Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Mstislav Leopoldoviç Rostropoviç (27 mart 1927[…], Bakı – 27 aprel 2007[…], Moskva) – violenç ifaçısı və dirijor. SSRİ xalq artisti (1966). Musiqiçi olmaqla bərabər, ictimai xadim, insan hüquq və azadlıqlarının fəal müdafiəçisi kimi də tanınırdı. XX əsrin ən dahi violençel ifaçılarından biri sayılır.
| Mstislav Rostropoviç | |
|---|---|
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 27 mart 1927[…] |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 27 aprel 2007[…](80 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Vəfat səbəbi | kolorektal xərçəng |
| Dəfn yeri | |
| Vətəndaşlığı | |
| Həyat yoldaşı | |
| Atası | Leopold Rostropoviç |
| Musiqiçi məlumatları | |
| Fəaliyyəti | bəstəkar, dirijor, musiqi pedaqoqu[d], violonçelçi[d], pianoçu |
| Fəaliyyət illəri | 1942-ci ildən |
| Janr | klassik musiqi |
| Musiqi aləti | violonçel |
| Musiqi şirkəti | Doyçe Qrammofon[d] |
| Təhsili |
|
| Üzvlüyü |
|
| Mükafatları |                        |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Lenin mükafatı (1964), 2-ci dərəcəli Stalin mükafatı (1951), Rusiya Federasiyasının Dövlət mükafatı (1995), RSFSR adına Dövlət Mükafatı laureatı, beş dəfə Qremmi mükafatı laureatı. SSRİ xalq artisti Qalina Vişnevskayanın həyat yoldaşı olub. 1974-cü ildən ailəsi ilə birlikdə xaricdə yaşayıb; 1978-ci ildə SSRİ vətəndaşlığından məhrum edilib, 1990-cı ildə Sovet vətəndaşlığına bərpa edilib.
Həyatı
Mstislav Rostropoviç 1927-ci ildə Azərbaycanda, Bakı şəhərində dünyaya gəlmişdir. Atası Leopold Rostropoviç qismən belorus-polyak zadəganlar nəslinə məxsus Orenburqdan Bakıya mühacirət etmiş rus əsilli musiqiçi idi. Rostropoviç uşaqlıq və gənclik illərini Bakıda keçirmişdir. İkinci dünya müharibəsi illərində ailəsi yenidən Orenburqa, daha sonra 1943-cü ildə Moskvaya köçür. Rostropoviç artıq dörd yaşında ikən anasından pianino ifaçılığının sirrlərini öyrənir. On yaşında isə atası, tanınmış violenç ifaçısı və vaxtilə Pavlo Kasalasın tələbəsi olmuş Leopold Rostropoviçdən ilk dəfə violençin incəliklərini öyrənir.
1943–1948-ci illərdə Rostropoviç Moskva konservatoriyasında təhsil alır və sonralar, daha dəqiq desək 1956-cı ildə bu konservatoriyanın violenç ifaçılığı şöbəsində professor təyin edilir. Rostropoviç Moskva konservatoriyasına cəmi 16 yaşında qəbul olur və burada piano və violenç ifaçılığı ilə yanaşı dirijorluq və bəstəkarlıq ixtisaslarına da yiyələnir. Müəllimləri arasında isə Dmitri Şostakoviç və Sergey Prokofiyev kimi sovet-rus musiqisinin nəhənglərini misal göstərmək olar. Rostropoviç 1945-ci ildə Sovetlər Birliyində ilk dəfə keçirilən gənc musiqiçilərin birinciliyində qızıl medala layiq görülməklə istedadlı violenç kimi nəzər-diqqətləri cəlb edir.
İlk yaradıcılıq illəri
Rostropoviç ilk violenç konsertini 1942-ci ildə verir. 1947, 1949 və 1950-ci illərədə Praqa və Budapeştdə keçirilən beynəlxalq musiqi müsabiqələrinin qalibi olur. 1950-ci ildə isə cəmi 23 yaşında o zaman Sovetlər Birliyində ən ali mükafat hesab olunan Stalin mükafatına layiq görülür. Artıq bütün SSRİ-də şöhrət qazanmış gənc və son dərəcə istedadlı Rostropoviç Leninqrad (indiki Sank-Peterburq) və Moskva konservatoriyalarında pedoqoji fəaliyyətlə də məşğul olur. 1955-ci ildə isə Bolshoy Teatrın sopranosu Galina Vişnevskaya ilə ailə həyatı qurur.
