Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Nikolay İvanoviç Yejov (rus. Никола́й Иванович Ежо́в, 1 may 1895; 4 fevral 1940) — SSRİ NKVD-nin kommissarı.
| Nikolay Yejov | |
|---|---|
| rus. Никола́й Иванович Ежо́в | |
 | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Sankt-Peterburq, Rusiya imperiyası |
| Vəfat tarixi | (44 yaşında) |
| Vəfat yeri | Moskva, SSRİ |
| Vəfat səbəbi | güllə yarası[d] |
| Dəfn yeri |
|
| Partiya | |
| Fəaliyyəti | siyasətçi, hərbi qulluqçu |
| Dini | ateizm |
| Hərbi xidmət | |
| Qoşun növü | piyada |
| Döyüşlər | |
| | |
 | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
1895-ci ildə Peterburqda (indiki Sankt-Peterburqda) anadan olan Nikolay İvanoviç Yejov 14 yaşından başlayaraq, müxtəlif zavodlarda fəhləlik etməyə başladı. Eyni zamanda işləyə-işləyə də ibtidai təhsil aldı. 1917-ci ildə bolşeviklərə qoşulan Yejov özünü, necə deyərlər, gözə soxmaqla vəzifə kürsüsündə sürətlə irəliləməyə başladı. Vətəndaş müharibəsi illərində Yejov hərbi hissələrdə komissar vəzifəsində işləyirdi. Müharibədən sonra, 1920-ci ildə o, Türküstana gedir və burada bir sıra vəzifələrdə çalışır. Əvvəlcə, Semipalatinsk vilayətində, sonra isə Qazaxıstan ölkə partiya komitəsinin katibi vəzifəsində işləyir. O, ali təhsil almasa da, Stalinə sədaqəti ilə diqqəti cəlb edirdi. 1927-ci ildə Stalinə sədaqətinə görə, onu Ümumittifaq Kommunist (Bolşeviklər) Partiyasında (ÜKP) məsul vəzifəyə irəli çəkdilər. Kollektivləşmə dövründə Yejov Stalinə sədaqətini əsl cəlladlara xas olan tərzdə nümayiş etdirməyə başladı. 1929-1930-cu illərdə o, SSRİ Torpaq Komitəsi sədrinin müavini vəzifəsinə irəli çəkildi. O burada az-çox imkanı olan bütün kəndliləri qolçomaq elan etdi və onlara qarşı sərt tədbirlər görülməsi barədə müvafiq orqanlar qarşısında məsələ qaldırdı. Yejov 1930-34-cü illərdə ÜKP-nin kadrlar şöbəsində işlədi. Həmin dövrdə o, Stalinin kadr siyasətini həll edən əsas fiqurlardan biri sayılırdı. Bu vəzifədə də cəlladlığını ən sərt şəkildə həyata keçirməyə başladı. Yejov bu vəzifədə çalışarkən, Stalinə sədaqətinə şübhə etdiyi köhnə, sınanmış kadrları bir-bir aradan götürməyə başladı. O dövrdə məşhur çekistlər kimi tanınan Prokofyevi, Luryeni, Ostrovskini, Feldmanı, baron Stayqeri və digərlərini ya sürgünlərə göndərdi, ya da şəxsən özü onları güllələdi. Qısa müddətdə Yejov 325 çekisti "vətənə xəyanət" üstündə məhv etdi. Halbuki onların böyük əksəriyyətinin heç bir günahı yox idi. 26 sentyabr 1936-ci ildə Stalin Henrix Yaqodanı Xalq daxili işlər komissarı vəzifədən azad edərək, onun yerinə "partiya qarşısındakı müstəsna xidmətlərinə görə" Yejovu təyin etdi.. Oktyabr ayının 1-də artıq Yejov özünün bu vəzifədə ilk əmrini imzaladı.
