Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqalədəki məlumatların olması üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
Qabusnamə - Ziyarilər xanədanının son hökmdarı Qabus ibn Vəşmgir tərəfindən yazılmış əsər.[]
| Qabusnamə | |
|---|---|
| قابوسنامه | |
 Əsərin 2017-ci il azərbaycanca nəşrinin üz tərəfi | |
| Müəllif | |
| Orijinalın dili | Farsca |
| Ölkə | Ziyarilər |
| Tərcüməçi | Rəhim Sultanov |
| Nəşriyyat | Azərnəşr (1989), (2017) |
| Səhifə | 216 (2006), 256 (2009, 2017), 240 (2014) |
| Tiraj | 25 000 (2006), 1000 (2009, 2014), 100 (2017) |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Fars ədəbiyyatının qiymətli nümunələrindən olan "Qabusnamə" özünün məzmun rəngarəngliyinə görə geniş şöhrət qazanmışdır. Dünyanın bir çox xalqlarının dillərinə tərcümə edilmiş bu hikmət kitabı dövranın acısını-şirinini dadmış qoca atanın öz oğluna nəsihəti və vəsiyyətindən bəhs edir. Qabusnamə həyatın müxtəlif sahələrinə həsr edilmiş 44 fəsildən ibarətdir. Allahın vəsfinə həsr olunmuş birinci fəsil və peyğəmbərlərin yaranmasına həsr edilmiş ikinci fəsil nəzərə alınmazsa, "Qabusnamə" başdan-ayağa həyati məsələləri öyrətmək, yaşamaq qayda-qanunlarını, X-XI əsr feodal İran cəmiyyətinin yaşayış normalarına uyğun olaraq, təbliğ etmək arzusundan ibarətdir-. "Qabusnamə" dünyanın acı-şirinin dadmış, isti-soyuğunu, ara vermədən bir hökmdarın taxta çıxaraq başqa birisinin şahlığını itirdiyini görmüş, müxtəlif təriqətlər, dini çarpışmalar, saray çəkişmələri, ticarət hiyləgərlikləri, insan dəllallığı, qul alveri şahidi və iştirakçısı qoca bir atanın öz oğluna vəsiyyəti-nəsihət kitabıdır.
"Qabusnamə"ni müsəlman Şərqində pedaqogikanın əsasları kimi yüksək qiymətləndirir, onu gənc nəslin yetişməsində praktiki əhəmiyyətə malik vəsait hesab edirlər. Əsərdə o dövrün musiqi həyatı, musiqiçilərin adət-ənənələri, musiqi təcrübəsində geniş yayılmış musiqi janr və formaları haqqında da qiymətli məlumatlar öz əksini tapmışdır.
Müəllifi
Bəzi mənbələrə görə "Qabusnamə" Ziyarilər xanədanının son hökmdarı Ünsürülməali Keykavus ibn İsgəndər ibn Qabus ibn Vəşmgir ibn Ziyar tərəfindən 1082-ci ildə oğlu Gilanşaha bir "vəsiyyətnamə" ya da "" kimi yadigar olaraq yazılmışdır. Keykavus haqqında tarixi mənbələr çox cüzi məlumat verir. Bu məlumatların əksəriyyəti onun "Qabusnamə"də özü haqqında dediyi hekayələrə, başına gələn hekayələrə, xidmət etdiyi yerlərə, uşaqlıqda aldığı elm, tərbiyə və vərdişlərə əsaslanır. "Qabusnamə" müəllifinin ölümü haqqında da tarixi dolaşıqlıq var. Bəzi mənbələrə görə 1067-68-ci illərdə, bəzi mənbələrə görə isə 1069-70-ci ildə vəfat edib. "Qabusnamə" müəllifi özü isə kitabın 1082-83-cü ildə yazıldığını söyləyir.[]
Kitabın adı
"Qabusnamə"də mübahisəyə səbəb olan məsələlərdən biri də kitabın adıdır. Əsərin özündə kitabın necə adlandırıldığı barədə xüsusi bir göstəriş yoxdur. O, bütün və Qərb aləmində "Qabusnamə" kimi şöhrət tapmış, bütün dillərə bu ad altında tərcümə edilmişdir. Buna baxmayaraq, tədqiqatçılar bu adın düzgün olmadığını irəli sürürlər. Məsələn, "Qabusnamə"nin son iki nəşrini hazırlayıb 1933 və 1941-ci illərdə çap etdirmiş məşhur İran alimi Səid Nəfisi bu kitabın "Qabusnamə" deyil, əslində "Nəsihətnamə" adlandırıldığını iddia edir.