1964-cü ildə Qərbi Almaniyadakı çıxışı ilə dünya klsassik musiqi sevərlərinin də rəğbətini qazanır. Bu illərdə Rostropoviç Qərbi Avropada iştirak etdiyi musiqi turneləri müddətində Avropanın, Benjamen Britten daxil olmaqla o dövr bir neçə qabaqcıl bəstəkarları ilə tanış olur. 1967-ci ildə Böyük Teatrda Çaykovskinin Yevgeni Onegin operasını ifa etməklə özünün operaya olan sonsuz sevgisi və yüksək dirijorluq istedadını da nümayiş etdirir.
Rostropoviçə violenç üçün musiqi yazan Şostakoviç, Prokofiyev, Britten, Bernşteyn, Şnitke, Xaçaturyan və Piazollanı kimi dahi bəstəkarlar olmuşdur. Rostrpoviç Dvorakın B minorda və Haydnın C və D minorlarda violenç üçün konsertlərinə interpretasiyaları ilə böyük şöhrət qazanmışdır. Onun Şostakoviç, Prokofiyev, Britten, Lutoslavski, Pendereçki, Dütiye kimi bəstəkarların əsərlərinə ifaları violenç repertuarını hədsiz dərəcədə genişləndirmişdir.
Mühacirət
Rostropoviç Sovet ideologiyasının ən təhlükəli illərində belə sərhədsiz, siyasi təsir və təzyiqlərdən azad sənət, sərbəst fikir azadlığı və bu kimi kommunist ideologiyasına zidd demoktarik ideyaları çəkinmədən səsləndirmişdir. Sovet hakimiyyətinə qarşı müxalif fikirləri ilk dəfə özünü 1948-ci ildə Moskva konservatoriyasında təhsil aldığı illərdə göstərir. 1948-ci il 10 fevral tarixində "formalist" bəstəkarlar haqqında qəbul edilmiş fərman nəticəsində müəllimi Şostakoviçin Leninqrad və Moskva konservatoriyalarında professorluq dərəcələrindən məhrum edilməsinə cavab olaraq 21 yaşlı Rostropoviç etiraz əlaməti olaraq konservatoriyanı tərk edir.
1970-ci ildə isə Rostropoviç Sovet ideologiyasının təqiblərinə məruz qalmış yazıçı Aleksandr Soljenitsına öz evində sığınacaq verir. Soljenitsınla dostluq münasibətləri və digər dissidentlərə verdiyi dəstək səbəbindən Rostropoviç hakimiyyətin qəzəbinə tuş gəlir. Nəticədə musiqiçinin və onun həyat yoldaşının xarici səfərlərə yollanmasına məhdudiyyət qoyulur və Rostropoviç solo konsertlər vermək üçün Sibirə göndərilir.
Nəhayət, Rostropoviç ailəsi ilə birgə 1974-cü ildə Sovetlər İttifaqını tərk edərək ABŞ-yə yollanır. Tezliklə vətənində musiqi fəaliyyətinə qəti qadağan tətbiq olunur və ardınca 1978-ci ildə Sovetlərin mədəni azadlığa qoyduğu məhdudiyyətlərə qarşı kəskin çıxışlarına görə Sovet vətəndaşlığından məhrum edilir.
Sonrakı yaradıcılıq illəri
Rostropoviç gənc violenç nəslinin formalaşmasında əvəzsiz xidmətlər göstərmişdir. Bir çox violenç ifaçıları böyük sənətkara borclu olduqlarını açıq ifadə etmişlər. Dailiy Telegraph qəzetinin müxbiri Loyd Vebber Rostrpoviçi "bütün dövrlərin ən böyük violenç ifaçısı" adlandırmişdır.
