Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ekzoplanet Qlise 581C (ing. Gliese 581C) — Tərəzi bürcündə görünür. Qlise 581, ulduzunun planet sistemində yerləşir və bu sistemdə aşkar olunan 2-ci ekzoplanetdir. (Qlise 581B-dən sonra aşkar olunub). Ətrafında fırlandğı ulduz Qlise 581 adlanr. Ekzoplanet Günəşdən təxminən 20.5 işıq ili uzada yerləşir.
 | |
| Kəşfi | |
|---|---|
| Kəşf edən | ESO alimləri |
| Kəşf yeri | Çili La Silla Rəsədxanası |
| Kəşf tarixi | 2007 |
| Kəşf üsulu | Teleskop-spektoqrafdan istifadə edilmişdir |
Böyük yarımoxu | 0,07359 ± 0,00076 astronomik vahid |
| 0 radian | |
Perisentr arqumenti | −10 ± 69 ° |
| Nəyin peykidir | Qliz 581[d][…] |
Özünə xas | 0,12 ± 0,12 |
| Fiziki xarakteristikaları | |
| Həcmi | 5.36 M⊕ |
| Kütləsi | 0,017783 ± 0,001214 Jupiter mass |
Şimal qütbünün meyllənməsi | −7° 43′ 20,190958776″ |
Bu məqaləni lazımdır. |
Fiziki xüsusiyyətləri
Mövqeyi,Səthi və həyat üçün əlverişliyi
Bu planet,Qlise 581 sistemində 2-ci aşkar olunsa da,sistemin 3-cü planetidir və öz ulduzundan cəmi 11 mln km uzaqda yerləşir .Buna görə də, bir ili 13 günə(təxminən 312 saata) bərabərdir.Həmçinin,bu məlumata və ulduzun ölçülərinə əsaslanaraq alimlər aşkarlayıblar ki,Qlise 581C “Həyat zonası”-da yerləşir. Bu da deməkdir ki,planetin səthində su mövcud ola bilər.Lakin bu sübut olunmayıb.Çünki,bunun sübutu üçün spektral analiz etmək lazımdır (planetin səthində su buxarı tapmaq məqsədi ilə).Bu da, hələ ki mümkün olmayıb.Digər araşdırmalara əsasən,planetin səthində atmosfer də, ola bilər,amma bu atmosferin tərkibi bilinmir.Yəni,bu atmosfer həm həyat üçün əlverişli,həm də zəhərli olması mümkündür.Planetdə həyatın mövcud olmasına mane olan bir neçə dənə də amil var:Öz oxu ətrafında fırlanarkən planetin ulduza tərəf baxan hissəsi həttindən artıq qızır,əks tərəfi isə soyuq,orada yaşaya biləcək məxluqlar üçün əlverişsiz olur.Digər amil isə,Qlise 581 ulduzunun planeti tez-tez infraqırmızı şüalarla şüalandırmasıdır.Lakin,bütün bu amillərə baxmayaraq,alimlər bu planetdə həyatın mövcud olduğunu düşünürlər və gələcəkdə insanların yaşaya biləcəyi planetlər siyahısına daxil ediblər.Bu siyahıda həmçinin Qlise 581D və Qlise 581G planetləri də, var.Lakin,Qlise 581C-dən fərqli olaraq,bu planetlərin mövcudluğu sübut olunmayıb.
Səthinin tempraturu
Alimlərin hesablamalarına əsasən,əgər planetin albedosu(səthin şüaları əksetmə qabiliyyəti),Yer kürəsinin albedosu ilə eynidirsə, planetin səthindəki orta tempratur(soyuq hissəsi ilə isti hissəsi bir yerdə) +40 °C-yə yaxın, Veneranın albedosu ilə eynidirsə, +3--5 °C-dir.Əgər planetin atmosferi metandan və ya karbondioksiddən ibarətdirsə,səthinin orta tempraturu +100 °C ola bilər.
Ölçüləri
Qlise 581C planeti indiyə qədər aşkar olunan ekzoplanetlərdən ən kiçiyi olmasına baxmayaraq Yer kürəsindən 50-100 faiz böyükdür.Minimal həcmi 5.36 M⊕ ola bilər və Yer kürəsindən təxmini 5 dəfə daha həcmlidir. Radiusu və diametri bilinmir.
Aşkar olunması
Glisse 581 c planeti 2007-ci ilin aprel ayında Çili La Silla Rəsədxanasında işləyən Avropa Cənub Rəsədxanasının (ESO) alimləri tərəfindən aşkar edilmişdir.Komandanın başında Maykl Mayron durmuşdu.Komanda fransızlardan,portuqallardan və isveçlərdən ibarət idi.Onlar ekzoplaneti tapmaq üçün Avropa Cənub Rəsədxanasının alətlərindən birini, 3.6 metrlik teleskop-spektroqrafı istifadə etmişdilər.
