Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Mixail Velikanov — Sovet hərbi xadimi, 2-ci dərəcəli komandarm. Aprel işğalında və Gəncə üsyanının yatırılmasında iştirak edib.
| Mixail Velikanov | |
|---|---|
| rus. Михаил Дмитриевич Великанов | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 27 dekabr 1892 |
| Doğum yeri |
|
| Vəfat tarixi | 27 iyul 1938(45 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Vətəndaşlığı | |
| Hərbi fəaliyyəti | |
| Mənsubiyyəti | Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı |
| Qoşun növü | piyada |
| Rütbəsi | 2-ci dərəcəli komandir[d] |
| Döyüşlər | |
| Təltifləri | |
Həyatı və fəaliyyəti
Həyatının ilk dövrləri
8 yanvar 1893-cü ildə Ryazan quberniyasında ruhani ailəsində anadan olub. Bir müddət müəllim kimi fəaliyyət göstərib. Birinci Dünya Müharibəsinin başlaması ilə Rusiya ordusuna çağırılıb. 1915-ci ildə Pskov Zabitlər məktəbini bitirir. Şimal cəbhəsində döyüşən 12-ci ordunun 436-cı Novoladojskiy piyada alayının tərkibində döyüşlərdə iştirak edib. Bu dövrdə podporuçik rütbəsinə qədər yüksəlir.
Vətəndaş müharibəsi
1918-ci ilin fevral ayından Qırmızı Orduya daxil olur və Şərq cəbhəsindəki Kozlovskiy dəstəsinin batalyon komadiri təyin edilir, iyul ayından həmin dəstənin komandir köməkçisi olur. 1918-ci ilin iyul ayından Şərq cəbhəsindəki 2-ci Simbir alayının komandiri olur. Onun adı ilə Qırmızı Ordunun ilk böyük qələbələrindən biri əlaqəlidir. Bu qələbə nəticəsində bolşeviklər 1918-ci ilin oktyabr ayında Simbirski ələ keçirdilər.
1918-ci ilin dekabr ayından 24-cü Simbirsk Dəmiryolu Atıcı Diviziyasının bir briqadaslna komandirlik edib və bu briqda ilə 1919-cu ilin yanvar ayında Uralskın alınmasında fərqlənib. 1919-cu ilin fevral mart aylarında 25-ci atıcı diviziyanın əvvəlki komandiri Vasiliy Çapayev Qırmızı Ordunun Hərbi Akademiyasında təhsil alanda onun vəzifəsini müvəqqəti olaraq Velikanov icra edir. 1919-cu ilin mart aprel aylarında Ufa hərbi dəstəsinə rəhbərlik edib. 1919-cu ilin aprel iyun aylarında isə Orenburq şəhərinin 70 günlük müdafiəsində bir qrup hərbiçiyə rəhbərlik edib və xüsusi fərqlənib.
1919-cu ilin yayında Cənub cəbhəsinə göndərilib və Denikinə qarşı mübarizə aparmaq üçün 20-ci atıcı diviziyaya komandir təyin edilir. Sonradan Şimali Qafqazdakı hərbi əməliyyatlarda, Dərbəndin, Petrovskun, Temir Xan Şuranın işğalında iştirak edib. 1920-ci ildə Aprel işğalında iştirak edib. 22 may 1920-ci ildən 3 iyun tarixinə qədər Gəncə üsyanının yatırılmasında iştirak edib. 1921-ci ilin yanvar, mart aylarında sovet-gürcü müharibəsində iştirak edib. 1921-ci ilin mart ayından may ayına qədər isə daşnaklara qarşı baş tutan İrəvan əməliyyatının iştirakçısı olub.
Müharibədən sonrakı dövr
1922-ci ildə Qırmızı Ordunun yüksək hərbi akademik kurslarını bitirir. 12 sentyabr 1922-ci ildən 1 dekabra qədər 1-ci Qafqaz atıcı diviziyasının, sonradan isə atıcı korpusunun komandiri olub. 1923-cü ildən Şimali Qafqaz hərbi dairəsi və Volqayanı hərbi dairəsinin komandir köməkçisi olub. 1924-cü ildən Sovet İttifaqı Kommunist Partiyasının üzvüdür. 1928-ci ildə Frunze adına Hərbi Akademiyada yüksək kommunist heyətin təkmilləşdirmə kurslarını bitirir. 1928-ci ildən etibarən ardıcıllıqla Sibir hərbi dairəsinin, Orta Asiya hərbi dairəsinin və Moskva hərbi dairəsinin komandir köməkçisi olub. 1930-cu ildə yenidən Şimali Qafqaz hərbi dairəsinin komandir köməkçisi olur.
