Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Nizami Gəncəvi adına Azərbaycanşünaslıq və Qafqazşünaslıq Mərkəzi (ing. The Nizami Ganjavi Programme for the study of languages and cultures of Azerbaijan and the Caucasus) 2013-cü ildə Oksford Universiteti nəzdində yaradılmışdır. Mərkəz Azərbaycanın zəngin tarixi-mədəni irsinin öyrənilməsi və beynəlxalq elmi ictimaiyyətə tanıtmaq məqsədilə Böyük Britaniyada Oksford Universitetinin nəzdində yaradılmış ilk elmi-tədqiqat ocağıdır.
Mərkəzin yaradılması
Azərbaycanın beynəlxalq arenada siyasi nüfuzunu nəzərə alaraq, onun tarixi həqiqətləri və zəngin mədəniyyətini beynəlxalq elmi cəmiyyətə çatdırılması və tanıtması böyük elmi və siyasi əhəmiyyət kəsb edir. Bu baxımdan 2013-cü ildə M.V.Lomonosov adına Moskva Dövlət Universitetinin Bakı filialının rektoru, AMEA-nın müxbir üzvü, professor Nərgiz Paşayevanın Oksford Universitetinin Şərqşünaslıq İnstitutunun, Müqəddəs Endrüs və Nyu-York Universitetinin professoru Robert Hoylandla birgə təşəbbüsünün nəticəsi olaraq Qərb dünyasının ən nüfuzlu tədris ocağı olan Oksford Universiteti nəzdində Nizami Gəncəvi adına Azərbaycanşünaslıq və Qafqazşünaslıq Mərkəzinin yaradılması təqdirəlayiqdir. Mərkəz Azərbaycanın zəngin tarixi-mədəni irsinin öyrənilməsi və beynəlxalq elmi ictimaiyyətə tanıtmaq məqsədilə Böyük Britaniyada Oksford Universitetinin nəzdində yaradılmış ilk elmi-tədqiqat ocağıdır.
Qeyd edək ki, İngiltərə alimlərini Mərkəzin məhz Nizami Gəncəvinin adını daşımağına razı olduqlarında və onun türkmənşəli, Azərbaycan şairi olmasına inandırmaqda Nərgiz xanım Paşayevanın əvəzolunmaz rolu var. Onun qeyd etdiyi kimi:
 | “...Nizami əslən Gəncədən idi, Azərbaycan əsilli idi, əsərlərində türk izləri nümayiş etdirilir. Biz dərk edirik ki, Nizami böyük islam mədəniyyətinin şəxsiyyətidir... O, Şərqin dahi mütəfəkkiridir. Bununla yanaşı, o, dünya mədəniyyətinin görkəmli nümayəndəsidir. Azərbaycan alimlərinin tədqiq etdiyi Nizaminin qiymətli əsərləri Oksfordda yayılmalıdır”. |  |
Azərbaycan Respublikası baş nazirinin müavini, Azərbaycanın Xalq yazıçısı, professor Elçin Əfəndiyev bu mərkəzin yaradılmasını və mədəniyyətinə verilmiş ən yüksək qiymət kimi səciyyələndirib. AMEA-nın prezidenti, akadeik Akif Əlizadə isə bu mərkəzin yaradılmasını zamanın tələbi kimi qiymətləndirib və bildirib ki, dünyada istər Azərbaycanın, istərsə də Azərbaycan ədəbiyyatının tanıtması üçün məhz bu mərkəz böyük rol oynayacaq.
Mərkəzin əsas məqsədi və vəzifələri
Oksford Universitetinin rəsmi internet səhifəsində göstərildiyi kimi Nizami Gəncəvi Programının əsas məqsədi mühum strateji əhəmiyyət kəsb edən və mədəni cəhətdən təkrarolunmaz Qafqazın qədim və eyni zamanda zəngin tarixinin öyrənilməsindəki boşluğu doldurmaq və siyasətdən azad obyektiv şəkildə araşdırmaqdır. Programın xronoloji və coğrafi çərçivələrinə gəldikdə isə qeyd edək ki, araşdırmanın əsas obyekti müasir Azərbaycan ərazisi və tarixi və həmçinin əvvəlki dövrlərdə onunla sıx əlaqədə olan qonşu dövlətlərin 1864-cü ilə qədərki tarixi olacaq.
