Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Qəzəl – klassik Şərq şeiri növüdür.
Qəzəl ərəb ədəbiyyatında yaranıb. Yazılı ədəbiyyatda klassik janrlardan biridir. Lirik növdədir. Yaxın və Orta Şərq, Cənub-Şərqi Asiya, həmçinin Azərbaycan poeziyasının ən çox işlənən formasıdır. Əruz vəzninin müxtəlif bəhrlərində yazılır. Qəzəl, əsasən, 5-12 beytdən ibarət olur. Qəzəlin ilk beyti mətlə, son beyti məqtə adlanır. (iki misra "beyt" adlanır) Qəzəlin ən yaddaqalan beyti şah beyt və ya beytül qəzəl adlanır. Mətlənin hər iki misrası həmqafiyə olur. Qalan beytlərin isə sonu mətlə ilə qafiyələnir. Məqtədə şair təxəllüs və ya adını göstərir. (Qeyd: Qazi Bürhanəddin qəzəllərində adını verməyib).
Qəzəllər, əsasən, məhəbbət mövzusunda olur. Bundan başqa əxlaqi, tərbiyəvi, ictimai-siyasi, fəlsəfi, təbiət mövzusunda ola bilər.
Klassik qəzəlxan şairlər
Azərbaycan şairləri Nizami, Nəsimi, Füzuli, Saib Təbrizi, Seyid Əzim Şirvani, Mir Möhsün Nəvvab, Natəvan, Həsənəli xan Qaradaği, Şah İsmayıl Xətai fars şairlərindən Sədi, Hafiz, Cami, özbək şairi Nəvai qəzəlin klassik nümunələrini yaratmışlar.
Müasir qəzəlxan şairlər
Müasir Azərbaycan şeirində qəzəl ənənələrini, əsasən, Əliağa Vahid, Süleyman Rüstəm , Vüqar Biləcəri davam etdirmişdir.
Qərb ədəbiyyatında qəzəl
Qərb ədəbiyyatı nümayəndələrindən Göte, Puşkin, Bryusov və b. Şərq mövzusundakı əsərlərində qəzəl formasından istifadə etmişlər.
Quruluşu
1-ci beyt: MƏTLƏ: Həmqafiyəli iki misra
- Fələyin bir belə dövrü olacağmış, nə bilim ?
- Saralıb bağü gülüstan solacağmış, nə bilim
2-ci beyt: ikinci misrası həmqafiyəli
- Ürəyim yaralanıb, sinəmə dağlar çəkilib,
- Gözümə qan sağılıb, yaş dolacağmış, nə bilim ?
3-cü beyt: ikinci misrası həmqafiyəli
- Bitirib, bağ salıb, bir neçə güllər yetirdim,
- Uzadıb dəsti-qəza kim yolacağmış, nə bilim ?
4-cü beyt: ikinci misrası həmqafiyəli
- Əl çəkib nakəsidən çərx elə nakəs imiş,
- Bir mənə cövrü cəfalar qılacağmış, nə bilim ?
5-ci beyt: ikinci misrası həmqafiyəli
- Aşiqə naz eləmək adət olub mə’şuqə,
- Bu qədər naz eləyib can alacağmış, nə bilim ?
6-ci beyt: ikinci misrası həmqafiyəli
- Bəslədim zülfü, dedim, başıma salsın sayə,
- Dolanıb boyna ilantək çalacağmış, nə bilim ?
7-ci beyt: ikinci misrası həmqafiyəli
- Səltənət rütbəsini xar tutardım şah ikən,
- Məni başdan ayağa qəm saracağmış, nə bilim ?
Sonuncu (8-ci) beyt: MƏQTƏ: şair təxəllüs və ya adını göstərir
- Ruzigarın dolanıb haləti bir özgə hala,
- Ey Qaradaği, mənə qəm qalacağmış, nə bilim ?
Həmçinin bax
İstinadlar
- Məhərrəm Qasımlı, Mahmud Allahmanlı. "Aşıq şeirinin poetik biçimləri və çeşidləri" (az.). Elm və təhsil. 2018. 2021-10-16 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-04-13.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qezelxan bura istiqametlendirir Eyniadli film ucun Qezelxan film sehifesine baxin Qezel klassik Serq seiri novudur Qezel ereb edebiyyatinda yaranib Yazili edebiyyatda klassik janrlardan biridir Lirik novdedir Yaxin ve Orta Serq Cenub Serqi Asiya hemcinin Azerbaycan poeziyasinin en cox islenen formasidir Eruz vezninin muxtelif behrlerinde yazilir Qezel esasen 5 12 beytden ibaret olur Qezelin ilk beyti metle son beyti meqte adlanir iki misra beyt adlanir Qezelin en yaddaqalan beyti sah beyt ve ya beytul qezel adlanir Metlenin her iki misrasi hemqafiye olur Qalan beytlerin ise sonu metle ile qafiyelenir Meqtede sair texellus ve ya adini gosterir Qeyd Qazi Burhaneddin qezellerinde adini vermeyib Qezeller esasen mehebbet movzusunda olur Bundan basqa exlaqi terbiyevi ictimai siyasi felsefi tebiet movzusunda ola biler Klassik qezelxan sairlerAzerbaycan sairleri Nizami Nesimi Fuzuli Saib Tebrizi Seyid Ezim Sirvani Mir Mohsun Nevvab Natevan Heseneli xan Qaradagi Sah Ismayil Xetai fars sairlerinden Sedi Hafiz Cami ozbek sairi Nevai qezelin klassik numunelerini yaratmislar Muasir qezelxan sairlerMuasir Azerbaycan seirinde qezel enenelerini esasen Eliaga Vahid Suleyman Rustem Vuqar Bileceri davam etdirmisdir Qerb edebiyyatinda qezelQerb edebiyyati numayendelerinden Gote Puskin Bryusov ve b Serq movzusundaki eserlerinde qezel formasindan istifade etmisler Qurulusu1 ci beyt METLE Hemqafiyeli iki misra Feleyin bir bele dovru olacagmis ne bilim Saralib bagu gulustan solacagmis ne bilim2 ci beyt ikinci misrasi hemqafiyeli Ureyim yaralanib sineme daglar cekilib Gozume qan sagilib yas dolacagmis ne bilim 3 cu beyt ikinci misrasi hemqafiyeli Bitirib bag salib bir nece guller yetirdim Uzadib desti qeza kim yolacagmis ne bilim 4 cu beyt ikinci misrasi hemqafiyeli El cekib nakesiden cerx ele nakes imis Bir mene covru cefalar qilacagmis ne bilim 5 ci beyt ikinci misrasi hemqafiyeli Asiqe naz elemek adet olub me suqe Bu qeder naz eleyib can alacagmis ne bilim 6 ci beyt ikinci misrasi hemqafiyeli Besledim zulfu dedim basima salsin saye Dolanib boyna ilantek calacagmis ne bilim 7 ci beyt ikinci misrasi hemqafiyeli Seltenet rutbesini xar tutardim sah iken Meni basdan ayaga qem saracagmis ne bilim Sonuncu 8 ci beyt MEQTE sair texellus ve ya adini gosterir Ruzigarin dolanib haleti bir ozge hala Ey Qaradagi mene qem qalacagmis ne bilim Hemcinin baxMetle Meqte Beyt QesideIstinadlarMeherrem Qasimli Mahmud Allahmanli Asiq seirinin poetik bicimleri ve cesidleri az Elm ve tehsil 2018 2021 10 16 tarixinde Istifade tarixi 2020 04 13 Xarici kecidler