Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqaləni lazımdır. |
Bu məqalədəki məlumatların olması üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
Sergey Sergeyeviç Prokofiyev (rus. Сергeй Сергeевич Прокoфьев; 11 (23) aprel 1891 – 5 mart 1953[…], Moskva) — rus bəstəkarı, pianoçusu və dirijoru.
| Sergey Prokofiyev | |
|---|---|
| Sergey Sergeyeviç Prokofiyev | |
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Yekaterinoslav, Rusiya imperiyası |
| Vəfat tarixi | (61 yaşında) |
| Vəfat yeri | Moskva, SSRİ |
| Vəfat səbəbi | beyin qansızması[d] |
| Dəfn yeri | |
| Vətəndaşlığı | |
| Musiqiçi məlumatları | |
| Fəaliyyəti | Bəstəkar |
| Janrlar | opera, simfoniya, balet, klassik musiqi |
| Musiqi aləti | piano |
| Təhsili |
|
| Üzvlüyü | |
| Mükafatları |  |
 | |
| sprkfv.net | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Dahi rus bəstəkarı, pianoçusu və dirijoru Sergey Prokofyev XX əsr musiqisinin ən görkəmli simalarındandır. Prokofyevin əsərləri son dərəcədə nikbin və işıqlıdır. Ən dramatik mövzularda yazdıqda belə bəstəkar heç zaman kədər və ümidsizlik hisslərinə qapılmır, xoş gələcəyə, insanın mətin iradəsinə, onun dərin idrakına inamını itirmir.
Prokofyev sözün əsl mənasında novator sənətkar olmuşdur. Onun melodiya, harmoniya, ritm və orkestr sahəsində apardığı axtarışlar bəzən müasirlərini şok vəziyyətinə salsa da, musiqi tarixində əhəmiyyətli rol oynamışdır. Prokofyevin musiqisi fəal və dinamikdir.
 | "Mən dayanmağı xoşlamıram, daim hərəkətdə olmaq istəyirəm". |  |
Bəstəkarın bu sözləri onun həm həyatına, həm də musiqisinə aiddir. Bu cəhət hətta Prokofyevin imzasında da özünü büruzə verir:
"SPrkfv" — bəstəkar sanki tələsərək soyadında olan sait hərfləri ixtisar etmişdir. Prokofyevin həyat yolu olduqca maraqlı və mürəkkəbdir. 1918-ci ildə o, Oktyabr inqilabını qəbul etmədiyinə görə Rusiyanı tərk edir və düz on beş il xaricdə yaşayır. Fransa, İspaniya, İngiltərə, ABŞ, Kanada, Yaponiya, Belçika və digər ölkələrdə verdiyi yüzlərlə konsert, bəstələdiyi çoxsaylı əsərlər ona ümumdünya şöhrəti gətirir. Lakin Prokofyev Vətəndən ayrı qala bilmir.
1933-cü ildə Rusiyaya qayıdır və ömrünün ən yetkin illərini, yaradıcılığının ən dolğun dövrünü məhz burada yaşayır. Lakin qeyd etməliyik ki, kommunizm rejimi Prokofyevin bədii axtarışlarına ciddi maneələr törədir. Belə ki, 1948-ci ildə o, Dmitri Şostakoviç və digər görkəmli sənətkarlarla bərabər, kommunist partiyası tərəfindən qeyri-xəlqilikdə, melodiyalarının miskinliyində, milli qaynaqlardan uzaq düşməkdə ittiham olunur. Doğrudur, on il sonra bu tənqidləri elə həmin kommunist partiyası rəsmi şəkildə istedadlı sənətkarları təqib kimi qiymətləndirir. 1953-cü ildə o, SSRİ-nin rəhbəri İosif Stalinlə bir gündə — martın 5-də dünyasını dəyişir.