Nizami Gəncəvi Programının əsas vəzifələri aşağıdakılardır:
- Azərbaycan Albaniyasının qədim paytaxtı və Qafqazda ilk müsəlman qarnizonlarından biri olan Bərdə şəhərində arxeoloji qazıntıların aparılması;
- Azərbaycan və Qafqaz tarixinə aid rus və Azərbaycan dillərində yazılmış mühüm əsərlərin ingilis dilinə tərcüməsi və ictimaiyyətə tanıtması
- Oksford Universitetinin və kənardan dəvət olunmuş alimlərin iştirakı ilə mühazirə və seminarların təşkili;
- Azərbaycanın və Qafqazın qədim dilləri və mədəniyyətin öyrənilməsinə yönəlmiş tədqiqatların, seminarların və xüsusi mühazirələrin nəticələrini işıqlandırmaq və beynəlxalq elmi ictimaiyyətə çatdırmaq məqsədi güdən saytın yaradılması və işlədilməsi;
- Şərqşünaslıq, tarix və arxeologiya istiqamətləri üzrə elmi araşdırmaların maliyyələşdirilməsi.
Mərkəzin Azərbaycan elmi və mədəniyyəti üçün əhəmiyyəti
Təkcə Azərbaycanın orta əsrlər tarixinin ingilisdilli tarixşünaslığın materiallarının təhlili göstərir ki, Azərbaycanın elmi-mədəni irsinin dünya elm ictimaiyyətinə düzgün təqdim olunmasında bu Mərkəzin rolu əvəzsizdir. İngilisdilli tədqiqatçıların əksəriyyəti nəinki Azərbaycanda türkləşmə prosesinin məhz XI əsrdə Səlcuqluların bura gəlməsi ilə başlanmasını iddia edirlər, hətta ümumiyyətlə, türklərin Azərbaycan ərazisinə kənardan gəlmiş bir ünsür olduğunu vurğulayırlar. Bundan əlavə, ingilisdilli araşdırmaçıların əsərlərinin əksəriyyətində Azərbaycan İranın tərkib “hissə”si, “Şimali-Qərbi İran” kimi təqdim olunub. Bu da ingilisdilli tarixşünaslıqda Azərbaycanın qədim dövlətçilik tarixinin və zəngin mədəniyyətinin inkarı deməkdir. Bu səbəbdən ingilisdilli tədqiqatçıların əsərlərində Azərbaycan hərhansı ictimai-siyasi hadisələrin subyekti yox, məhz passiv obyekti kimi təqdim edilir. Bəlkə də məhz bu səbəbdən ingilisdilli tarixşünaslığın materiallarında əsasən Azərbaycanın siyasi hadisələri işıqlandırılıb, sosial-iqtisadi və xüsusilə də etnomədəni məsələləri isə ayrıca bir tədqiqat obyekti kimi öyrənilməmişdir. Bu hala təkcə orta əsrlər tarixinin tədqiqində rastlanmır. Misal kimi təəssüflə qeyd etməliyik ki, indiyə kimi nəinki Oksford Universitetində, həmçinin bütün Qərbdə dahi Azərbaycan şairi, nəinki Azərbaycan ədəbiyyatının, islam mədəniyyətinin ən görkəmli nümayəndəsi olan Nizami Gəncəvi fars şairi kimi tanınır. Qeyd edək ki, yuxarıda göstərilən mövcud yanlışlıqların əksəriyyətinin səbəbi Qərb tədqi- qatçılarının milli kimliliyindən doğan subyektiv münasibətləri və siyasi baxışları, ingilisdilli tədqiqatların mənbəşünaslıq və tarixşünaslıq bazasının məhdudluğundadır. Faktiki olaraq, ingilisdilli tədqiqatçıların Azərbaycanın orta əsrlər dövrünü əhatə edən heç bir sanballı, fundamental əsərləri yoxdur. Yalnız elmi məqalələr istisna təşkil edir. Bu fakt bir neçə səbəblər ilə izah oluna bilər.