Onun istedadı Şostakoviç, Xaçaturyan, Prokofiyev, Britten, Messiaen, Dütiye, Bernşteyn, Pendereçki kimi dahi bəstəkarların musiqilərindən ilham alırdı. Rostropoviç digər sovet bəstəkarı Dmitri Kobolevski ilə birgə dahi bəstəkar Prokofiyevin ölümü səbəbindən tamamlaya bilmədiyi violenç üçün konsertini tamamlayır. Rostrpoviç Şostakoviçin violenç üçün konsetlərinin də ilkin ifaçisidır. O dahi bəstəkarı Birinci Konsertini London musiqi sevərlərinə təqdim edir və Benjamin Britten ilə yaxın dostluq və yaradıcılııq münasibətləri qurur. Britten özünün Violenç üçün Sonatasını (Cello Sonata), Solo suitalarını (Solo Suites) və Violonç üçün simfoniyasını da (Cello Symphony) Rostropoviç üçün bəstələmiş və dahi Rostrpoviç bu əsərlərin ilk ifaçısı olmuşdur.
1977–1994-cü illər aralığında isə Rostropoviç Vaşinqtondakı ABŞ Milli Simfonik Orkestrinin musiqi direktoru və dirijoru kimi fəaliyyət göstərir. Bununla belə Sviatoslav Rixter və Vladimir Horovitç kimi məşhur musiqiçilərlə də çalışır. O həmçinin Rostropoviç Musiqi Festivalının təsisçisi və Birləmiş Krallıqda Benjamin Britten və Piter Pirsin təsis etdikləri Aldeburq Festivalının mütəmadi iştirakçısı olur.
Həmyerlimizin Berlin Divarlarının dağıdılması zamanı gözlənilməz, tamamilə improvizasiyaya əsaslanmış ifası onun dünya nüfuzunu daha da artırır və onun bu qeyri-adi ifası televiziya vasitəsilə bütün dünyaya nümayiş etdirilir. 1990-cı ildə isə artıq Amerika vətəndaşı olmasına baxmayaraq ruslar onun Rusiya vətəndaşlığını bərpa edirlər.
Rostrpoviç saysız-hesabsız mükafatlarla təltif olunmuşdur. Fransanın Şərəf Legionu Ordeni və saysız-hesabsız universitetlərin fəxri doktor mükafatlarını misal göstərmək olar. O, mədəniyyət və siyasətdə sərbəst fikir və ideya azadlığının yorulmaz müdafiəçisi idi. UNESKO-nun səfiri olmaqla bir çox təhsil, tədris və mədəni layihələri dəstəkləmişdir. O İspaniya şahzadəsi Şahzadə Sofiyanın yaxın dostu kimi də tanınırdı.
Rostropoviç və həyat yoldaşı Galina Vişnevskaya Azərbaycanda da bir sıra sosial layihələrdə yaxından iştirak etmiş və Azərbaycanda irimiqyaslı peyvənd proqramını maliyyələşdirmişdir. 2002-ci il mart ayının 4-də sevimli həmyerlimiz dahi Rostropiviçin Bakıda ev muzeyi açılmışdir. Rostropoviç həyat yoldaşı ilə Azərbaycana vaxtaşırı səfərlər etmiş və Azərbaycan Dövlət Konservatoriyasında təkmilləşmə sinifləri təşkil etməklə Azərbaycan musiqi sənətinə də dəyərli töhfələr bəxş etmişdir.
Rostrpoviçin ifalarını 1711-ci ildə hazırlanmış bütün dövrlərin ən yüksək musiqi aləti kimi tanınan Duport Stradivarius adlı violenç olmuşdur.