Bu vəzifədə sələfi Henrix Yaqodanın tabeliyində olan bütün sahələr: həm Dövlət Təhlükəsizliyi orqanları (orijinal - ГУГБ НКВД СССР), həm , həm də yangından mühafizə və şose yolları idarələri kimi köməkçi xidmətlər Yejovun tabeliyinə keçdi. Yeni, kifayət qədər yüksək vəzifəyə təyin edilməsi Yejovu daha ağır cinayətlər törətməyə şirnikləndirdi. 28 yanvar 1937-ci ildə Yejova SSRİ dövlət təhlükəsizliyi generalı rütbəsi verildi (sonradan, 24 yanvar 1941-ci ildə isə həmin rütbədən məhrum edildi ). Həmin ildə o, 13-cü Alma-Ata motomexanikləşdirilmiş polkunun fəxri qızıl əsgəri seçildi. 1937-ci ildə isə Orconikidze vilayətinin Sulimovo şəhəri Yejov - Çerkassk adlandırıldı. O, Lenin ordeni ilə təltif edildi. Xüsusi tapşırıqları yerinə yetirdiyinə görə, sərhəd və daxili qoşunlar məktəbinə də Yejovun adı verildi. 1938-ci ildə Yejovun göstərişi ilə Tatarıstanda təmizləmə əməliyyatlarına başlanıldı. Nəticədə, qısa müddətdə minlərlə adam xalq düşməni elan edilərək, ya sürgünlərə göndərilir, ya da güllələnilirdi. Yejovun düşmən hesab etdiyi adamlar içərisində nəinki yüksək vəzifələrdə işləyən dövlət xadimləri, həm də siyasətdən başı çıxmayan sadə adamlar - çobanlar belə var idi. Heç nədən xəbəri olmayan keçilərə çox süd versin deyə mahı oxuyan qazax çobanı Yejov xalq düşməni, elan edərək güllələdir. Bundan xəbər tutan Stalin: "Çobanı antisovet adlandıran adam ölünü də xalq düşməni çıxara bilər", - deyir və susur. Və bundan sonra Yejovun bəxti tərsinə işləməyə başlayır. Amma o, Stalindən özünə qarşı hər hansı bir təhlükə gələ biləcəyinə inanmırdı və eyni tərzdə minlərlə adamı ölümə göndərməkdə davam edirdi. Belə ki, təkcə 1937-ci ildə Yejovun əmri ilə 3170 yüksək vəzifə tutan adam güllələnmişdi. Onların arasında SSRİ-yə sədaqəti ilə tanınan onlarla çekist, general var idi. Amma çobanın ahı Yejovu tutmuşdu. Çoban əhvalatını Yejova bağışlaya bilməyən Stalin 1938-ci ildə Yejovun başqa vəzifəyə keçirilməsi adı altında onu daxili işlər komissarlığından azad etdi. Onun yerinə isə Beriya təyin edildi. Yejovla "siçan-pişik" oyunu oynayan Stalin onu əvvəlcə su nəqlyyatı naziri təyin etdi. Yejov bununla barışa bilmirdi və hər gün içməklə dərdini unutmağa çalışırdı. 1939-cu ildə Stalinin şəxsi əmri ilə Yejov həbs edildi. Onu antisovet təxribatı aparmaqda və dövlət çevrilişi hazırlamaqda ittiham etdilər. Yejov məhkəmədə özünə qarşı irəli sürülən ittihamların hamısını rədd etdi. O, eyni zamanda bəzi günahlarının olduğunu da bildirdi və dedi ki, cəmisi 14 min çekist güllələyib. Amma görünür, bu, az olub. 1940-cı ilin fevral ayının 3-də Yejova ölüm hökmü kəsildi. Ertəsi gün o güllələndi. Yejovun güllələnməsi barədə Stalinə dərhal xəbər verdilər. Beləliklə, Yejov qaniçənliyinin qurbanı oldu. Amma Yejovun başına gələnlər ondan sonra bu vəzifəyə təyin edilənlər üçün dərs olmadı...
İstinadlar
- http://www.katiousa.gr/istoria/nikolai-giezof-o-nanos-tis-nkvd-kai-oi-ekkathariseis-tou-1936-1938/.
- Yaqoda rabitə üzrə Xalq komissarı vəzifəsinə təyin olundu, lakin tezliklə – 1937-ci ildə həbs olunaraq, 1938-ci ilin fevral ayında Üçüncü Moskva prosesində mühakimə olundu, xarici kəşfiyyatlar ilə əməkdaşlıqda və Maksim Qorkinin ölümündə günahkar bilindi — bax. Буровский А. 1937. Контрреволюция Сталина — М: Яуза, Эксмо, 2009. — 288 с. 2014-02-25 at the Wayback Machine — .
- "Ежов Николай Иванович". 2014-07-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-04-05.
- [Зенькович Н. А. «Самые закрытые люди. Энциклопедия биографий» — М., ОЛМА-ПРЕСС Звездный мир, 2004, с. 143.]