- Birincisi, Vətən tədqiqatçılarımızın elmi araşdırmalarının nəticələri yalnız dövlətimizin müstəqillik əldə etməsi nəticəsində son bir neçə onilliklər ərzində beynəlxalq elmi cəmiyyətə məlum oldu.
- İkincisi, həm ingilisdilli tədqiqatçıların Azərbaycan dilini bilməmələri, həm də Vətən tədqiqatçılarının göstərilən dövrü əhatə edən monoqrafiyalarının və elmi məqalələrinin ingilis dilində azsaylı olması və yaxud da heç olmamasıdır.
- Bütün bunları nəzərə alaraq xüsusi qeyd etməliyik ki, Mərkəz tərəfindən həyata keçirilən Azərbaycan mədəniyyəti və tarixinə aid rus və azərbaycandilli əsərlərin, əsasən də “Albaniya tarixi” və Yevgeni Bertelsin “Nizami – böyük Azərbaycan şairi” əsərinin ilk dəfə ingilis dilinə tərcüməsi və məhz Oksfordda yerləşən dünyanın ən böyük nəşriyyatında çapı starteji əhəmiyyət daşıyır, çünki professor Nərgiz Paşayevanın qeyd etdiyi kimi, Azərbaycan alimlərinin, şərqşünaslarının, türkoloqlarının dəyərli əsərləri var: “Bu əsərlər Oksford Universitetində tədris edilən kitablardan – almanların, ingilislərin, fransızların yazdıqları kitablardan elmi tutumuna görə az əhəmiyyətli deyildir”. Nərgiz Paşayeva həmçinin vurğuladı ki, belə bir Mərkəzin yaradılmasında əsas məqsədlərdən biri sovet dövründə beynəlxalq aləmdə özünü yetərincə anlatmayan, büruzə verməyən və sübut etməyən Azərbaycanın elmini tanıtmaqdır:
İstinadlar
- "Наргиз Пашаева: Подписан Меморандум о намерениях по созданию в Оксфордском университете Научного Центра Азербайджана и Кавказоведения имени Низами Гянджеви". 2023-08-06 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-01-27.
- "На официальном сайте Оксфордского университета презентован Научный центр Азербайджана и Кавказоведения имени Низами Гянджеви". 2021-04-15 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-01-24.
- . 2017-02-10 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-01-24.
- . 2017-02-10 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-01-24.
- "Состоялась международная научная конференция Научного центра Низами Гянджеви Оксфордского университета (ФОТО-ВИДЕО)". 2021-02-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-01-27.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Nizami Gencevi adina Azerbaycansunasliq ve Qafqazsunasliq Merkezi ing The Nizami Ganjavi Programme for the study of languages and cultures of Azerbaijan and the Caucasus 2013 cu ilde Oksford Universiteti nezdinde yaradilmisdir Merkez Azerbaycanin zengin tarixi medeni irsinin oyrenilmesi ve beynelxalq elmi ictimaiyyete tanitmaq meqsedile Boyuk Britaniyada Oksford Universitetinin nezdinde yaradilmis ilk elmi tedqiqat ocagidir Merkezin yaradilmasiAzerbaycanin beynelxalq arenada siyasi nufuzunu nezere alaraq onun tarixi heqiqetleri ve zengin medeniyyetini beynelxalq elmi cemiyyete catdirilmasi ve tanitmasi boyuk elmi ve siyasi ehemiyyet kesb edir Bu baximdan 2013 cu ilde M V Lomonosov adina Moskva Dovlet Universitetinin Baki filialinin rektoru AMEA nin muxbir uzvu professor Nergiz Pasayevanin Oksford Universitetinin Serqsunasliq Institutunun Muqeddes Endrus ve Nyu York Universitetinin professoru Robert Hoylandla birge tesebbusunun neticesi olaraq Qerb dunyasinin en nufuzlu tedris ocagi olan Oksford Universiteti nezdinde Nizami Gencevi adina Azerbaycansunasliq ve Qafqazsunasliq Merkezinin