Xəstəlik və vəfatı
2006-cı ildən etibarən dahi musiqiçinin səhhəti kəskin pişləşməyə başlayır. Çikago Trubune qəzeti musiqiçinin Cenevrədə əməliyyat olunması və sonradan kəskin mədə xorasından müalicə alması haqqında şayələr yayır. Rusiya prezidenti Vladimir Putin Rostropoviçi 2007-ci il martın 27-si, doğum gününə nəzərdə tutulmuş 80 illik yubileyinin keçirilməsinə dair detalları müzakirə etmək üçün ziyarət edir. Rostrpoviç tədbirə qatılsa da onun kövrək sağlamlıq durumunda olması açıq-aşkar görünür. Bundan bir qədər öncə aprel ayının 7-sində musiqiçi bağırsaq xərçəngi diaqnozu ilə Bloxim adına Onkoloji Xəstəliklər İnstitutuna yerləşdirilir. Dahi Rostrpoviç həmin ilin aprel ayının 27-si vəfat edir. Maraqlıdır ki, 27 aprel tarixində musiqiçinin müəllimi Sergey Prokofiyev anadan olmuşdur.
Aprelin 28-si isə cənazəsi bir vaxtlar təhsil aldığı Moskva Konservatoriyasında qoyulur. Fəxri dəfn mərasimində Rusiya prezidenti Vladimir Putin, İspaniya kraliçası şahzadə Sofiya, həmin vaxt Fransanın birinci xanımı Bernadet Şirak, Azərbaycan prezidenti İlham Əliyev dahi musiqiçi ilə vidalaşmağa gəlirlər.
Təltif və mükafatları
Ümumilikdə 50-yə yaxın mükafata layiq görülmüşdür.
- Ən yaxşı kamera musiqi ifaçısı naminasiyasında Gremmi mükafatı
- Qütb müsiqi mükafatı, 1995
- Rudolf Serkinlə (E minroda piono konserti, Op. 38 və F minorda Sonata, Op. 99) birlikdə Brahmsın Violenç üçün sonatasının ifasına görə mükafat (1984)
- Kral Filarmoniya Cəmiyyətinin Qızıl medalı (1970)
- Sonning mükafatı (1981, Danimarka)
- Azərbaycab Respublikasının Söhrət Ordeni
- Britaniya II dərəcəli Fəxri Cəngavər Ordeni (1987, Böyük Britaniya)
- Fransa Şərəf Legionu Ordeni (1981, 1987, Fransa)
- Vilnüs şəhərinin fəxri vətəndaşı (2000, Litva)
- Rusiyanın Vətən qarşısında xidmətərinə görə birinci dərəcəli ordeni, "Dünya müsiqisinin inkişafına verdiyi misilsiz töhvələr və çoxillik yaradıcılıq fəaliyyətinə görə" (2007-ci il fevral ayının 26-sında Rusiya prezidenti Vladimir Putin tərəfindən təqdim edilmişdir.
- Niderland şahzadəsi Bitrikz tərəfindən nadir İncəsənət və Elm medalıyla təltif edilmişdir.
- 27. mart 2007 —
![image]()
Xatirəsi
19 mart 1997-ci ildə Görkəmli musiqiçi və ictimai xadim Mstislav Leopoldoviç Rostropoviçin anadan olmasının 70 illik yubileyinin onun vətəni Azərbaycanda qeyd olunmasını təmin etmək məqsədilə qərar qəbul edilmişdir.
2003-cü ildə Ziya Şıxlinski tərəfindən Doğma diyar adlı qısametrajlı sənədli film həsr olunmuşdur.
İstinadlar
- Ростропович Мстислав Леопольдович // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохоров 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/europe/6598895.stm.
- Deutsche Nationalbibliothek Record #11879129X // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.
- "M. L. Rostropoviçin "Heydər Əliyev" ordeni ilə təltif edilməsi haqqında" Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 27 mart 2007-ci il tarixli, 2064 nömrəli Sərəncamı. e-qanun.az 2012-03-14 at the Wayback Machine (az.)
- Mstislav Rostropoviçin anadan olmasının 70 illik yubileyinin qeyd olunması haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 19 mart 1997-ci il tarixli Sərəncamı 2020-01-16 at the Wayback Machine — anl.az saytı
Xarici keçidlər
- Şeyla Heydərova — Rostropoviçlərin nəsil şəcərəsi. "Musiqi dünyası" jurnalı.
