Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ovçuluq xalçaları — Təbriz xalçaçılıq məktəbinə aid Azərbaycan xalçaları.
| Xalça | |
| Ovçuluq xalçaları | |
|---|---|
    | |
 | |
| Xalça haqqında məlumatlar | |
| Məktəbi | Təbriz xalçaçılıq məktəbi |
| Ölkə | |
| Toxunması haqqında məlumatlar | |
| Üslubu | Təbriz xalçaçılıq məktəbi |
Tarixi
Süjetli və mövzulu xalçaların toxunması qədim tarixə və çox zəngin ənənələrə malikdir. Bizim torpaqlarda sujetli xalçalar tarixən ölkənin cənubunda, Təbriz şəhərimizdə toxunub. Təbrizdə süjetli xalçaların istehsalının çoxalması XVI yüzilliyə təsadüf edir. Elə Təbriz Miniatur məktəbinin inkişaf dövrü də məhz bu dövrə aiddir. Tərixi araşdırmalar göstərir ki, bu məktəbin rəssamları miniatür rəngkarlığı ilə yanaşı həm də dekorativ sənətin bir çox növləri (bədii parça, memarlıq ornamentləri, zərgərlik nümunələri və s.) üçün eskiz və cizgilər hazırlayıblar Həmin rəssamlar eyni zamanda çox dəyərli, bədii xalçalar üçün bəzək və rəsmlər, müxtəlif ov, savaş, eşq və məhəbbət, saray həyatına həsr olunmuş kompozisiyalar da yaradırdılar. Süjetli xalçalar başlıca olaraq şəkil kimi divardan asılmaqdan ötrü toxunurdu. Onların toxunmasında yüksək keyfiyyətli yun, zərif iplik istifadə edilirdi. Yüksək sıxlıq və zərif xov bu xalçaları fərqləndirən əsas amillərdən idi
Sujetli xalçalara o zamanlar həm də "Ovçuluq" xalçaları deyilirdi. Səbəbi isə sadə idi. Çünki bu tip xalçalara köçürülən əsas səhnələrin çox ov səhnələri idi. Ovçuluq xalçaları təkcə Cənubi Azərbaycanda deyil, həm də Şimali Azərbaycanın bir çox yerlərində toxunurdu. Xüsusilə də Şirvanda toxunan ovçuluq xalçaları. Bu xalçaları sadə və eyni zamanda canlılığı ilə bugünkü rəsm tablolarını xatırladır.
Qarabağda toxunan ov mövzulu xalçaların da özünəməxsus xüsusiyyətləri mövcud idi. Bu xalçalarda üfüqi simmetrik kompozisiyalar bədii tərtibatın əsasını təşkil edirdi. Bu cür kompozisiyaların kökləri ulu keçmişlərdə müxtəlif materiallarda icra olunan ov səhnələri və süjetlərə aparıb çıxarırdı.
Dünya mədəniyyətinin inkişafına təsiri
Azərbaycan xalçalarının dünya mədəniyyətinin inkişafına təsiri çox olmuşdur. Azərbaycan xalçaları dünyanın məşhur rəssamlarının tablolarında, səyyahların əsərlərində təsvir olunmuş, gözəlliyi ilə hamını heyran qoymuşdur. Azərbaycan xalçaları zərif və parlaq yunu, yüksək keyfiyyəti, rəngarəngliyi, ecazkar naxışları ilə hələ orta əsrlərdən dünya miqyasında şöhrət tapmışdır. Artıq XIX əsrdə beynəlxalq sərgilərdə nümayiş etdirilən Azərbaycan xalçaları öz zərifliyi ilə diqqəti cəlb etmişdir. İndi də Azərbaycan xalçalarının sorağı dünya muzeylərindən gəlir. Azərbaycan xalçaları dünyanın bir çox məşhur muzeylərində nadir sənət nümunəsi kimi saxlanılmaqdadır. Məsələn, Təbrizdə toxunmuş "Şeyx Səfi" xalçası Londonun "Viktoriya və Albert", Qarabağda "Qoca", Şirvanda "Şamaxı", Təbrizdə toxunmuş "Ovçuluq" xalçaları Nyu York şəhərinin "Metropoliten", XIII – XVIII əsrlərdə toxunan müxtəlif xalçalar İstanbulun "Türk – islam eserleri muzesi", Bakının "Xiləbuta" çeşnili sürməyi yerli xalçası Moskvanın Dövlət Tarix Muzeyində və digər muzeylərdə nümayiş etdirilir. Bunlarla yanaşı xalqımıza məxsus olan qədim və qiymətli xalçalar öz muzeylərimizdə də qorunur. Eyni zamanda "Pirəbədil", "Şahnəzərli", "Qollu Çiçi", "Qımıl", "Bico", "Xilə – Əfşan", "Xətai" kimi xalçalar Şirvanşahlar Sarayında qorunub saxlanılır. Və zaman – zaman təşkil edilən sərgilərdə nümayiş etdirilir. Bununla da yaranışından xalqımızın özü qədər qədim olan xalçaçılığımız – maddi – mənəvi sərvətimiz həm ölkəmizə gələn turistlərə, həm də gənc nəsillərimizə təbliğ edilir.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Muranov V., Gasimoova D. Azerbaijani Carpets Tabriz Group (ing.). 2013. P. 10, 12–13.