Xarici keçidlər
- "Мартиролог жертв политических репрессий, расстрелянных и захороненных в Москве и Московской области в 1918−1953 гг. // Сайт Сахаровского центра (www.sakharov-center.ru) (Yoxlanılıb 30 yanvar 2014)".
- О реабилитации Ежова
- Николай Ежов — передача радиостанции «Эхо Москвы»
- Виртуальный музей Н. И. Ежова
- Тексты докладов и выступлений Н.Ежова, приведенные в книге «Сталинский питомец» — Николай Ежов
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Nikolay Ivanovic Yejov rus Nikola j Ivanovich Ezho v 1 may 1895 4 fevral 1940 SSRI NKVD nin kommissari Nikolay Yejovrus Nikola j Ivanovich Ezho vSexsi melumatlarDogum tarixi 1 may 1895Dogum yeri Sankt Peterburq Rusiya imperiyasiVefat tarixi 4 fevral 1940 44 yasinda Vefat yeri Moskva SSRIVefat sebebi gulle yarasi d Defn yeri Donskoye qebiristanligi d Partiya Sovet Ittifaqi Kommunist PartiyasiFealiyyeti siyasetci herbi qulluqcuDini ateizmHerbi xidmetQosun novu piyadaDoyusler Birinci Dunya muharibesi Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyati1895 ci ilde Peterburqda indiki Sankt Peterburqda anadan olan Nikolay Ivanovic Yejov 14 yasindan baslayaraq muxtelif zavodlarda fehlelik etmeye basladi Eyni zamanda isleye isleye de ibtidai tehsil aldi 1917 ci ilde bolseviklere qosulan Yejov ozunu nece deyerler goze soxmaqla vezife kursusunde suretle irelilemeye basladi Vetendas muharibesi illerinde Yejov herbi hisselerde komissar vezifesinde isleyirdi Muharibeden sonra 1920 ci ilde o Turkustana gedir ve burada bir sira vezifelerde calisir Evvelce Semipalatinsk vilayetinde sonra ise Qazaxistan olke partiya komitesinin katibi vezifesinde isleyir O ali tehsil almasa da Staline sedaqeti ile diqqeti celb edirdi 1927 ci ilde Staline sedaqetine gore onu Umumittifaq Kommunist Bolsevikler Partiyasinda UKP mesul vezifeye ireli cekdiler Kollektivlesme dovrunde Yejov Staline sedaqetini esl celladlara xas olan terzde numayis etdirmeye basladi 1929 1930 cu illerde o SSRI Torpaq Komitesi sedrinin muavini vezifesine ireli cekildi O burada az cox imkani olan butun kendlileri qolcomaq elan etdi ve onlara qarsi sert tedbirler gorulmesi barede muvafiq orqanlar qarsisinda mesele qaldirdi Yejov 1930 34 cu illerde UKP nin kadrlar sobesinde isledi Hemin dovrde o Stalinin kadr siyasetini hell eden esas fiqurlardan biri sayilirdi Bu vezifede de celladligini en sert sekilde heyata kecirmeye basladi Yejov bu vezifede calisarken Staline sedaqetine subhe etdiyi kohne sinanmis kadrlari bir bir aradan goturmeye basladi O dovrde meshur cekistler kimi taninan Prokofyevi Luryeni Ostrovskini Feldmani baron Stayqeri ve digerlerini ya surgunlere gonderdi ya da sexsen ozu onlari gulleledi Qisa muddetde Yejov 325 cekisti vetene xeyanet ustunde mehv etdi Halbuki onlarin boyuk ekseriyyetinin hec bir gunahi yox idi 26 sentyabr 1936 ci ilde Stalin Henrix Yaqodani Xalq daxili isler komissari vezifeden azad ederek onun yerine partiya qarsisindaki mustesna xidmetlerine gore Yejovu teyin etdi Oktyabr ayinin 1 de artiq Yejov ozunun bu vezifede ilk emrini imzaladi Bu vezifede selefi Henrix Yaqodanin tabeliyinde olan butun saheler hem Dovlet Tehlukesizliyi orqanlari orijinal GUGB NKVD SSSR hem hem de yangindan muhafize ve sose yollari idareleri kimi komekci xidmetler Yejovun tabeliyine kecdi Yeni kifayet qeder yuksek vezifeye teyin edilmesi Yejovu daha agir cinayetler toretmeye sirniklendirdi 28 yanvar 1937 ci ilde Yejova SSRI