Qasım-Comərd Tokayev (bəzi Azərbaycandilli mənbələrdə Qasım-Jomart Tokayev; və ya Kasım-Jomart Tokayev qaz. Қасым-Жомарт Кемелұлы Тоқаев; 17 may 1953, Almatı) — Qazaxıstanlı siyasətçi və diplomat. 16 oktyabr 2013-cü ildən 19 mart 2019-cu ilədək Qazaxıstan Respublikası Senatının Sədri vəzifəsini icra edib. 19 mart 2019-cu il tarixindən etibarən Qazaxıstan Respublikasının 2-ci Prezidentidir. 11 yanvar 2007-ci ildən 15 aprel 2011-ci ilədək və 16 oktyabr 2013-cü ildən 19 mart 2019-cu ilə qədər ilədək Qazaxıstan Respublikası Senatının Sədri olmuşdur. Tokayev 1 oktyabr 1999-cu ildən 28 yanvar 2002-ci ilədək Qazaxıstan Respublikasının Baş Naziri, 12 mart 2011-ci il tarixdən 16 oktyabr 2013-cü il tarixində isə Cenevrədəki Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Baş Qərargahının direktoru vəzifəsini icra etmişdir.
Qasım-Comərd Tokayev | |
---|---|
qaz. Қасым-Жомарт Кемелұлы Тоқаев qaz. Qasym-Jomart Kemelūly Toqaev | |
Vəzifədədir | |
19 mart 2019-cu ildən | |
Əvvəlki | Nursultan Nazarbayev |
Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Cenevrə Ofisi Baş direktoru | |
12 mart 2011 – 16 oktyabr 2013 | |
Əvvəlki | |
Qazaxıstan Respublikasının 4-cü Baş Naziri | |
1 oktyabr 1999 – 28 yanvar 2002 | |
Əvvəlki | |
Sonrakı | İmanqali Tasmaqambetov |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | 17 may 1953(71 yaş) |
Doğum yeri | |
Partiya |
|
Təhsili |
|
Fəaliyyəti | siyasətçi, diplomat |
Elmi fəaliyyəti | |
Elm sahəsi | diplomat, siyasətçi, Qazaxıstan prezidentlərinin siyahısı |
Elmi dərəcəsi |
|
| |
Təltifləri | |
akorda.kz/ru/ | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Karyerası
SSRİ
Atası Kemel Tokayev, İkinci Dünya müharibəsi veteranı və tanınmış bir Qazaxıstan yazıçısı idi. Anası Turar Şabarbayeva, Almatı Xarici Dillər İnstitutunda işləmişdir. 1970-ci ildə Tokayev Moskva Dövlət Beynəlxalq Münasibətlər İnstitutuna daxil olmuşdur. Beşinci ilində o, altı aylıq Çin–Sovet səfirliyində təlim kurslarına göndərildi. Moskva Dövlət Beynəlxalq Münasibətlər İnstitutundan 1975-ci ildə məzun olduqdan sonra SSRİ Xarici İşlər Nazirliyinə qatılıb və Sinqapurdakı Sovet Səfirliyinə səfir kimi göndərilib. 1979-cu ildə SSRİ Xarici İşlər Nazirliyinə qayıdır. 1983-cü ildə Pekin Universitetində keçiriləcək təlim kursları üçün Çinə getdi. 1984–1985-ci illərdə Xarici İşlər Nazirliyində işləmişdir. Daha sonra Pekindəki Sovet səfirliyinə göndərildi, 1991-ci ilədək ikinci katib, birinci katib və məsləhətçi vəzifəsini icra etdi. 1991-ci ildə Moskvada SSRİ Xarici İşlər Nazirliyinin Diplomatik Akademiyasında yüksək səviyyəli diplomatlar üçün təlim kursuna daxil olmuşdur.
Qazaxıstan
1992-ci ildə Tokayev Qazaxıstan Respublikasının xarici işlər nazirinin müavini təyin edildi. 1993-cü ildə xarici işlər nazirinin birinci müavini, 1994-cü ildə Xarici İşlər Naziri təyin edildi. 1999-cu ilin mart ayında Baş nazir müavini vəzifəsinə yüksəldi. 1999-cu ilin oktyabrında parlamentin təsdiqi ilə Qazaxıstan Respublikası Prezidentinin fərmanı ilə Baş nazir təyin edildi. 2002-ci ilin yanvarında istefa verdi, sonra Xarici İşlər Nazirinin dövlət katibi təyin olundu. Tokayev 2007-ci ilin yanvar ayına qədər Qazaxıstan Respublikası Parlamentinin Senatının sədri seçilməklə Xarici İşlər Naziri vəzifəsini icra etməyi davam etdirdi.