- Vişnevskaya-Rostropoviç Fondu rəsmi internet səhifəsi
- Loepold və Mstislav Rostropoviçlərin ev muzeyləri
- Məşhurlar: Vaxtaşırı Azərbaycan Beynəlxalq jurnalında məqalə-müsahibəsi, 1999-un qışı
- Mstislav Rostropoviçə qulaq asarkən 2007-09-27 at the Wayback Machine Rostrpoviçdən seçmələr, tərtib edən Yens F. Larson (WETA, may 04, 2007)
- Səda — Mstislav Rostropoviçin anım günüdür (27. aprel 2016) (az.)
- Мстислав Ростропович – 90 (rus.)
- Mstislav Rostropoviçin anadan olmasından 90 il ötür
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Mstislav Leopoldovic Rostropovic 27 mart 1927 Baki 27 aprel 2007 Moskva violenc ifacisi ve dirijor SSRI xalq artisti 1966 Musiqici olmaqla beraber ictimai xadim insan huquq ve azadliqlarinin feal mudafiecisi kimi de taninirdi XX esrin en dahi violencel ifacilarindan biri sayilir Mstislav RostropovicUmumi melumatlarDogum tarixi 27 mart 1927 1927 03 27 Dogum yeri Baki Baki qezasi Azerbaycan SSR ZSFSR SSRIVefat tarixi 27 aprel 2007 2007 04 27 80 yasinda Vefat yeri Moskva RusiyaVefat sebebi kolorektal xercengDefn yeri Novodevicye qebiristanligiVetendasligi SSRI RusiyaHeyat yoldasi Qalina VisnevskayaAtasi Leopold RostropovicMusiqici melumatlariFealiyyeti bestekar dirijor musiqi pedaqoqu d violoncelci d pianocuFealiyyet illeri 1942 ci ildenJanr klassik musiqiMusiqi aleti violoncelMusiqi sirketi Doyce Qrammofon d Tehsili Moskva Dovlet Konservatoriyasi Rusiya Musiqi Akademiyasi d Uzvluyu Amerika Incesenet ve Elmler Akademiyasi Bavariya Incesenet Akademiyasi d Mukafatlari Vikianbarda elaqeli mediafayllar Lenin mukafati 1964 2 ci dereceli Stalin mukafati 1951 Rusiya Federasiyasinin Dovlet mukafati 1995 RSFSR adina Dovlet Mukafati laureati bes defe Qremmi mukafati laureati SSRI xalq artisti Qalina Visnevskayanin heyat yoldasi olub 1974 cu ilden ailesi ile birlikde xaricde yasayib 1978 ci ilde SSRI vetendasligindan mehrum edilib 1990 ci ilde Sovet vetendasligina berpa edilib HeyatiMstislav Rostropovic 1927 ci ilde Azerbaycanda Baki seherinde dunyaya gelmisdir Atasi Leopold Rostropovic qismen belorus polyak zadeganlar nesline mexsus Orenburqdan Bakiya muhaciret etmis rus esilli musiqici idi Rostropovic usaqliq ve genclik illerini Bakida kecirmisdir Ikinci dunya muharibesi illerinde ailesi yeniden Orenburqa daha sonra 1943 cu ilde Moskvaya kocur Rostropovic artiq dord yasinda iken anasindan pianino ifaciliginin sirrlerini oyrenir On yasinda ise atasi taninmis violenc ifacisi ve vaxtile Pavlo Kasalasin telebesi olmus Leopold Rostropovicden ilk defe violencin inceliklerini oyrenir 1943 1948 ci illerde Rostropovic Moskva konservatoriyasinda tehsil alir ve sonralar daha deqiq desek 1956 ci ilde bu konservatoriyanin violenc ifaciligi sobesinde professor teyin edilir Rostropovic Moskva konservatoriyasina cemi 16 yasinda qebul olur ve burada piano ve violenc ifaciligi ile yanasi dirijorluq ve bestekarliq ixtisaslarina da yiyelenir Muellimleri arasinda ise Dmitri Sostakovic ve Sergey Prokofiyev kimi sovet rus musiqisinin nehenglerini misal gostermek olar Rostropovic 1945 ci ilde Sovetler Birliyinde ilk defe kecirilen genc musiqicilerin birinciliyinde qizil medala layiq