Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Qobi qonur ayısı (lat. Ursus arctos gobiensis) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin məməlilər sinfinin yırtıcılar dəstəsinin ayıkimilər fəsiləsinin ayı cinsinin qonur ayı növünə aid heyvan yarımnövü. Monqolustan ərazisində Qobi səhrası ərazisində yaşayırlar. Hazırda nəslinin kəsilmə ehtimalı yüksəkdir. Monqolustanın endemik canlısı olması və nəslinin kəsiləsi təhlükəsi ilə əlaqədar Monqolustan Qırmızı kitabına daxil edilmişdir. Xüsusi ilə onların kiçik populyasiyaya malik olması ilə əlaqədar onlar üçün təhlükəni artırır. Son genetik abalizlər nəticəsində onların sayının 22–31 baş (2012-ci ildə bununla bağlı aparılan elmi ekspedisiya zamanı) olması qeydə alınnışdır.
| Qobi qonur ayısı | ||||
|---|---|---|---|---|
 | ||||
| Elmi təsnifat | ||||
| Domen: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Aləm: Yarımaləm: Klad: Klad: Tipüstü: Tip: Klad: Yarımtip: İnfratip: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Sinifüstü: Klad: Klad: Sinif: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Yarımsinif: Klad: İnfrasinif: Maqndəstə: Dəstəüstü: Klad: Qranddəstə: Mirdəstə: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Yarımdəstə: İnfradəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Cins: Növ: Yarımnöv: Qobi qonur ayısı | ||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||
| ||||
| ||||
Sistematik xüsusiyyəti
Bəzən Qobi qonur ayısını Ursus arctos pruinosus yarımnövü ilə eyniləşdirirlər. Bu isə onların morfoloji uyğunluqlsrı iləizah olunmağa görədir. Ancaq sovet terioloqları Vladimir Yevgeni Sokolov və Viktor Nikolayeviç Qobi qonur ayısının kəllə quruluşunu əsas gətirərək onlar tibet ayıları ilə deuil daha çox Tyanşan ayıları olan Ursus arctos isabellinus yarımnövünə bənzərlikləri qeydə almışlar. Bir müddət sonra elə həmin müəlliflər bu ayıların müstəqil yarımnöv olmasını qeydə almışlar.
ệ== Təsviri == Adəti üzrə ayılar heçdə iri olmur. Kəlləsi ümumilikdə 323 mm uzunluğuna malikdir. Kürkünün rəngi parlaq-bozdan tutmuş ağımtıl-mavinin müxtəlif çalarlarında ola bilir. Kürkü kobuddur. Qarın, boğaz və əllərinin daxili hissələrində rənglər fərqlidir. Arxa pəncələrində yerləşın ikinci və üçüncü barmaqlar digərlərinə nisbətdə daha uzundur. Barlaqları və pəncə yastıqcıqları arasında məsafə 20 mm-dən çox deyildir. Bu baxımdan digər yarımnövlərdən fərqlənirlər.
Ekologiya
Qobi qonur ayısı Atas-Boqda və Saqan-Boqda dağlarının quru çay vadilərində yayılmışlar. Yay ayları əsasən vahələrin yaxınlıqlarında qərar tuturlar. Onların qidasının əsasını giləmeyvəlır təşkil edir. Xüsusi ilə Nitrarianın müxtəlif növləri bu baxımdan seçilir. Səhrada olan həşaratlar, kiçik onurğalılar qidasını təşkil edir. İstər gecələr, istərsə gündüzlər aktiv olur. Qayalıqlarla olduqca asanlıqlar hərəkət edə bilir. Ehtimal edilir ki, qış yuxusu 2–3 aydan çox çəkmir. Məlumatlara görə onlar qışı mağaralarda keçirir.
Maraqlı fakt
Monqollar ölkənin şimal hissəsində yayılmış ayıları xuren bavqay adlandırdıqları təqdirdə, Qobi qonur ayısına Mazalay deyirlər. Bu isə gönü sübut edir ki, monqollar bu canlıların fərqli növ olmasını düşünürdülər.