"Qabusnamə"ni geniş müqəddimə və ətraflı şərhlə birlikdə ilk dəfə rus dilinə tərcümə etmiş Yevgeni Bertels də S.Nəfisinin fikrini müdafiə edir. Bunun tam əksinə olan fikirlər də vardır, yəni bir sıra alimlər Keykavusun bu kitabı məhz babası Qabusa həsr etdiyini yazır və onu əsaslandırmağa çalışırlar.
Mövcud orijinal nüsxələri
-1349-cu ildə yazılmış ən qədim nüsxəsi Tehrandakı kitabxanasında saxlanılır.
-1450-ci ildə Osmanlı hökmdarı Sultan Muradın əmri ilə tərcümə etdirilmiş nüsxə İstanbulda saxlanılır.
-1456-cı ildə yazılmış başqa bir türk nüsxəsi saxlanılır.
-1474-cü ildə yazılmış bir nüsxə isə saxlanılır.
Nəşr və tərcümə
Türk versiyasından alman dilinə 1811-ci ildə Henrix Fredrix tərəfindən tərcümə edilib. İngilis dilinə isə birbaşa fars dilindən Ruben Levi 1951-ci ildə "Şahzadə üçün güzgü" adı ilə tərcümə edib. "Qabusnamə"nin Azərbaycan dilinə tərcüməsi üçün Səid Nəfisinin 1934-cü ildə çap etdirdiyi "Qabusnamə"dən istifadə edilmişdir. Azərbaycan dilinə Rəhim Sultanov tərcümə etmişdir.
Əsər R. Sultanovun tərcüməsilə azərbaycanca Bakıda, Azərnəşrdə 1961 və 1989-cu illərdə kiril qrafikalı Azərbaycan əlifbası ilə, latın qrafikalı Azərbaycan əlifbası ilə isə 2006-cı ildə Şərq-Qərb nəşriyyatında, 216 səhifədə, 25 min tirajla, Heydər Əliyev Fondu tərəfindən 2009-cu ildə rus dilində 256 səhifədə, rəngli illüstrasiya və nəfis tərtibatla 1000 tirajla, fond tərəfindən 2014-cü ildə isə həm azərbaycanca 240 səhifədə, həm də rus dilində yenidən olmaqla 2 dildə, 2017-ci ildə isə 256 səhifədə təkrar nəşr edilib.
Həmçinin bax
İstinadlar
- "Musiqi Lüğəti: "Qabusnamə"". 2020-07-03 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-07-02.
- "Heydər Əliyev Fondu "Qabusnamə"ni rus dilində nəşr edib". 2020-07-02 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-07-02.
- "Heydər Əliyev Fondu "Qabusnamə" kitabını rus dilində nəşr etmişdir". 2020-07-02 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-07-02.
- . 2020-07-03 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-07-02.
- "Heydər Əliyev Fondu "Qabusnamə"ni iki dildə nəşr etdirib". 2021-10-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-07-02.
- ""Qabusnamə"nin yeni nəşri". 2020-07-02 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-07-02.
- "Heydər Əliyev Fondu "Qabusnamə"ni iki dildə nəşr etdirib". 2020-07-02 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-07-02.
- "Heydər Əliyev Fondu "Qabusnamə"ni iki dildə nəşr etdirmişdir". 2020-07-03 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-07-02.
- "Qabusnamə" ( (az.)). . 2019-12-28 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-07-02.
- "Kitab Klubunun YENİ NƏŞRLƏRİ". 2020-07-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-07-02.
Xarici keçidlər
- Goodreads-də Kabusname
- Qabusnamə. Bakı, "Şərq-Qərb", 2016, 216 səh.
- Heydər Əliyev Fondu-nun rəsmi saytında — “Qabusnamə” kitabı
- "Qabusnamə" ( (az.)). . 2019-12-28 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-07-02.
