Qalisiya döyüşü və ya Lvov döyüşü— Birinci Dünya Müharibəsinin əvvəlində Rusiya və Avstriya-Macarıstan İmperiyası arasında baş verən döyüşdür. Avstriya-Macarıstan ordusunun məğlubiyyətindən sonra ruslar Lvov şəhərini ələ keçirdilər və şərqi Qalisiya bölgəsində nəzarəti təmin etdilər.
Qalisiya döyüşü və ya Lvov döyüşü | |||
---|---|---|---|
Birinci Dünya müharibəsi Şərq cəbhəsi | |||
Tarix | 26 avqust - 11 sentyabr 1914-cü il | ||
Yeri | Lvov və Qalisiya | ||
Nəticəsi | Rusiyanın qələbəsi | ||
Münaqişə tərəfləri | |||
| |||
Tərəflərin qüvvəsi | |||
| |||
İtkilər | |||
| |||
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Döyüşdən əvvəlki vəziyyət
Avqustun əvvəlində Rusiya ilə müharibə demək olar ki, müəyyən olduqda, Avstriya-Macarıstan baş qərargah rəisi Conrad von Hötzendorf şimal ordularına (1-ci və 4-cü ordular) Polşa krallığına hücum etmək qərarına gəldi. Rus ordusunun tezliklə Şərq Cəbhəsi üçün böyük güc toplaya biləcəyindən qorxan Von Hötzendorf, yeganə həll yolunu dərhal əməliyyata başlamaqda gördü. Komandir Almaniyanın Polşa hücumunu da dəstəkləyəcəklərinə ümid etdi, ancaq bölgədəki məhdud sayda alman əsgərinin müdafiənin güclü olması bu ümidi pozdu. Beləliklə, Polşaya tək girməli olan 1-ci və 4-cü Avstriya-Macarıstan orduları, 4-cü və 5-ci rus orduları tərəfindən qarşılandı. Digər tərəfdən, Avstriya-Macarıstanın Lvov üzərində hərəkət edəcəyini düşünən Rusiya ordusunun cənub-qərb cəbhəsinin komandiri Nikolay İvanov 3-cü və 8-ci ordularla şərqi Qalisiya bölgəsinə hücum etməyi planlaşdırırdı.
Döyüş
Viktor Danklın rəhbərliyindəki 3-cü Avstriya-Macarıstan ordusu Lublində 4-cü Rusiya ordusu ilə görüşdü və Baron Salzanın nəzarəti altında bu qüvvəni geri çəkilməyə məcbur etdi. Krasnik döyüşü adlanan bu qarşıdurmada 6000 rus əsgəri əsir alındı. 4-cü Avstriya-Macarıstan ordusu, Çankmdan Denkl'e doğru irəliləyərək, Komarov döyüşü zamanı Pavel Plehve komandanlığı altında 5-ci Rusiya ordusunu geridə qoydu, 20,000 rus əsgərini əsir aldı. Bunun əksinə olaraq, Avstriyalıların Rusiya ordusunu mühasirədə saxlama cəhdi nəticəsiz qaldı.
Rusların şimal bölgədə geri çəkildiyini müşahidə edən Avstriya ordusu İvanovun komandanlığı altındakı sol qoşunlarına hücum etdi. Nikolay Ruzskiy və Alexey Brusilov'un komandanlığı ilə 3-cü və 8-ci Rusiya orduları İvanov Avstriya-Macarıstan qüvvələri üzərində qələbə qazandı. Pis yollar səbəbiylə 2 günlük irəliləmələrini dayandırmalı olan ruslar, düşmən qüvvələrinə Gnila Lipa Döyüşü adlanan bu hücumda bərpa etmək üçün fürsət vermədilər.
Əvvəlki qarşılaşmada ruslara təslim olmalı olan Avstriya Ordusu qoşunları şimaldan çıxartmağı planlaşdırarkən, İvanov Plehve komandanlığı altında 5-ci Rusiya Ordusuna əmr verdi və Rava Ruska döyüşü adlanan qarşıdurmadan sonra avstriyalılara hücum etdi. İkinci Avstriya ordusu Serbiya tərəfindən gücləndirildi, lakin bu tədbir Avstriyanın Qalisiya cəbhəsinin süqut etməsinə və Rusiyanın Lvovu ələ keçirməsinə mane olmadı.