- "Sujetli xalçalar". www.pakxalca.az (az.). 2023-03-03 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-03-03.
- "Azərbaycan xalçaları: Milli və bəşəri dəyər kimi". www.turkqadini.com/az (az.). 2022-12-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-03-03.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ovculuq xalcalari Tebriz xalcaciliq mektebine aid Azerbaycan xalcalari XalcaOvculuq xalcalariXalca haqqinda melumatlarMektebi Tebriz xalcaciliq mektebiOlke SefevilerToxunmasi haqqinda melumatlarUslubu Tebriz xalcaciliq mektebiTarixiSujetli ve movzulu xalcalarin toxunmasi qedim tarixe ve cox zengin enenelere malikdir Bizim torpaqlarda sujetli xalcalar tarixen olkenin cenubunda Tebriz seherimizde toxunub Tebrizde sujetli xalcalarin istehsalinin coxalmasi XVI yuzilliye tesaduf edir Ele Tebriz Miniatur mektebinin inkisaf dovru de mehz bu dovre aiddir Terixi arasdirmalar gosterir ki bu mektebin ressamlari miniatur rengkarligi ile yanasi hem de dekorativ senetin bir cox novleri bedii parca memarliq ornamentleri zergerlik numuneleri ve s ucun eskiz ve cizgiler hazirlayiblar Hemin ressamlar eyni zamanda cox deyerli bedii xalcalar ucun bezek ve resmler muxtelif ov savas esq ve mehebbet saray heyatina hesr olunmus kompozisiyalar da yaradirdilar Sujetli xalcalar baslica olaraq sekil kimi divardan asilmaqdan otru toxunurdu Onlarin toxunmasinda yuksek keyfiyyetli yun zerif iplik istifade edilirdi Yuksek sixliq ve zerif xov bu xalcalari ferqlendiren esas amillerden idi Sujetli xalcalara o zamanlar hem de Ovculuq xalcalari deyilirdi Sebebi ise sade idi Cunki bu tip xalcalara kocurulen esas sehnelerin cox ov sehneleri idi Ovculuq xalcalari tekce Cenubi Azerbaycanda deyil hem de Simali Azerbaycanin bir cox yerlerinde toxunurdu Xususile de Sirvanda toxunan ovculuq xalcalari Bu xalcalari sade ve eyni zamanda canliligi ile bugunku resm tablolarini xatirladir Qarabagda toxunan ov movzulu xalcalarin da ozunemexsus xususiyyetleri movcud idi Bu xalcalarda ufuqi simmetrik kompozisiyalar bedii tertibatin esasini teskil edirdi Bu cur kompozisiyalarin kokleri ulu kecmislerde muxtelif materiallarda icra olunan ov sehneleri ve sujetlere aparib cixarirdi Dunya medeniyyetinin inkisafina tesiriAzerbaycan xalcalarinin dunya medeniyyetinin inkisafina tesiri cox olmusdur Azerbaycan xalcalari dunyanin meshur ressamlarinin tablolarinda seyyahlarin eserlerinde tesvir olunmus gozelliyi ile hamini heyran qoymusdur Azerbaycan xalcalari zerif ve parlaq yunu yuksek keyfiyyeti rengarengliyi ecazkar naxislari ile hele orta esrlerden dunya miqyasinda sohret tapmisdir Artiq XIX esrde beynelxalq sergilerde numayis etdirilen Azerbaycan xalcalari oz zerifliyi ile diqqeti celb etmisdir Indi de Azerbaycan xalcalarinin soragi dunya muzeylerinden gelir Azerbaycan xalcalari dunyanin bir cox meshur muzeylerinde nadir senet numunesi kimi saxlanilmaqdadir Meselen Tebrizde toxunmus Seyx Sefi xalcasi Londonun Viktoriya ve Albert Qarabagda Qoca Sirvanda Samaxi Tebrizde toxunmus Ovculuq xalcalari Nyu York seherinin Metropoliten XIII XVIII esrlerde toxunan muxtelif xalcalar Istanbulun Turk islam eserleri muzesi Bakinin Xilebuta cesnili surmeyi yerli xalcasi Moskvanin Dovlet Tarix Muzeyinde ve diger muzeylerde numayis etdirilir Bunlarla yanasi xalqimiza mexsus olan qedim ve qiymetli xalcalar oz muzeylerimizde de qorunur Eyni zamanda Pirebedil Sahnezerli Qollu Cici Qimil Bico Xile Efsan Xetai kimi xalcalar Sirvansahlar Sarayinda qorunub saxlanilir Ve zaman zaman teskil edilen sergilerde numayis etdirilir Bununla da yaranisindan xalqimizin ozu qeder qedim olan xalcaciligimiz maddi menevi servetimiz hem olkemize gelen turistlere hem de genc nesillerimize teblig edilir Hemcinin baxBagcadaguller xalcalari Baliq xalcalari Behmenli xalcalari Berde xalcalari Bulud xalcalariIstinadlarMuranov V Gasimoova D Azerbaijani Carpets Tabriz Group ing 2013 P 10 12 13 Sujetli xalcalar www pakxalca az az 2023 03 03 tarixinde Istifade tarixi 2023 03 03 Azerbaycan xalcalari Milli ve beseri deyer kimi www turkqadini com az az 2022 12 04 tarixinde Istifade tarixi 2023 03 03