Stavropol diyarı (rus. Ставропольский край) — Rusiya Federasiyası subyektlərindən biri. Sahəsi 66.5 min km2, əhalisi 2.7 mln. nəfərdir.
Stavropol diyarı | |||||
---|---|---|---|---|---|
Ставропольский край | |||||
| |||||
| |||||
Ölkə | |||||
İnzibati mərkəz | Stavropol | ||||
Tarixi və coğrafiyası | |||||
Yaradılıb | 13 fevral 1924 | ||||
Sahəsi |
| ||||
Saat qurşağı |
| ||||
Əhalisi | |||||
Əhalisi |
| ||||
Rəqəmsal identifikatorlar | |||||
ISO kodu | RU-STA | ||||
Telefon kodu | 865, 879 | ||||
Avtomobil nömrəsi | 26, 126 | ||||
Rəsmi sayt | |||||
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Tarix
13 fevral 1924-cü ildə Cənubi-Şərqi vilayət (diyar) yaradılır. 16 oktyabr 1924-cü ildən 13 mart 1937-ci ilə qədər Şimali Qafqaz diyarı, 13 mart 1937-ci ildən 12 yanvar 1943-cü ilə qədər isə Orjonokidze diyarı kimi fəaliyyət göstərir. Hal-hazırda isə Stavropol diyarı adlanır.
Coğrafiya
Ərazinin böyük bir hissəsi Stavropol yüksəkliyində yerləşir. Həmçinin şərqdə Terek-Kuma ovalığı, şimalda isə Kuma-Manıç çökəkliyi vardır. Dağətəyi zolaqda 1401 m hündürlüyə qədər dağlardan (Beştau dağı) ibarət olan Qafqaz Mineral Sular rayonu ayrılır. İqlimi kontinentaldır. Yanvarın orta temperaturu −4°S, iyulun isə 22–25°S-dir. İldə 300–650 mm yağıntı düşür. Şabalıdı və qaratorpaqlar yayılmışdır. Stavropol diyarı çöl və yarımsəhra zonasında yerləşir. Çöllərin böyük bir hissəsi şumlanmışdır. Həm enliyarpaq, həm də iynəyarpaq meşələr, daha yüksəkdə isə subalp və alp çəmənlikləri yayılmışdır. Çöl zonasının heyvanat aləmi vardır. Əsas çayları Kuban çayı və Kuma-dır. Az sayda göl vardır (müalicəvi palçıq ehtiyatına malik Tambukon gölü və Manıç-Qudilo gölünün bir hissəsi). Təbii şərait əhalinin həyat fəaliyyəti üçün əlverişlidir. Diyar təbii ehtiyatlarla zəngindir. Təbii ehtiyatlardan neft, qaz, mis, polimetallar, daş kömür, tikinti materialları vardır. Mirnen, Senqileyev, Şimali Stavropol — Pelaqiadin təbii qaz; Praskovey neft; Urup mis; Elbrus polimetal; Xumarin daş kömür yataqları mövcuddur. 200-dən çöx müalicəvi əhəmiyyətli mineral su mənbəyi istismar olunur və bu göstəriciyə görə Rusiya Federasiyasında birinci yerə sahibdir.
Əhali
Ümumi əhalinin 56%-i şəhərlərdə yaşayır. Sıxlıq 1 km2-də 40 nəfərdir. Əhali əsasən kurortətrafı zonada daha sıx məskunlaşmışdır. Diyar ərazisində 90-dan çox millətin nümayəndəsi yaşayır: ruslar (85%), ermənilər (3%), ukraynalılar (3%), darginlər, noqaylar, beloruslar, çeçenlər, qaraçaylar, türkmənlər, tatarlar, azərbaycan türkləri, gürcülər, kabardinlər, osetinlər, yəhudilər və s.
İqtisadiyyat
Kənd təsərrüfatı taxılçılıq və zərif yunlu qoyunçuluq üzrə ixtisaslaşmışdır. Böyük qoyun sürüləri var, yun qırxımına görə RF yüksək yer tutur. Suvarma inkişaf etdirilir. Belə torpaqlara tərəvəz və bostan bitkiləri yetişdirilir. Otlaqlara su çıxarılır. Nəqliyyat şəbəkəsi seyrəkdir. Boru kəmər, avtomobil, hava nəqliyyatı inkişaf etdirilibdir. Xüsusilə Minaloks Podi hava limanı Rusiyanın bir çox şəhərləri ilə və xariclə əlaqədədir.