Nəticə
Slavyanların avstriyalılar tərəfindən geri alınması əks nəticə verdi və bəziləri ruslar tərəfə keçdi. 11 sentyabr döyüşünün sonunda ruslar 120.000 əsiri götürdü, ancaq 40.000 məhbus da daxil olmaqla 324.000 əsgərini itirdi.Karpat dağlarına 100 mil məsafəni qət edən ruslar Przemy qalasını mühasirəyə aldılar və 100 gündən çox davam edən Przemy mühasirəsini başlatdılar. Döyüşün sonunda Avstriya-Macarıstan ordusu böyük zərər gördü və Avstriya ərazisi həssas oldu. Tannenberq döyüşündə ağır məğlubiyyətə uğrayan ruslar Lvovdakı bu qələbədən sonra tarixdəki pis xatirələrini dəfn etmək fürsəti əldə etdilər.
Qarşılıqlı qüvvələr
Rus ordusu
Cənub-qərb Rus cəbhəsi. Baş komandir — Nikolay İvanov, Naş qərargah rəisi — Mikayıl Alekseyev
- 4-cü ordu. komandiri — Anton von Saltza (Krasnik döyüşündən sonra yerini Aleksey Evertə verdi)
- XIV. korpus
- XVI. korpus
- 5-ci ordu. komandiri — Pavel Plehve
- V.korpus
- XVII.korpus
- XIX.korpus
- XXV.korpus
- 3-cü ordu. komandiri — Nikolay Ruzsky — qərargah rəisləri — Vladimir Mikhailovich Dragomirov, Nikolay Dukhonin, Mikhail Bonch-Bruevich
- IX.korpus
- X.korpus
- XI.korpus
- XXI.korpus
- 8-ci ordu. komandiri — Aleksey Brusilov — qərargah rəisi Anton Ivanovich Denikin
- VII.korpus
- VIII.korpus
- XII.korpus
- XXIV.korpus
Avstriya-Macarıstan ordusu
- Ordu qrupu Kummer
- 7-ci süvari alayı
- səfərbərlik birlikləri
- 1-ci ordu. komandiri — Viktor Dankl
- I.korpus (Krakov) — 5-ci və 46-cı piyada alayları
- V.korpus (Bratislava) — 14-cü, 33-cü ve 37-ci piyada alayları
- XII. piyada alayı
- III. süvari alayı
- IX. süvari alayı
- 4-cü ordu. komandiri — Moritz von Auffenberq
- II.korpus — 4-cü, 13-cü və 25-ci piyada alayları
- VI.korpus — 15-ci, 27-ci ve 39-cu piyada alayları
- IX.korpus — 10-cu və 26-cı piyada alayları
- XVII.korpus (müharibə başlayanda quruldu) — 19-cu piyada alayı
- VI. süvari alayı
- X. süvari alayı
- 3-cü ordu komandiri — Rudolf Brudermann
- XI. korpus (Lvov) — 30-cu piyada alayı
- XIV. korpus (Innsbruck) — 3-cü, 8-ci və 44-cü piyada alayları
- 23. piyada alayı
- 41. piyada alayı
- 2. süvari alayı
- 4. süvari alayı
- Ordu qrubu Kövess (2-ci ordunun nəzdində)
- II. korpus (Graz) — 6-cı, 28-ci və 22-ci piyada alayları
- XII. korpus (Hermannstadt) — 16-cı, 35-ci. və 38-ci piyada alayları
- 11. piyada alayı
- 43. piyada alayı
- 20. piyada alayı
- 1. süvari alayı
- 5. süvari alayı
Ədəbiyyat
- Buttar, P. Collision of Empires: The War on the Eastern Front in 1914. Osprey Publishing. 2014. ISBN .
- Tuchman, Barbara, The Guns of August (1962)
- Tucker, Spencer, The Great War: 1914–18 (1998)
- Nikolai Golovin. Great battle for Galicia 2016-03-03 at the Wayback Machine
- Herwig, H. The First World War: Germany and Austria-Hungary 1914-1918 (2nd). London: Bloomsbury Academic. 2014. ISBN .
İstinadlar
- Conrad von Hötzendorff. Aus meiner Dienstzeit. Band IV. 28. Juni 1914 bis September 1914. Die politischen und militärischen Vorgänge vom Fürstenmord in Sarajevo bis zum Abschluß der ersten und bis zum Beginn der zweiten Offensive gegen Serbien und Rußland, Berlin 1924; s. 804
- Strachan, Hew. The first World War. Volume I: to war. Oxford. 2001. 281–357. ISBN .