- "Qabusnamə" - adında sirli məqamlar daşıyan kitab
- Fərid Mirzəyev. Padşahlar üçün həyati ensiklopediya: "Qabusnamə": Osmanlının əfsanə kitabı "Qabusnamə"dən tövsiyyələr
- “Qabusnamə”dən dəyərli fikirlər
- AzTV yenə tarixin təhrifinə yol verdi
- Qabusnamə - Yuxu və istirahət haqqında
- Azərbaycan Beynəlxalq Bankının "Kitabı Dinlə" layihəsi məhsulu: Qabusnamə
- Qabusnamə 2020-07-03 at the Wayback Machine
- Ədəbiyyatımızın böyük dayağı
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaledeki melumatlarin yoxlanilabiler olmasi ucun elave menbelere ehtiyac var Daha etrafli melumat ve ya meqaledeki problemlerle bagli muzakire aparmaq ucun diqqet yetire bilersiniz Lutfen meqaleye etibarli menbeler elave ederek bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Menbesiz mezmun problemler yarada ve siline biler Problemler hell edilmemis sablonu meqaleden cixarmayin Qabusname Ziyariler xanedaninin son hokmdari Qabus ibn Vesmgir terefinden yazilmis eser menbe gosterin Qabusnameقابوس نامهEserin 2017 ci il azerbaycanca nesrinin uz terefiMuellif Qabus ibn Vesmgir menbe gosterin Orijinalin dili FarscaOlke ZiyarilerTercumeci Rehim SultanovNesriyyat Azernesr 1989 2017 Sehife 216 2006 256 2009 2017 240 2014 Tiraj 25 000 2006 1000 2009 2014 100 2017 Vikianbarda elaqeli mediafayllar Qabusname eserinin Baki nesrinin 2006 uz qabigi Fars edebiyyatinin qiymetli numunelerinden olan Qabusname ozunun mezmun rengarengliyine gore genis sohret qazanmisdir Dunyanin bir cox xalqlarinin dillerine tercume edilmis bu hikmet kitabi dovranin acisini sirinini dadmis qoca atanin oz ogluna nesiheti ve vesiyyetinden behs edir Qabusname heyatin muxtelif sahelerine hesr edilmis 44 fesilden ibaretdir Allahin vesfine hesr olunmus birinci fesil ve peygemberlerin yaranmasina hesr edilmis ikinci fesil nezere alinmazsa Qabusname basdan ayaga heyati meseleleri oyretmek yasamaq qayda qanunlarini X XI esr feodal Iran cemiyyetinin yasayis normalarina uygun olaraq teblig etmek arzusundan ibaretdir Qabusname dunyanin aci sirinin dadmis isti soyugunu ara vermeden bir hokmdarin taxta cixaraq basqa birisinin sahligini itirdiyini gormus muxtelif teriqetler dini carpismalar saray cekismeleri ticaret hiylegerlikleri insan dellalligi qul alveri sahidi ve istirakcisi qoca bir atanin oz ogluna vesiyyeti nesihet kitabidir Qabusname ni muselman Serqinde pedaqogikanin esaslari kimi yuksek qiymetlendirir onu genc neslin yetismesinde praktiki ehemiyyete malik vesait hesab edirler Eserde o dovrun musiqi heyati musiqicilerin adet eneneleri musiqi tecrubesinde genis yayilmis musiqi janr ve formalari haqqinda da qiymetli melumatlar oz eksini tapmisdir MuellifiBezi menbelere gore Qabusname Ziyariler xanedaninin son hokmdari Unsurulmeali Keykavus ibn Isgender ibn Qabus ibn Vesmgir ibn Ziyar terefinden 1082 ci ilde oglu Gilansaha bir vesiyyetname ya da kimi yadigar olaraq yazilmisdir Keykavus haqqinda tarixi menbeler cox cuzi melumat verir Bu melumatlarin ekseriyyeti onun Qabusname de ozu haqqinda dediyi hekayelere basina gelen hekayelere xidmet etdiyi yerlere usaqliqda aldigi elm terbiye ve verdislere esaslanir Qabusname muellifinin olumu haqqinda da tarixi dolasiqliq var Bezi menbelere gore 1067 68 ci illerde bezi menbelere gore ise 1069 70 ci ilde vefat edib Qabusname muellifi ozu ise kitabin 1082 83 cu ilde yazildigini soyleyir menbe gosterin Kitabin adi Qabusname de mubahiseye sebeb olan meselelerden biri de kitabin adidir Eserin ozunde kitabin nece adlandirildigi barede xususi