Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Jan Pol Qetti (ing. Jan Paul Getty; 15 dekabr 1892[…], Minneapolis, Minnesota, ABŞ – 6 iyun 1976, Qilford[d], İngiltərə, Birləşmiş Krallıq) — amerikalı neft maqnatı və sənayeçi, tarixdə ilk dollar milyarderlərindən biri, "Qetti Muzeyi"nin banisi . "Getty Oil" neft şirkətinin təssisçisi. 1957-ci ildə "Fortune" jurnalı onu dünyanın ən varlı amerikalısı elan etmişdi . 1966-cı ildə o, 1,2 milyard ABŞ dolları sərvət ilə dünyanın ən varlı adamı kimi Ginnesin Rekordlar Kitabına düşüb (2017-ci ilin qiymətlərdirilməsində təxminən 9.1 milyard ABŞ dolları) . 1976-cı ildə Qettinin vəfat etdiyi zaman onun sərvəti 6 milyard dollar həcmində(2017-ci ilin qiymətləndirilməsində təqribən 25,8 milyard ABŞ dolları) qiymətləndirilmişdir . Böyük varidata malik olmasına baxmayaraq, Qetti hədsiz dərəcədə xəsisliyi ilə tanınırdı. 1973-cü ildə Romada qaçırılan 16 yaşlı nəvəsi Paul üçün beş aylıq fidyə verməkdən imtina etməsi ona pis şöhrət qazandırmışdı.
| Jan Pol Qetti | |
|---|---|
| Jean Paul Getty | |
 | |
| Doğum tarixi | 15 dekabr 1892[…] |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 6 iyun 1976 (83 yaşında) |
| Vəfat yeri | Böyük Britaniya, London |
| Vəfat səbəbi | ürək çatışmazlığı |
| Dəfn yeri |
|
| Təhsili |
|
| Fəaliyyəti | rəsm kolleksioneri[d], avtobioqraf[d], təşəbbüskar, sənayeçi, mesenat[d] |
| Fəaliyyət illəri | 1907–1976 |
| Elmi dərəcələri | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Bioqrafiya
Pol Minneapolisdə, Minnesota ştatında artıq ahıl bir yaşda olan üstəlik, tək qızları Qertrudanı da itirəndən iki il əvvəl, irlandiyalı neft maqnatı Corc Franklin Qetti və Şotlandiya mühacirlərinin qızı Sara Katrin MacPerson Rişerin ailəsində anadan olmuşdur. 1913-cü ildə Oksford Universitetini bitirdikdən sonra Pol Tulsa bölgəsində (Oklahoma) neft ticarətinə başladı və 1916-cı ilə qədər ilk milyon dollarını qazandı. Elə həmin il onun şirkəti Kaliforniyaya köçdü.
XX əsrin 30-cu illərində Pol Qetti sonradan onun maliyyə imperiyasının əsasını təşkil edən bir neçə neft şirkətini satın aldı.
II Dünya Müharibəsindən sonra Qetti İngiltərəyə, Surrey qraflığının Sutton-Pleys rayonuna köçdü. Onun yaşadığı ev qala divarı ilə əhatə olunmuşdu. Qettinin təhlükəsizliyi bütöv bir cangüdən ordusu və insanları mühafizə üçün xüsusi olaraq hazırlanmış iyirmi it tərəfindən qorunurdu.
1949-cu ildə Səudiyyə Ərəbistanında güzəştli neft müqaviləsi əldə etdi, hansı ki, ona 1950-ci illərdə milyardlarla qazanc gətirməyə başladı. 1957-ci ildə Pol Qetti dünyanın ən varlı adamı elan edildi. Bu titul Qetti vəfat edən günə qədər onda qaldı. 1968-ci ildə Pol Qetti milyarder oldu.
Ailəsi
Pol Qetti "bir qadınla uzun müddətli bir əlaqə yalnız siz müflis olduqda mümkündür" deyirdi.
- Canet Dumont (1923-1925); bir oğlu Corc Franklin Qetti II (1924-1973)
- Allen Eşbi (1926-1928)
- Adolfina Helmle (1928-1932); bir oğlu Jan Ronald Qetti
- Enni Rok (1932-1935); iki oğlu Con Pol Qetty (1932-2003) və Qordon Qetti (1933)
- Luiza Dadli (1939-1958); bir oğlu Timoti Qetti (12 yaşında ölmüşdür)
Paul Qettinin nəvəsi, Con Pol Qettinin oğlu Mark Qetti "Getty Images" şirkətinin əsasını qoymuşdur.
