Neptun fəvvarəsi (rus. Фонтан Нептун) «Peterhof» saray-park kompleksində yerləşən fəvvarələrdən biridir.
Neptun fəvvarəsi | |
---|---|
Фонтан Нептун | |
Ölkə | Rusiya |
Şəhər | Sankt-Peterburq |
Yerləşir | Peterhof |
Memar | X.Ritter, G.Şveytser |
Tikilmə tarixi | 1799 |
Vəziyyəti | fəaliyyət göstərir |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Tarixi
1736-cı ildə Yuxarı parkın mərkəzi basseynində "Neptun arabası" adlı heykəl-fəvvarə kompozisiyası quraşdırılmışdır. Heykəllər qurğuşundan hazırlanmış və qızıl suyuna çəkilmişdir. Kompozisiyanın mərkəzində Neptun öz arabası ilə, həmçinin delfin və atlılar göstərilmişdir. Fəvvarənin mərkəzi hissəsindən püskürən su təzyiqlə qızılı-mis topu yuxarı qaldırdı. Çoxsaylı bərpa işlərindən sonra, "Neptun arabası" 1797-ci ildə öz yerindən çıxarılmışdır. Onun əvəzində yeni, bu günə kimi qorunub saxlanılan "Neptun" fəvvarə-qrupu yaradılmışdır.
Orijinal fəvvarə fiqurları Nürnberqdə (Almaniya) yaradılmışdır. 1660-cı ildə Georq Xristof Şvayger və zərgər Ritter əsas fəvvarə modelinin tərkib hissələrini cəmiyyətə təqdim etmişdilər. Daha sonra Şvayger və onun tələbəsi İyeremiya Aysler 1670-ci ilə kimi model üzərində işləyir, bütün fəvvarə heykəllərinin komplektini isə yalnız 1688-1694-cü illərdə başa çatdırırlar. Qızıl suyuna salma işləri Heroldt tərəfindən həyata keçirilmişdir. Fəvvarə Nürnberq şəhərində heç vaxt nümayiş olunmamışdır və onun uzun müddət anbarda saxlanılmasına baxmayaraq, o artıq şəhərin özünəməxsus abidələrindən biri hesab olunurdu. 1796-cı ildə, fəvvarə heykəllərinin əsas hissəsi RUsiya tərəfindən alınmış və Peterhofa göndərilmişdir. Nürnberq şəhər parkında 1902-ci ildən quraşdırılmış Neptun heykəli isə Peterhof fəvvarəsinin surəti hesab olunur.
Fəvvarəni sifariş edən Nürnberq sakinləri Almaniyanın Otuzillik müharibənin bitdikdən sonra taleyində mənfi rol oynamış Vestfaliya sülhünü anmaq istəyirdilər. Fəvvarə qrupu 27 heykəl və dekorativ detaldan ibarət idi. Şəhərin Bazar meydanında fəvvarə kompozisiyasının quraşdırılması üçün postament ilə bir hovuz artıq inşa edilmişdir, lakin şəhərin ərazisində axan yerli çaylarda fəvvarənin fəaliyyət göstərməsi üçün kifayət qədər suyun lazımi qədər olmadığı aydın olunca, fəvvarə heykəlləri demontaj olunaraq 100 ilə yaxın bir müddət ərzində anbarlarda saxlanılmışdır. 1780-ci illərdə Avropa şəhərlərinə səyahət edən cavan Rusiya İmperatoru I Pavel Nürnberqə gəlir. Elə məhz ona şəhər hakimiyyəti bu kompozisiyanı o dövrün çox böyük məbləğinə - yəni 30 min rubla satır. Əvvəlcə İmperator heykəlləri özünün Qatçinadakı iqamətgahında quraşdırmaq istəyirdi.
1798-ci ildə bir imperator tərəfindən fərman verildi: "Nörnberq şəhərindən gətirilmiş Neptun fəvvarəsi Peterhofun aşağı parkında quraşdırılsın... ". Lakin orada da fəvvarənin quraşdırılması kifayət qədər su təchizatının olmaması səbəbiylə mümkün deyildi. Elə o zaman da yeni kompozisiyanın yuxarı parkda quraşdırılması haqqda qərar qəbul edilmişdir. İmperatorun arzusu isə 1799-cu ildə icra olunmuşdu.
Böyük Vətən müharibəsi zamanı bütün heykəllər demontaj olunaraq Almaniyaya aparılmışdı. 1947-ci ildə, heykəl qrupu yenidən Peterhofa gətirilmiş və elə həmin yerdə quraşdırılmışdır, ancaq əvvəlki kimi fəaliyyətə o yalnız 1956-cı ildən başlamışdı.
