Qorxmaz xan Şamlı (?-?) — Şamlı elinin əmirlərindən, Həmədan bəylərbəyliyinin bəylərbəyi.
Qorxmaz xan Şamlı | |
---|---|
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum yeri | Həmədan, Həmədan bəylərbəyliyi, Səfəvilər dövləti |
Vəfat tarixi | |
Vəfat yeri | Həmədan, Həmədan bəylərbəyliyi, Səfəvilər dövləti |
Vəfat səbəbi | edam |
Uşağı | Təhmasibqulu bəy |
Rütbəsi | general |
Həyatı
Qorxmaz xan Şamlı 1579-cu ildə şahbanu Məhdi Ülyanın qətlində iştirak etmişdi.
Əliqulu xan Şamlının anası Xanixan xanım Həmzə mirzənin tərbiyəçisi olmuş və Məhdi Ülya öldürüldükdən sonra, əslində ona anasını əvəz etmişdi. İndi isə Əmir xan Türkman və onun həmfikirləri Əliqulu xanın qiyamına, separatçı hərəkətlərinə əsaslanaraq bildirirdilər ki, qiyamçının anası bundan sonra sarayda yaşaya bilməz. Onlar hərəmxana binasına soxuldular və “günahsız qadını” boğub öldürdülər. Sonra isə Əliqulu xanın atası Sultan Hüseyn xanın izinə düşdülər. Sultan Hüseyn xanın qətlə yetirilməsini, öldürülmüş Vəli xəlifə Şamlının oğlu İsmayılqulu bəyə tapşırdılar. Ona Sultan Hüseyn xanın tutduğu Qəzvin hakimi vəzifəsi (xan və tavaçıbaşı fəxri adları ilə) vəd edidi. Uzun illər Vəli xəlifə Şamlıya xidmət etmiş, əmir dərəcəsi almış və buna görə də mərhuma çox minnətdar olan Qorxmaz xan Şamlını da bu yolla ələ aldılar. Ona Hüseynqlu sultanın tutmuş olduğu eşikağasıbaşı vəzifəsini vəd etdilər və rəqibini aradan götürməyi tapşırdılar. İsmayılqulu xan qardaşlarının Mahmud xan Sufi oğlu Ustaclının qardaşını öldürməsi ilə, keçmişdə həmişə müttəfiq olmuş şamlı və ustaclı tayfaları arasında “ədavət və nifaq” qapıları açıldı.
I Şah Abbas Səfəvi Hüseyn xan Şamlını Herata, Qorxmaz xan Şamlını Həmədana bəylərbəyi vəzifəsinə təyin etmişdi.
H. 988 (1580)-ci ildə Hüseynqulu sultan Şamlının oğlu Mehdiqulu bəy atasının yerinə eşikağasıbaşı təyin olunsa da, vəzifədə çox qalmır, həmin ildə Qorxmaz xan Şamlı eşikağasıbaşı olur.
I Şah Abbas 1587-ci ildə Şamlı əmirlərindən Qorxmaz xanı Həmədana hakim təyin edib, vilayətin mahallarına da Qızılbaşlardan hakimlər göndərilməsi barədə buyruqlar verir. Bu zaman Qumun idarəsi Türkmanlardan Süleyman xəlifəyə tapşırılır. 1590-cı ildə isə Qum hakimi Şamlılardan Hüseyn xan idi. Elə həmin ildə (1590) Avşar elinin Ərəşli obasından Təhmasibqulu xana Həmədan valiliyi verilib, ona Nihavəndin Osmanlılardan geri alması tapşırılır. Ancaq o, bu işi bacarmadığına görə 1591-ci ildə ölüm cəzasına məhkum edilir. İsgəndər bəy Münşi yazır ki, 1591-ci ildə şahzadə Məhəmməd Bağır Mirzə Həmədan hakimi və Bağdada qədər bütün Qələmrov Əlişəkər vilayətinə əmir əl-üməra təyin edilib, buradakı Bayat eli də ona tapşırılır. Bayat elindən Uğurlu sultan onun vəkili statusu ilə Həmədana göndərilir.
1588-cı ildə Sinan paşa (Cığal oğlu) otuz minlik qoşunla Bağdaddan Həmədana yeridi və qızılbaşların tərk etdiyi Nəhavəndi döyüşsüz ələ keçirdi. Sinan paşa qalada iki min nəfərlik hərbi hissə yerləşdirərək geri qayıtdı. Qızılbaşların qalanı geri qaytarmaq cəhdi uğursuzluqla nəticələndi. Onlar məğlubiyyətə uğradılar. Başçıları olan Həmədan bəylərbəyisi Qorxmaz xan Şamlı isə əsir düşdü.
