Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Proxladnenski rayonu (kab.-çərk. Прохладнэ куей / Прохладнэ район, qaraç.-balk. Прохладна район) - Rusiya Federasiyası, Kabarda-Balkariyanın tərkibində inzibati ərazi vahidi. İnzibati mərkəzi Proxladnı şəhəridir (rayonun ərazisinə daxil deyil).
| Proxladnenski rayonu | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Прохладнэ куей / Прохладнэ район | |||||
 | |||||
| |||||
|
| |||||
| Ölkə | |||||
| İnzibati mərkəz | Proxladnı | ||||
| Tarixi və coğrafiyası | |||||
| Yaradılıb | 1937 | ||||
| Sahəsi |
| ||||
| Hündürlük | 307 m | ||||
| Saat qurşağı |
| ||||
| Əhalisi | |||||
| Əhalisi |
| ||||
| Rəqəmsal identifikatorlar | |||||
| Telefon kodu | 86631 | ||||
| Rəsmi sayt | |||||
 | |||||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||||
Coğrafiyası
Proxladnenski rayonu Kabarda-Balkariya Respublikasının şimal-şərq hissəsində yerləşir. Aşağıdakı ərazilərlə həmsərhəddir: cənubda Mayski və Urvan rayonları, qərbdə Baksan rayonu, şimalda Stavropol diyarının Kirov və Kursk rayonları, şərqdə Şimali Osetiyanın Mozdok rayonu. Proxladnenski rayonunun sahəsi 1,341.97 km²-dir. Rayon mərkəzindən respublikanın paytaxtına olan (Nalçik) məsafə 57 km-dir.
- Hidrologiya
Rayon ərazisindən axan iri çaylar: Malka, Baksan , Kurkujin, Baksanyonok, Qeduko, Şakoy və bir çox kiçik çaylar. Rayonda inkişaf etmiş suvarma kanalları və kanalların tənzimlənməsi üçün istifadə olunan süni su anbarları şəbəkəsi mövcuddur. Rayonun ən böyük kanalları bunlardır: Lenin adına kanal, Pravoberejnı kanalı və Proxladnenski kanalı.
- İqlim
Rayonun iqlimi bütövlükdə respublikanın düz zonasında rütubətli mülayimdir. Yay aylarında havanın temperaturu + 27 ... + 35 ° C-ə çatır, qışda temperatur -25 ° C-ə qədər enə bilər. Lakin nadir hallarda −10 ° C-dən aşağı düşür. Rütubətliyin azlığı ilk növbədə Proxladnenski rayonunun şərq hissəsindən isti küləklərə məruz qalması ilə əlaqədardır. Bu istiqamətdə Noqay çölü və Xəzər ovalığı üzərində formalaşan hava hakim olur.
- Minerallar
Proxladnenski rayonunda gil, qum , çınqıl və tikinti qumu, həmçinin kəşfiyyatla sübut olunmuş neft yataqları vardır.
Tarixi
22 mart 1924-cü ildə Kabardin MV Rəyasət Heyətinin qərarı ilə Baksan rayonunun bölünməsi nəticəsində Primalka dairəsi təşkil edilir. 10 kənd sovetliyi yeni yaradılan dairəyə verilir.
1931-ci ildə Primalka dairəsi Primalka rayonuna çevrilir.
1932-ci ilin martında Proxladnenski rayonu ləğv edilir. Proxladnenski rayonunun kənd məclisləri: Yekaterinograd, Priblizhnenski, Soldatski və Prokladnenski kənd sovetlikləri Kabarda-Balkariya Muxtar Vilayətinin Primalka rayonuna verildi. Kanovski, Rostovanovski və Eyqenqeymov kənd sovetlikləri və Baltiyski Raboki taxıl sovxozu bir hissəsi Mozdok rayonuna verildi
Ümumrusiya Mərkəzi İcraiyyə Komitəsi Rəyasət Heyətinin 29 dekabr 1937-ci il tarixli və Kabarda-Balkariya MSSR İcraiyyə Komitəsi Rəyasət Heyətinin 7 yanvar 1938-ci il tarixli qərarı ilə Proxladnenskİ rayonu KBMSSR-in tərkib hissəsi olaraq bərpa edildi. Buraya əvvəllər Primalka rayonuna daxil olan yaşayış məntəqələri, həmçinin Proletarian kənd sovetliyi və Primalka taxılçılıq təsərrüfatı daxil oldu.