dovlet tehlukesizliyi generali rutbesi verildi sonradan 24 yanvar 1941 ci ilde ise hemin rutbeden mehrum edildi Hemin ilde o 13 cu Alma Ata motomexaniklesdirilmis polkunun fexri qizil esgeri secildi 1937 ci ilde ise Orconikidze vilayetinin Sulimovo seheri Yejov Cerkassk adlandirildi O Lenin ordeni ile teltif edildi Xususi tapsiriqlari yerine yetirdiyine gore serhed ve daxili qosunlar mektebine de Yejovun adi verildi 1938 ci ilde Yejovun gosterisi ile Tataristanda temizleme emeliyyatlarina baslanildi Neticede qisa muddetde minlerle adam xalq dusmeni elan edilerek ya surgunlere gonderilir ya da gullelenilirdi Yejovun dusmen hesab etdiyi adamlar icerisinde neinki yuksek vezifelerde isleyen dovlet xadimleri hem de siyasetden basi cixmayan sade adamlar cobanlar bele var idi Hec neden xeberi olmayan kecilere cox sud versin deye mahi oxuyan qazax cobani Yejov xalq dusmeni elan ederek gulleledir Bundan xeber tutan Stalin Cobani antisovet adlandiran adam olunu de xalq dusmeni cixara biler deyir ve susur Ve bundan sonra Yejovun bexti tersine islemeye baslayir Amma o Stalinden ozune qarsi her hansi bir tehluke gele bileceyine inanmirdi ve eyni terzde minlerle adami olume gondermekde davam edirdi Bele ki tekce 1937 ci ilde Yejovun emri ile 3170 yuksek vezife tutan adam gullelenmisdi Onlarin arasinda SSRI ye sedaqeti ile taninan onlarla cekist general var idi Amma cobanin ahi Yejovu tutmusdu Coban ehvalatini Yejova bagislaya bilmeyen Stalin 1938 ci ilde Yejovun basqa vezifeye kecirilmesi adi altinda onu daxili isler komissarligindan azad etdi Onun yerine ise Beriya teyin edildi Yejovla sican pisik oyunu oynayan Stalin onu evvelce su neqlyyati naziri teyin etdi Yejov bununla barisa bilmirdi ve her gun icmekle derdini unutmaga calisirdi 1939 cu ilde Stalinin sexsi emri ile Yejov hebs edildi Onu antisovet texribati aparmaqda ve dovlet cevrilisi hazirlamaqda ittiham etdiler Yejov mehkemede ozune qarsi ireli surulen ittihamlarin hamisini redd etdi O eyni zamanda bezi gunahlarinin oldugunu da bildirdi ve dedi ki cemisi 14 min cekist gulleleyib Amma gorunur bu az olub 1940 ci ilin fevral ayinin 3 de Yejova olum hokmu kesildi Ertesi gun o gullelendi Yejovun gullelenmesi barede Staline derhal xeber verdiler Belelikle Yejov qanicenliyinin qurbani oldu Amma Yejovun basina gelenler ondan sonra bu vezifeye teyin edilenler ucun ders olmadi Istinadlarhttp www katiousa gr istoria nikolai giezof o nanos tis nkvd kai oi ekkathariseis tou 1936 1938 Yaqoda rabite uzre Xalq komissari vezifesine teyin olundu lakin tezlikle 1937 ci ilde hebs olunaraq 1938 ci ilin fevral ayinda Ucuncu Moskva prosesinde muhakime olundu xarici kesfiyyatlar ile emekdasliqda ve Maksim Qorkinin olumunde gunahkar bilindi bax Burovskij A 1937 Kontrrevolyuciya Stalina M Yauza Eksmo 2009 288 s 2014 02 25 at the Wayback Machine ISBN 978 5 699 37548 6 Ezhov Nikolaj Ivanovich 2014 07 27 tarixinde Istifade tarixi 2018 04 05 Zenkovich N A Samye zakrytye lyudi Enciklopediya biografij M OLMA PRESS Zvezdnyj mir 2004 s 143 Xarici kecidler Martirolog zhertv politicheskih repressij rasstrelyannyh i zahoronennyh v Moskve i Moskovskoj oblasti v 1918 1953 gg Sajt Saharovskogo centra www sakharov center ru Yoxlanilib 30 yanvar 2014 O reabilitacii Ezhova Nikolaj Ezhov peredacha radiostancii Eho Moskvy Virtualnyj muzej N I Ezhova Teksty dokladov i vystuplenij N Ezhova privedennye v knige Stalinskij pitomec Nikolaj Ezhov