Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Qərbi Şpisbergen (norv. Spitsbergen) Şpitsbergen arxipelaqına daxil olan ada. Adanın cənub sahillərini Atlantik okeanın suları, şimal sahillərini isə Şimal Buzlu okeanın suları yuyur.
| Qərbi Şpisbergen adası | |
|---|---|
| norv. Spitsbergen | |
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Sahəsi | 39 044 km² |
| Hündür nöqtəsi | 1717 m |
| Əhalisi |
|
| Yerləşməsi | |
| Ölkə |  Norveç |
| Akvatoriya | |
| | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Adanın sahəsi — 39 044 km² (və ya 37 673 km²) təşkil edir.
XIX əsrdə Rusiya imperiyası, Norveç və İsveç ada haqqında ilk razılaşmanı imzalamışlar.
9 fevral 1920-ci il razılaşmasına əsasən, Qərbi Şpisbergen digər adalarla birlikdə Norveçə verilir. Bu müqaviləyə qol çəkən 39 dövlət adalarda təsərrüfat işlərində istifadə hüququ verilirdi Adada daş kömür aşkarlanan zaman aktivlik artsa da hal-hazırda adada iqtisadi aktivlik Norveç və Rusiyaya məxsusdur.
Ruslar Şpisbergendə kömür mədəninə malikdirlər və onun şelf sularında balıq ovu edirlər. Bu isə Norveçlə münqişəyə səbəb ola bilər. Arxipelaqın şelf ərazisində neft və qaz ehtiyatının olması ehtimal edilir.
Adada Lonqyir hava limanı vardır. Şaxtaya işçlər liman vastəsi ilə çatdırılır.
Bu az məskunlaşılmış adanın əhalisi əsasən elmi işlərdə və turizm, kömür hasilatı kimi sahələrdə işləyir.
Tarixi
1194-cü ildə Svalbard adaları (Şpisbergen) norveçlilər tərəfindən kəşf edilir. 1596-cı ildə isə ada hollandiyalı Villem Barens tərəfindən yenidən aşkarlanır və adanı Şpisbergen yəni "ada dağları" adlandırır. Hal-hazırda burada onun şərəfinə Barensburq qəsəbəsi vardır. Adaların sahillərində əvvəllər Morj və Balina ovlanılırdı. Bu isə onların kütləvi məhvinə səbəb olmuşdur.
1765–1766 — Mixail Lomonosov V.Y.Çiçiqovla birlikdə Şpisbergenə dəniz elmi ekspedisiyası təşkil edir. Adanın şimal ərazisi Andre Torpağı adlandırılır. Səbəb isə 1897-ci ildə hava şarı ilə Şimal Qütbünə getməyə cəhd etmişdir.
Ümumdünya ənkin bitkilərinin saxlanç yeri
Şpisbergendə Lonqyir qəsəbəsində BMT təşkilatının dəstəyi ilə Dünya Bitkilərin qoruma bankı yaradılmışdır. Bu saxlanc yerindən gələcəkdə hər bir ölkə istifadə edə biləcək.
19 iyun 2006-cı ildə Norveç, İsveç, Finlandiya, Danimarka və İslandiya kimi ölkələrin baş nazirləri saxlanc yeriniin sinvolik ilk daşının qoyulması mərasimində iştirak etmişlər. Bu tikinti 2008-ci ildə başa çatdırılmalı idi.
Saxlanc yeri 300 m dərinlikdə öz əhəmiyyətini itirmiş körmür şaxtalarının yerində yerləşir. Şaxtanın kənarları dəmir-beton konstruksiyalı olaraq 1 metr qalınlığa malikdir. Bitki toxumlarını alminium qablarda və −20° , −30° şaxta şəraitndə saxlanılır.
Şpisbergenin bu təyinat üçün seçilməsinin səbəbi il boyu şaxta olması və seysmik aktivliyin olmamasıdır.
İstinadlar
- http://www.regnum.ru/news/557103.html 2022-01-25 at the Wayback Machine — Россия сдает свои позиции в споре о зоне Шпицбергена. ИА Регнум
- http://www.regnum.ru/news/555857.html 2022-04-08 at the Wayback Machine — Norveçin Rusiyaya iddisı.