KBmSSR Ali Sovetinin Rəyasət Heyətinin 29 sentyabr 1959-cu il tarixli Fərmanı ilə Proxladnenski rayonu əvvəllər ləğv edilmiş Primalka rayonuna verildi.
1963-cü ildə Proxladnenski rayonu Proxladnenski kənd rayonuna çevrildi.
1965-ci ildə Proxladnenski kənd rayonu yenidən Proxladnenski rayonuna çevrildi və əvvəlki sərhədlərinə bərpa edildi. Elə həmin il Respublika daxilində Proxladnenski şəhər dairəsi təşkil edilir. Nəticədə dairə rayondan ayrılır. Bununla belə Proxladnı şəhəri Proxladnenski rayonunun inzibati mərkəzi olaraq qalır.
2005-ci ildə rayonda kənd idarələri ləğv edildi və kənd yaşayış məntəqələri statusuna malik 19 bələdiyyə qurulur.
Əhali
- Milli tərkib
2010-cu il Ümumrusiya siyahıya alınmasının məlumatlarına görə rayonun milli tərkibi haqqında aşağıdakı məlumatlar verilmişdir:
| Xalq | Say, nəf. | Ümumi əhaliyə olan nisbəti, % |
|---|---|---|
| ruslar | 24 672 | 54,18 % |
| kabardinlər | 12 792 | 28,10 % |
| türklər | 2 488 | 5,46 % |
| balkarlar | 1 196 | 2,63 % |
| ukraynalılar | 609 | 1,34 % |
| qaraçılar | 538 | 1,18 % |
| osetinlər | 478 | 1,05 % |
| digərləri | 2 455 | 5,39 % |
| milliyyətini bildirməyənlər | 305 | 0,67 % |
| ümumi | 45 533 | 100,0 % |
- Cins tərkibi
2010-cu il Ümumrusiya siyahıya alınmasına olan məlumat:
| Yaş | Kişilər, nəf. | Qadınlar, yaş. | Ümumi say. | ümumi əhaliyə olan nisbət, % |
|---|---|---|---|---|
| 0 — 14 yaş | 4766 | 4592 | 9358 | 20,55 % |
| 15 — 59 yaş | 14 260 | 14 852 | 29 112 | 63,94 % |
| 60 yaşdan yuxarı | 2605 | 4458 | 7063 | 15,51 % |
| ümumi | 21 631 | 23 902 | 45 533 | 100,0 % |
Kişilər — 21 631 nəf. (47,5 %). Qadınlar — 323 902 nəf. (52,5 %).
Əhalinin orta yaşı — 36,0 yaş. Kişilərin orta yaşı — 33,9 yaş. Qadınların orta yaşı — 37,9 yaş.
İstinadlar
- http://www.prohladnenskiy.ru/index.php/selskie-poseleniya1.
- GEOnet Names Server. 2018.
- "Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2023 года (с учётом итогов Всероссийской переписи населения 2020 г.)" (rus). 2023-08-18. İstifadə tarixi: 2023-08-23..
- Официальный сайт Прохладненского муниципального района Кабардино-Балкарской Республики. Сельские поселения 2016-01-23 at the Wayback Machine См. официальные наименования муниципального образования на языках народов КБР в официальных документах органов власти сельских поселений района
- "Об образовании новых районов в Кабардино-Балкарской АССР". 2016-03-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-10-21.
- "Том4. Таблица 4. Национальный состав РСОА по муниципальным образованиям по переписи 2010 года". 2013-08-19 tarixində arxivləşdirilib.