Tokayev on il boyunca Xarici İşlər Nazirliyi vəzifəsində olmuşdur (1994–1999, 2002–2007).
Xarici İşlər Naziri kimi, Tokayev nüvə silahının yayılmaması sahəsində aktiv rol oynamışdır. 1995 və 2005-ci illərdə Nyu-Yorkda Nüvə Silahlarının Yayılmaması haqqında Müqavilə üzrə Tədqiqat Konfranslarına qatılmışdı. 1996-cı ildə Nyu-Yorkda Yekun Nüvə Testi Yoxlama haqqında Müqaviləyə və 2005-ci ildə Semipalatinskdə Mərkəzi Asiyada Nüvə Silahları Azadlıqla Mübarizə Konvensiyasına imza atdı. O, Müstəqil Dövlətlər Birliyi və Şanxay Əməkdaşlıq Təşkilatı Xarici İşlər Nazirləri Şurasının sədri seçildi. Tokayev Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Baş Assambleyasının 10 iclasına qatılıb.
O, "Fövqəladə və Səlahiyyətli səfir" diplomatik rütbəsinə malikdir.
Qazaxıstan Parlamenti Senatının sədri Tokayev 2008-ci ildə Avropa Təhlükəsizlik və Əməkdaşlıq Təşkilatının (ATƏT) Parlament Assambleyasının vitse-prezidenti seçilib.
Qazaxıstanın siyasi sisteminə dair fikirləri: "Güclü prezident, nüfuzlu parlament, hesabatlı Hökumət" (Astanada keçiriləcək Parlament Konfransında demişdir; 24 noyabr 2014)
Torpaqların icarəyə verilməsi və torpaq satışı ilə bağlı mübahisəli dəyişikliklərə gəldikdə, Senatın spikeri Tokayev dedi:
Kənd təsərrüfatı torpaqlarının xaricilərə satılmayacağına dair verdikləri əminlikləri vermək olmaz. Bu mühüm müddəanın qanunvericiliyin və digər vasitələrin həyata keçirilməsini təmin etməlidir, belə ki, kimsənin bu tələbi müxtəlif təhlükəli sxemlər vasitəsilə əvəz etmək fikri ilə qarşılaşa bilməməsi lazımdır. Və ən başlıcası, prezidentin torpaq üzərində milli yurisdiksiyaya olan tələbini, eləcə də onun səmərəli və rasional istifadəsini həyata keçirmək vacibdir |
Tokayev bu fikirləri 2016-cı il aprelin 29-da Senatda keçirilmiş parlament iclasları zamanı verib.
22 sentyabr 2017-ci il tarixli təhsil üzrə parlamentdə keçirilən dinləmələrdə, qaçqın dilinin latın yazılarına çevrilməsi məsələsində:
Biz strateji əhəmiyyət daşıyan vəzifəni yerinə yetirmək məcburiyyətində qalmalıyıq: Latın əlifbasına keçid. Dövlət başçısının qeyd etdiyinə görə, Qazaxıstanın latın dilinə keçidi qlobal elm və təhsil sisteminə inteqrasiya etmək, mənəvi birliyimizi təmin etmək üçün bir addımdır. Bu işi düşüncə və tədricən "böyük sıçrayışlar" olmadan aparmalıyıq. Əsas odur ki, səhv etmək hüququmuz yoxdur. |
BMT
2011-ci ilin mart ayında Birləşmiş Millətlər Təşkilatının baş katibi Tokayevin, Cenevrədə Birləşmiş Millətlər Təşkilatının baş qərargahının direktoru və BMT Silahsızlaşdırma Konfransının baş nümayəndəsi təyin olduğu elan edildi. Silahsızlaşdırma Konfransının baş katibi vəzifəsində çalışmışdır. O, həmçinin BMT-nin İsveçrədəki personalının təhlükəsizliyi və təhlükəsizliyi üçün təyin olunmuş rəsmi şəxsdir.