gorulmekle istedadli violenc kimi nezer diqqetleri celb edir Ilk yaradiciliq illeriRostropovic ilk violenc konsertini 1942 ci ilde verir 1947 1949 ve 1950 ci illerede Praqa ve Budapestde kecirilen beynelxalq musiqi musabiqelerinin qalibi olur 1950 ci ilde ise cemi 23 yasinda o zaman Sovetler Birliyinde en ali mukafat hesab olunan Stalin mukafatina layiq gorulur Artiq butun SSRI de sohret qazanmis genc ve son derece istedadli Rostropovic Leninqrad indiki Sank Peterburq ve Moskva konservatoriyalarinda pedoqoji fealiyyetle de mesgul olur 1955 ci ilde ise Bolshoy Teatrin sopranosu Galina Visnevskaya ile aile heyati qurur 1964 cu ilde Qerbi Almaniyadaki cixisi ile dunya klsassik musiqi severlerinin de regbetini qazanir Bu illerde Rostropovic Qerbi Avropada istirak etdiyi musiqi turneleri muddetinde Avropanin Benjamen Britten daxil olmaqla o dovr bir nece qabaqcil bestekarlari ile tanis olur 1967 ci ilde Boyuk Teatrda Caykovskinin Yevgeni Onegin operasini ifa etmekle ozunun operaya olan sonsuz sevgisi ve yuksek dirijorluq istedadini da numayis etdirir Rostropovice violenc ucun musiqi yazan Sostakovic Prokofiyev Britten Bernsteyn Snitke Xacaturyan ve Piazollani kimi dahi bestekarlar olmusdur Rostrpovic Dvorakin B minorda ve Haydnin C ve D minorlarda violenc ucun konsertlerine interpretasiyalari ile boyuk sohret qazanmisdir Onun Sostakovic Prokofiyev Britten Lutoslavski Penderecki Dutiye kimi bestekarlarin eserlerine ifalari violenc repertuarini hedsiz derecede genislendirmisdir MuhaciretRostropovic Sovet ideologiyasinin en tehlukeli illerinde bele serhedsiz siyasi tesir ve tezyiqlerden azad senet serbest fikir azadligi ve bu kimi kommunist ideologiyasina zidd demoktarik ideyalari cekinmeden seslendirmisdir Sovet hakimiyyetine qarsi muxalif fikirleri ilk defe ozunu 1948 ci ilde Moskva konservatoriyasinda tehsil aldigi illerde gosterir 1948 ci il 10 fevral tarixinde formalist bestekarlar haqqinda qebul edilmis ferman neticesinde muellimi Sostakovicin Leninqrad ve Moskva konservatoriyalarinda professorluq derecelerinden mehrum edilmesine cavab olaraq 21 yasli Rostropovic etiraz elameti olaraq konservatoriyani terk edir 1970 ci ilde ise Rostropovic Sovet ideologiyasinin teqiblerine meruz qalmis yazici Aleksandr Soljenitsina oz evinde siginacaq verir Soljenitsinla dostluq munasibetleri ve diger dissidentlere verdiyi destek sebebinden Rostropovic hakimiyyetin qezebine tus gelir Neticede musiqicinin ve onun heyat yoldasinin xarici seferlere yollanmasina mehdudiyyet qoyulur ve Rostropovic solo konsertler vermek ucun Sibire gonderilir Nehayet Rostropovic ailesi ile birge 1974 cu ilde Sovetler Ittifaqini terk ederek ABS ye yollanir Tezlikle veteninde musiqi fealiyyetine qeti qadagan tetbiq olunur ve ardinca 1978 ci ilde Sovetlerin medeni azadliga qoydugu mehdudiyyetlere qarsi keskin cixislarina gore Sovet vetendasligindan mehrum edilir Sonraki yaradiciliq illeriMstislav Rostropovicin xatire lovhesi Baki Rostropovic genc violenc neslinin formalasmasinda evezsiz xidmetler gostermisdir Bir cox violenc ifacilari boyuk senetkara borclu olduqlarini aciq ifade etmisler Dailiy Telegraph qezetinin muxbiri Loyd Vebber