Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Qriqor Hammam – IV Xaçın knyazı, Albaniya knyazı, alim, yazıçı.
| Qriqor Hammam Գրիգոր Համամ | |
|---|---|
IV Xaçın knyazı | |
| IX əsrin II yarısı – | |
| Əvvəlki | Atrnerseh |
| Sonrakı | Smbat — Aşağı Xaçın hakimi Vasak — Yuxarı Xaçın hakimi Saak Sevada — hakimi |
| 893 – 897 | |
| 893 – 897 | |
| Əvvəlki | titul yaradıldı |
| Sonrakı | II Atrnerseh (oğlu) |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | ? |
| Vəfat tarixi | ? |
| Fəaliyyəti | dilçi |
| Uşaqları | Apuli, Smbat, Saak Sevada, II Atrnerseh, Vasak |
| Ailəsi | Arranilər |
| Dini | xristian |
Həyatı
Atrnersehin oğlu idi. Nə vaxt doğulduğu haqda məlumat yoxdur.
Hakimiyyəti
Arranın böyük bir hissəsini özünə tabe edən Qriqor, özündən əvvəlki Xaçın knyazlarından fərqli olaraq Kambisenanı da idarə etmişdi. O, qısa müddətə olsa da,"ləğv edilmiş Alban dövlətini bərpa etmişdi." Moisey Kalankatlı onun haqqında yazır:
"Bundan sonra mömin knyaz Hammam tənəzzül etmiş Alban knyazlığını bərpa etdi, necə ki, bunu Ermənistanda etmişdi. Bu iki hadisə eyni vaxtda olmuşdu. Həmin Hammam bu həyatin faniliyi eşqinə öz qardaşının qanının tökülməsinin banisi idi və Allaha qarşı olan öz böyük günahlarını yumaq üçün kilsələr tikdirdi, bütün kasıb və ehtiyacı olanlar üçün böyük işlər gördü."
— Kalankatlı, III, XXII
Sacilərlə münasibətlər
893-cü ildə Qriqor Hammam Sacilər sülaləsindən olan Azərbaycan əmiri Məhəmməd ibn Əbu Sac tərəfindən tutulmuş erməni katolikosu II Georqu böyük məbləğ qarşılığında azad edərək Ermənistana göndərmişdi.
Yaradıcılığı
Qriqor Hammam eyni zamanda "Suallar və Cavablar" (856–865) traktatının müəllifidir. Onun bir neçə dini-liturgiya xarakterli şeirləri də dövrümüzə çatmışdır. O, Frakiyalı Dionisiyanın qrammatikasının tərcüməsinin və bir neçə başqa əsərin müəllifidir. Qriqor Hammamın adının qeyd edildiyi iki kitabə dövrümüzə çatmışdır ki, onlardan da biri, 881-ci ilə aid kitabə (bu kitabədə o, özünü Qrqor Atrnersexyan adlandırır), digəri isə Gavurqalada arxeoloji qazıntılar zamanı R. M. Vahidov tərəfindən aşkarlanmış kitabədir. Həmçinin Qriqori Hammam tərəfindən yazılmış bir neçə akrostix şeir də məlumdur.
Ölümü və ailəsi
Səhl ibn Sunbatın nəvəsi olan Qriqorun beş oğlu olmuşdu. Qriqor Hammamın ölümündən sonra 890-cı illərin ortalarından onun oğulları sülaləsinin idarə etdiyi vassal asılılığını qəbul etmişdilər.
- Apuli — Qardaşı Smbat tərəfindən öldürülmüşdü.
- Smbat — Gəncəsər ətrafı əraziləri — əsas Xaçın torpaqlarını idarə etmişdir
- Vasak — Yuxarı Xaçın hakimi olmuşdu.
- II Atrnerseh — Şəki-Kambisena hakimi olmuşdu. Ərəb müəllifi Əl-Məsudi yazır ki, "mənim kitabımı yazdığım dövrdə şəkililərin knyazı Adərnərsə ibn Hamam olmuşdur.".
İstinadlar
- См. прим. 60 2011-12-06 at the Wayback Machine
- Asogik, III, 110
- Шнирельман В. А. Войны памяти: мифы, идентичность и политика в Закавказье / Под ред. Алаева Л. Б. — М.: Академкнига, 2003. — С. 198:
Затем его сыновья поделили эту территорию между собой, но все они уже не имели той самостоятельности и превратились в X в. в вассалов армянских Багратидов.
- Kalankatlı, III, XXII
- "Studia Patristica By International conference on patristic studies 14 Oxford, Frances Margaret Young, M. Edwards, P. Parvis, 100". 2020-07-13 tarixində . İstifadə tarixi: 2013-01-31.
- "A. Vauchez, R. Barrie Dobson, A. Walford, M. Lapidge, Encyclopedia of the Middle Ages, pp. 108–109". 2020-07-13 tarixində . İstifadə tarixi: 2013-01-31.
