Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Mitsar və ya Mizar qədimdən insanlara məlum olan adı gözlə müşahidə oluna bilən ulduzlardan biridir.
| Ulduz | |||
| Mitsar | |||
|---|---|---|---|
 | |||
| Müşahidə məlumatları (Dövr J2000.0) | |||
| Bürc | Böyük Ayı bürcü | ||
| Astrometriya | |||
| (Rv) | −6,31 ± 0,38 km/san | ||
| Parallaks (π) | 38,01 ± 1,71 mas | ||
| Xüsusiyyətləri | |||
| Ulduz təsnifatı | A1.5 Vas | ||
| |||
| Verilənlər bazasında məlumat | |||
| SIMBAD | * zet UMa | ||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||
Koordinatlar: 13h 23m 55,5s + 55°31' 54"
Mitsar (Mizar) və Əlqul Böyük Ayı Bürcündə adi gözlə qoşa ulduz kimi görünən iki ulduzdur. Mizar Böyük Ayı Bürcünün qolunda sondan ikinci ulduzdur, Əlqul isə onun zəif yoldaşıdır.
Mitsar Zeta Böyük Ayı (qısaltması Zeta UMa, ζ UMa) olaraq da adlandırılır və kvadrupol sistem təşkil edir, eyni zamanda Əlqul da 80 Böyük Ayı (80 UMa) olaraq adlandırılır və qoşa sistem təşkil edir. Bu cütlər birlikdə bir altılıq sistem təşkil edir. Hipparcos astronomik peyki tərəfindən ölçmələri nəticəsində müəyyən olunmuşdur ki, bu sistem Günəşdən təxminən 83 işıq ili uzaqlıqda yerləşir.
Ulduz sistemi
Mitsar biri -birindən 14.4 arcsaniyəlik bucaq ölçüsü fərlənən iki ulduzdan ibarət spektroskopik qoşa sistemdir. Görünən ulduz ölçüsü 2m.23 və spektral sinfi A2V-dir.
Adi gözlə müşahidə zamanı Əlqul Mitsardan təxminən 12 arcdəqiqə sonra ortaya çıxır. Əlqulun görünən ulduz ölçüsü 3m.99 və spektral sinif A5V-dir. Onun özündən 1 arcsan bucaq ölçüsü ilə fərqlənən bir qırmızı cırtdan qonşusu var.
Mitsar və Əlqulun məxsusi hərəkətləri göstərir ki, onlar Böyük Ayı bürcünün digər ulduzları ilə birlikdə hərəkət edirlər (Dubha və Alkaid istisna olmaqla) Son illərdəki araşdırmalardan , Əlqul qoşa və Mizar dördlü sistemlərinin hesab ediləndən daha yaxında yerləşdikləri məlum oldu, onlar təxminən 74.000 ± 39.000 a.v. və ya 0.5–1.5 i.i. uzaqlıqdadırlar.
Teleskop və spektroskopiyanın köməyilə Mizar sisteminin daha çox komponenti kəşf edildi, vizual müşahidə oluna bilən Mitsar teleskopla müşahidə olunan kəşf edilən ilk spektral qoşa sistemdir, çox güman ki, 1617-ci ildə Qalileo Qalileydən onu müşahidə etməsini xahiş etmişdir. Qaliley daha sonra bu qoşa cüt ulduz haqqında ətraflı qeydlər etmişdir. Daha sonra, təxminən 1650-ci illərdə , Mizarın qoşa ulduz kimi göründüyünü yazmışdır. İkinci ulduz (Mizar B -nin) ölçüsü 4.0 və spektral sinif A7-dir və əsas ulduz (Mizar A) -nın 380 a.v. hüdudundadır. Onların bir-biri ətrafında tam bir dövr vurması üçün minlərlə il müddət lazımdır.
Mizar A 1889-cu ildə tərəfindən kəşf edilən ilk spektroskopik qoşa sistem oldu. Bəzi spektroskopik qoşa sistemlər vizual olaraq müşahidə oluna bilmədiyindən və bu sistemlərin qoşalığı qeyri adi spektral xətlərinin uzun periodlu müşahidələr nəticəsində ortaya çıxarılır. Mizar A-ın hər iki komponenti Günəşdən təxminən 35 dəfə daha parlaqdırlar və bir-biri ətrafında 20 gün 12 saat 55 dəqiqəyə fırlanırlar.