bir gosteris yoxdur O butun ve Qerb aleminde Qabusname kimi sohret tapmis butun dillere bu ad altinda tercume edilmisdir Buna baxmayaraq tedqiqatcilar bu adin duzgun olmadigini ireli sururler Meselen Qabusname nin son iki nesrini hazirlayib 1933 ve 1941 ci illerde cap etdirmis meshur Iran alimi Seid Nefisi bu kitabin Qabusname deyil eslinde Nesihetname adlandirildigini iddia edir Qabusname ni genis muqeddime ve etrafli serhle birlikde ilk defe rus diline tercume etmis Yevgeni Bertels de S Nefisinin fikrini mudafie edir Bunun tam eksine olan fikirler de vardir yeni bir sira alimler Keykavusun bu kitabi mehz babasi Qabusa hesr etdiyini yazir ve onu esaslandirmaga calisirlar Movcud orijinal nusxeleri 1349 cu ilde yazilmis en qedim nusxesi Tehrandaki kitabxanasinda saxlanilir 1450 ci ilde Osmanli hokmdari Sultan Muradin emri ile tercume etdirilmis nusxe Istanbulda saxlanilir 1456 ci ilde yazilmis basqa bir turk nusxesi saxlanilir 1474 cu ilde yazilmis bir nusxe ise saxlanilir Nesr ve tercumeTurk versiyasindan alman diline 1811 ci ilde Henrix Fredrix terefinden tercume edilib Ingilis diline ise birbasa fars dilinden Ruben Levi 1951 ci ilde Sahzade ucun guzgu adi ile tercume edib Qabusname nin Azerbaycan diline tercumesi ucun Seid Nefisinin 1934 cu ilde cap etdirdiyi Qabusname den istifade edilmisdir Azerbaycan diline Rehim Sultanov tercume etmisdir Eser R Sultanovun tercumesile azerbaycanca Bakida Azernesrde 1961 ve 1989 cu illerde kiril qrafikali Azerbaycan elifbasi ile latin qrafikali Azerbaycan elifbasi ile ise 2006 ci ilde Serq Qerb nesriyyatinda 216 sehifede 25 min tirajla Heyder Eliyev Fondu terefinden 2009 cu ilde rus dilinde 256 sehifede rengli illustrasiya ve nefis tertibatla 1000 tirajla fond terefinden 2014 cu ilde ise hem azerbaycanca 240 sehifede hem de rus dilinde yeniden olmaqla 2 dilde 2017 ci ilde ise 256 sehifede tekrar nesr edilib Hemcinin baxVikisitatda Qabusname ile elaqedar sitatlar var Kelile ve DimneIstinadlar Musiqi Lugeti Qabusname 2020 07 03 tarixinde Istifade tarixi 2020 07 02 Heyder Eliyev Fondu Qabusname ni rus dilinde nesr edib 2020 07 02 tarixinde Istifade tarixi 2020 07 02 Heyder Eliyev Fondu Qabusname kitabini rus dilinde nesr etmisdir 2020 07 02 tarixinde Istifade tarixi 2020 07 02 2020 07 03 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2020 07 02 Heyder Eliyev Fondu Qabusname ni iki dilde nesr etdirib 2021 10 27 tarixinde Istifade tarixi 2020 07 02 Qabusname nin yeni nesri 2020 07 02 tarixinde Istifade tarixi 2020 07 02 Heyder Eliyev Fondu Qabusname ni iki dilde nesr etdirib 2020 07 02 tarixinde Istifade tarixi 2020 07 02 Heyder Eliyev Fondu Qabusname ni iki dilde nesr etdirmisdir 2020 07 03 tarixinde Istifade tarixi 2020 07 02 Qabusname az 2019 12 28 tarixinde Istifade tarixi 2020 07 02 Kitab Klubunun YENI NESRLERI 2020 07 04 tarixinde Istifade tarixi 2020 07 02 Xarici kecidlerGoodreads de Kabusname Qabusname Baki Serq Qerb 2016 216 seh ISBN 978 9952 34 003 7 Heyder Eliyev Fondu nun resmi saytinda Qabusname kitabi Qabusname az 2019 12 28 tarixinde Istifade tarixi 2020 07 02 Qabusname adinda sirli meqamlar dasiyan kitab Ferid Mirzeyev Padsahlar ucun heyati ensiklopediya Qabusname Osmanlinin efsane kitabi Qabusname den tovsiyyeler Qabusname den deyerli fikirler AzTV yene tarixin tehrifine yol verdi Qabusname Yuxu ve istirahet haqqinda Azerbaycan Beynelxalq Bankinin Kitabi Dinle layihesi mehsulu Qabusname Qabusname 2020 07 03 at the Wayback Machine Edebiyyatimizin boyuk dayagi