Mənbə
- Остров Шпицберген и Свальбард\\Belarus-Norveç informasiya mərkəzi "Informative Communication"
- Şpisnergenin şəkilləri 2007-06-09 at the Wayback Machine
- Norveçdə ailələrə "Noev Kovçek" hazırlanır — BBC
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qerbi Spisbergen norv Spitsbergen Spitsbergen arxipelaqina daxil olan ada Adanin cenub sahillerini Atlantik okeanin sulari simal sahillerini ise Simal Buzlu okeanin sulari yuyur Qerbi Spisbergen adasinorv SpitsbergenUmumi melumatlarSahesi 39 044 km Hundur noqtesi 1717 mEhalisi 2 642 nef 2012 Yerlesmesi78 45 00 sm e 15 30 00 s u Olke NorvecAkvatoriya Simal Buzlu okeanQerbi Spisbergen adasi Vikianbarda elaqeli mediafayllarLonqqiyerbyoene acilan menzere Adanin sahesi 39 044 km ve ya 37 673 km teskil edir XIX esrde Rusiya imperiyasi Norvec ve Isvec ada haqqinda ilk razilasmani imzalamislar 9 fevral 1920 ci il razilasmasina esasen Qerbi Spisbergen diger adalarla birlikde Norvece verilir Bu muqavileye qol ceken 39 dovlet adalarda teserrufat islerinde istifade huququ verilirdi Adada das komur askarlanan zaman aktivlik artsa da hal hazirda adada iqtisadi aktivlik Norvec ve Rusiyaya mexsusdur Ruslar Spisbergende komur medenine malikdirler ve onun self sularinda baliq ovu edirler Bu ise Norvecle munqiseye sebeb ola biler Arxipelaqin self erazisinde neft ve qaz ehtiyatinin olmasi ehtimal edilir Adada Lonqyir hava limani vardir Saxtaya iscler liman vastesi ile catdirilir Bu az meskunlasilmis adanin ehalisi esasen elmi islerde ve turizm komur hasilati kimi sahelerde isleyir Tarixi1194 cu ilde Svalbard adalari Spisbergen norvecliler terefinden kesf edilir 1596 ci ilde ise ada hollandiyali Villem Barens terefinden yeniden askarlanir ve adani Spisbergen yeni ada daglari adlandirir Hal hazirda burada onun serefine Barensburq qesebesi vardir Adalarin sahillerinde evveller Morj ve Balina ovlanilirdi Bu ise onlarin kutlevi mehvine sebeb olmusdur 1765 1766 Mixail Lomonosov V Y Ciciqovla birlikde Spisbergene deniz elmi ekspedisiyasi teskil edir Adanin simal erazisi Andre Torpagi adlandirilir Sebeb ise 1897 ci ilde hava sari ile Simal Qutbune getmeye cehd etmisdir Umumdunya enkin bitkilerinin saxlanc yeriSpisbergende Lonqyir qesebesinde BMT teskilatinin desteyi ile Dunya Bitkilerin qoruma banki yaradilmisdir Bu saxlanc yerinden gelecekde her bir olke istifade ede bilecek 19 iyun 2006 ci ilde Norvec Isvec Finlandiya Danimarka ve Islandiya kimi olkelerin bas nazirleri saxlanc yeriniin sinvolik ilk dasinin qoyulmasi merasiminde istirak etmisler Bu tikinti 2008 ci ilde basa catdirilmali idi Saxlanc yeri 300 m derinlikde oz ehemiyyetini itirmis kormur saxtalarinin yerinde yerlesir Saxtanin kenarlari demir beton konstruksiyali olaraq 1 metr qalinliga malikdir Bitki toxumlarini alminium qablarda ve 20 30 saxta seraitnde saxlanilir Spisbergenin bu teyinat ucun secilmesinin sebebi il boyu saxta olmasi ve seysmik aktivliyin olmamasidir Istinadlarhttp www regnum ru news 557103 html 2022 01 25 at the Wayback Machine Rossiya sdaet svoi pozicii v spore o zone Shpicbergena IA Regnum http www regnum ru news 555857 html 2022 04 08 at the Wayback Machine Norvecin Rusiyaya iddisi MenbeOstrov Shpicbergen i Svalbard Belarus Norvec informasiya merkezi Informative Communication Spisnergenin sekilleri 2007 06 09 at the Wayback Machine Norvecde ailelere Noev Kovcek hazirlanir BBC