Tokayev siyasi elmlər doktorudur. O, beynəlxalq məsələlərlə bağlı 9 kitabın və çoxsaylı məqalələrin müəllifidir. Dünya İncəsənət və Elmlər Akademiyasının üzvü, Münhen Təhlükəsizlik Konfransında Görkəmli Şəxslərin Panelinin üzvü, Sençjen Universitetinin fəxri professoru, Rusiya Federasiyası Xarici İşlər Nazirliyinin Diplomatik Akademiyasının fəxri professoru və doktoru, həmçinin Qəyyumlar Heyətinin üzvüdür. Cenevrə diplomatiya və beynəlxalq münasibətlər fakültəsinin fəxri dekanıdır. UNOG baş direktoru olaraq, Cenevrə Universitetindən "Academicus" mükafatını aldı. Rusiya Bioqrafiya Təşkilatının məlumatına görə, Tokayev "2018-ci ilin adamı" adlandırılıb.
Şəxsi həyatı
Tokayev qazax, rus, ingilis, çin və fransız dillərini bilir. Qazaxıstanda və digər ölkələrdə bir neçə dövlət mükafatının sahibidir. 13 il Qazaxıstanın Stolüstü Tennis Federasiyasının prezidenti olmuşdur. Tokayev evlidir və 2 övladı var.
İstinadlar
- Kassym-Schomart Tokajew // Munzinger Personen (alm.).
- Kazımzadə, Ziya. "Qazaxıstanda islahatlar: "eşidən dövlət" konsepsiyası". Politicon.co (az.). Topçubaşov Mərkəzi. 4 avqust 2021. 2022-05-23 tarixində . İstifadə tarixi: 13 sentyabr 2021.
- Hacıyeva, Gülşən. "Prezident İlham Əliyev və Qasım-Jomart Tokayev arasında telefon danışığı olub". Azəri Press Agentliyi (az.). 10 iyun 2019. 2021-09-14 tarixində . İstifadə tarixi: 13 sentyabr 2021.
- "Kazakh President Nazarbaev Abruptly Announces Resignation". RadioFreeEurope/RadioLiberty (ingilis). 2019-03-19 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-03-19.
- "Nursultan Nazarbayev istefa verib". report.az. 19 mart 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 19 mart 2019.
- "Kairat Mami to be the new Senate Speaker". 26 yanvar 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 19 mart 2019.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qasim Comerd Tokayev bezi Azerbaycandilli menbelerde Qasim Jomart Tokayev ve ya Kasim Jomart Tokayev qaz Қasym Zhomart Kemeluly Tokaev 17 may 1953 Almati Qazaxistanli siyasetci ve diplomat 16 oktyabr 2013 cu ilden 19 mart 2019 cu iledek Qazaxistan Respublikasi Senatinin Sedri vezifesini icra edib 19 mart 2019 cu il tarixinden etibaren Qazaxistan Respublikasinin 2 ci Prezidentidir 11 yanvar 2007 ci ilden 15 aprel 2011 ci iledek ve 16 oktyabr 2013 cu ilden 19 mart 2019 cu ile qeder iledek Qazaxistan Respublikasi Senatinin Sedri olmusdur Tokayev 1 oktyabr 1999 cu ilden 28 yanvar 2002 ci iledek Qazaxistan Respublikasinin Bas Naziri 12 mart 2011 ci il tarixden 16 oktyabr 2013 cu il tarixinde ise Cenevredeki Birlesmis Milletler Teskilatinin Bas Qerargahinin direktoru vezifesini icra etmisdir Qasim Comerd Tokayevqaz Қasym Zhomart Kemeluly Tokaev qaz Qasym Jomart Kemeluly ToqaevQazaxistan Respublikasinin 2 ci PrezidentiVezifededir19 mart 2019 cu ildenEvvelkiNursultan NazarbayevBirlesmis Milletler Teskilatinin Cenevre Ofisi Bas direktoru12 mart 2011 16 oktyabr 2013EvvelkiQazaxistan Respublikasinin 4 cu Bas Naziri1 oktyabr 1999 28 yanvar 2002EvvelkiSonrakiImanqali TasmaqambetovSexsi melumatlarDogum tarixi 17 may 1953 1953 05 17 71 yas Dogum yeri Almati Almati vilayeti Qazaxistan SSR SSRIPartiya Nur Otan d Emanet PartiyasiTehsili