Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Benediktin Pannonhalma abbatlığı və ya Pannonhalma dağında yerləşən Müqəddəs Martin ərazi abbatlığı (lat. Archiabbatia, Abbatia Territorialis Sancti Martini in Monte Pannoniae) — Macarıstanın qədim və nüfuzlu dini və mədəni mərkəzi abbatlığından biri.Dunay çayının qərb sahilində, Dyör şəhərinin yaxınlığında yerləşən Benedikt monastırı, Macarıstanın xristian irsinin və monastırçılıq ənənəsinin əsas dayaqlarından biri hesab olunur.
| UNESCO-nun Ümumdünya irsi obyekti | |
|---|---|
| Pannonhalma | |
 | |
| Ölkə | |
| Tip | Mədəni |
| (Kriteriya) | (iv)[d], (vi)[d] |
| Keçid | 758 |
| Daxil edilməsi | (qeyri-məlum sessiya) |
  Pannonhalma | |
Tarixi
Pannonhalma abbatlığı 996-cı ildə Macar knyazı Qeza tərəfindən təsis edilmişdir. Qeza xristianlığı Macarıstanda yaymaq məqsədilə Benedikt rahiblərini bu əraziyə dəvət etmişdi. Qezanın oğlu Müqəddəs İştvan Macarıstanın ilk kralı olduqdan sonra abbatlığa xüsusi himayədarlıq göstərmiş və onun inkişafına dəstək vermişdir. Pannonhalma abbatlığı orta əsrlərdə Macarıstanın dini və mədəni mərkəzlərindən birinə çevrildi. Rahiblər burada dini və dünyəvi biliklərin qorunması və yayılması üçün çalışırdılar. Latın dili ilə yanaşı, macar dilində də dini və elmi əsərlər yazılır və tərcümə edilirdi. Osmanlı imperiyasının Macarıstana hücumları zamanı monastır ciddi təhlükə ilə üzləşdi. Lakin abbatlıq mühasirələrə tab gətirdi və fəaliyyətini davam etdirdi. Habsburq İmperiyası dövründə abbatlıq təhsil və elmin inkişafına yönəlmişdi. Benedikt rahibləri burada məktəblər açdılar və kitabxananı genişləndirdilər. İkinci Dünya müharibəsi zamanı monastır müxtəlif siyasi hadisələrin təsirinə məruz qalsa da, rahiblər öz fəaliyyətlərini davam etdirdilər. 1945-ci ildən sonra Macarıstanda kommunist rejimi hakimiyyətə gəldikdə, dini qurumlar sıxışdırıldı və Pannonhalma abbatlığı çətin dövrlər yaşamışdır. 1990-cı illərdə sosialist rejimin süqutundan sonra abbatlıq öz əvvəlki dini və mədəni əhəmiyyətini bərpa etmişdir.
Müasir dövrdə Pannonhalma abbatlığı UNESCO-nun Ümumdünya irsi siyahısına daxil edilmişdir və Macarıstanın mühüm dini, mədəni və turistik məkanlarından biri hesab olunur. Abbatlıq həm dini, həm də akademik fəaliyyətini davam etdirir, burada konfranslar, seminarlar və mədəni tədbirlər keçirilir.
İnkişafı və memarlığı
Pannonhalma abbatlığı müxtəlif tarixi dövrlərdə yenidən qurulmuş və genişləndirilmişdir. Onun memarlıq üslubu Romanesk, Qotik, Barokko və Neoklassik üslubların qarışığını əks etdirir.Kilsə və monastır kompleksi — 1224-cü ildə tikilmişdir və bu, Macarıstandakı ən qədim kilsələrdən biridir. Saat qülləsi və qala divarları — Orta əsrlərdə monastır müdafiə məqsədilə möhkəmləndirilmişdi. Benedikt məktəbi — 1802-ci ildə yenidən təşkil olunmuş və Macarıstandakı ən nüfuzlu dini məktəblərdən birinə çevrilmişdir.
Kitabxanası və elmi əhəmiyyəti
Pannonhalma abbatlığının kitabxanası Macarıstanın ən qədim və ən zəngin kitab kolleksiyalarından birinə malikdir. Burada 360 mindən çox nadir kitab və əlyazma saxlanılır. Kitabxana qədim əlyazmalar, inkunabulalar (XV əsrə aid ilk çap kitabları), dini mətnlər, elmi və ədəbiyyat əsərləri ilə tanınır. Kitabxanada saxlanılan ən məşhur sənədlərdən biri Tihan nizamnaməsidir (1055) — macar dilinin yazılı formada ilk nümunələrindən biri hesab olunur.