Prokofyev musiqisinin janr dairəsi zəngin və rəngarəngdir. O, musiqili teatra, simfoniyaya, fortepiano və xor musiqisinə müraciət etmiş və bütün bu sahələrdə gözəl sənət nümunələri yaratmışdır. Bəstəkarın istinad etdiyi ədəbi mənbələr sırasında nağıllar xüsusi yer tutur. Məsələn, "Üç portağala məhəbbət" operası İtaliya dramaturqu K.Qotsinin nağılı, "Zoluşka" baleti fransız yazıçısı Ş.Peronun eyniadlı nağüı, "Təlxək haqqında nağıl" və "Daş çiçək haqqında hekayət" baletləri isə rus nağılları əsasında yazılmışdır.
Doğma vətəni Rusiyanın tarixi və məişəti, folk-loru və milli özünəməxsusluğu bəstəkarı daim düşündürmüşdür. O, dahi yazıçılardan- L.Tolstoyun "Hərb və sülh", F.Dostoyevskinin "Oyunçu" romanlarına müraciət edib eyniadlı operalar yaratmışdır. Görkəmli rus rejissoru S.Eyzenşteynin "Aleksandr Nevski" və "İvan Qroznı" kinofılmlərinə yazdığı musiqi də həmin meylin təzahürüdür.
Qeyd etmək lazımdır ki, "Aleksandr Nevski" fılminə bəstələnmiş musiqi sonradan dinləyicilərə kantata şəklində də təqdim olunmuşdur. Lakin Prokofyev yalnız rus mənşəli mövzularla kifayətlənməmişdir.
Hobbisi
S.Prokofyevin maraq dairəsi olduqca geniş və rəngarəng imiş. O, qohum və dostları ilə teatr tamaşaları hazırlayıb onlarda iştirak etmiş, gözəl həvəskar fotoqraf, ən başlıcası isə məharətli şahmatçı olmuşdur. Prokofyev hətta şahmat üzrə II dünya çempionu Emmanuil Laskerlə görüş keçirib onunla heç-heçə oynamışdır. Qazandığı bu yüksək uğuru bəstəkar həyatı boyu tez-tez böyük qürur hissi ilə xatırlayırmış.
Bəstəkar fransız, italyan ədəbi mənbələrinə də müraciət etmişdir. Belə ki, Prokofyevin şah əsərlərindən biri -"Romeo və Cülyetta" baleti dahi U.Şekspirin faciəsi, "Duenya" operası isə ingilis dramaturqu R.Şeridanın pyesi əsasında yaranmışdır. Bütün yaradıcılığı boyu Prokofyev uşaqlar üçün xeyli musiqi əsəri bəstələmişdir. Bunlardan, məsələn, "Petya və canavar" simfonik nağılında bəstəkar balaca musiqisəvərləri müxtəlif musiqi alətləri ilə tanış etməyi qarşısına məqsəd qoymuş və nağılın hər bir qəhrəmanını müəyyən alətin tembri vasitəsilə (Petyanı simlilər, quşu fleyta, ördəyi qoboy, canavarı valtorna) səciyyələndirmişdir. Səs və fortepiano üçün "Çirkin ördək balası" (H.X.An-dersenin nağılı əsasında), "Uşaq musiqisi" fortepiano məcmuəsi də Prokofyevin uşaqlara həsr etdiyi dəyərli sənət nümunələridir. Prokofyev sənəti Azərbaycan musiqisinin inkişafına da mühüm təsir göstərmişdir. Belə ki, Qara Qarayevin, Arif Məlikovun baletləri Prokofyev ənənələrinin yaradıcı surətdə davamıdır (təsadüfı deyil ki, Qarayev "İldırımlı yollarla" baletini Prokofyevin xatirəsinə həsr etmişdir).
Həmçinin bax
İstinadlar
- Nestyev I. V., Taruskin R., Bell A. Sergey Prokofiev // Encyclopædia Britannica (brit. ing.). Encyclopædia Britannica, Inc., 1768.
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Прокофьев Сергей Сергеевич // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохоров 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- Archivio Storico Ricordi. 1808.
Xarici keçidlər
- Комментарий Г.Рожденственского к симфониям С. С. Прокофьев в книге "Преамбулы"
- Сайт о Прокофьеве (ing.)
