurasında bütün sınaqlardan keçərək “Xalq məktəblərinin müəllimi” adına layiq görüldüyü də göstərilir. Bu nailiyyət nəinki Qəribsoltan xanımın, eləcə də bütün Azərbaycanlı qadınlarının irəliləyişi, onların oxumaq imkanlarının təsdiqi idi.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Məlikova Qəribsoltan Həsən bəy qızı //Azərbaycan Sovet Ensklopediyası: 10 cilddə.- Bakı, 1982, cild 6, s.490.
- "MƏLİKOVA Qəribsoltan Həsənbəy qızı". 2016-03-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2013-10-01.
- Məmmədov, S. Bu xalq sənsizdir /S.Məmmədov //Nurlu ömrümün dastanı. Bakı, 1975, s.43-49.
- Məlikova Qəribsoltan Həsən bəy qızı //Azərbaycan qadını ensiklopediyası /red. hey. R.Mehdiyev [və b.]; baş red. İ.Vəliyev; [müəl. X. Abbasov [və b.]].- Bakı, 2002, s.270.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qeribsoltan Hesen bey qizi Melikova 11 iyun 1896 Zerdab Goycay qezasi 9 mart 1967 Baki Azerbaycanin maarif xadimi Azerbaycan SSR emekdar muellimi 1948 Hesen bey Zerdabinin qizi Qeribsoltan MelikovaMelikova Qeribsoltan Hesen bey qiziDogum tarixi 11 iyun 1896 1896 06 11 Dogum yeri Zerdab Goycay qezasi Baki quberniyasi Rusiya imperiyasiVefat tarixi 9 mart 1967 1967 03 09 70 yasinda Vefat yeri Baki Azerbaycan SSR SSRIAtasi Hesen bey ZerdabiAnasi Henife MelikovaMukafatlariHeyatiQeribsoltan Hesen bey qizi Melikova 1886 ci il bezi menbelerde 1896 iyun ayinin 11 de Goycay qezasinin Zerdab kendinde indiki Zerdab seherinde maarifperver ziyali Azerbaycan metbuatinin banisi Hesen bey Melikov Zerdabi ve onun heyat yoldasi Henife xanimin ailesinde anadan olmusdur Qeribsoltan Melikova orta mektebi bitirdikden sonra Tiflisde rus qizlar gimnaziyasinda tehsil almisdir Atasi Hesen bey Zerdabinin vefatindan 3 il sonra onun arzusu ile Bakiya kocmeye mecbur olmus ve 1910 cu ilde pedaqoji fealiyyete baslamisdir 1914 cu il 10 may tarixinde ona ibtidai sinif muellimi adi verilmesi haqqinda Sehadedname teqdim edilmisdir Qerib Soltan Melikovaya ibtidai sinif muellimi adi verilmesi haqqinda Sehadedname 1914 cu il 10 mayQerib Soltan Melikovaya ibtidai mekteb muellimi adi verilmesi haqqinda Attestat 1938 ci il 4 noyabr 1915 1918 ci illerde Bakidaki rus tatar Rus Azerbaycan qiz mektebinde ders demis 1918 1920 ci illerde bir sira cetinliklere sine gelerek Bakidaki ucuncu rus qiz gimnaziyasinda sonra ise ikinci rus qiz gimnaziyasinda Azerbaycan dilinden ders demis hem de pedaqoji kursda oz tehsilini artirmisdir Qerib Soltan Melikovaya ibtidai mekteb muellimi adi verilmesi haqqinda 1938 ci il 4 noyabr tarixinde Attestat teqdim edilmisdir 1956 ci iledek Bakinin bir sira orta mekteblerinde yorulmaq bilmeden calismis nece nece neslin yetismesinde boyuk rol oynamisdir Maarifperver ziyali Qeribsoltan Melikova 1967 ci il mart ayinin 9 da Baki seherinde vefat etmisdir Tiflisde rus gimnaziyasinda tehsil almisdir Pedaqoji fealiyyete 1910 cu ilden baslamisdir Bakidaki rus tatar qiz mekteblerinde ders demisdir 1918 1920 1956 ci iledek Baki mekteblerinde muellim islemisdir Repressiya illerinin cetinlikleriAile uzvlerinin repressiyasi sebebinden Genceye kocerek bir muddet burada sakit heyat yasamaq istemisdir Ikinci Dunya muharibesi illerinde gorkemli bestekar Rauf Haciyevin anasi Nane xanimla Nane xanim Zerdabli oldugu ucun Zerdaba getmis ve her ikisi orta mekteblerde muellim kimi calismislar Bu cefakes xanim aile heyati qurmamis omru boyu edebi irsi teqib olunmus yasaq edilmis atasinin repressiya qurbani olan qardasinin Fransada yasamaga mecbur olan baci ve qardasinin yeznesi Elimerdan bey Topcubasovun bu uzuntulere doze bilmeyen anasi Henife xanimin derdi ile yasamisdir Hesen beyin ailesinden tek yadigar qalmis Qeribsoltan xanimi qardasi Midhetin facieli heyati anasi Henife xanimin vaxtsiz olumu Bibiheybet mescidinin yanindan atasi Hesen beyin mezari yerlesen qebiristanligin dagidilmasi xeberi cox sarsitmisdir Cox cetinlikle de olsa cenazenin qaliqlarini Hesen beyin omur gun yoldasi Henife xanim Melikova Abayevanin yaninda basdirmisdir Butun bu cetinliklere baxmayaraq vetenperver muellime Azerbaycanda Sovet hakimiyyeti qurulan ilk illerde yeni yaradilan mekteblerin savad kurslarinin teskilinde yaxindan istirak etmis qabaqcil bir pedaqoq kimi respublikada maarifin inkisafinda elinden gelen komeyi esirgememisdir MukafatlariAzerbaycan elm ve medeniyyetinin inkisafindaki evezsiz xidmetlerine gore Qeribsoltan Melikovaya 1948 ci ilde Azerbaycan SSR in Emekdar muellimi adi verilmis Lenin ordeni ile teltif edilmisdir Hetta bezi tarixi menbelerde Qeribsoltan xanimin Imperator ucuncu Aleksandr adina Birinci Baki kisi gimnaziyasinin Pedaqoji Surasinda butun sinaqlardan kecerek Xalq mekteblerinin muellimi adina layiq gorulduyu de gosterilir Bu nailiyyet neinki Qeribsoltan xanimin elece de butun Azerbaycanli qadinlarinin irelileyisi onlarin oxumaq imkanlarinin tesdiqi idi Hemcinin baxSefiqe Efendizade Xedice Elibeyova Sekine AxundzadeIstinadlarMelikova Qeribsoltan Hesen bey qizi Azerbaycan Sovet Ensklopediyasi 10 cildde Baki 1982 cild 6 s 490 MELIKOVA Qeribsoltan Hesenbey qizi 2016 03 04 tarixinde Istifade tarixi 2013 10 01 Memmedov S Bu xalq sensizdir S Memmedov Nurlu omrumun dastani Baki 1975 s 43 49 Melikova Qeribsoltan Hesen bey qizi Azerbaycan qadini ensiklopediyasi red hey R Mehdiyev ve b bas red I Veliyev muel X Abbasov ve b Baki 2002 s 270