- Jaques>Tony Jaques. Dictionary of Battles and Sieges. Greenwood Publishing Group. 2007. P. 380
- John Ashley Soames Grenville. A History of the World from the 20th to the 21st Century. Psychology Press, 2005. P. 89
- Schindler>John Richard Schindler. A hopeless struggle: the Austro-Hungarian army and total war, 1914–1918. McMaster University, 1995. P. 91
- Stone162>David R. Stone. A Military History of Russia: From Ivan the Terrible to the War in Chechnya. Greenwood Publishing Group, 2006. P. 162
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qalisiya doyusu ve ya Lvov doyusu Birinci Dunya Muharibesinin evvelinde Rusiya ve Avstriya Macaristan Imperiyasi arasinda bas veren doyusdur Avstriya Macaristan ordusunun meglubiyyetinden sonra ruslar Lvov seherini ele kecirdiler ve serqi Qalisiya bolgesinde nezareti temin etdiler Qalisiya doyusu ve ya Lvov doyusuBirinci Dunya muharibesi Serq cebhesiSerq cebhesi Sentaybr 1914 cu il Tarix 26 avqust 11 sentyabr 1914 cu ilYeri Lvov ve QalisiyaNeticesi Rusiyanin qelebesiMunaqise terefleriRusiya imperiyasi Avstriya Macaristan ImperiyasiTereflerin quvvesi1 200 000 950 000Itkiler40 000 esir 285 000 olu 30 000 esir 90 000 esger rus ordusuna kecdi 40 000 olu Vikianbarda elaqeli mediafayllarDoyusden evvelki veziyyetAvqustun evvelinde Rusiya ile muharibe demek olar ki mueyyen olduqda Avstriya Macaristan bas qerargah reisi Conrad von Hotzendorf simal ordularina 1 ci ve 4 cu ordular Polsa kralligina hucum etmek qerarina geldi Rus ordusunun tezlikle Serq Cebhesi ucun boyuk guc toplaya bileceyinden qorxan Von Hotzendorf yegane hell yolunu derhal emeliyyata baslamaqda gordu Komandir Almaniyanin Polsa hucumunu da destekleyeceklerine umid etdi ancaq bolgedeki mehdud sayda alman esgerinin mudafienin guclu olmasi bu umidi pozdu Belelikle Polsaya tek girmeli olan 1 ci ve 4 cu Avstriya Macaristan ordulari 4 cu ve 5 ci rus ordulari terefinden qarsilandi Diger terefden Avstriya Macaristanin Lvov uzerinde hereket edeceyini dusunen Rusiya ordusunun cenub qerb cebhesinin komandiri Nikolay Ivanov 3 cu ve 8 ci ordularla serqi Qalisiya bolgesine hucum etmeyi planlasdirirdi DoyusViktor Danklin rehberliyindeki 3 cu Avstriya Macaristan ordusu Lublinde 4 cu Rusiya ordusu ile gorusdu ve Baron Salzanin nezareti altinda bu quvveni geri cekilmeye mecbur etdi Krasnik doyusu adlanan bu qarsidurmada 6000 rus esgeri esir alindi 4 cu Avstriya Macaristan ordusu Cankmdan Denkl e dogru irelileyerek Komarov doyusu zamani Pavel Plehve komandanligi altinda 5 ci Rusiya ordusunu geride qoydu 20 000 rus esgerini esir aldi Bunun eksine olaraq Avstriyalilarin Rusiya ordusunu muhasirede saxlama cehdi neticesiz qaldi Ruslarin simal bolgede geri cekildiyini musahide eden Avstriya ordusu Ivanovun komandanligi altindaki sol qosunlarina hucum etdi Nikolay Ruzskiy ve Alexey Brusilov un komandanligi ile 3 cu ve 8 ci Rusiya ordulari Ivanov Avstriya Macaristan quvveleri uzerinde qelebe qazandi Pis yollar sebebiyle 2 gunluk irelilemelerini dayandirmali olan ruslar dusmen quvvelerine Gnila Lipa Doyusu adlanan bu hucumda berpa etmek ucun furset vermediler Evvelki qarsilasmada ruslara teslim olmali olan Avstriya Ordusu qosunlari simaldan cixartmagi planlasdirarken Ivanov Plehve komandanligi altinda 5 ci Rusiya Ordusuna emr verdi ve Rava Ruska doyusu adlanan qarsidurmadan sonra avstriyalilara hucum etdi Ikinci Avstriya ordusu Serbiya terefinden guclendirildi lakin bu tedbir Avstriyanin Qalisiya cebhesinin suqut etmesine