Rostrpovici butun dovrlerin en boyuk violenc ifacisi adlandirmisdir Onun istedadi Sostakovic Xacaturyan Prokofiyev Britten Messiaen Dutiye Bernsteyn Penderecki kimi dahi bestekarlarin musiqilerinden ilham alirdi Rostropovic diger sovet bestekari Dmitri Kobolevski ile birge dahi bestekar Prokofiyevin olumu sebebinden tamamlaya bilmediyi violenc ucun konsertini tamamlayir Rostrpovic Sostakovicin violenc ucun konsetlerinin de ilkin ifacisidir O dahi bestekari Birinci Konsertini London musiqi severlerine teqdim edir ve Benjamin Britten ile yaxin dostluq ve yaradiciliiq munasibetleri qurur Britten ozunun Violenc ucun Sonatasini Cello Sonata Solo suitalarini Solo Suites ve Violonc ucun simfoniyasini da Cello Symphony Rostropovic ucun bestelemis ve dahi Rostrpovic bu eserlerin ilk ifacisi olmusdur 1977 1994 cu iller araliginda ise Rostropovic Vasinqtondaki ABS Milli Simfonik Orkestrinin musiqi direktoru ve dirijoru kimi fealiyyet gosterir Bununla bele Sviatoslav Rixter ve Vladimir Horovitc kimi meshur musiqicilerle de calisir O hemcinin Rostropovic Musiqi Festivalinin tesiscisi ve Birlemis Kralliqda Benjamin Britten ve Piter Pirsin tesis etdikleri Aldeburq Festivalinin mutemadi istirakcisi olur Hemyerlimizin Berlin Divarlarinin dagidilmasi zamani gozlenilmez tamamile improvizasiyaya esaslanmis ifasi onun dunya nufuzunu daha da artirir ve onun bu qeyri adi ifasi televiziya vasitesile butun dunyaya numayis etdirilir 1990 ci ilde ise artiq Amerika vetendasi olmasina baxmayaraq ruslar onun Rusiya vetendasligini berpa edirler Rostrpovic saysiz hesabsiz mukafatlarla teltif olunmusdur Fransanin Seref Legionu Ordeni ve saysiz hesabsiz universitetlerin fexri doktor mukafatlarini misal gostermek olar O medeniyyet ve siyasetde serbest fikir ve ideya azadliginin yorulmaz mudafiecisi idi UNESKO nun sefiri olmaqla bir cox tehsil tedris ve medeni layiheleri desteklemisdir O Ispaniya sahzadesi Sahzade Sofiyanin yaxin dostu kimi de taninirdi Rostropovic ve heyat yoldasi Galina Visnevskaya Azerbaycanda da bir sira sosial layihelerde yaxindan istirak etmis ve Azerbaycanda irimiqyasli peyvend proqramini maliyyelesdirmisdir 2002 ci il mart ayinin 4 de sevimli hemyerlimiz dahi Rostropivicin Bakida ev muzeyi acilmisdir Rostropovic heyat yoldasi ile Azerbaycana vaxtasiri seferler etmis ve Azerbaycan Dovlet Konservatoriyasinda tekmillesme sinifleri teskil etmekle Azerbaycan musiqi senetine de deyerli tohfeler bexs etmisdir Rostrpovicin ifalarini 1711 ci ilde hazirlanmis butun dovrlerin en yuksek musiqi aleti kimi taninan Duport Stradivarius adli violenc olmusdur Xestelik ve vefati2006 ci ilden etibaren dahi musiqicinin sehheti keskin pislesmeye baslayir Cikago Trubune qezeti musiqicinin Cenevrede emeliyyat olunmasi ve sonradan keskin mede xorasindan mualice almasi haqqinda sayeler yayir Rusiya prezidenti Vladimir Putin Rostropovici 2007 ci il martin 27 si dogum gunune nezerde tutulmus 80 illik yubileyinin kecirilmesine dair detallari muzakire etmek ucun ziyaret edir Rostrpovic tedbire qatilsa da onun kovrek saglamliq durumunda olmasi aciq askar gorunur Bundan bir qeder once aprel ayinin 7 sinde musiqici bagirsaq xercengi