- Сайт Фонда Сергея Прокофьева (ing.)
- http://www.krugosvet.ru/articles/18/1001876/1001876a1.htm
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Bu meqaledeki melumatlarin yoxlanilabiler olmasi ucun elave menbelere ehtiyac var Daha etrafli melumat ve ya meqaledeki problemlerle bagli muzakire aparmaq ucun diqqet yetire bilersiniz Lutfen meqaleye etibarli menbeler elave ederek bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Menbesiz mezmun problemler yarada ve siline biler Problemler hell edilmemis sablonu meqaleden cixarmayin Sergey Sergeyevic Prokofiyev rus Sergej Sergeevich Prokofev 11 23 aprel 1891 5 mart 1953 Moskva rus bestekari pianocusu ve dirijoru Sergey ProkofiyevSergey Sergeyevic ProkofiyevUmumi melumatlarDogum tarixi 23 aprel 1891Dogum yeri Yekaterinoslav Rusiya imperiyasiVefat tarixi 5 mart 1953 61 yasinda Vefat yeri Moskva SSRIVefat sebebi beyin qansizmasi d Defn yeri Novodevicye qebiristanligiVetendasligi Rusiya imperiyasi SSRIMusiqici melumatlariFealiyyeti BestekarJanrlar opera simfoniya balet klassik musiqiMusiqi aleti pianoTehsili Sankt Peterburq Dovlet Konservatoriyasi d Uzvluyu SSRI Bestekarlar IttifaqiMukafatlarisprkfv net Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiDahi rus bestekari pianocusu ve dirijoru Sergey Prokofyev XX esr musiqisinin en gorkemli simalarindandir Prokofyevin eserleri son derecede nikbin ve isiqlidir En dramatik movzularda yazdiqda bele bestekar hec zaman keder ve umidsizlik hisslerine qapilmir xos geleceye insanin metin iradesine onun derin idrakina inamini itirmir Prokofyev sozun esl menasinda novator senetkar olmusdur Onun melodiya harmoniya ritm ve orkestr sahesinde apardigi axtarislar bezen muasirlerini sok veziyyetine salsa da musiqi tarixinde ehemiyyetli rol oynamisdir Prokofyevin musiqisi feal ve dinamikdir Men dayanmagi xoslamiram daim hereketde olmaq isteyirem Bestekarin bu sozleri onun hem heyatina hem de musiqisine aiddir Bu cehet hetta Prokofyevin imzasinda da ozunu buruze verir SPrkfv bestekar sanki teleserek soyadinda olan sait herfleri ixtisar etmisdir Prokofyevin heyat yolu olduqca maraqli ve murekkebdir 1918 ci ilde o Oktyabr inqilabini qebul etmediyine gore Rusiyani terk edir ve duz on bes il xaricde yasayir Fransa Ispaniya Ingiltere ABS Kanada Yaponiya Belcika ve diger olkelerde verdiyi yuzlerle konsert bestelediyi coxsayli eserler ona umumdunya sohreti getirir Lakin Prokofyev Vetenden ayri qala bilmir 1933 cu ilde Rusiyaya qayidir ve omrunun en yetkin illerini yaradiciliginin en dolgun dovrunu mehz burada yasayir Lakin qeyd etmeliyik ki kommunizm rejimi Prokofyevin bedii axtarislarina ciddi maneeler toredir Bele ki 1948 ci ilde o Dmitri Sostakovic ve diger gorkemli senetkarlarla beraber kommunist partiyasi terefinden qeyri xelqilikde melodiyalarinin miskinliyinde milli qaynaqlardan uzaq dusmekde ittiham olunur Dogrudur on il sonra bu tenqidleri ele hemin kommunist partiyasi resmi sekilde istedadli senetkarlari teqib kimi qiymetlendirir 1953 cu ilde o SSRI nin rehberi Iosif Stalinle bir gunde martin 5 de dunyasini deyisir Prokofyev musiqisinin janr dairesi zengin ve rengarengdir