- American Oriental Society, Journal of the American Oriental Society, p. 256
- Мемориальные памятники средневековой Армении хачкары IX–XIII веков, стр., 13
- Z. M. Bünyadov – Azərbaycan VII–IX əsrlərdə, Bakı, 2007, səh. 208
- "КАРАУЛОВ Н. А. Сведения арабских писателей X и XI веков по Р. Хр. о Кавказе, Армении и Азербейджане, стр., 57". 2008-02-29 tarixində . İstifadə tarixi: 2013-01-31.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qriqor Hammam IV Xacin knyazi Albaniya knyazi alim yazici Qriqor Hammam Գրիգոր ՀամամIV Xacin knyaziIX esrin II yarisi EvvelkiAtrnersehSonrakiSmbat Asagi Xacin hakimi Vasak Yuxari Xacin hakimi Saak Sevada hakimiAlban cari893 897Seki knyazi893 897Evvelkititul yaradildiSonrakiII Atrnerseh oglu Sexsi melumatlarDogum tarixi Vefat tarixi Fealiyyeti dilciUsaqlari Apuli Smbat Saak Sevada II Atrnerseh VasakAilesi ArranilerDini xristianHeyatiAtrnersehin oglu idi Ne vaxt doguldugu haqda melumat yoxdur HakimiyyetiArranin boyuk bir hissesini ozune tabe eden Qriqor ozunden evvelki Xacin knyazlarindan ferqli olaraq Kambisenani da idare etmisdi O qisa muddete olsa da legv edilmis Alban dovletini berpa etmisdi Moisey Kalankatli onun haqqinda yazir Bundan sonra momin knyaz Hammam tenezzul etmis Alban knyazligini berpa etdi nece ki bunu Ermenistanda etmisdi Bu iki hadise eyni vaxtda olmusdu Hemin Hammam bu heyatin faniliyi esqine oz qardasinin qaninin tokulmesinin banisi idi ve Allaha qarsi olan oz boyuk gunahlarini yumaq ucun kilseler tikdirdi butun kasib ve ehtiyaci olanlar ucun boyuk isler gordu Kalankatli III XXIISacilerle munasibetler893 cu ilde Qriqor Hammam Saciler sulalesinden olan Azerbaycan emiri Mehemmed ibn Ebu Sac terefinden tutulmus ermeni katolikosu II Georqu boyuk mebleg qarsiliginda azad ederek Ermenistana gondermisdi YaradiciligiQriqor Hammam eyni zamanda Suallar ve Cavablar 856 865 traktatinin muellifidir Onun bir nece dini liturgiya xarakterli seirleri de dovrumuze catmisdir O Frakiyali Dionisiyanin qrammatikasinin tercumesinin ve bir nece basqa eserin muellifidir Qriqor Hammamin adinin qeyd edildiyi iki kitabe dovrumuze catmisdir ki onlardan da biri 881 ci ile aid kitabe bu kitabede o ozunu Qrqor Atrnersexyan adlandirir digeri ise Gavurqalada arxeoloji qazintilar zamani R M Vahidov terefinden askarlanmis kitabedir Hemcinin Qriqori Hammam terefinden yazilmis bir nece akrostix seir de melumdur Olumu ve ailesiSehl ibn Sunbatin nevesi olan Qriqorun bes oglu olmusdu Qriqor Hammamin olumunden sonra 890 ci illerin ortalarindan onun ogullari sulalesinin idare etdiyi vassal asililigini qebul etmisdiler Apuli Qardasi Smbat terefinden oldurulmusdu Smbat Genceser etrafi erazileri esas Xacin torpaqlarini idare etmisdir Vasak Yuxari Xacin hakimi olmusdu II Atrnerseh Seki Kambisena hakimi olmusdu Ereb muellifi El Mesudi yazir ki menim kitabimi yazdigim dovrde sekililerin knyazi Adernerse ibn Hamam olmusdur IstinadlarSm prim 60 2011 12 06 at the Wayback Machine Asogik III 110 Shnirelman V A Vojny pamyati mify identichnost i politika v Zakavkaze Pod red Alaeva L B M Akademkniga 2003 S 198 Zatem ego synovya podelili etu territoriyu mezhdu soboj no vse oni uzhe ne imeli toj samostoyatelnosti i prevratilis v X v v vassalov armyanskih Bagratidov Kalankatli III XXII Studia Patristica By International conference on patristic studies 14 Oxford Frances Margaret Young M Edwards P Parvis 100 2020 07 13 tarixinde Istifade tarixi 2013 01 31 A Vauchez R Barrie Dobson A Walford M Lapidge Encyclopedia of the Middle Ages pp 108 109 2020 07 13 tarixinde Istifade tarixi 2013 01 31 American Oriental Society Journal of the American Oriental Society p 256 Memorialnye pamyatniki srednevekovoj Armenii hachkary IX XIII vekov str 13 Z M Bunyadov Azerbaycan VII IX esrlerde Baki 2007 seh 208 KARAULOV N A Svedeniya arabskih pisatelej X i XI vekov po R Hr o Kavkaze Armenii i Azerbejdzhane str 57 2008 02 29 tarixinde Istifade tarixi 2013 01 31 Hemcinin bax Qafqaz Albaniyasi portaliArtsak Xacin knyazligi Qafqaz Albaniyasi