İstinadlar
- http://whc.unesco.org/en/list/758.
- "Millenary Benedictine Abbey of Pannonhalma and its Natural Environment". UNESCO World Heritage Convention. United Nations Educational Scientific and Cultural Organization. İstifadə tarixi: 29 April 2023.
- Gerevich T. (1938): Magyarország románkori emlékei. (Die romanische Denkmäler Ungarns.) Egyetemi nyomda. Budapest
- Scally, Derek. "Death of former 'kaiser inm exile' and last heir to Austro-Hungarian throne". The Irish Times. 4 July 2011. İstifadə tarixi: 2011-07-05.
- Csóka G., Szovák K., Takács I. (2000): Pannonhalma - Képes kalauz a bencés Főapátság történetéhez és nevezetességeihez. (Guide to Pannonhalma Archabbey: history and sightseeings). Pannonhalmi Főapátság, Pannonhalma
- Hapák J. (2000): Pannonhalma. Magyar Könyvklub, Pannonhalmi Főapátság (ISBN )
- Hapák J., Sólymos Sz. (2008): Pannonhalma. Kossuth Könyvkiadó, Pannonhalmi Főapátság (ISBN )
- Millenary Benedictine Abbey of Pannonhalma and its Natural Environment UNESCO Collection on Google Arts and Culture
- Henszlmann, I. (1876): Magyarország ó-keresztyén, román és átmeneti stylü mű-emlékeinek rövid ismertetése, (Old-Christian, Romanesque and Transitional Style Architecture in Hungary). Királyi Magyar Egyetemi Nyomda, Budapest
- Szőnyi O. (É.n.): Régi magyar templomok. Alte Ungarische Kirchen. Anciennes églises Hongroises. Hungarian Churches of Yore. A Műemlékek Országos Bizottsága. Mirályi Magyar Egyetemi Nyomda, Budapest
- Genthon I. (1959): Magyarország műemlékei. (Architectural Heritage of Hungary). Budapest
Xarici keçidlər
- Archabbey of Pannonhalma
- Catholic Encyclopedia entry
- UNESCO description
- Pannonhalma, letter of privileges of Pannonhalma (The Vazul-line: Kings of the Árpád dynasty after St. Stephen (1038—1301))
- Abbey Winery Pannonhalma
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Benediktin Pannonhalma abbatligi ve ya Pannonhalma daginda yerlesen Muqeddes Martin erazi abbatligi lat Archiabbatia Abbatia Territorialis Sancti Martini in Monte Pannoniae Macaristanin qedim ve nufuzlu dini ve medeni merkezi abbatligindan biri Dunay cayinin qerb sahilinde Dyor seherinin yaxinliginda yerlesen Benedikt monastiri Macaristanin xristian irsinin ve monastirciliq enenesinin esas dayaqlarindan biri hesab olunur UNESCO nun Umumdunya irsi obyektiPannonhalmaOlke MacaristanTip Medeni Kriteriya iv d vi d Kecid 758Daxil edilmesi qeyri melum sessiya PannonhalmaTarixiPannonhalma abbatligi 996 ci ilde Macar knyazi Qeza terefinden tesis edilmisdir Qeza xristianligi Macaristanda yaymaq meqsedile Benedikt rahiblerini bu eraziye devet etmisdi Qezanin oglu Muqeddes Istvan Macaristanin ilk krali olduqdan sonra abbatliga xususi himayedarliq gostermis ve onun inkisafina destek vermisdir Pannonhalma abbatligi orta esrlerde Macaristanin dini ve medeni merkezlerinden birine cevrildi Rahibler burada dini ve dunyevi biliklerin qorunmasi ve yayilmasi ucun calisirdilar Latin dili ile yanasi macar dilinde de dini ve elmi eserler yazilir ve tercume edilirdi Osmanli imperiyasinin Macaristana hucumlari zamani monastir ciddi tehluke ile uzlesdi Lakin abbatliq muhasirelere tab getirdi ve fealiyyetini davam etdirdi Habsburq Imperiyasi dovrunde abbatliq tehsil ve elmin inkisafina yonelmisdi Benedikt rahibleri burada mektebler acdilar ve kitabxanani genislendirdiler Ikinci Dunya muharibesi