Fəvvarənin təsviri
Fəvvarənin su kompozisiyası 26 müxtəlif su şırıntılarından ibarətdir. Əvvəlki bəzək elementlərindən yalnız iki delfin, palıd yarpaqları və gül çələngləri günümüzə kimi qorunub saxlanılmışdı. Neptunun heykəli dörd fışqırdan maskaronlar ilə bəzədilmiş hündür qranit postament üzərində və böyük bir düzbucaqlı hovuzun mərkəzində quraşdırılmışdı. Bundan başqa, hovuzun özü ağızlarından təzyiqlə su çıxan səkkiz delfin fiqurları ilə bəzədilib. Hovuzun ölçüsü — 33 × 92 metrdir.
Ədəbiyyat
- V.E. Ardikuza: Pedrodvorec, parky, fontany, dvorcy, Lenizdat 1968
- Helmut Beer: Der Neptun-Brunnen – eine fast unendliche Geschichte. NZ-Serie: 200 Jahre Franken in Bayern. Nürnberger Zeitung Nr. 27 vom 2. Februar 2006, S. 18
- Anton Bosch Zwei Nürnberger Neptunbrunnen machen Geschichte. In Rußland-deutsche Zeitgeschichte Band 4, , dort S. 14.
- Ernst Mummenhoff: Der Neptunbrunnen zu Nürnberg, seine Entstehung und Geschichte, Nürnberg 1902.
- Erich Mulzer: Neptuns Irrfahrten (Geschichte des Neptunbrunnens). In: Nürnberger Altstadtberichte, Hrsg.: Altstadtfreunde Nürnberg e.V., Heft 13 (1988)
- Nürnberger Zeitung (NZ): Brunnen im Abseits. Wie Nürnberg mit einem großen Werk umging.", NZ vom 18. Februar 2003, S. 13.
- Friedrich Wanderer: Die Geschichte des Nürnberger Peuntbrunnens, Mitteilungen des Vereins zur Geschichte Nürnbergs, Bd. 3, 1881 (s.u. Weblink)
- Hans Robert Weihrauch: Georg Schweigger (1613-1690) und sein Neptunbrunnen für Nürnberg, Anzeiger des Germanischen Nationalmuseums 1940-1953, Berlin, 1954, S. 87-143
İstinadlar
- Friedrich Kirchbaum. Nürnberg. Deutscher Kunstverlag.1967.
- Anton Bosch Zwei Nürnberger Neptunbrunnen machen Geschichte, Nürnberg/München 2004
- V.E. Ardikuza: Pedrodvorec, parky, fontany, dvorcy, Lenizdat 1968
- Breschniew-Brandt-Abkommen, szt. allg. "Ostverträge" betitelt.
Xarici keçidlər
- Страница о фонтанах-шутихах на неофициальном сайте музея-заповедника Петергоф
- Friedrich Wanderer: Die Geschichte des Nürnberger Peuntbrunnens, Mitteilungen des Vereins zur Geschichte Nürnbergs, Bd. 3, 1881
- Joachim Thiel: Der Neptunbrunnen in Nürnberg - Stationen einer Irrfahrt
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Neptun fevvaresi rus Fontan Neptun Peterhof saray park kompleksinde yerlesen fevvarelerden biridir Neptun fevvaresiFontan Neptun59 52 57 sm e 29 54 28 s u Olke RusiyaSeher Sankt PeterburqYerlesir PeterhofMemar X Ritter G SveytserTikilme tarixi 1799Veziyyeti fealiyyet gosterir Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixi1736 ci ilde Yuxari parkin merkezi basseyninde Neptun arabasi adli heykel fevvare kompozisiyasi qurasdirilmisdir Heykeller qurgusundan hazirlanmis ve qizil suyuna cekilmisdir Kompozisiyanin merkezinde Neptun oz arabasi ile hemcinin delfin ve atlilar gosterilmisdir Fevvarenin merkezi hissesinden puskuren su tezyiqle qizili mis topu yuxari qaldirdi Coxsayli berpa islerinden sonra Neptun arabasi 1797 ci ilde oz yerinden cixarilmisdir Onun evezinde yeni bu gune kimi qorunub saxlanilan Neptun fevvare qrupu yaradilmisdir Orijinal fevvare fiqurlari Nurnberqde Almaniya yaradilmisdir 1660 ci ilde Georq Xristof Svayger ve zerger Ritter esas fevvare modelinin terkib hisselerini cemiyyete teqdim etmisdiler Daha sonra Svayger ve onun telebesi Iyeremiya Aysler 1670 ci ile kimi model uzerinde isleyir butun fevvare heykellerinin komplektini ise yalniz 1688 1694 cu illerde basa catdirirlar Qizil suyuna salma isleri Heroldt terefinden heyata kecirilmisdir Fevvare Nurnberq seherinde hec vaxt numayis olunmamisdir ve onun uzun muddet anbarda saxlanilmasina baxmayaraq o artiq seherin ozunemexsus abidelerinden biri hesab olunurdu 1796 ci ilde fevvare heykellerinin esas hissesi RUsiya terefinden alinmis ve Peterhofa