Pirdirəyi — Şamaxı şəhərindən şimal-qərbdə, Gülüstan qalasının qalıqlarından şərqdə yerləşən dağ. Dəniz səviyyəsindən hündürlüyü 1049,4 m, şəhər səviyyəsindən isə 350 m.
Pirdirəyi | |
---|---|
| |
Ümumi məlumatlar | |
Dağ sistemi | Böyük Qafqaz |
Dağ silsiləsi | Baş Qafqaz silsiləsi |
Mütləq hündürlüyü | 1049,4 |
Yerləşməsi | |
Ölkə | Azərbaycan |
| |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
X əsrin birinci rübündə Şamaxının Şirvanşahların paytaxtı və Şirvanın mühüm və vacib şəhərlərindən biri olduğu zaman, Pirdirəyi dağının zirvəsində "pir" ziyarətgahı var idi ki, həmin dövrdə şəhərlərdə və kəndlərdə müasir Azərbaycanın ərazisində onlara tez-tez rast gəlmək olardı.
Arxeoloji tədqiqatlar
Dağın dibindəki arxeoloji tədqiqatların materialları bu ərazinin erkən orta əsrlərə qədər olan tarixini əks etdirir. Dağın şərq dibinin yaxınlığında erkən orta əsrlər dövrü üçün səciyyəvi olan keramik qabların çoxsaylı parçaları tapılmışdır. Sara Aşurbəylinin sözlərinə görə, bu tapıntılar vaxtilə Şamaxı yaxınlığında böyük yaşayış məskəninin olduğunu göstərilər.
1967-ci ildə arxeoloqlar dağın dibində yastı qapaqlı və qulpları qabağa çıxan keramik qabların çoxsaylı qırıntılarını yığmışdılar. Taxıl ovma, həvəngdəstəni və üzüm sıxma vannaları şəklində daş alətlər aşkar olunmuşdur. Bu tapıntılar orta əsrlərə xarakterik olan istehsal texnikasının tənəzzülünü göstərir. Arxeoloq sözlərinə görə, bu tənəzzül Bizans, xəzərlilər və sasanilərin arasında olan müharibələr kimi xarici amil və feodal cəmiyyətinin formalaşması kimi daxili amil ilə bağlı idi.
Şamaxı şəhərindən 1 kilometr şimalda yerləşən Piridirəyin geniş yaşayış məskəni Kür-Araz mədəniyyəti materiallarıyla zəngindir. Bu məskən şumlanıb və üzümlüklərlə tutulub. 1970-ci ilin arxeoloji qazıntılar zamanı yaşayış məskəninin ərazisində əkinçilik məhsullarının emalı üçün istifadə olunan daş alətlər, nalşəkilli ocaq altlıqları və keramik qablar aşkar edilmişdir. Yığılmış keramika arasında bəzəkli olanı da var, həmçinin açıq-kremli çalarlı maye gil örtüklü olan saxsı qırıqlar tapılmışdır. Arxeoloq İdeal Nərimanovun sözlərinə görə, Piridirəyi yaşayış yeri Kür-Araz mədəniyyətinin ilkin məskənlər sırasına aiddir.
Qalereya
- Şamaxı şəhərindən görüntü
- Adam Olearinin kitabındaki rəsmdə
- Yan Streysin kitabındaki rəsmdə
- Engelbert Kempferin çəkdiyi rəsmdə
İstinadlar
- Топографическая карта К-39-122, Шемаха, 1985. (rus) Sitat səhvi: Xətalı
<ref>
etiketi; "ReferenceA" adı bir neçə dəfə müxtəlif məzmunla verilib - Sara Aşurbəyli Государство Ширваншахов. — Б.: Элм, 1983. — səh.. 105. — 341 səh. (rus)
- Джидди, 1981, səh. 25 (rus)
- О памятнике Пирдиреки // Доклады Академии наук Азербайджанской ССР. — 1968. — Т. XXIV, № 12. — səh. 54–57.
- İdeal Nərimanov. Поселения Пирдереки и Девечи // Археологические открытия 1970 года. — М.: , 1971. — səh. 392.