Nəvəsinin oğurlanması
1973-cü ildə Romada məskunlaşan və orada kübar həyatı yaşayan on altı yaşlı nəvəsi Üçüncü Con Pol Qetti qaçırıldı. Beş ay ərzində böyük Qetti nəvəsi üçün 17 milyon dollar fidyəni verməkdən imtina etdi. O bunu:
 | "Mənim on dörd nəvəm var, bu gün bir qəpik ödəsəm, onda on dörd qaçırılmış nəvəm olacaq" |  |
– deyə izah edirdi. Pulu ödəməyə məcbur etmək üçün insan oğruları Qettiyə onun nəvəsinin bir qulağını kəsərək saç topası ilə birlikdə göndərmişdilər. Nəvəni qaçıranlar tələblərini 3 milyon dollara endirəndə, milyarder fidyə üçün vəsait ayırdı. Ancaq o, cəmi 2,2 milyon dollar ayırdı, 800 mini isə oğluna illik 4 faizlə borc verdi. Nəvəsi təşəkkür etmək üçün babasına zəng etdikdə, telefona cavab verməkdən imtina etdi.
Sonradan nəvə Pol Qetti narkotikdən asılı vəziyyətə düşdü, buna görə eşitmə və görmə qabiliyyətini erkən itirdi. Uzun illər əlil arabasına təhkim olundu. 2011-ci il fevral ayının 5-də 54 yaşında vəfat etdi . Onun oğlu Baltazar Qetti David Linçin "Heç bir yerə getməyən şose" filmində baş rol ifa etməsi ilə məşhurdur.
Nəvə Pol Qettinin qaçırılması hekayəsi Ridli Skottun "Dünyanın bütün pulları" filminin və Danni Boylun "Güvən" serialının əsasını təşkil etmişdir.
İstinadlar
- J. Paul Getty // Encyclopædia Britannica (ing.).
- J. Paul Getty // RKDartists (nid.).
- RKDartists (nid.).
- Deutsche Nationalbibliothek Record #118538993 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.
- J. Paul Getty // Find a Grave (ing.). 1996.
- . "J. Paul Getty Dead at 83; Amassed Billions From Oil". On This Day. The New York Times. New York City: New York Times Company. June 6, 1976. December 21, 2016 tarixində .
- Lubar, Robert. "The Odd Mr. Getty: The possibly richest man in the world was mean, miserly, sexy, fearful of travel and detergents". . New York City: . March 17, 1986. August 13, 2017 tarixində . İstifadə tarixi: March 30, 2018. (#apostrophe_markup)
- McWhirter, Norris; McWhirter, Ross. Guinness Book of Records. London, England: Jim Pattison Group. 1966. səh. 229.
- Lenzner, Robert. The great Getty: the life and loves of J. Paul Getty, richest man in the world. New York: Crown Publishers, 1985. ISBN
- Jane Fryer. "Proof that money can't buy happiness: John Paul Getty III destroyed by his family's billions" (ingilis). Daily Mail. 2011-02-07. 2015-07-14 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-06-18.
I have 14 other grandchildren, and if I pay one penny now, then I will have 14 kidnapped grandchildren.
- "John Paul Getty III" (ingilis). The Daily Telegraph. 2011-02-07. 2015-04-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-06-18.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Jan Pol Qetti ing Jan Paul Getty 15 dekabr 1892 Minneapolis Minnesota ABS 6 iyun 1976 Qilford d Ingiltere Birlesmis Kralliq amerikali neft maqnati ve senayeci tarixde ilk dollar milyarderlerinden biri Qetti Muzeyi nin banisi Getty Oil neft sirketinin tessiscisi 1957 ci ilde Fortune jurnali onu dunyanin en varli amerikalisi elan etmisdi 1966 ci ilde o 1 2 milyard ABS dollari servet ile dunyanin en varli adami kimi Ginnesin Rekordlar Kitabina dusub 2017 ci ilin qiymetlerdirilmesinde texminen 9 1 milyard ABS dollari 1976 ci ilde Qettinin vefat etdiyi zaman onun serveti 6 milyard dollar hecminde 2017 ci ilin qiymetlendirilmesinde teqriben 25 8 milyard ABS dollari qiymetlendirilmisdir Boyuk varidata malik olmasina baxmayaraq Qetti hedsiz derecede xesisliyi ile taninirdi 1973 cu ilde Romada qacirilan 16 yasli nevesi Paul ucun bes ayliq fidye vermekden imtina etmesi ona pis sohret qazandirmisdi Jan Pol QettiJean Paul GettyDogum tarixi 15 dekabr 1892 1892 12 15 Dogum yeri Minneapolis Minnesota ABSVefat tarixi 6 iyun 1976 1976 06 06 83 yasinda Vefat yeri Boyuk Britaniya LondonVefat sebebi urek catismazligiDefn yeri Pasifik Paliseyds d Tehsili Maqdalin Kolleci d Berkli Kaliforniya Universiteti Cenubi Kaliforniya UniversitetiFealiyyeti resm kolleksioneri d avtobioqraf d tesebbuskar senayeci mesenat d Fealiyyet illeri 1907 1976Elmi dereceleri iqtisadiyyat politologiya