ve Rusiyanin Lvovu ele kecirmesine mane olmadi NeticeSlavyanlarin avstriyalilar terefinden geri alinmasi eks netice verdi ve bezileri ruslar terefe kecdi 11 sentyabr doyusunun sonunda ruslar 120 000 esiri goturdu ancaq 40 000 mehbus da daxil olmaqla 324 000 esgerini itirdi Karpat daglarina 100 mil mesafeni qet eden ruslar Przemy qalasini muhasireye aldilar ve 100 gunden cox davam eden Przemy muhasiresini baslatdilar Doyusun sonunda Avstriya Macaristan ordusu boyuk zerer gordu ve Avstriya erazisi hessas oldu Tannenberq doyusunde agir meglubiyyete ugrayan ruslar Lvovdaki bu qelebeden sonra tarixdeki pis xatirelerini defn etmek furseti elde etdiler Qarsiliqli quvvelerRus ordusu Cenub qerb Rus cebhesi Bas komandir Nikolay Ivanov Nas qerargah reisi Mikayil Alekseyev 4 cu ordu komandiri Anton von Saltza Krasnik doyusunden sonra yerini Aleksey Everte verdi XIV korpus XVI korpus 5 ci ordu komandiri Pavel Plehve V korpus XVII korpus XIX korpus XXV korpus 3 cu ordu komandiri Nikolay Ruzsky qerargah reisleri Vladimir Mikhailovich Dragomirov Nikolay Dukhonin Mikhail Bonch Bruevich IX korpus X korpus XI korpus XXI korpus 8 ci ordu komandiri Aleksey Brusilov qerargah reisi Anton Ivanovich Denikin VII korpus VIII korpus XII korpus XXIV korpusAvstriya Macaristan ordusu Ordu qrupu Kummer 7 ci suvari alayi seferberlik birlikleri 1 ci ordu komandiri Viktor Dankl I korpus Krakov 5 ci ve 46 ci piyada alaylari V korpus Bratislava 14 cu 33 cu ve 37 ci piyada alaylari XII piyada alayi III suvari alayi IX suvari alayi 4 cu ordu komandiri Moritz von Auffenberq II korpus 4 cu 13 cu ve 25 ci piyada alaylari VI korpus 15 ci 27 ci ve 39 cu piyada alaylari IX korpus 10 cu ve 26 ci piyada alaylari XVII korpus muharibe baslayanda quruldu 19 cu piyada alayi VI suvari alayi X suvari alayi 3 cu ordu komandiri Rudolf Brudermann XI korpus Lvov 30 cu piyada alayi XIV korpus Innsbruck 3 cu 8 ci ve 44 cu piyada alaylari 23 piyada alayi 41 piyada alayi 2 suvari alayi 4 suvari alayi Ordu qrubu Kovess 2 ci ordunun nezdinde II korpus Graz 6 ci 28 ci ve 22 ci piyada alaylari XII korpus Hermannstadt 16 ci 35 ci ve 38 ci piyada alaylari 11 piyada alayi 43 piyada alayi 20 piyada alayi 1 suvari alayi 5 suvari alayiEdebiyyatButtar P Collision of Empires The War on the Eastern Front in 1914 Osprey Publishing 2014 ISBN 978 1472813183 Tuchman Barbara The Guns of August 1962 Tucker Spencer The Great War 1914 18 1998 Nikolai Golovin Great battle for Galicia 2016 03 03 at the Wayback Machine Herwig H The First World War Germany and Austria Hungary 1914 1918 2nd London Bloomsbury Academic 2014 ISBN 978 1 4725 1250 5 IstinadlarConrad von Hotzendorff Aus meiner Dienstzeit Band IV 28 Juni 1914 bis September 1914 Die politischen und militarischen Vorgange vom Furstenmord in Sarajevo bis zum Abschluss der ersten und bis zum Beginn der zweiten Offensive gegen Serbien und Russland Berlin 1924 s 804 Strachan Hew The first World War Volume I to war Oxford 2001 281 357 ISBN 0 19 820877 4 Jaques gt Tony Jaques Dictionary of Battles and Sieges Greenwood Publishing Group 2007 P 380 John Ashley Soames Grenville A History of the World from the 20th to the 21st Century Psychology Press 2005 P 89 Schindler gt John Richard Schindler A hopeless struggle the Austro Hungarian army and total war 1914 1918 McMaster University 1995 P 91 Stone162 gt David R Stone A Military History of Russia From Ivan the Terrible to the War in Chechnya Greenwood Publishing Group 2006 P 162