Rayonlar
Şəhərlər
- Stavropol – 354.867 nəfər (2002-ci il siyahıya almasına əsasən)
İstinadlar
- Шахрай С. М., Алексеев С. С., Собчак А. А., Конституционное совещание Российской Федерации, phaile Конституция Российской Федерации (rus.). // Российская газета Россия: 1993. Т. 102. С. 102. ISSN 1606-5484; 1560-0823
- "RussiaOutdoors - Путешествия по России". 2015-10-11 tarixində . İstifadə tarixi: 2009-06-13.
Xarici keçidlər
Rusiya ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Stavropol diyari rus Stavropolskij kraj Rusiya Federasiyasi subyektlerinden biri Sahesi 66 5 min km2 ehalisi 2 7 mln neferdir Stavropol diyariStavropolskij krajBayraq d Gerb d Gerb45 03 sm e 43 16 s u Olke RusiyaInzibati merkez StavropolTarixi ve cografiyasiYaradilib 13 fevral 1924Sahesi 66 160 km Saat qursagi Moskva vaxti d EhalisiEhalisi 2 792 796 nef 1 yanvar 2021 Reqemsal identifikatorlarISO kodu RU STATelefon kodu 865 879Avtomobil nomresi 26 126Resmi sayt Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarix13 fevral 1924 cu ilde Cenubi Serqi vilayet diyar yaradilir 16 oktyabr 1924 cu ilden 13 mart 1937 ci ile qeder Simali Qafqaz diyari 13 mart 1937 ci ilden 12 yanvar 1943 cu ile qeder ise Orjonokidze diyari kimi fealiyyet gosterir Hal hazirda ise Stavropol diyari adlanir CografiyaErazinin boyuk bir hissesi Stavropol yuksekliyinde yerlesir Hemcinin serqde Terek Kuma ovaligi simalda ise Kuma Manic cokekliyi vardir Dageteyi zolaqda 1401 m hundurluye qeder daglardan Bestau dagi ibaret olan Qafqaz Mineral Sular rayonu ayrilir Iqlimi kontinentaldir Yanvarin orta temperaturu 4 S iyulun ise 22 25 S dir Ilde 300 650 mm yaginti dusur Sabalidi ve qaratorpaqlar yayilmisdir Stavropol diyari col ve yarimsehra zonasinda yerlesir Collerin boyuk bir hissesi sumlanmisdir Hem enliyarpaq hem de iyneyarpaq meseler daha yuksekde ise subalp ve alp cemenlikleri yayilmisdir Col zonasinin heyvanat alemi vardir Esas caylari Kuban cayi ve Kuma dir Az sayda gol vardir mualicevi palciq ehtiyatina malik Tambukon golu ve Manic Qudilo golunun bir hissesi Tebii serait ehalinin heyat fealiyyeti ucun elverislidir Diyar tebii ehtiyatlarla zengindir Tebii ehtiyatlardan neft qaz mis polimetallar das komur tikinti materiallari vardir Mirnen Senqileyev Simali Stavropol Pelaqiadin tebii qaz Praskovey neft Urup mis Elbrus polimetal Xumarin das komur yataqlari movcuddur 200 den cox mualicevi ehemiyyetli mineral su menbeyi istismar olunur ve bu gostericiye gore Rusiya Federasiyasinda birinci yere sahibdir EhaliUmumi ehalinin 56 i seherlerde yasayir Sixliq 1 km2 de 40 neferdir Ehali esasen kurortetrafi zonada daha six meskunlasmisdir Diyar erazisinde 90 dan cox milletin numayendesi yasayir ruslar 85 ermeniler 3 ukraynalilar 3 darginler noqaylar beloruslar cecenler qaracaylar turkmenler tatarlar azerbaycan turkleri gurculer kabardinler osetinler yehudiler ve s IqtisadiyyatKend teserrufati taxilciliq ve zerif yunlu qoyunculuq uzre ixtisaslasmisdir Boyuk qoyun suruleri var yun qirximina gore RF yuksek yer tutur Suvarma inkisaf etdirilir Bele torpaqlara terevez ve bostan bitkileri yetisdirilir Otlaqlara su cixarilir Neqliyyat sebekesi seyrekdir Boru kemer avtomobil hava neqliyyati inkisaf etdirilibdir Xususile Minaloks Podi hava limani Rusiyanin bir cox seherleri ile ve xaricle elaqededir RayonlarSeherlerStavropol 354 867 nefer 2002 ci il siyahiya almasina esasen IstinadlarShahraj S M Alekseev S S Sobchak A A Konstitucionnoe soveshanie Rossijskoj Federacii phaile Konstituciya Rossijskoj Federacii rus Rossijskaya gazetaRossiya 1993 T 102 S 102 ISSN 1606 5484 1560 0823 RussiaOutdoors Puteshestviya po Rossii 2015 10 11 tarixinde Istifade tarixi 2009 06 13 Xarici kecidler Rusiya ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin