Nikaraqua etirazları (2018)

Nikaraqua etirazları — 18 aprel 2018-ci il tarixində Nikaraqua Respublikasının müxtəlif şəhərlərində başlayan etiraz aksiyaları dalğası. Aksiyaların beşinci günündə ümumi olaraq, 30 nəfər həlak olmuşdur. Hadisələrin nəticəsi olaraq, olan Daniel Orteqa gələcək islahatları ləğv etmişdir. Bu hərəkətlərə cavab olaraq, müxalifət illərlə davam edən siyasi repressiyalara baxmayaraq, Orteqanın vəzifədən azad olmasını tələb etmiş və prezidenti devirmək üçün etiraz aksiyalarına qoşulmuşdur. Etiraz aksiyaları dalğası Orteqa hakimiyyətində baş verən ən böyük etiraz aksiyaları, ndan sonra ölkədə baş verən ən ölümcül mülki münaqişə olmuşdur.

2018-ci il Nikaraqua etirazları
Yuxarıdan aşağıya: Yanan barrikadalarda Nikaraqua bayrağı tutan qadın Manaqua şəhərindəki etiraz aksiyaları. Həlak olanların xatirəsinə simvolik gecə növbətçiliyi.
Yer	Nikaraqua
Tarix	18 aprel 2018 – h.h.
Səbəb	Sosial təhlükəsizliklə bağlı islahatlar
Əsas məqsəd	Sosial islahatların ləğv edilməsi Nikaraqua kanalı layihəsinin ləğv edilməsi Həbs edilən etirazçıların azadlığa buraxılması Polis zorakılığının bitməsi KİV-lərdə söz azadlığının bərpa edilməsi Ali Seçki Şurasının bərpa edilməsi Daniel Orteqanın və nun vəzifədən azad edilməsi
Nəticə	Davam edir Sosial islahatların ləğv edilməsi 200-dən çox məhbusun azadlığa buraxılması Ali Seçki Şurasının prezidentinin vəzifədən azad olması Milli Polis qurumunun rəisinin vəzifədən azad olması
Təşkilatçılar	Etirazçılar Tələbələr Kəndçilər
İştirakçı sayı	Yüz minlərlə 250,000+ (23 aprel) 150,000+ (28 aprel)
Əleyhdarları	(Nikaraqua hökuməti)
Həlak olanlar	264–448
Yaralananlar	2,800+
Həbs olunanlar	350+
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

İğtişaşın bir nəticəsi olaraq, Nikaraqua ictimaiyyəti, eləcə də beynəlxalq qurumlar növbəti prezident seçkilərinin daha erkən keçirilməsini tələb etmişdir. Avropa İttifaqı bu hərəkəti dəstəkləyir.

Arxaplan

Pensiyalar

Etiraz aksiyalarının ilkin mərhələsi 2013-cü ilin iyun ayında ölkənin 750 həftədən az iş görmüş yaşlı əhalisi nun pensiyaların verilmə kriteriyalarının yüngülləşdirməsini tələb edəndə başlamışdı. Tezliklə, tələbələr və gənclər də onların aksiyalarına qoşulub. Etiraz aksiyalarının başlamasından bir neçə həftə sonra sülhsevər etirazçılar hərbiləşdirilmiş hökumət dəstələrinin üzvləri tərəfindən zorakılığa məruz qalıblar. Bu dəstənin təşkilatı ilə yaxın əlaqələri var idi. Daha sonra, Prezident Daniel Orteqa etirazçıları sakitləşdirmək üçün pensionerlərə tələblərini yerinə yetirəcəyi ilə bağlı konsessiya verib.

Kanal təklifi

Demək olar ki, tam bir il sonra etiraz aksiyaları yenidən başlayır. Bu etiraz aksiyaları Çin Xalq Respublikası tərəfindən maliyyələşdirilən okeanlararası bir kanalın tikintisi təklifinin irəli sürülməsinə qarşı olur, çünki bu, ətraf mühitin zərərlənməsinə və yerli əhalinin hüquqlarının pozulmasına səbəb olacaqdı. 2018-ci ilin fevral ayında layihənin maliyyələşdiricisi və sponsoru olan "" (HNKİ) layihənin tamamilə dayandırıldığını açıqlayır.

Meşə yanğınları

2018-ci ilin aprel ayının əvvəllərində Nikaraquanın paytaxtı Manaqua şəhərində etiraz aksiyaları yenidən başlayır. Bu etiraz aksiyalarının səbəbi və kreol yerli xalqlarına, eləcə də nəsli kəsilməkdə olan heyvanlara ev sahibliyi edən nda baş verən və 5,500 hektar ərazinin məhv olmasına səbəb olan bir yanğına kifayət qədər yaxşı cavab verməməsi idi. Bəzi sui-qəsd nəzəriyyəçiləri bunun hökumətlə bir əlaqəsinin olduğunu irəli sürdülər, çünki İndio Maiz layihələşdirilən Nikaraqua kanalının üzərində yerləşən ən böyük təbii qoruq idi. Buna baxmayaraq, nin tərəfkeşləri tərəfindən təşkil edilən iqtidaryönümlü əks-etirazlar da başlayır.

NSTİ böhranı

2013-cü ildə (NSTİ) hər il artan defisit vəziyyətini girmişdi. Bu defisit 2017-ci ilin dekabr ayında 2,371,000 (127,197 Azərbaycan manatı) dəyərinə çatmışdı. 2016-cı ildən bəri defisitin illik fəallığı 50% artmışdır.Beynəlxalq Valyuta Fondu (Nikaraqua hökuməti)nə ölkənin bütün nağd ehtiyatlarının 2019-cü ildə bitəcəyi barədə xəbərdarlıq verir. Buna cavab olaraq, Daniel Orteqa hökuməti BVF-nun hesabatlarından əsaslanaraq NSTİ ilə bağlı bir islahat layihənisə start verir. Hökumət təqaüd yaşının artırılması kimi irəli sürülən tədbirlərin bəzilərini rədd edir.

2018-ci ilin aprel ayının əvvəllərində (ÖMÜAŞ) NSTİ ilə bağlı islahatlar keçirilməsi üçün danışaqlara başladığını açıqlamışdı. Bu danışıqlarda kiçik və orta ölçülü müəssisələr istisna olunur. İslahatlar 16 aprel 2018-ci ildə açıqlanır, həmin ilin mart ayında isə prezident sərəncamı ilə təsdiqlənilir. İslahatlara əməkdaş töhfəsinin tədricən 0.75% artması (6.25%-dən 7%-ə) və işəgötürən töhfəsinin isə tədricən 2% artması (19%-dən 21%-ə). Bu islahatlar 2018-ci ilin iyul ayında qüvvəyə minir. İşəgötürənlərin töhfəsi 2020-ci ildə 22.5%-ə çatana qədər hər il artacaqdı. Penisayalara 5%-lik bir vergi gələcəkdi. Həmin 5%-lik pensiya vergisi tənqidçilər tərəfindən konstitusiya uyğun olmayan bir yenilik hesab edilir. Bunun səbəbi vergiqoyma səlahiyyətinə sadəcə in malik olması və Daniel Orteqanın imzaladığını 160 nömrəli qanunda pensiyaların heç bir dəyişikliyə tabe olmadığını sitat gətirməsi idi.

Hökumətə bağlı olan İşçi Milli Cəbhəsi və Əməkdaşlar Milli İttifaqı həmkarlar ittifaqları islahatları dəstəkləmiş, isə rədd etmişdir. Onlar islahatların yekdillik və fikir birliyi ilə qəbul edilməməsini səbəb göstərmiş və yenilikləri geri qaytarmaq üçün bir "" ərizəsi vermişdir.

Zorakılıq

2018-ci ilin aprel ayında, etiraz aksiyaları dalğasının ilk həftəsində ən azı 42 nəfər həlak olub. Şiddətlə dolu olan həftədə yüzlərlə insan silah mərmiləri ilə yaralanmışdır.(Nikaraqua hakimiyyət orqanları) nümayişçilərə qarşı canlı mərmilərdən istifadə edilməsinə icazə vermişdi. Hökumət mənbələrinin verdiyi hesabatlarda lehinə olan dəstələrinin silahlandırıldığı barədə məlumat verilmişdi. Hökumət apardığı sərt tədbirlərdən sonra şəhərlərdə qiyamlar və yağmalamalar başlamışdır. 2 may 2018-ci ildə "" təşkilatının verdiyi hesabatda etiraz aksiyaları zamanı hamısı tələbə olmaqla ən azı 63 nəfərin həlak olduğu barədə məlumat verilmişdir. Mayın axırında, bəzi mənbələrin verdiyi məlumata görə, etiraz aksiyaları zamanı 105 nəfərdən çox insan həlak olmuşdur. 2 iyun 2018-ci ildə "Trend İnformasiya Agentliyi"nin verdiyi məlumata görə, etiraz aksiyaları zamanı ölənlərin sayı 127-yə çatmışdır.

ölkədə Orteqa hakimiyyətinin etdiyi hərəkətləri qınamış və (Nikaraqua hökuməti)nin "qeyri-qanuni edamlar" keçirdiyini bəyan etmişdir.

2018-ci ilin iyul ayında milli polis qüvvələri bələdiyyəsinin başçısını üç polis işçisini qətl etməklə günahlandırmış və onu həbs etmişdir.

İşgəncə

Etiraz aksiyaları dalğası zamanı həbs edilən şəxslər, müxalifətin yaydığı məlumata görə Nikaraqua səlahiyyətlilərinin əmri ilə işgəncəyə məruz qalıblar. Daha sonra, ölkədə yüzlərlə məhbusun saçları taraş edilmiş və ya ayaq yalın şəkildə paytaxtın şəhər ətrafı ərazilərində yerləşən avtomobil yollarına atılması ilə bağlı iddialar yayılmışdır.

Nikaraquada bəzi ailələrin ölənləri ilə bağlı ərizə verməməyə məcbur edilməsi, məhbuslara həddindən artıq kobud rəftar edilməsi və insan hüquqları müdafiəçilərinə hədə-qorxu gəlinməsi bağlı iddialar almışdır.

KİV

Bir neçə KİV təşkilatlarının hökumət senzurasına məruz qaldığı barədə dedi-qodular yayılmışdır. "" kanalının sədri Miquel Moranın iddiasına görə, (Nikaraqua hökuməti) kanalı ölkədəki bütün kabel şəbəkələrində senzuradan keçirmişdir. Kanala qarşı keçirilən senzura 25 apreldə qaldırılmışdır.Anqel Qahona adlı bir jurnalist "Feysbuk" sosial şəbəkəsində etiraz aksiyaları ilə bağlı bir canlı yayım edərkən güllələnmişdi. O, xəstəxanaya aparılan zaman həlak olmuşdur. Orteqa hökumətinə qarşı səsləndirdiyi sərt tənqidləriylə məşhurlaşan "Radio Darío" sı 20 aprel 2018-ci ildə iqtidaryönlü dəstələrin hücumuna məruz qalmış və iddialara görə, məhv edilmişdir.

kütləvi informasiya vasitələrinə qarşı aparılan hücumları və Orteqa hökumətinin keçirdiyi senzuraları tənqid etmişdir. da Orteqa adminstrasiyasının senzuranın qarşısının alınmasını tələb etmişdir. Qurumun sədri Qustavo Mohme Seminario KİV-ə qarşı aparılan hücumların "hökumətin qüvvədə olduğu son on bir ildə sadəcə öz və öz ailə üzvlərinin mənfəəti üçün dövləti sökən avtoritarçılığını ifşa edir" demişdir.

Kiber hücumlar

Anonim hərəkat qrupu olan "Anonymous Nicaragua" etirazlara qoşulmuş və "Nikaraqua Əməliyyatı"na start vermişdir. Əməliyyat Nikaraqua hökumətinə bağlı veb-saytlara qarşı edilən kiber hücumlardan ibarətdir. Əməliyyat 26 apreldə qrupun in rəsmi veb-saytını bağlaması ilə başlamışdır. Daha sonra, Juventud Presidente, , Nikaraqua Baş Prokorurunun rəsmi veb-saytı, nun rəsmi veb-saytı və Nikaraqua Mədəniyyət İnstitutunun rəsmi veb-saytına kiber hücümlar edilmişdir.

Nikaraqua Telekommunikasiya və Poçt Xidmətləri İnstitutu (abr. TELCOR) dövlət agentliyi ölkəni internet xidməti ilə təmin edən korporasiyalarına bu hakerlərə qarşı bir birlik qurmağa çağırmışdır. TELCOR bu korporasiyaların vəzifəliləri ilə Nikaraquadakı dövlət və özəl qurumların veb-saytlarına hücum edən beynəlxalq hakerlərə qarşı təhlükəsizlik tədbirləri görmək barədə bir iclas keçirmişdir.

Qeydlər

1. Hal-hazırda vəzifədə olan dövlət məmurlarının vəzifədən azad edilməsi də bu məqsədə daxildir.

İstinadlar

1. Solano, Jakelin. "PUSC solicita renuncia de Ortega y Rosario Murillo" (ispan). El Diario Extra. 24 aprel 2018. 22 June 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 19 iyul 2018.
2. "Nicaragua pide la renuncia de Daniel Ortega" (ispan). Honduras: La Prensa. 28 aprel 2018. 2018-06-29 tarixində . İstifadə tarixi: 19 iyul 2018.
3. Salinas, Karlos. "Nicaragua se vuelca en una gigantesca marcha contra Ortega" (ispan). . 29 aprel 2018. 2018-07-10 tarixində . İstifadə tarixi: `9 iyul 2018. Convened by the Catholic Church, hundreds of thousands of Nicaraguans take to the streets of the country demanding peace and the end of the regime. The bishops warn Ortega that there can be no dialogue without guarantees
4. Rin Varqas, Oskar. "Nicaragua amanece con una nueva correlación de fuerzas sociales: se produjo un giro político". (ispan). 26 aprel 2018. 2018-06-25 tarixində . İstifadə tarixi: 19 iyul 2018. (#apostrophe_markup)
5. Qarvin, Qlenn. "Rally for embattled Nicaraguan president shows he still has lots of support". . 30 aprel 2018. 3 May 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 19 iyul 2018.
6. "La CIDH confirma 264 muertos en Nicaragua por la represión y el Gobierno lo rechaza". 11 iyul 2018. 2018-07-16 tarixində . İstifadə tarixi: 19 iyul 2018.
7. "Cifra de asesinados por represión en Nicaragua aumenta a 351, según ANPDH" (ispan). La Prensa. 11 iyul 2018. 2018-07-13 tarixində . İstifadə tarixi: 19 iyul 2018.
8. "Nicaragua llega a 100 días de conflicto con 448 muertos y una economía a la baja" (ispan). . 26 iyul 2018. 2018-10-16 tarixində . İstifadə tarixi: 11 avqust 2018.
9. "Crisis de Nicaragua ha dejado 72 personas lisiadas de por vida en 100 días". laestrella.com.pa. 26 iyul 2018. 2018-07-28 tarixində . İstifadə tarixi: 11 avqust 2018.
10. "448 muertos tras 100 días de crisis en Nicaragua". trincheraonline.com. 27 iyul 2018. 2018-07-28 tarixində . İstifadə tarixi: 11 avqust 2018.
11. Diario, El-Nuevo. "Más de 100 muertos en protestas en Nicaragua" (ispan). . 1 iyun 2018. 2018-06-13 tarixində . İstifadə tarixi: 19 iyul 2018. (#apostrophe_markup)
12. "Nicaraguan government violated human rights amid deadly protests, commission says". CBS News. 22 may 2018. 2018-07-04 tarixində . İstifadə tarixi: 19 iyul 2018.
13. "Crisis en Nicaragua: los estudiantes formaron una coalición para unificar propuestas de cara al diálogo con el régimen de Daniel Ortega" (ispan). . 6 may 2018. 7 May 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 20 iyul 2018. (#apostrophe_markup)
14. THE ASSOCIATED PRESS. "Thousands protest against Nicaragua government, urge calm". . 23 aprel 2018. 2018-04-24 tarixində . İstifadə tarixi: 19 iyul 2018.
15. Roblz, Fransis. "As Nicaragua Death Toll Grows, Support for Ortega Slips". The New York Times. 4 may 2018. ISSN 0362-4331. 15 June 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 19 iyul 2018.
16. "Death toll rises in Nicaragua after protests against president come under fire". . 31 May 2018. 1 June 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 1 June 2018.
17. "Grupos "del gobierno" atacan a ancianos que protestan en Nicaragua" (ispan). BBC. 22 iyun 2013. 2018-06-15 tarixində . İstifadə tarixi: 19 iyul 2018.
18. Kruz, Eduardo. "Las andanzas de Pedro Orozco, el coordinador de la Juventud Sandinista". . 9 iyul 2017. 2017-08-28 tarixində . İstifadə tarixi: 19 iyul 2018.
19. "Mob attacks pensioners in Nicaragua". . 23 iyun 2013. 19 iyul 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 19 iyul 2018.
20. Karranza, Miquel. "Adultos mayores celebran logro de la Seguridad Social". . 26 iyul 2013. 14 iyun 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 19 iyul 2018. (#apostrophe_markup)
21. Ramires, Serqio. "Doña Francisca, el azote contra la Nicaragua de Ortega" (ispan). El País. 28 aprel 2017. ISSN 1134-65822018 (#bad_issn). 2018-04-27 tarixində . İstifadə tarixi: 19 iyul 2018.
22. Kropsi, Set. "China Sets Its Sights on South America". The American Interest'. 9 aprel 2018. 2018-04-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-07-19. (#apostrophe_markup)
23. AFP, Agencia. "Incertidumbres financieras desvanecen sueño de canal en Nicaragua" (ispan). El Financiero, Grupo Nación. 20 fevral 2018. 2018-02-21 tarixində . İstifadə tarixi: 19 iyul 2018.
24. Qiz, Hiter. "At least 10 killed as unrest intensifies in Nicaragua". Al Jazeera. 22 aprel 2018. 2018-04-22 tarixində . İstifadə tarixi: 19 iyul 2018. (#apostrophe_markup)
25. "Nicaragua puts out forest fire in southern nature reserve". AP News. 13 aprel 2018. 2018-04-22 tarixində . İstifadə tarixi: 19 iyul 2018.
26. Xose, Mariya; Roça, Martinez. "INSS cierra 2017 con C$2,371.8 millones de déficit" (ispan). El Nuevo Diario. 19 mart 2018. 2018-03-19 tarixində . İstifadə tarixi: 19 iyul 2018. (#apostrophe_markup)
27. "IMF Executive Board Concludes 2017 Article IV Consultation with Nicaragua". Beynəlxalq Valyuta Fondu. 26 iyun 2017. 2017-07-16 tarixində . İstifadə tarixi: 19 iyul 2018. (#apostrophe_markup)
28. Duarte, İnqrid; Kruz, Xose Denis. "FMI: INSS necesita reforma". (ispan). Manaqua. 7 fevral 2018. 2018-06-22 tarixində . İstifadə tarixi: 19 iyul 2018.
29. Çavez, Nikol; Luqo, Samanta; Plaza, Elizabet. "More than 40 people were killed in unrest in Nicaragua, rights groups say". CNN. 29 aprel 2018. 2018-06-24 tarixində . İstifadə tarixi: 19 iyul 2018.
30. "CPDH asegura que protestas en Nicaragua dejan 63 muertos y 15 desaparecidos" (ispan). . 26 aprel 2018. 2018-06-23 tarixində . İstifadə tarixi: 19 iyul 2018.
31. Qarvin, Qlenn. "In Nicaragua, the political battle is moving from the streets to the negotiating table". . 2 may 2018. 14 June 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 19 iyul 2018.
32. "Nicaragua unrest: Dozens of held protesters released". Al Jazeera. 25 aprel 2018. 2018-06-24 tarixində . İstifadə tarixi: 19 iyul 2018.
33. "Nikaraquada etirazlar zamanı ölənlərin sayı 127-yə çatıb". Bakı: Trend İnformasiya Agentliyi. 2 iyun 2018. 2018-07-20 tarixində . İstifadə tarixi: 20 iyul 2018. (#apostrophe_markup)
34. "Nicaragua: ONU denuncia "ejecuciones ilegales" en protestas" (ispan). . 24 aprel 2018. 2018-06-23 tarixində . İstifadə tarixi: 25 aprel 2018.
35. (ispan). La Tribuna. 31 iyul 2018. 2018-08-08 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 avqust 2018.
36. "Protestas en Nicaragua: los estudiantes que fueron liberados relataron la brutal tortura que sufrieron en prisión" (ispan). . 24 aprel 2018. 2018-04-25 tarixində . İstifadə tarixi: 19 iyul 2018. (#apostrophe_markup)
37. . Amerika Dövlətləri Təşkilatı. 1981. 2018-06-27 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 19 iyul 2018. (#apostrophe_markup)
38. "Nicaragua president calls for dialogue". BBC News. 22 aprel 2018. 2018-04-21 tarixində . İstifadə tarixi: 20 iyul 2018. (#apostrophe_markup)
39. Beykon, Con. . . 23 aprel 2018. 2018-07-07 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 iyul 2018. When the protests heated up, Ortega cracked down. The army was called in to help quell disturbances, and independent media were squeezed. (#apostrophe_markup)
40. "Denuncian censura de prensa en Nicaragua" (ispan). [[Voice of America]]. 19 aprel 2018. 7 May 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 20 iyul 2018. (#apostrophe_markup)
41. Quterres, Noeliya Selina. "Reactivan señal en cable a 100% Noticias" (ispan). . 25 aprel 2018. 2018-04-25 tarixində . İstifadə tarixi: 20 iyul 2018. (#apostrophe_markup)
42. Salinas, Karlos. "La resistencia de Radio Darío en Nicaragua" (ispan). . 6 may 2018. ISSN 1134-6582. 6 May 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 20 iyul 2018. (#apostrophe_markup)
43. "La ONU exige al régimen de Ortega que frene los ataques contra los manifestantes y la censura a los medios en Nicaragua" (ispan). . 20 aprel 2018. 2018-06-28 tarixində . İstifadə tarixi: 20 iyul 2018. (#apostrophe_markup)
44. "Sociedad Interamericana de Prensa responsabiliza a Ortega de la violencia y censura en Nicaragua" (ispan). . 20 April 2018. 7 May 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 20 iyul 2018. (#apostrophe_markup)
45. "Anonymous ataca sitios web del Gobierno de Nicaragua". Ultima Hora (Paraqvay). 27 aprel 2018. 2018-06-26 tarixində . İstifadə tarixi: 11 avqust 2018.
46. "'Anonymous' ataca varias webs gubernamentales de Nicaragua". Notimérica (Manaqua). 30 aprel 2018. 2018-06-26 tarixində . İstifadə tarixi: 11 avqust 2018.
47. "Telcor busca evitar ataques de Anonymous". El Nuevo Diario (Nikaraqua). 10 may 2018. 7 July 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 11 avqust 2018.

Xarici keçidlər

• Vikianbarda 2018-ci il Nikaraqua etirazları ilə əlaqəli mediafayllar var.