Vikianbarda elaqeli mediafayllarBioqrafiyaPol Minneapolisde Minnesota statinda artiq ahil bir yasda olan ustelik tek qizlari Qertrudani da itirenden iki il evvel irlandiyali neft maqnati Corc Franklin Qetti ve Sotlandiya muhacirlerinin qizi Sara Katrin MacPerson Riserin ailesinde anadan olmusdur 1913 cu ilde Oksford Universitetini bitirdikden sonra Pol Tulsa bolgesinde Oklahoma neft ticaretine basladi ve 1916 ci ile qeder ilk milyon dollarini qazandi Ele hemin il onun sirketi Kaliforniyaya kocdu XX esrin 30 cu illerinde Pol Qetti sonradan onun maliyye imperiyasinin esasini teskil eden bir nece neft sirketini satin aldi II Dunya Muharibesinden sonra Qetti Ingiltereye Surrey qrafliginin Sutton Pleys rayonuna kocdu Onun yasadigi ev qala divari ile ehate olunmusdu Qettinin tehlukesizliyi butov bir canguden ordusu ve insanlari muhafize ucun xususi olaraq hazirlanmis iyirmi it terefinden qorunurdu 1949 cu ilde Seudiyye Erebistaninda guzestli neft muqavilesi elde etdi hansi ki ona 1950 ci illerde milyardlarla qazanc getirmeye basladi 1957 ci ilde Pol Qetti dunyanin en varli adami elan edildi Bu titul Qetti vefat eden gune qeder onda qaldi 1968 ci ilde Pol Qetti milyarder oldu AilesiPol Qetti bir qadinla uzun muddetli bir elaqe yalniz siz muflis olduqda mumkundur deyirdi Canet Dumont 1923 1925 bir oglu Corc Franklin Qetti II 1924 1973 Allen Esbi 1926 1928 Adolfina Helmle 1928 1932 bir oglu Jan Ronald Qetti Enni Rok 1932 1935 iki oglu Con Pol Qetty 1932 2003 ve Qordon Qetti 1933 Luiza Dadli 1939 1958 bir oglu Timoti Qetti 12 yasinda olmusdur Paul Qettinin nevesi Con Pol Qettinin oglu Mark Qetti Getty Images sirketinin esasini qoymusdur Nevesinin ogurlanmasi1973 cu ilde Romada meskunlasan ve orada kubar heyati yasayan on alti yasli nevesi Ucuncu Con Pol Qetti qacirildi Bes ay erzinde boyuk Qetti nevesi ucun 17 milyon dollar fidyeni vermekden imtina etdi O bunu Menim on dord nevem var bu gun bir qepik odesem onda on dord qacirilmis nevem olacaq deye izah edirdi Pulu odemeye mecbur etmek ucun insan ogrulari Qettiye onun nevesinin bir qulagini keserek sac topasi ile birlikde gondermisdiler Neveni qaciranlar teleblerini 3 milyon dollara endirende milyarder fidye ucun vesait ayirdi Ancaq o cemi 2 2 milyon dollar ayirdi 800 mini ise ogluna illik 4 faizle borc verdi Nevesi tesekkur etmek ucun babasina zeng etdikde telefona cavab vermekden imtina etdi Sonradan neve Pol Qetti narkotikden asili veziyyete dusdu buna gore esitme ve gorme qabiliyyetini erken itirdi Uzun iller elil arabasina tehkim olundu 2011 ci il fevral ayinin 5 de 54 yasinda vefat etdi Onun oglu Baltazar Qetti David Lincin Hec bir yere getmeyen sose filminde bas rol ifa etmesi ile meshurdur Neve Pol Qettinin qacirilmasi hekayesi Ridli Skottun Dunyanin butun pullari filminin ve Danni Boylun Guven serialinin esasini teskil etmisdir IstinadlarJ Paul Getty Encyclopaedia Britannica ing J Paul Getty RKDartists nid RKDartists nid Deutsche Nationalbibliothek Record 118538993 Umumi tenzimleme nezareti GND alm 2012 2016 J Paul Getty Find a Grave ing 1996 J Paul Getty Dead at 83 Amassed Billions From Oil On This Day The New York Times New York City New York Times Company June 6 1976 December 21 2016 tarixinde Lubar Robert The Odd Mr Getty The possibly richest man in the world was mean miserly sexy fearful of travel and detergents New York City March 17 1986 August 13 2017 tarixinde Istifade tarixi March 30 2018 apostrophe markup McWhirter Norris McWhirter Ross Guinness Book of Records London England Jim Pattison Group 1966 seh 229 Lenzner Robert The great Getty the life and loves of J Paul Getty richest man in the world New York Crown Publishers 1985 ISBN 0 517 56222 7 Jane Fryer Proof that money can t buy happiness John Paul Getty III destroyed by his family s billions ingilis Daily Mail 2011 02 07 2015 07 14 tarixinde Istifade tarixi 2015 06 18 I have 14 other grandchildren and if I pay one penny now then I will have 14 kidnapped grandchildren John Paul Getty III ingilis The Daily Telegraph 2011 02 07 2015 04 05 tarixinde Istifade tarixi 2015 06 18