- "Том 1. Таблица 2.2 Население КБР по возрастным группам и полу". 2018-10-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-05-09.
- "Численность населения КБР по итогам Всероссийской переписи населения 2010 года". 2016-06-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2016-10-11.
Mənbə
- Официальный сайт администрации Прохладненского района
- Прохладненский муниципальный район на портале правительства КБР 2019-10-20 at the Wayback Machine
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu adin diger istifade formalari ucun bax Proxladni Proxladnenski rayonu kab cerk Prohladne kuej Prohladne rajon qarac balk Prohladna rajon Rusiya Federasiyasi Kabarda Balkariyanin terkibinde inzibati erazi vahidi Inzibati merkezi Proxladni seheridir rayonun erazisine daxil deyil Proxladnenski rayonuProhladne kuej Prohladne rajonBayraq d Gerb43 45 00 sm e 44 01 59 s u Olke RusiyaInzibati merkez ProxladniTarixi ve cografiyasiYaradilib 1937Sahesi 1 342 km Hundurluk 307 mSaat qursagi Moskva vaxti d EhalisiEhalisi 49 860 nef 2023 Reqemsal identifikatorlarTelefon kodu 86631Resmi sayt Vikianbarda elaqeli mediafayllarCografiyasiProxladnenski rayonu Kabarda Balkariya Respublikasinin simal serq hissesinde yerlesir Asagidaki erazilerle hemserheddir cenubda Mayski ve Urvan rayonlari qerbde Baksan rayonu simalda Stavropol diyarinin Kirov ve Kursk rayonlari serqde Simali Osetiyanin Mozdok rayonu Proxladnenski rayonunun sahesi 1 341 97 km dir Rayon merkezinden respublikanin paytaxtina olan Nalcik mesafe 57 km dir Hidrologiya Rayon erazisinden axan iri caylar Malka Baksan Kurkujin Baksanyonok Qeduko Sakoy ve bir cox kicik caylar Rayonda inkisaf etmis suvarma kanallari ve kanallarin tenzimlenmesi ucun istifade olunan suni su anbarlari sebekesi movcuddur Rayonun en boyuk kanallari bunlardir Lenin adina kanal Pravoberejni kanali ve Proxladnenski kanali Iqlim Rayonun iqlimi butovlukde respublikanin duz zonasinda rutubetli mulayimdir Yay aylarinda havanin temperaturu 27 35 C e catir qisda temperatur 25 C e qeder ene biler Lakin nadir hallarda 10 C den asagi dusur Rutubetliyin azligi ilk novbede Proxladnenski rayonunun serq hissesinden isti kuleklere meruz qalmasi ile elaqedardir Bu istiqametde Noqay colu ve Xezer ovaligi uzerinde formalasan hava hakim olur Minerallar Proxladnenski rayonunda gil qum cinqil ve tikinti qumu hemcinin kesfiyyatla subut olunmus neft yataqlari vardir Tarixi22 mart 1924 cu ilde Kabardin MV Reyaset Heyetinin qerari ile Baksan rayonunun bolunmesi neticesinde Primalka dairesi teskil edilir 10 kend sovetliyi yeni yaradilan daireye verilir 1931 ci ilde Primalka dairesi Primalka rayonuna cevrilir 1932 ci ilin martinda Proxladnenski rayonu legv edilir Proxladnenski rayonunun kend meclisleri Yekaterinograd Priblizhnenski Soldatski ve Prokladnenski kend sovetlikleri Kabarda Balkariya Muxtar Vilayetinin Primalka rayonuna verildi Kanovski Rostovanovski ve Eyqenqeymov kend sovetlikleri ve Baltiyski Raboki taxil sovxozu bir hissesi Mozdok rayonuna verildi Umumrusiya Merkezi Icraiyye