yaradilmasi teqdirelayiqdir Merkez Azerbaycanin zengin tarixi medeni irsinin oyrenilmesi ve beynelxalq elmi ictimaiyyete tanitmaq meqsedile Boyuk Britaniyada Oksford Universitetinin nezdinde yaradilmis ilk elmi tedqiqat ocagidir Qeyd edek ki Ingiltere alimlerini Merkezin mehz Nizami Gencevinin adini dasimagina razi olduqlarinda ve onun turkmenseli Azerbaycan sairi olmasina inandirmaqda Nergiz xanim Pasayevanin evezolunmaz rolu var Onun qeyd etdiyi kimi Nizami eslen Genceden idi Azerbaycan esilli idi eserlerinde turk izleri numayis etdirilir Biz derk edirik ki Nizami boyuk islam medeniyyetinin sexsiyyetidir O Serqin dahi mutefekkiridir Bununla yanasi o dunya medeniyyetinin gorkemli numayendesidir Azerbaycan alimlerinin tedqiq etdiyi Nizaminin qiymetli eserleri Oksfordda yayilmalidir Nergiz Pasayeva Azerbaycan Respublikasi bas nazirinin muavini Azerbaycanin Xalq yazicisi professor Elcin Efendiyev bu merkezin yaradilmasini ve medeniyyetine verilmis en yuksek qiymet kimi seciyyelendirib AMEA nin prezidenti akadeik Akif Elizade ise bu merkezin yaradilmasini zamanin telebi kimi qiymetlendirib ve bildirib ki dunyada ister Azerbaycanin isterse de Azerbaycan edebiyyatinin tanitmasi ucun mehz bu merkez boyuk rol oynayacaq Merkezin esas meqsedi ve vezifeleriOksford Universitetinin resmi internet sehifesinde gosterildiyi kimi Nizami Gencevi Programinin esas meqsedi muhum strateji ehemiyyet kesb eden ve medeni cehetden tekrarolunmaz Qafqazin qedim ve eyni zamanda zengin tarixinin oyrenilmesindeki boslugu doldurmaq ve siyasetden azad obyektiv sekilde arasdirmaqdir Programin xronoloji ve cografi cercivelerine geldikde ise qeyd edek ki arasdirmanin esas obyekti muasir Azerbaycan erazisi ve tarixi ve hemcinin evvelki dovrlerde onunla six elaqede olan qonsu dovletlerin 1864 cu ile qederki tarixi olacaq Nizami Gencevi Programinin esas vezifeleri asagidakilardir Azerbaycan Albaniyasinin qedim paytaxti ve Qafqazda ilk muselman qarnizonlarindan biri olan Berde seherinde arxeoloji qazintilarin aparilmasi Azerbaycan ve Qafqaz tarixine aid rus ve Azerbaycan dillerinde yazilmis muhum eserlerin ingilis diline tercumesi ve ictimaiyyete tanitmasi Oksford Universitetinin ve kenardan devet olunmus alimlerin istiraki ile muhazire ve seminarlarin teskili Azerbaycanin ve Qafqazin qedim dilleri ve medeniyyetin oyrenilmesine yonelmis tedqiqatlarin seminarlarin ve xususi muhazirelerin neticelerini isiqlandirmaq ve beynelxalq elmi ictimaiyyete catdirmaq meqsedi guden saytin yaradilmasi ve isledilmesi Serqsunasliq tarix ve arxeologiya istiqametleri uzre elmi arasdirmalarin maliyyelesdirilmesi Merkezin Azerbaycan elmi ve medeniyyeti ucun ehemiyyetiTekce Azerbaycanin orta esrler tarixinin ingilisdilli tarixsunasligin materiallarinin tehlili gosterir ki Azerbaycanin elmi medeni irsinin dunya elm ictimaiyyetine duzgun teqdim olunmasinda bu Merkezin rolu evezsizdir Ingilisdilli tedqiqatcilarin ekseriyyeti neinki Azerbaycanda turklesme prosesinin mehz XI esrde Selcuqlularin bura gelmesi ile baslanmasini iddia edirler hetta umumiyyetle turklerin Azerbaycan erazisine kenardan gelmis bir unsur oldugunu vurgulayirlar Bundan elave ingilisdilli arasdirmacilarin eserlerinin ekseriyyetinde Azerbaycan Iranin terkib hisse si Simali Qerbi Iran kimi teqdim olunub Bu da ingilisdilli