Maraqlı məlumat
9 oktyabr 2008-ci ildə saat 6:05-də "Yerdən mesaj" adlanan radiotelefon siqnalı Gliese 581 ulduzuna göndərildi.(Əslində bu siqnal ekzoplanet Gliese 581 c üçün nəzərdə tutulmuşdu). Gliese 581 sistemi Yerdən təxminən 20,5 işıq ili uzaq olduğundan, siqnal 2029-cu ilin yazına qədər qəbul edilməyəcəkdir. Mümkün cavab 2049-cu ilin payızına qədər Yerə qayıtmayacaq.
Bu siqnal, Ukrayna Milli Kosmos Agentliyinin "Evpatoria" teleskopu ilə azad göndərilib.
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
- Поразительные экзопланеты.
- Самые необычные планеты во вселенной
- Энциклопедия внесолнечных планет (The Extrasolar Planets Encyclopaedia): Gl 581 c.
- Первая пригодная для жизни планета найдена у красной звезды. 2018-05-16 at the Wayback Machine
- Соседка Суперземли может быть обитаема. 2018-05-11 at the Wayback Machine
- Учёных обрадовало тепло пригодной для жизни планеты 2018-05-09 at the Wayback Machine
İstinadlar
- Rosenthal L. J., Fulton B. J., Hirsch L. A., Isaacson H. T., Howard A. W., Dedrick C. M., Sherstyuk I. A., Blunt S. C., Petigura E. A., Knutson H. A. et al. The California Legacy Survey. I. A Catalog of 178 Planets from Precision Radial Velocity Monitoring of 719 Nearby Stars over Three Decades (ing.). // The Astrophysical Journal: Supplement Series AAS, 2021. Vol. 255, Iss. 1. P. 8. 67 p. ISSN 0067-0049; 1538-4365 doi:10.3847/1538-4365/ABE23C arXiv:2105.11583
- Extrasolar Planets Encyclopaedia (ing.). 1995.
- SIMBAD Astronomical Database.
- Udry S., Bonfils X., Delfosse X., Forveille T., Mayor M., Perrier C., Bouchy F., Lovis C., Pepe F., J.-L. Bertaux et al. The HARPS search for southern extra-solar planets. XI. Super-Earths (5 and 8 M) in a 3-planet system (ing.). // Astron. Astrophys. / T. Forveille EDP Sciences, 2007. Vol. 469, Iss. 3. P. 43–47. ISSN 0004-6361; 0365-0138; 1432-0746; 1286-4846 doi:10.1051/0004-6361:20077612 arXiv:0704.3841
- Gaia Data Release 2 (ing.). / Data Processing and Analysis Consortium, European Space Agency 2018.
- "New 'super-Earth' found in space. BBC News (25-04-2007)". 2012-03-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-05-01.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ekzoplanet Qlise 581C ing Gliese 581C Terezi burcunde gorunur Qlise 581 ulduzunun planet sisteminde yerlesir ve bu sistemde askar olunan 2 ci ekzoplanetdir Qlise 581B den sonra askar olunub Etrafinda firlandgi ulduz Qlise 581 adlanr Ekzoplanet Gunesden texminen 20 5 isiq ili uzada yerlesir Qlise 581 cKesfiKesf edenESO alimleriKesf yeriCili La Silla ResedxanasiKesf tarixi2007Kesf usuluTeleskop spektoqrafdan istifade edilmisdirBoyuk yarimoxu0 07359 0 00076 astronomik vahid0 radianPerisentr arqumenti 10 69 Neyin peykidirQliz 581 d Ozune xas0 12 0 12Fiziki xarakteristikalariHecmi5 36 M Kutlesi0 017783 0 001214 Jupiter massSimal qutbunun meyllenmesi 7 43 20 190958776 Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Terezi burcuFiziki xususiyyetleriMovqeyi Sethi ve heyat ucun elverisliyi Planetin oz oxu etrafinda dovr etmesi Bu planet Qlise 581 sisteminde 2 ci askar olunsa da sistemin 3 cu planetidir ve oz ulduzundan cemi 11 mln km uzaqda yerlesir Buna gore de bir ili 13 gune texminen 312 saata beraberdir Hemcinin bu melumata ve ulduzun olculerine esaslanaraq alimler askarlayiblar ki Qlise 581C Heyat zonasi da yerlesir Bu da demekdir ki planetin sethinde su movcud ola biler Lakin bu subut olunmayib Cunki bunun subutu ucun spektral analiz etmek lazimdir planetin sethinde su buxari tapmaq meqsedi ile Bu da hele ki mumkun olmayib Diger arasdirmalara esasen planetin sethinde atmosfer de ola biler amma bu atmosferin terkibi bilinmir Yeni bu atmosfer hem heyat ucun elverisli hem de zeherli olmasi mumkundur Planetde heyatin movcud olmasina mane olan bir nece dene de amil var Oz oxu etrafinda firlanarken planetin ulduza teref baxan hissesi hettinden artiq qizir eks terefi ise soyuq orada yasaya bilecek mexluqlar ucun elverissiz olur Diger amil ise Qlise 581 ulduzunun planeti tez tez infraqirmizi sualarla sualandirmasidir Lakin butun bu amillere baxmayaraq alimler bu planetde heyatin movcud oldugunu dusunurler ve gelecekde insanlarin yasaya bileceyi planetler siyahisina daxil edibler Bu siyahida hemcinin Qlise 581D ve Qlise 581G planetleri de var Lakin Qlise 581C den ferqli olaraq bu planetlerin movcudlugu subut olunmayib Sethinin tempraturu Alimlerin hesablamalarina esasen eger planetin albedosu sethin sualari eksetme qabiliyyeti Yer kuresinin albedosu ile eynidirse planetin sethindeki orta tempratur soyuq hissesi ile isti hissesi bir yerde 40 C ye yaxin Veneranin albedosu ile eynidirse 3 5 C dir Eger planetin atmosferi metandan ve ya karbondioksidden ibaretdirse sethinin orta tempraturu 100 C ola biler Olculeri Qlise 581C planeti indiye qeder askar olunan ekzoplanetlerden en kiciyi olmasina baxmayaraq Yer kuresinden 50 100 faiz boyukdur Minimal hecmi 5 36 M ola biler ve Yer kuresinden texmini 5 defe daha hecmlidir Radiusu ve diametri bilinmir Askar olunmasiGlisse 581 c planeti 2007 ci ilin aprel ayinda Cili La Silla Resedxanasinda isleyen Avropa Cenub Resedxanasinin ESO alimleri terefinden askar edilmisdir Komandanin basinda Maykl Mayron durmusdu Komanda fransizlardan portuqallardan ve isveclerden ibaret idi Onlar ekzoplaneti tapmaq ucun Avropa Cenub Resedxanasinin aletlerinden birini 3 6 metrlik teleskop spektroqrafi istifade etmisdiler Maraqli melumat9 oktyabr 2008 ci ilde saat 6 05 de Yerden mesaj adlanan radiotelefon siqnali Gliese 581 ulduzuna gonderildi Eslinde bu siqnal ekzoplanet Gliese 581 c ucun nezerde tutulmusdu Gliese 581 sistemi Yerden texminen 20 5 isiq ili uzaq oldugundan siqnal 2029 cu ilin yazina qeder qebul edilmeyecekdir Mumkun cavab 2049 cu ilin payizina qeder Yere qayitmayacaq Bu siqnal Ukrayna Milli Kosmos Agentliyinin Evpatoria teleskopu ile azad gonderilib Hemcinin baxRoss 128 b EkzoplanetXarici kecidlerPorazitelnye ekzoplanety Samye neobychnye planety vo vselennoj Enciklopediya vnesolnechnyh planet The Extrasolar Planets Encyclopaedia Gl 581 c Pervaya prigodnaya dlya zhizni planeta najdena u krasnoj zvezdy 2018 05 16 at the Wayback Machine Sosedka Superzemli mozhet byt obitaema 2018 05 11 at the Wayback Machine Uchyonyh obradovalo teplo prigodnoj dlya zhizni planety 2018 05 09 at the Wayback MachineIstinadlarRosenthal L J Fulton B J Hirsch L A Isaacson H T Howard A W Dedrick C M Sherstyuk I A Blunt S C Petigura E A Knutson H A et al The California Legacy Survey I A Catalog of 178 Planets from Precision Radial Velocity Monitoring of 719 Nearby Stars over Three Decades ing The Astrophysical Journal Supplement SeriesAAS 2021 Vol 255 Iss 1 P 8 67 p ISSN 0067 0049 1538 4365 doi 10 3847 1538 4365 ABE23C arXiv 2105 11583 Extrasolar Planets Encyclopaedia ing 1995 SIMBAD Astronomical Database Udry S Bonfils X Delfosse X Forveille T Mayor M Perrier C Bouchy F Lovis C Pepe F J L Bertaux et al The HARPS search for southern extra solar planets XI Super Earths 5 and 8 M in a 3 planet system ing Astron Astrophys T Forveille EDP Sciences 2007 Vol 469 Iss 3 P 43 47 ISSN 0004 6361 0365 0138 1432 0746 1286 4846 doi 10 1051 0004 6361 20077612 arXiv 0704 3841 Gaia Data Release 2 ing Data Processing and Analysis Consortium European Space Agency 2018 New super Earth found in space BBC News 25 04 2007 2012 03 05 tarixinde Istifade tarixi 2018 05 01