Sibir qonur ayısı (lat. Ursus arctos collaris) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin məməlilər sinfinin yırtıcılar dəstəsinin ayıkimilər fəsiləsinin ayı cinsinin qonur ayı növünə aid heyvan yarımnövü. Bu yarımnöv Sibirin böyük ərazisində yayılmışdır. Arel Yeniseyin şərq sahillərindən başlayaraq Sintszyan-Uyğur Muxtar Rayonundan tutmuş Qazaxıstanın şərq sərhədlərinə qədər uzanır.
Sibir qonur ayısı | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||
Domen: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Aləm: Yarımaləm: Klad: Klad: Tipüstü: Tip: Klad: Yarımtip: İnfratip: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Sinifüstü: Klad: Klad: Sinif: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Yarımsinif: Klad: İnfrasinif: Maqndəstə: Dəstəüstü: Klad: Qranddəstə: Mirdəstə: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Yarımdəstə: İnfradəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Cins: Növ: Yarımnöv: Sibir qonur ayısı | ||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||
|
Xarici görünüş
Sibir qonur ayıları 2.5 m uzunluğa, ayaqüstə isə 1.5 m hündürlüyə malik olurlar. Ən çəkili heyvanlar 700 kq-dan çox olmuşdur. Adətən erkəklər 400–500 kq, diçilərsə 300 kq çəki verirlər. Sibir qonur ayılrı qonur ayılarının ən iri yarımnövlərindən biri hesab edilir. Bu onların qısa qışa malik ərazilərdə yaşaması ilə əlaqədardır. Bütün qonur ayılara xas bədən quruluğu vardır. Rəngi yünd qəhvəyidir. Barmaqları isə daha tünddür. Dırnaqları qəhvəyidən qara-qəhvəyiyə kimi dəyişir. Uzunluğu 85 mm-dir. Başı iri, bədəni isə cüssəlidir.
Xüsusiiyyətləri
Ümumilikdə göğtürdükdə Qonur ayılara xas vərdişləri vardır. Soyuq qış ayları qış yuxusuna gedirlər. Onlar hər şeylə qidalanırlar. Qıdalarına meyvə, giləmeyvə, ot, ət və hətta leşlər belə daxildir. Payız ayları çaylardan nbalıq ovlayırlar. Balığı tutmaq üçün suya belə ayılırlar. Çoxalma prinsipləri Qonur ayılardakı kimidir. Çütləşmə iyun-iyul aylarına təsadüf edir. Qış yuxusu zamanı, yanvar-fevral ayları balalar döğulur. 1–3 arası bala verirlər. Balalar ananın himaəsində 3 il qalır.
Yayılması
Onlar Rusiyanın Şərqi Sibir, Yenisey hövzəsi, Stanov silsiləsi, Lena və Kolıma şayları hövzələri və Saxa ərazilərində yayılmışlar. Onlara həm də Şimalı Monqolustanda, Şimal-şərqi Çində və Qazaxıstanın ucqar şərqində rastlanılır.
İstinadlar
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Sibir qonur ayisi lat Ursus arctos collaris heyvanlar aleminin xordalilar tipinin memeliler sinfinin yirticilar destesinin ayikimiler fesilesinin ayi cinsinin qonur ayi novune aid heyvan yarimnovu Bu yarimnov Sibirin boyuk erazisinde yayilmisdir Arel Yeniseyin serq sahillerinden baslayaraq Sintszyan Uygur Muxtar Rayonundan tutmus Qazaxistanin serq serhedlerine qeder uzanir Sibir qonur ayisiElmi tesnifatDomen EukariotlarRanqsiz AmorpheaRanqsiz Ranqsiz Ranqsiz Ranqsiz FilozoaAlem HeyvanlarYarimalem EumetazoylarKlad Klad IkitereflisimmetriyalilarKlad Tipustu SonagizlilarTip XordalilarKlad Yarimtip OnurgalilarInfratip AgizcenelilerKlad Klad Klad Klad XoanlarKlad Klad Klad Klad Klad Sinifustu DordayaqlilarKlad Klad Sinif MemelilerKlad Klad Klad Klad Klad Klad Klad Yarimsinif Vehsi heyvanlarKlad EuteriyalarInfrasinif PlasentalilarMaqndeste Desteustu LavrazioterilerKlad Qranddeste Mirdeste FeraeKlad Klad Klad YirticikimilerDeste YirticilarYarimdeste ItkimilerInfradeste Fesile AyikimilerYarimfesile AyilarTriba Cins AyiNov Qonur ayiYarimnov Sibir qonur ayisiBeynelxalq elmi adiUrsus arctos collaris F Cuvier 1824Sekil axtarisiITIS 726988EOL 1227667Xarici gorunusSibir qonur ayilari 2 5 m uzunluga ayaquste ise 1 5 m hundurluye malik olurlar En cekili heyvanlar 700 kq dan cox olmusdur Adeten erkekler 400 500 kq dicilerse 300 kq ceki verirler Sibir qonur ayilri qonur ayilarinin en iri yarimnovlerinden biri hesab edilir Bu onlarin qisa qisa malik erazilerde yasamasi ile elaqedardir Butun qonur ayilara xas beden qurulugu vardir Rengi yund qehveyidir Barmaqlari ise daha tunddur Dirnaqlari qehveyiden qara qehveyiye kimi deyisir Uzunlugu 85 mm dir Basi iri bedeni ise cusselidir XususiiyyetleriUmumilikde gogturdukde Qonur ayilara xas verdisleri vardir Soyuq qis aylari qis yuxusuna gedirler Onlar her seyle qidalanirlar Qidalarina meyve gilemeyve ot et ve hetta lesler bele daxildir Payiz aylari caylardan nbaliq ovlayirlar Baligi tutmaq ucun suya bele ayilirlar Coxalma prinsipleri Qonur ayilardaki kimidir Cutlesme iyun iyul aylarina tesaduf edir Qis yuxusu zamani yanvar fevral aylari balalar dogulur 1 3 arasi bala verirler Balalar ananin himaesinde 3 il qalir YayilmasiOnlar Rusiyanin Serqi Sibir Yenisey hovzesi Stanov silsilesi Lena ve Kolima saylari hovzeleri ve Saxa erazilerinde yayilmislar Onlara hem de Simali Monqolustanda Simal serqi Cinde ve Qazaxistanin ucqar serqinde rastlanilir IstinadlarMammal Species of the World ing A Taxonomic and Geographic Reference D E Wilson D M Reeder 3 Baltimore JHU Press 2005 35 2142 p ISBN 978 0 8018 8221 0Hemcinin bax