tarixsunasliqda Azerbaycanin qedim dovletcilik tarixinin ve zengin medeniyyetinin inkari demekdir Bu sebebden ingilisdilli tedqiqatcilarin eserlerinde Azerbaycan herhansi ictimai siyasi hadiselerin subyekti yox mehz passiv obyekti kimi teqdim edilir Belke de mehz bu sebebden ingilisdilli tarixsunasligin materiallarinda esasen Azerbaycanin siyasi hadiseleri isiqlandirilib sosial iqtisadi ve xususile de etnomedeni meseleleri ise ayrica bir tedqiqat obyekti kimi oyrenilmemisdir Bu hala tekce orta esrler tarixinin tedqiqinde rastlanmir Misal kimi teessufle qeyd etmeliyik ki indiye kimi neinki Oksford Universitetinde hemcinin butun Qerbde dahi Azerbaycan sairi neinki Azerbaycan edebiyyatinin islam medeniyyetinin en gorkemli numayendesi olan Nizami Gencevi fars sairi kimi taninir Qeyd edek ki yuxarida gosterilen movcud yanlisliqlarin ekseriyyetinin sebebi Qerb tedqi qatcilarinin milli kimliliyinden dogan subyektiv munasibetleri ve siyasi baxislari ingilisdilli tedqiqatlarin menbesunasliq ve tarixsunasliq bazasinin mehdudlugundadir Faktiki olaraq ingilisdilli tedqiqatcilarin Azerbaycanin orta esrler dovrunu ehate eden hec bir sanballi fundamental eserleri yoxdur Yalniz elmi meqaleler istisna teskil edir Bu fakt bir nece sebebler ile izah oluna biler Birincisi Veten tedqiqatcilarimizin elmi arasdirmalarinin neticeleri yalniz dovletimizin musteqillik elde etmesi neticesinde son bir nece onillikler erzinde beynelxalq elmi cemiyyete melum oldu Ikincisi hem ingilisdilli tedqiqatcilarin Azerbaycan dilini bilmemeleri hem de Veten tedqiqatcilarinin gosterilen dovru ehate eden monoqrafiyalarinin ve elmi meqalelerinin ingilis dilinde azsayli olmasi ve yaxud da hec olmamasidir Butun bunlari nezere alaraq xususi qeyd etmeliyik ki Merkez terefinden heyata kecirilen Azerbaycan medeniyyeti ve tarixine aid rus ve azerbaycandilli eserlerin esasen de Albaniya tarixi ve Yevgeni Bertelsin Nizami boyuk Azerbaycan sairi eserinin ilk defe ingilis diline tercumesi ve mehz Oksfordda yerlesen dunyanin en boyuk nesriyyatinda capi starteji ehemiyyet dasiyir cunki professor Nergiz Pasayevanin qeyd etdiyi kimi Azerbaycan alimlerinin serqsunaslarinin turkoloqlarinin deyerli eserleri var Bu eserler Oksford Universitetinde tedris edilen kitablardan almanlarin ingilislerin fransizlarin yazdiqlari kitablardan elmi tutumuna gore az ehemiyyetli deyildir Nergiz Pasayeva hemcinin vurguladi ki bele bir Merkezin yaradilmasinda esas meqsedlerden biri sovet dovrunde beynelxalq alemde ozunu yeterince anlatmayan buruze vermeyen ve subut etmeyen Azerbaycanin elmini tanitmaqdir Istinadlar Nargiz Pashaeva Podpisan Memorandum o namereniyah po sozdaniyu v Oksfordskom universitete Nauchnogo Centra Azerbajdzhana i Kavkazovedeniya imeni Nizami Gyandzhevi 2023 08 06 tarixinde Istifade tarixi 2017 01 27 Na oficialnom sajte Oksfordskogo universiteta prezentovan Nauchnyj centr Azerbajdzhana i Kavkazovedeniya imeni Nizami Gyandzhevi 2021 04 15 tarixinde Istifade tarixi 2017 01 24 2017 02 10 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2017 01 24 2017 02 10 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2017 01 24 Sostoyalas mezhdunarodnaya nauchnaya konferenciya Nauchnogo centra Nizami Gyandzhevi Oksfordskogo universiteta FOTO VIDEO 2021 02 27 tarixinde Istifade tarixi 2017 01 27