1933-cü ilin dekabr ayından Orta Asiya hərbi dairəsinin komandiri təyin olunur. 1935-ci ilin noyabr ayında komkor hərbi rütbəsi alır. 1937-ci ilin iyun ayənda Zabaykalsk hərbi dairəsinin komandiri təyin edilir. 15 iyun 1937-ci ildə 2-ci dərəcəli komandarm hərbi rütbəsi alır. 1934-1937-ci illərdə SSRİ Xalq Müdafiə Komissarlığının nəzdində Hərbi şuranın üzvü olub.
Ölümü
28 noyabr 1937-ci ildə tutduğu vəzifəsindən uzaqlaşdırılıb, 20 dekabr tarixində isə həbs olunub. 26 iyul 1938-ci ildə SSRİ Xalq Daxili İşlər Komissarı Nikolay Yejov tərəfindən Stalinə göndərilmiş birinci dərəcəli güllələnməli olan 138 Fəhlə-Kəndli Qızıl Ordusunun komandirləri siyahısında adı olub. 29 iyul 1938-ci ildə SSRİ Ali Məhkəməsinin Hərbi Kollegiyası tərəfdən ən yüksək cəzaya məhkum olunmuş və elə həmin gün güllələnmişdir. SSRİ Ali Məhkəməsinin Hərbi Kollegiyası tərəfindən 1 sentyabr 1956-cı ildə bəraət alıb.
Mükafatları
- Dəfnə yarpağı budaqlı IV dərəcəli Georgiyevsk xaçı (26 oktyabr 1917-ci il)
- Qırmızı Bayraq Ordeni (30 aprel 1920-ci il)
- Azərbaycan SSR Qırmızı Bayraq Ordeni (1921-ci il)
- Ermənistan SSR Qırmızı Bayraq Ordeni (28 oktyabr 1924-cü il)
Xatirəsi
İstinadlar
- Великанов Михаил Дмитриевич // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохоров 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Mixail Velikanov Sovet herbi xadimi 2 ci dereceli komandarm Aprel isgalinda ve Gence usyaninin yatirilmasinda istirak edib Mixail Velikanovrus Mihail Dmitrievich VelikanovSexsi melumatlarDogum tarixi 27 dekabr 1892 1892 12 27 Dogum yeri Ryazan quberniyasi d Rusiya imperiyasiVefat tarixi 27 iyul 1938 1938 07 27 45 yasinda Vefat yeri Moskva RSFSR SSRIVetendasligi SSRIHerbi fealiyyetiMensubiyyeti Sovet Sosialist Respublikalari IttifaqiQosun novu piyadaRutbesi 2 ci dereceli komandir d Doyusler Birinci Dunya muharibesi Rusiyada vetendas muharibesiTeltifleriHeyati ve fealiyyetiHeyatinin ilk dovrleri 8 yanvar 1893 cu ilde Ryazan quberniyasinda ruhani ailesinde anadan olub Bir muddet muellim kimi fealiyyet gosterib Birinci Dunya Muharibesinin baslamasi ile Rusiya ordusuna cagirilib 1915 ci ilde Pskov Zabitler mektebini bitirir Simal cebhesinde doyusen 12 ci ordunun 436 ci Novoladojskiy piyada alayinin terkibinde doyuslerde istirak edib Bu dovrde podporucik rutbesine qeder yukselir Vetendas muharibesi 1918 ci ilin fevral ayindan Qirmizi Orduya daxil olur ve Serq cebhesindeki Kozlovskiy destesinin batalyon komadiri teyin edilir iyul ayindan hemin destenin komandir komekcisi olur 1918 ci ilin iyul ayindan Serq cebhesindeki 2 ci Simbir alayinin komandiri olur Onun adi ile Qirmizi Ordunun ilk boyuk qelebelerinden biri elaqelidir Bu qelebe neticesinde bolsevikler 1918 ci ilin oktyabr ayinda Simbirski ele kecirdiler 1918 ci ilin dekabr ayindan 24 cu Simbirsk Demiryolu Atici Diviziyasinin bir briqadaslna komandirlik edib ve bu briqda ile 1919 cu ilin yanvar ayinda Uralskin alinmasinda ferqlenib 1919 cu ilin fevral mart aylarinda 25 ci atici diviziyanin evvelki komandiri Vasiliy