Ədəbiyyat
- О памятнике Пирдиреки // Доклады Академии наук Азербайджанской ССР. — 1968. — Т. XXIV, № 12. — səh. 54–57. (rus)
- Hüseyn Ciddi Средневековый город Шемаха (IX–XVII века). — Б.: Элм, 1981. — 174 səh. (rus)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Pirdireyi Samaxi seherinden simal qerbde Gulustan qalasinin qaliqlarindan serqde yerlesen dag Deniz seviyyesinden hundurluyu 1049 4 m seher seviyyesinden ise 350 m PirdireyiDagin Gulustan qalasinin qaliqlarindan goruntusuUmumi melumatlarDag sistemi Boyuk QafqazDag silsilesi Bas Qafqaz silsilesiMutleq hundurluyu 1049 4Yerlesmesi40 39 16 sm e 48 37 40 s u Olke AzerbaycanPirdireyi Vikianbarda elaqeli mediafayllar X esrin birinci rubunde Samaxinin Sirvansahlarin paytaxti ve Sirvanin muhum ve vacib seherlerinden biri oldugu zaman Pirdireyi daginin zirvesinde pir ziyaretgahi var idi ki hemin dovrde seherlerde ve kendlerde muasir Azerbaycanin erazisinde onlara tez tez rast gelmek olardi Arxeoloji tedqiqatlarDagin dibindeki arxeoloji tedqiqatlarin materiallari bu erazinin erken orta esrlere qeder olan tarixini eks etdirir Dagin serq dibinin yaxinliginda erken orta esrler dovru ucun seciyyevi olan keramik qablarin coxsayli parcalari tapilmisdir Sara Asurbeylinin sozlerine gore bu tapintilar vaxtile Samaxi yaxinliginda boyuk yasayis meskeninin oldugunu gosteriler 1967 ci ilde arxeoloqlar dagin dibinde yasti qapaqli ve qulplari qabaga cixan keramik qablarin coxsayli qirintilarini yigmisdilar Taxil ovma hevengdesteni ve uzum sixma vannalari seklinde das aletler askar olunmusdur Bu tapintilar orta esrlere xarakterik olan istehsal texnikasinin tenezzulunu gosterir Arxeoloq sozlerine gore bu tenezzul Bizans xezerliler ve sasanilerin arasinda olan muharibeler kimi xarici amil ve feodal cemiyyetinin formalasmasi kimi daxili amil ile bagli idi Samaxi seherinden 1 kilometr simalda yerlesen Piridireyin genis yasayis meskeni Kur Araz medeniyyeti materiallariyla zengindir Bu mesken sumlanib ve uzumluklerle tutulub 1970 ci ilin arxeoloji qazintilar zamani yasayis meskeninin erazisinde ekincilik mehsullarinin emali ucun istifade olunan das aletler nalsekilli ocaq altliqlari ve keramik qablar askar edilmisdir Yigilmis keramika arasinda bezekli olani da var hemcinin aciq kremli calarli maye gil ortuklu olan saxsi qiriqlar tapilmisdir Arxeoloq Ideal Nerimanovun sozlerine gore Piridireyi yasayis yeri Kur Araz medeniyyetinin ilkin meskenler sirasina aiddir QalereyaSamaxi seherinden goruntu Adam Olearinin kitabindaki resmde Yan Streysin kitabindaki resmde Engelbert Kempferin cekdiyi resmdeIstinadlarTopograficheskaya karta K 39 122 Shemaha 1985 rus Sitat sehvi Xetali lt ref gt etiketi ReferenceA adi bir nece defe muxtelif mezmunla verilib Sara Asurbeyli Gosudarstvo Shirvanshahov B Elm 1983 seh 105 341 seh rus Dzhiddi 1981 seh 25 rus O pamyatnike Pirdireki Doklady Akademii nauk Azerbajdzhanskoj SSR 1968 T XXIV 12 seh 54 57 Ideal Nerimanov Poseleniya Pirdereki i Devechi Arheologicheskie otkrytiya 1970 goda M 1971 seh 392 EdebiyyatO pamyatnike Pirdireki Doklady Akademii nauk Azerbajdzhanskoj SSR 1968 T XXIV 12 seh 54 57 rus Huseyn Ciddi Srednevekovyj gorod Shemaha IX XVII veka B Elm 1981 174 seh rus