Ailəsi
Qorxmaz xan Şamlının Təhmasibqulu bəy adlı oğlu vardı.
Mənbə
- Ənvər Çingizoğlu, Şamlı elinin tanınmış simaları, "Soy" dərgisi, 9 (29), Bakı, 2009.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qorxmaz xan Samli Samli elinin emirlerinden Hemedan beylerbeyliyinin beylerbeyi Qorxmaz xan SamliHemedan beylerbeyliyiSexsi melumatlarDogum yeri Hemedan Hemedan beylerbeyliyi Sefeviler dovletiVefat tarixi 1588Vefat yeri Hemedan Hemedan beylerbeyliyi Sefeviler dovletiVefat sebebi edamUsagi Tehmasibqulu beyRutbesi generalHeyatiQorxmaz xan Samli 1579 cu ilde sahbanu Mehdi Ulyanin qetlinde istirak etmisdi Eliqulu xan Samlinin anasi Xanixan xanim Hemze mirzenin terbiyecisi olmus ve Mehdi Ulya olduruldukden sonra eslinde ona anasini evez etmisdi Indi ise Emir xan Turkman ve onun hemfikirleri Eliqulu xanin qiyamina separatci hereketlerine esaslanaraq bildirirdiler ki qiyamcinin anasi bundan sonra sarayda yasaya bilmez Onlar heremxana binasina soxuldular ve gunahsiz qadini bogub oldurduler Sonra ise Eliqulu xanin atasi Sultan Huseyn xanin izine dusduler Sultan Huseyn xanin qetle yetirilmesini oldurulmus Veli xelife Samlinin oglu Ismayilqulu beye tapsirdilar Ona Sultan Huseyn xanin tutdugu Qezvin hakimi vezifesi xan ve tavacibasi fexri adlari ile ved edidi Uzun iller Veli xelife Samliya xidmet etmis emir derecesi almis ve buna gore de merhuma cox minnetdar olan Qorxmaz xan Samlini da bu yolla ele aldilar Ona Huseynqlu sultanin tutmus oldugu esikagasibasi vezifesini ved etdiler ve reqibini aradan goturmeyi tapsirdilar Ismayilqulu xan qardaslarinin Mahmud xan Sufi oglu Ustaclinin qardasini oldurmesi ile kecmisde hemise muttefiq olmus samli ve ustacli tayfalari arasinda edavet ve nifaq qapilari acildi I Sah Abbas Sefevi Huseyn xan Samlini Herata Qorxmaz xan Samlini Hemedana beylerbeyi vezifesine teyin etmisdi H 988 1580 ci ilde Huseynqulu sultan Samlinin oglu Mehdiqulu bey atasinin yerine esikagasibasi teyin olunsa da vezifede cox qalmir hemin ilde Qorxmaz xan Samli esikagasibasi olur I Sah Abbas 1587 ci ilde Samli emirlerinden Qorxmaz xani Hemedana hakim teyin edib vilayetin mahallarina da Qizilbaslardan hakimler gonderilmesi barede buyruqlar verir Bu zaman Qumun idaresi Turkmanlardan Suleyman xelifeye tapsirilir 1590 ci ilde ise Qum hakimi Samlilardan Huseyn xan idi Ele hemin ilde 1590 Avsar elinin Eresli obasindan Tehmasibqulu xana Hemedan valiliyi verilib ona Nihavendin Osmanlilardan geri almasi tapsirilir Ancaq o bu isi bacarmadigina gore 1591 ci ilde olum cezasina mehkum edilir Isgender bey Munsi yazir ki 1591 ci ilde sahzade Mehemmed Bagir Mirze Hemedan hakimi ve Bagdada qeder butun Qelemrov Eliseker vilayetine emir el umera teyin edilib buradaki Bayat eli de ona tapsirilir Bayat elinden Ugurlu sultan onun vekili statusu ile Hemedana gonderilir 1588 ci ilde Sinan pasa Cigal oglu otuz minlik qosunla Bagdaddan Hemedana yeridi ve qizilbaslarin terk etdiyi Nehavendi doyussuz ele kecirdi Sinan pasa qalada iki min neferlik herbi hisse yerlesdirerek geri qayitdi Qizilbaslarin qalani geri qaytarmaq cehdi ugursuzluqla neticelendi Onlar meglubiyyete ugradilar Bascilari olan Hemedan beylerbeyisi Qorxmaz xan Samli ise esir dusdu AilesiQorxmaz xan Samlinin Tehmasibqulu bey adli oglu vardi MenbeEnver Cingizoglu Samli elinin taninmis simalari Soy dergisi 9 29 Baki 2009 Hemcinin baxHemedan beylerbeyliyi Samli eli