Capayev Qirmizi Ordunun Herbi Akademiyasinda tehsil alanda onun vezifesini muveqqeti olaraq Velikanov icra edir 1919 cu ilin mart aprel aylarinda Ufa herbi destesine rehberlik edib 1919 cu ilin aprel iyun aylarinda ise Orenburq seherinin 70 gunluk mudafiesinde bir qrup herbiciye rehberlik edib ve xususi ferqlenib 1919 cu ilin yayinda Cenub cebhesine gonderilib ve Denikine qarsi mubarize aparmaq ucun 20 ci atici diviziyaya komandir teyin edilir Sonradan Simali Qafqazdaki herbi emeliyyatlarda Derbendin Petrovskun Temir Xan Suranin isgalinda istirak edib 1920 ci ilde Aprel isgalinda istirak edib 22 may 1920 ci ilden 3 iyun tarixine qeder Gence usyaninin yatirilmasinda istirak edib 1921 ci ilin yanvar mart aylarinda sovet gurcu muharibesinde istirak edib 1921 ci ilin mart ayindan may ayina qeder ise dasnaklara qarsi bas tutan Irevan emeliyyatinin istirakcisi olub Muharibeden sonraki dovr 1922 ci ilde Qirmizi Ordunun yuksek herbi akademik kurslarini bitirir 12 sentyabr 1922 ci ilden 1 dekabra qeder 1 ci Qafqaz atici diviziyasinin sonradan ise atici korpusunun komandiri olub 1923 cu ilden Simali Qafqaz herbi dairesi ve Volqayani herbi dairesinin komandir komekcisi olub 1924 cu ilden Sovet Ittifaqi Kommunist Partiyasinin uzvudur 1928 ci ilde Frunze adina Herbi Akademiyada yuksek kommunist heyetin tekmillesdirme kurslarini bitirir 1928 ci ilden etibaren ardicilliqla Sibir herbi dairesinin Orta Asiya herbi dairesinin ve Moskva herbi dairesinin komandir komekcisi olub 1930 cu ilde yeniden Simali Qafqaz herbi dairesinin komandir komekcisi olur 1933 cu ilin dekabr ayindan Orta Asiya herbi dairesinin komandiri teyin olunur 1935 ci ilin noyabr ayinda komkor herbi rutbesi alir 1937 ci ilin iyun ayenda Zabaykalsk herbi dairesinin komandiri teyin edilir 15 iyun 1937 ci ilde 2 ci dereceli komandarm herbi rutbesi alir 1934 1937 ci illerde SSRI Xalq Mudafie Komissarliginin nezdinde Herbi suranin uzvu olub Olumu28 noyabr 1937 ci ilde tutdugu vezifesinden uzaqlasdirilib 20 dekabr tarixinde ise hebs olunub 26 iyul 1938 ci ilde SSRI Xalq Daxili Isler Komissari Nikolay Yejov terefinden Staline gonderilmis birinci dereceli gullelenmeli olan 138 Fehle Kendli Qizil Ordusunun komandirleri siyahisinda adi olub 29 iyul 1938 ci ilde SSRI Ali Mehkemesinin Herbi Kollegiyasi terefden en yuksek cezaya mehkum olunmus ve ele hemin gun gullelenmisdir SSRI Ali Mehkemesinin Herbi Kollegiyasi terefinden 1 sentyabr 1956 ci ilde beraet alib MukafatlariDefne yarpagi budaqli IV dereceli Georgiyevsk xaci 26 oktyabr 1917 ci il Qirmizi Bayraq Ordeni 30 aprel 1920 ci il Azerbaycan SSR Qirmizi Bayraq Ordeni 1921 ci il Ermenistan SSR Qirmizi Bayraq Ordeni 28 oktyabr 1924 cu il XatiresiRusiyanin Orenburq seherinde bir kuceye adi verilib Rusiyanin Ulyanovsk seherinde bir kuceye adi verilib 1967 ci ilde Rusiyanin Ryazan seherinde bir kuceye adi verilib IstinadlarVelikanov Mihail Dmitrievich Bolshaya sovetskaya enciklopediya rus v 30 t pod red A M Prohorov 3 e izd Moskva Sovetskaya enciklopediya 1969