Moskva Dovlet Beynelxalq Munasibetler Institutu Rusiya Federasiyasi Xarici Isler Nazirliyinin Diplomatik Akademiyasi d Fealiyyeti siyasetci diplomatElmi fealiyyetiElm sahesi diplomat siyasetci Qazaxistan prezidentlerinin siyahisiElmi derecesi siyasi elmler doktoru d Teltifleriakorda kz ru Vikianbarda elaqeli mediafayllarKaryerasiSSRI Atasi Kemel Tokayev Ikinci Dunya muharibesi veterani ve taninmis bir Qazaxistan yazicisi idi Anasi Turar Sabarbayeva Almati Xarici Diller Institutunda islemisdir 1970 ci ilde Tokayev Moskva Dovlet Beynelxalq Munasibetler Institutuna daxil olmusdur Besinci ilinde o alti ayliq Cin Sovet sefirliyinde telim kurslarina gonderildi Moskva Dovlet Beynelxalq Munasibetler Institutundan 1975 ci ilde mezun olduqdan sonra SSRI Xarici Isler Nazirliyine qatilib ve Sinqapurdaki Sovet Sefirliyine sefir kimi gonderilib 1979 cu ilde SSRI Xarici Isler Nazirliyine qayidir 1983 cu ilde Pekin Universitetinde kecirilecek telim kurslari ucun Cine getdi 1984 1985 ci illerde Xarici Isler Nazirliyinde islemisdir Daha sonra Pekindeki Sovet sefirliyine gonderildi 1991 ci iledek ikinci katib birinci katib ve meslehetci vezifesini icra etdi 1991 ci ilde Moskvada SSRI Xarici Isler Nazirliyinin Diplomatik Akademiyasinda yuksek seviyyeli diplomatlar ucun telim kursuna daxil olmusdur Qazaxistan 1992 ci ilde Tokayev Qazaxistan Respublikasinin xarici isler nazirinin muavini teyin edildi 1993 cu ilde xarici isler nazirinin birinci muavini 1994 cu ilde Xarici Isler Naziri teyin edildi 1999 cu ilin mart ayinda Bas nazir muavini vezifesine yukseldi 1999 cu ilin oktyabrinda parlamentin tesdiqi ile Qazaxistan Respublikasi Prezidentinin fermani ile Bas nazir teyin edildi 2002 ci ilin yanvarinda istefa verdi sonra Xarici Isler Nazirinin dovlet katibi teyin olundu Tokayev 2007 ci ilin yanvar ayina qeder Qazaxistan Respublikasi Parlamentinin Senatinin sedri secilmekle Xarici Isler Naziri vezifesini icra etmeyi davam etdirdi Tokayev on il boyunca Xarici Isler Nazirliyi vezifesinde olmusdur 1994 1999 2002 2007 Xarici Isler Naziri kimi Tokayev nuve silahinin yayilmamasi sahesinde aktiv rol oynamisdir 1995 ve 2005 ci illerde Nyu Yorkda Nuve Silahlarinin Yayilmamasi haqqinda Muqavile uzre Tedqiqat Konfranslarina qatilmisdi 1996 ci ilde Nyu Yorkda Yekun Nuve Testi Yoxlama haqqinda Muqavileye ve 2005 ci ilde Semipalatinskde Merkezi Asiyada Nuve Silahlari Azadliqla Mubarize Konvensiyasina imza atdi O Musteqil Dovletler Birliyi ve Sanxay Emekdasliq Teskilati Xarici Isler Nazirleri Surasinin sedri secildi Tokayev Birlesmis Milletler Teskilatinin Bas Assambleyasinin 10 iclasina qatilib O Fovqelade ve Selahiyyetli sefir diplomatik rutbesine malikdir Qazaxistan Parlamenti Senatinin sedri Tokayev 2008 ci ilde Avropa Tehlukesizlik ve Emekdasliq Teskilatinin ATET Parlament Assambleyasinin vitse prezidenti secilib Qazaxistanin siyasi sistemine dair fikirleri Guclu prezident nufuzlu parlament hesabatli Hokumet Astanada kecirilecek Parlament Konfransinda demisdir 24 noyabr 2014 Torpaqlarin icareye verilmesi ve torpaq satisi ile bagli mubahiseli deyisikliklere geldikde Senatin spikeri Tokayev dedi Kend teserrufati torpaqlarinin xaricilere satilmayacagina