İstinadlar
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qobi qonur ayisi lat Ursus arctos gobiensis heyvanlar aleminin xordalilar tipinin memeliler sinfinin yirticilar destesinin ayikimiler fesilesinin ayi cinsinin qonur ayi novune aid heyvan yarimnovu Monqolustan erazisinde Qobi sehrasi erazisinde yasayirlar Hazirda neslinin kesilme ehtimali yuksekdir Monqolustanin endemik canlisi olmasi ve neslinin kesilesi tehlukesi ile elaqedar Monqolustan Qirmizi kitabina daxil edilmisdir Xususi ile onlarin kicik populyasiyaya malik olmasi ile elaqedar onlar ucun tehlukeni artirir Son genetik abalizler neticesinde onlarin sayinin 22 31 bas 2012 ci ilde bununla bagli aparilan elmi ekspedisiya zamani olmasi qeyde alinnisdir Qobi qonur ayisiElmi tesnifatDomen EukariotlarRanqsiz AmorpheaRanqsiz Ranqsiz Ranqsiz Ranqsiz FilozoaAlem HeyvanlarYarimalem EumetazoylarKlad Klad IkitereflisimmetriyalilarKlad Tipustu SonagizlilarTip XordalilarKlad Yarimtip OnurgalilarInfratip AgizcenelilerKlad Klad Klad Klad XoanlarKlad Klad Klad Klad Klad Sinifustu DordayaqlilarKlad Klad Sinif MemelilerKlad Klad Klad Klad Klad Klad Klad Yarimsinif Vehsi heyvanlarKlad EuteriyalarInfrasinif PlasentalilarMaqndeste Desteustu LavrazioterilerKlad Qranddeste Mirdeste FeraeKlad Klad Klad YirticikimilerDeste YirticilarYarimdeste ItkimilerInfradeste Fesile AyikimilerYarimfesile AyilarTriba Cins AyiNov Qonur ayiYarimnov Qobi qonur ayisiBeynelxalq elmi adiUrsus arctos gobiensisSekil axtarisiSistematik xususiyyetiBezen Qobi qonur ayisini Ursus arctos pruinosus yarimnovu ile eynilesdirirler Bu ise onlarin morfoloji uygunluqlsri ileizah olunmaga goredir Ancaq sovet terioloqlari Vladimir Yevgeni Sokolov ve Viktor Nikolayevic Qobi qonur ayisinin kelle qurulusunu esas getirerek onlar tibet ayilari ile deuil daha cox Tyansan ayilari olan Ursus arctos isabellinus yarimnovune benzerlikleri qeyde almislar Bir muddet sonra ele hemin muellifler bu ayilarin musteqil yarimnov olmasini qeyde almislar ệ Tesviri Adeti uzre ayilar hecde iri olmur Kellesi umumilikde 323 mm uzunluguna malikdir Kurkunun rengi parlaq bozdan tutmus agimtil mavinin muxtelif calarlarinda ola bilir Kurku kobuddur Qarin bogaz ve ellerinin daxili hisselerinde rengler ferqlidir Arxa pencelerinde yerlesin ikinci ve ucuncu barmaqlar digerlerine nisbetde daha uzundur Barlaqlari ve pence yastiqciqlari arasinda mesafe 20 mm den cox deyildir Bu baximdan diger yarimnovlerden ferqlenirler EkologiyaQobi qonur ayisi Atas Boqda ve Saqan Boqda daglarinin quru cay vadilerinde yayilmislar Yay aylari esasen vahelerin yaxinliqlarinda qerar tuturlar Onlarin qidasinin esasini gilemeyvelir teskil edir Xususi ile Nitrarianin muxtelif novleri bu baximdan secilir Sehrada olan hesaratlar kicik onurgalilar qidasini teskil edir Ister geceler isterse gunduzler aktiv olur Qayaliqlarla olduqca asanliqlar hereket ede bilir Ehtimal edilir ki qis yuxusu 2 3 aydan cox cekmir Melumatlara gore onlar qisi magaralarda kecirir Maraqli faktMonqollar olkenin simal hissesinde yayilmis ayilari xuren bavqay adlandirdiqlari teqdirde Qobi qonur ayisina Mazalay deyirler Bu ise gonu subut edir ki monqollar bu canlilarin ferqli nov olmasini dusunurduler IstinadlarHemcinin bax