Komitesi Reyaset Heyetinin 29 dekabr 1937 ci il tarixli ve Kabarda Balkariya MSSR Icraiyye Komitesi Reyaset Heyetinin 7 yanvar 1938 ci il tarixli qerari ile ProxladnenskI rayonu KBMSSR in terkib hissesi olaraq berpa edildi Buraya evveller Primalka rayonuna daxil olan yasayis menteqeleri hemcinin Proletarian kend sovetliyi ve Primalka taxilciliq teserrufati daxil oldu KBmSSR Ali Sovetinin Reyaset Heyetinin 29 sentyabr 1959 cu il tarixli Fermani ile Proxladnenski rayonu evveller legv edilmis Primalka rayonuna verildi 1963 cu ilde Proxladnenski rayonu Proxladnenski kend rayonuna cevrildi 1965 ci ilde Proxladnenski kend rayonu yeniden Proxladnenski rayonuna cevrildi ve evvelki serhedlerine berpa edildi Ele hemin il Respublika daxilinde Proxladnenski seher dairesi teskil edilir Neticede daire rayondan ayrilir Bununla bele Proxladni seheri Proxladnenski rayonunun inzibati merkezi olaraq qalir 2005 ci ilde rayonda kend idareleri legv edildi ve kend yasayis menteqeleri statusuna malik 19 belediyye qurulur EhaliMilli terkib 2010 cu il Umumrusiya siyahiya alinmasinin melumatlarina gore rayonun milli terkibi haqqinda asagidaki melumatlar verilmisdir Xalq Say nef Umumi ehaliye olan nisbeti ruslar 24 672 54 18 kabardinler 12 792 28 10 turkler 2 488 5 46 balkarlar 1 196 2 63 ukraynalilar 609 1 34 qaracilar 538 1 18 osetinler 478 1 05 digerleri 2 455 5 39 milliyyetini bildirmeyenler 305 0 67 umumi 45 533 100 0 Cins terkibi 2010 cu il Umumrusiya siyahiya alinmasina olan melumat Yas Kisiler nef Qadinlar yas Umumi say umumi ehaliye olan nisbet 0 14 yas 4766 4592 9358 20 55 15 59 yas 14 260 14 852 29 112 63 94 60 yasdan yuxari 2605 4458 7063 15 51 umumi 21 631 23 902 45 533 100 0 Kisiler 21 631 nef 47 5 Qadinlar 323 902 nef 52 5 Ehalinin orta yasi 36 0 yas Kisilerin orta yasi 33 9 yas Qadinlarin orta yasi 37 9 yas Istinadlarhttp www prohladnenskiy ru index php selskie poseleniya1 GEOnet Names Server 2018 Chislennost postoyannogo naseleniya Rossijskoj Federacii po municipalnym obrazovaniyam na 1 yanvarya 2023 goda s uchyotom itogov Vserossijskoj perepisi naseleniya 2020 g rus 2023 08 18 Istifade tarixi 2023 08 23 Oficialnyj sajt Prohladnenskogo municipalnogo rajona Kabardino Balkarskoj Respubliki Selskie poseleniya 2016 01 23 at the Wayback Machine Sm oficialnye naimenovaniya municipalnogo obrazovaniya na yazykah narodov KBR v oficialnyh dokumentah organov vlasti selskih poselenij rajona Ob obrazovanii novyh rajonov v Kabardino Balkarskoj ASSR 2016 03 04 tarixinde Istifade tarixi 2019 10 21 Tom4 Tablica 4 Nacionalnyj sostav RSOA po municipalnym obrazovaniyam po perepisi 2010 goda 2013 08 19 tarixinde arxivlesdirilib Tom 1 Tablica 2 2 Naselenie KBR po vozrastnym gruppam i polu 2018 10 01 tarixinde Istifade tarixi 2019 05 09 Chislennost naseleniya KBR po itogam Vserossijskoj perepisi naseleniya 2010 goda 2016 06 24 tarixinde Istifade tarixi 2016 10 11 MenbeOficialnyj sajt administracii Prohladnenskogo rajona Prohladnenskij municipalnyj rajon na portale pravitelstva KBR 2019 10 20 at the Wayback Machine