gonderilmisdir Nurnberq seher parkinda 1902 ci ilden qurasdirilmis Neptun heykeli ise Peterhof fevvaresinin sureti hesab olunur Fevvareni sifaris eden Nurnberq sakinleri Almaniyanin Otuzillik muharibenin bitdikden sonra taleyinde menfi rol oynamis Vestfaliya sulhunu anmaq isteyirdiler Fevvare qrupu 27 heykel ve dekorativ detaldan ibaret idi Seherin Bazar meydaninda fevvare kompozisiyasinin qurasdirilmasi ucun postament ile bir hovuz artiq insa edilmisdir lakin seherin erazisinde axan yerli caylarda fevvarenin fealiyyet gostermesi ucun kifayet qeder suyun lazimi qeder olmadigi aydin olunca fevvare heykelleri demontaj olunaraq 100 ile yaxin bir muddet erzinde anbarlarda saxlanilmisdir 1780 ci illerde Avropa seherlerine seyahet eden cavan Rusiya Imperatoru I Pavel Nurnberqe gelir Ele mehz ona seher hakimiyyeti bu kompozisiyani o dovrun cox boyuk meblegine yeni 30 min rubla satir Evvelce Imperator heykelleri ozunun Qatcinadaki iqametgahinda qurasdirmaq isteyirdi 1798 ci ilde bir imperator terefinden ferman verildi Nornberq seherinden getirilmis Neptun fevvaresi Peterhofun asagi parkinda qurasdirilsin Lakin orada da fevvarenin qurasdirilmasi kifayet qeder su techizatinin olmamasi sebebiyle mumkun deyildi Ele o zaman da yeni kompozisiyanin yuxari parkda qurasdirilmasi haqqda qerar qebul edilmisdir Imperatorun arzusu ise 1799 cu ilde icra olunmusdu Boyuk Veten muharibesi zamani butun heykeller demontaj olunaraq Almaniyaya aparilmisdi 1947 ci ilde heykel qrupu yeniden Peterhofa getirilmis ve ele hemin yerde qurasdirilmisdir ancaq evvelki kimi fealiyyete o yalniz 1956 ci ilden baslamisdi Fevvarenin tesviriFevvarenin su kompozisiyasi 26 muxtelif su sirintilarindan ibaretdir Evvelki bezek elementlerinden yalniz iki delfin palid yarpaqlari ve gul celengleri gunumuze kimi qorunub saxlanilmisdi Neptunun heykeli dord fisqirdan maskaronlar ile bezedilmis hundur qranit postament uzerinde ve boyuk bir duzbucaqli hovuzun merkezinde qurasdirilmisdi Bundan basqa hovuzun ozu agizlarindan tezyiqle su cixan sekkiz delfin fiqurlari ile bezedilib Hovuzun olcusu 33 92 metrdir Peterhof Boyuk Saray ve Neptun fevvareleriEdebiyyatV E Ardikuza Pedrodvorec parky fontany dvorcy Lenizdat 1968 Helmut Beer Der Neptun Brunnen eine fast unendliche Geschichte NZ Serie 200 Jahre Franken in Bayern Nurnberger Zeitung Nr 27 vom 2 Februar 2006 S 18 Anton Bosch Zwei Nurnberger Neptunbrunnen machen Geschichte In Russland deutsche Zeitgeschichte Band 4 ISBN 3 9809613 2 X dort S 14 Ernst Mummenhoff Der Neptunbrunnen zu Nurnberg seine Entstehung und Geschichte Nurnberg 1902 Erich Mulzer Neptuns Irrfahrten Geschichte des Neptunbrunnens In Nurnberger Altstadtberichte Hrsg Altstadtfreunde Nurnberg e V Heft 13 1988 Nurnberger Zeitung NZ Brunnen im Abseits Wie Nurnberg mit einem grossen Werk umging NZ vom 18 Februar 2003 S 13 Friedrich Wanderer Die Geschichte des Nurnberger Peuntbrunnens Mitteilungen des Vereins zur Geschichte Nurnbergs Bd 3 1881 s u Weblink Hans Robert Weihrauch Georg Schweigger 1613 1690 und sein Neptunbrunnen fur Nurnberg Anzeiger des Germanischen Nationalmuseums 1940 1953 Berlin 1954 S 87 143IstinadlarFriedrich Kirchbaum Nurnberg Deutscher Kunstverlag 1967 Anton Bosch Zwei Nurnberger Neptunbrunnen machen Geschichte Nurnberg Munchen 2004 V E Ardikuza Pedrodvorec parky fontany dvorcy Lenizdat 1968 Breschniew Brandt Abkommen szt allg Ostvertrage betitelt Xarici kecidlerVikianbarda Neptun fevvaresi ile elaqeli mediafayllar var Stranica o fontanah shutihah na neoficialnom sajte muzeya zapovednikaPetergof Friedrich Wanderer Die Geschichte des Nurnberger Peuntbrunnens Mitteilungen des Vereins zur Geschichte Nurnbergs Bd 3 1881 Joachim Thiel Der Neptunbrunnen in Nurnberg Stationen einer Irrfahrt