zamani monastir muxtelif siyasi hadiselerin tesirine meruz qalsa da rahibler oz fealiyyetlerini davam etdirdiler 1945 ci ilden sonra Macaristanda kommunist rejimi hakimiyyete geldikde dini qurumlar sixisdirildi ve Pannonhalma abbatligi cetin dovrler yasamisdir 1990 ci illerde sosialist rejimin suqutundan sonra abbatliq oz evvelki dini ve medeni ehemiyyetini berpa etmisdir Muasir dovrde Pannonhalma abbatligi UNESCO nun Umumdunya irsi siyahisina daxil edilmisdir ve Macaristanin muhum dini medeni ve turistik mekanlarindan biri hesab olunur Abbatliq hem dini hem de akademik fealiyyetini davam etdirir burada konfranslar seminarlar ve medeni tedbirler kecirilir Inkisafi ve memarligiPannonhalma abbatligi muxtelif tarixi dovrlerde yeniden qurulmus ve genislendirilmisdir Onun memarliq uslubu Romanesk Qotik Barokko ve Neoklassik uslublarin qarisigini eks etdirir Kilse ve monastir kompleksi 1224 cu ilde tikilmisdir ve bu Macaristandaki en qedim kilselerden biridir Saat qullesi ve qala divarlari Orta esrlerde monastir mudafie meqsedile mohkemlendirilmisdi Benedikt mektebi 1802 ci ilde yeniden teskil olunmus ve Macaristandaki en nufuzlu dini mekteblerden birine cevrilmisdir Kitabxanasi ve elmi ehemiyyetiPannonhalma abbatliginin kitabxanasi Macaristanin en qedim ve en zengin kitab kolleksiyalarindan birine malikdir Burada 360 minden cox nadir kitab ve elyazma saxlanilir Kitabxana qedim elyazmalar inkunabulalar XV esre aid ilk cap kitablari dini metnler elmi ve edebiyyat eserleri ile taninir Kitabxanada saxlanilan en meshur senedlerden biri Tihan nizamnamesidir 1055 macar dilinin yazili formada ilk numunelerinden biri hesab olunur Istinadlarhttp whc unesco org en list 758 Millenary Benedictine Abbey of Pannonhalma and its Natural Environment UNESCO World Heritage Convention United Nations Educational Scientific and Cultural Organization Istifade tarixi 29 April 2023 Gerevich T 1938 Magyarorszag romankori emlekei Die romanische Denkmaler Ungarns Egyetemi nyomda Budapest Scally Derek Death of former kaiser inm exile and last heir to Austro Hungarian throne The Irish Times 4 July 2011 Istifade tarixi 2011 07 05 Csoka G Szovak K Takacs I 2000 Pannonhalma Kepes kalauz a bences Foapatsag tortenetehez es nevezetessegeihez Guide to Pannonhalma Archabbey history and sightseeings Pannonhalmi Foapatsag Pannonhalma Hapak J 2000 Pannonhalma Magyar Konyvklub Pannonhalmi Foapatsag ISBN 963 547 158 0 Hapak J Solymos Sz 2008 Pannonhalma Kossuth Konyvkiado Pannonhalmi Foapatsag ISBN 978 963 09 5750 2 Millenary Benedictine Abbey of Pannonhalma and its Natural Environment UNESCO Collection on Google Arts and Culture Henszlmann I 1876 Magyarorszag o keresztyen roman es atmeneti stylu mu emlekeinek rovid ismertetese Old Christian Romanesque and Transitional Style Architecture in Hungary Kiralyi Magyar Egyetemi Nyomda Budapest Szonyi O E n Regi magyar templomok Alte Ungarische Kirchen Anciennes eglises Hongroises Hungarian Churches of Yore A Muemlekek Orszagos Bizottsaga Miralyi Magyar Egyetemi Nyomda Budapest Genthon I 1959 Magyarorszag muemlekei Architectural Heritage of Hungary BudapestXarici kecidlerArchabbey of Pannonhalma Catholic Encyclopedia entry UNESCO description Pannonhalma letter of privileges of Pannonhalma The Vazul line Kings of the Arpad dynasty after St Stephen 1038 1301 Abbey Winery Pannonhalma