O musiqili teatra simfoniyaya fortepiano ve xor musiqisine muraciet etmis ve butun bu sahelerde gozel senet numuneleri yaratmisdir Bestekarin istinad etdiyi edebi menbeler sirasinda nagillar xususi yer tutur Meselen Uc portagala mehebbet operasi Italiya dramaturqu K Qotsinin nagili Zoluska baleti fransiz yazicisi S Peronun eyniadli nagui Telxek haqqinda nagil ve Das cicek haqqinda hekayet baletleri ise rus nagillari esasinda yazilmisdir Dogma veteni Rusiyanin tarixi ve meiseti folk loru ve milli ozunemexsuslugu bestekari daim dusundurmusdur O dahi yazicilardan L Tolstoyun Herb ve sulh F Dostoyevskinin Oyuncu romanlarina muraciet edib eyniadli operalar yaratmisdir Gorkemli rus rejissoru S Eyzensteynin Aleksandr Nevski ve Ivan Qrozni kinofilmlerine yazdigi musiqi de hemin meylin tezahurudur Qeyd etmek lazimdir ki Aleksandr Nevski filmine bestelenmis musiqi sonradan dinleyicilere kantata seklinde de teqdim olunmusdur Lakin Prokofyev yalniz rus menseli movzularla kifayetlenmemisdir HobbisiS Prokofyevin maraq dairesi olduqca genis ve rengareng imis O qohum ve dostlari ile teatr tamasalari hazirlayib onlarda istirak etmis gozel heveskar fotoqraf en baslicasi ise meharetli sahmatci olmusdur Prokofyev hetta sahmat uzre II dunya cempionu Emmanuil Laskerle gorus kecirib onunla hec hece oynamisdir Qazandigi bu yuksek uguru bestekar heyati boyu tez tez boyuk qurur hissi ile xatirlayirmis Bestekar fransiz italyan edebi menbelerine de muraciet etmisdir Bele ki Prokofyevin sah eserlerinden biri Romeo ve Culyetta baleti dahi U Sekspirin faciesi Duenya operasi ise ingilis dramaturqu R Seridanin pyesi esasinda yaranmisdir Butun yaradiciligi boyu Prokofyev usaqlar ucun xeyli musiqi eseri bestelemisdir Bunlardan meselen Petya ve canavar simfonik nagilinda bestekar balaca musiqiseverleri muxtelif musiqi aletleri ile tanis etmeyi qarsisina meqsed qoymus ve nagilin her bir qehremanini mueyyen aletin tembri vasitesile Petyani simliler qusu fleyta ordeyi qoboy canavari valtorna seciyyelendirmisdir Ses ve fortepiano ucun Cirkin ordek balasi H X An dersenin nagili esasinda Usaq musiqisi fortepiano mecmuesi de Prokofyevin usaqlara hesr etdiyi deyerli senet numuneleridir Prokofyev seneti Azerbaycan musiqisinin inkisafina da muhum tesir gostermisdir Bele ki Qara Qarayevin Arif Melikovun baletleri Prokofyev enenelerinin yaradici suretde davamidir tesadufi deyil ki Qarayev Ildirimli yollarla baletini Prokofyevin xatiresine hesr etmisdir Hemcinin baxS S Prokofyev adina 10 usaq musiqi mektebiIstinadlarNestyev I V Taruskin R Bell A Sergey Prokofiev Encyclopaedia Britannica brit ing Encyclopaedia Britannica Inc 1768 Bibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Prokofev Sergej Sergeevich Bolshaya sovetskaya enciklopediya rus v 30 t pod red A M Prohorov 3 e izd Moskva Sovetskaya enciklopediya 1969 Archivio Storico Ricordi 1808 Xarici kecidlerVikianbarda Sergey Prokofyev ile elaqeli mediafayllar var Kommentarij G Rozhdenstvenskogo k simfoniyam S S Prokofev v knige Preambuly Sajt o Prokofeve ing Sajt Fonda Sergeya Prokofeva ing http www krugosvet ru articles 18 1001876 1001876a1 htm