dair verdikleri eminlikleri vermek olmaz Bu muhum muddeanin qanunvericiliyin ve diger vasitelerin heyata kecirilmesini temin etmelidir bele ki kimsenin bu telebi muxtelif tehlukeli sxemler vasitesile evez etmek fikri ile qarsilasa bilmemesi lazimdir Ve en baslicasi prezidentin torpaq uzerinde milli yurisdiksiyaya olan telebini elece de onun semereli ve rasional istifadesini heyata kecirmek vacibdir Tokayev bu fikirleri 2016 ci il aprelin 29 da Senatda kecirilmis parlament iclaslari zamani verib 22 sentyabr 2017 ci il tarixli tehsil uzre parlamentde kecirilen dinlemelerde qacqin dilinin latin yazilarina cevrilmesi meselesinde Biz strateji ehemiyyet dasiyan vezifeni yerine yetirmek mecburiyyetinde qalmaliyiq Latin elifbasina kecid Dovlet bascisinin qeyd etdiyine gore Qazaxistanin latin diline kecidi qlobal elm ve tehsil sistemine inteqrasiya etmek menevi birliyimizi temin etmek ucun bir addimdir Bu isi dusunce ve tedricen boyuk sicrayislar olmadan aparmaliyiq Esas odur ki sehv etmek huququmuz yoxdur BMT Qasim Comerd Tokayev Sergey Lavrov ve Con Kerri ile 2011 ci ilin mart ayinda Birlesmis Milletler Teskilatinin bas katibi Tokayevin Cenevrede Birlesmis Milletler Teskilatinin bas qerargahinin direktoru ve BMT Silahsizlasdirma Konfransinin bas numayendesi teyin oldugu elan edildi Silahsizlasdirma Konfransinin bas katibi vezifesinde calismisdir O hemcinin BMT nin Isvecredeki personalinin tehlukesizliyi ve tehlukesizliyi ucun teyin olunmus resmi sexsdir Tokayev siyasi elmler doktorudur O beynelxalq meselelerle bagli 9 kitabin ve coxsayli meqalelerin muellifidir Dunya Incesenet ve Elmler Akademiyasinin uzvu Munhen Tehlukesizlik Konfransinda Gorkemli Sexslerin Panelinin uzvu Sencjen Universitetinin fexri professoru Rusiya Federasiyasi Xarici Isler Nazirliyinin Diplomatik Akademiyasinin fexri professoru ve doktoru hemcinin Qeyyumlar Heyetinin uzvudur Cenevre diplomatiya ve beynelxalq munasibetler fakultesinin fexri dekanidir UNOG bas direktoru olaraq Cenevre Universitetinden Academicus mukafatini aldi Rusiya Bioqrafiya Teskilatinin melumatina gore Tokayev 2018 ci ilin adami adlandirilib Sexsi heyatiTokayev qazax rus ingilis cin ve fransiz dillerini bilir Qazaxistanda ve diger olkelerde bir nece dovlet mukafatinin sahibidir 13 il Qazaxistanin Stolustu Tennis Federasiyasinin prezidenti olmusdur Tokayev evlidir ve 2 ovladi var IstinadlarKassym Schomart Tokajew Munzinger Personen alm Kazimzade Ziya Qazaxistanda islahatlar esiden dovlet konsepsiyasi Politicon co az Topcubasov Merkezi 4 avqust 2021 2022 05 23 tarixinde Istifade tarixi 13 sentyabr 2021 Haciyeva Gulsen Prezident Ilham Eliyev ve Qasim Jomart Tokayev arasinda telefon danisigi olub Azeri Press Agentliyi az 10 iyun 2019 2021 09 14 tarixinde Istifade tarixi 13 sentyabr 2021 Kazakh President Nazarbaev Abruptly Announces Resignation RadioFreeEurope RadioLiberty ingilis 2019 03 19 tarixinde Istifade tarixi 2019 03 19 Nursultan Nazarbayev istefa verib report az 19 mart 2019 tarixinde Istifade tarixi 19 mart 2019 Kairat Mami to be the new Senate Speaker 26 yanvar 2019 tarixinde Istifade tarixi 19 mart 2019 Xarici kecidlerVikianbarda Qasim Comerd Tokayev ile elaqeli mediafayllar var