diaqnozu ile Bloxim adina Onkoloji Xestelikler Institutuna yerlesdirilir Dahi Rostrpovic hemin ilin aprel ayinin 27 si vefat edir Maraqlidir ki 27 aprel tarixinde musiqicinin muellimi Sergey Prokofiyev anadan olmusdur Aprelin 28 si ise cenazesi bir vaxtlar tehsil aldigi Moskva Konservatoriyasinda qoyulur Fexri defn merasiminde Rusiya prezidenti Vladimir Putin Ispaniya kralicasi sahzade Sofiya hemin vaxt Fransanin birinci xanimi Bernadet Sirak Azerbaycan prezidenti Ilham Eliyev dahi musiqici ile vidalasmaga gelirler Teltif ve mukafatlariUmumilikde 50 ye yaxin mukafata layiq gorulmusdur En yaxsi kamera musiqi ifacisi naminasiyasinda Gremmi mukafati Qutb musiqi mukafati 1995 Rudolf Serkinle E minroda piono konserti Op 38 ve F minorda Sonata Op 99 birlikde Brahmsin Violenc ucun sonatasinin ifasina gore mukafat 1984 Kral Filarmoniya Cemiyyetinin Qizil medali 1970 Sonning mukafati 1981 Danimarka Azerbaycab Respublikasinin Sohret Ordeni Britaniya II dereceli Fexri Cengaver Ordeni 1987 Boyuk Britaniya Fransa Seref Legionu Ordeni 1981 1987 Fransa Vilnus seherinin fexri vetendasi 2000 Litva Rusiyanin Veten qarsisinda xidmeterine gore birinci dereceli ordeni Dunya musiqisinin inkisafina verdiyi misilsiz tohveler ve coxillik yaradiciliq fealiyyetine gore 2007 ci il fevral ayinin 26 sinda Rusiya prezidenti Vladimir Putin terefinden teqdim edilmisdir Niderland sahzadesi Bitrikz terefinden nadir Incesenet ve Elm medaliyla teltif edilmisdir 27 mart 2007 Heyder Eliyev ordeniXatiresi19 mart 1997 ci ilde Gorkemli musiqici ve ictimai xadim Mstislav Leopoldovic Rostropovicin anadan olmasinin 70 illik yubileyinin onun veteni Azerbaycanda qeyd olunmasini temin etmek meqsedile qerar qebul edilmisdir 2003 cu ilde Ziya Sixlinski terefinden Dogma diyar adli qisametrajli senedli film hesr olunmusdur IstinadlarRostropovich Mstislav Leopoldovich Bolshaya sovetskaya enciklopediya rus v 30 t pod red A M Prohorov 3 e izd Moskva Sovetskaya enciklopediya 1969 Bibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 http news bbc co uk 1 hi world europe 6598895 stm Deutsche Nationalbibliothek Record 11879129X Umumi tenzimleme nezareti GND alm 2012 2016 M L Rostropovicin Heyder Eliyev ordeni ile teltif edilmesi haqqinda Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin 27 mart 2007 ci il tarixli 2064 nomreli Serencami e qanun az 2012 03 14 at the Wayback Machine az Mstislav Rostropovicin anadan olmasinin 70 illik yubileyinin qeyd olunmasi haqqinda Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin 19 mart 1997 ci il tarixli Serencami 2020 01 16 at the Wayback Machine anl az saytiXarici kecidlerSeyla Heyderova Rostropoviclerin nesil seceresi Musiqi dunyasi jurnali Visnevskaya Rostropovic Fondu resmi internet sehifesi Loepold ve Mstislav Rostropoviclerin ev muzeyleri Meshurlar Vaxtasiri Azerbaycan Beynelxalq jurnalinda meqale musahibesi 1999 un qisi Mstislav Rostropovice qulaq asarken 2007 09 27 at the Wayback Machine Rostrpovicden secmeler tertib eden Yens F Larson WETA may 04 2007 Seda Mstislav Rostropovicin anim gunudur 27 aprel 2016 az Mstislav Rostropovich 90 rus Mstislav Rostropovicin anadan olmasindan 90 il otur