Görünməsi
Mizar və Əlqulu adi gözlə görülməsi adətən görmə testi kimi qəbul olunur, baxmayaraq ki, görmə qabiliyyəti olduqca zəif olan insanlar belə bu iki ulduzu ayırd edə bilər. Ərəb ədəbiyyatında qeyd olunur ki, yalnız kəskin görmə qabiliyyəti olan insanlar Mizarın yoldaşını görə bilər. 13. əsrdə Fars astronomiya yazıçısı Zakariya əl-Kazuzini, 14. əsrdə Ərəb tələffüz yazıçısı Firuzabadiye "Riddle" deyirdi ki ; "İnsanlar bu ulduza gözlərini test etdilər" dedi. Humboldt çətinliklə görüldüyü kimi yazdı və Arago da ona bənzər şəkildə qeyd etdi. Astronom Sir Patrick Moore, bunun əslində Mizar ilə ALCORN arasında vizual olaraq uzanan başqa bir ulduza işarə etdiyini irəli sürdü. Bu ulduz, bəzən "Ludwigdən Ulduzu" olaraq bilinir və 2 dekabr 1722'de Alman astronom İohan Georg Liebknecht (23 aprel 1679 – 17 sentyabr 1749) tərəfindən müşahidə və müdiri Hessen-Darmstadt Landgrave Ludwigdən istinadən adlandırılır. Liebknecht, bunun bir planet olduğunu düşündü, ancaq Benedetto Castellinin (1577–1643), 1616da təxminən bir əsrin əvvəllərində bir arxa plan ulduzu olduğuna işarə edən eyni mövqedə daha əvvəldən müşahidə edildi.
İstinadlar
- Pourbaix D., Tokovinin A. A., Batten A. H., Fekel F. C., Hartkopf W. I., Levato H., Morrell N. I., Torres G., Udry S. SB9: The ninth catalogue of spectroscopic binary orbits (ing.). // Astron. Astrophys. / T. Forveille EDP Sciences, 2004. Vol. 424, Iss. 2. P. 727–732. ISSN 0004-6361; 0365-0138; 1432-0746; 1286-4846 doi:10.1051/0004-6361:20041213 arXiv:astro-ph/0406573
- Leeuwen F. v. Validation of the new Hipparcos reduction (ing.). // Astron. Astrophys. / T. Forveille EDP Sciences, 2007. Vol. 474, Iss. 2. P. 653–664. ISSN 0004-6361; 0365-0138; 1432-0746; 1286-4846 doi:10.1051/0004-6361:20078357 arXiv:0708.1752
- Gray R. O., Corbally C. J., Garrison R. F., McFadden M. T., Robinson P. E. Contributions to the Nearby Stars (NStars) Project: Spectroscopy of Stars Earlier than M0 within 40 Parsecs: The Northern Sample. I (ing.). // Astron. J. / J. G. III, E. Vishniac NYC: IOP Publishing, AAS, University of Chicago Press, AIP, 2003. Vol. 126, Iss. 4. P. 2048–2059. ISSN 0004-6256; 1538-3881 doi:10.1086/378365 arXiv:astro-ph/0308182
- van Leeuwen, F. (November 2007). "Validation of the new Hipparcos reduction". Astronomy and Astrophysics. 474 (2): 653–664. arXiv:0708.1752 . Bibcode:2007A&A…474..653V. doi:10.1051/0004–6361:20078357 2023-07-24 at the Wayback Machine.
- Perryman, M. A. C.; Lindegren, L.; Kovalevsky, J.; Hoeg, E.; Bastian, U.; Bernacca, P. L.; Crézé, M.; Donati, F.; Grenon, M.; Grewing, M.; Van Leeuwen, F.; Van Der Marel, H.; Mignard, F.; Murray, C. A.; Le Poole, R. S.; Schrijver, H.; Turon, C.; Arenou, F.; Froeschlé, M.; Petersen, C. S. (1997). "The HIPPARCOS Catalogue". Astronomy and Astrophysics. 323: L49. Bibcode:1997A&A…323L..49P.
- Perryman, Michael (2010). "The Making of History's Greatest Star Map". The Making of History's Greatest Star Map:. Astronomers’ Universe. Heidelberg: Springer-Verlag. Bibcode:2010mhgs.book….. P. doi:10.1007/978-3-642-11602-5 2023-07-07 at the Wayback Machine. ISBN 978-3-642-11601-8.
- Zimmerman, Neil; Oppenheimer, Ben R.; Hinkley, Sasha; Brenner, Douglas; Parry, Ian R.; Sivaramakrishnan, Anand; Hillenbrand, Lynne; Beichman, Charles; Crepp, Justin R.; Vasisht, Gautam; Roberts, Lewis C.; Burruss, Rick; King, David L.; Soummer, Rémi; Dekany, Richard; Shao, Michael; Bouchez, Antonin; Roberts, Jennifer E.; Hunt, Stephanie (2010). "Parallactic Motion for Companion Discovery: An M-Dwarf Orbiting Alcor". The Astrophysical Journal. 709 (2): 733–740. arXiv:0912.1597 . Bibcode:2010ApJ…709..733Z. doi:10.1088/0004–637X/709/2/733.
- Mamajek, Eric E.; Kenworthy, Matthew A.; Hinz, Philip M.; Meyer, Michael R. (2009). "Discovery of a Faint Companion to Alcor Using MMT/AO 5 $\mu$m Imaging". The Astronomical Journal. 0911 (3): 919–925. arXiv:0911.5028 astro-ph. SR 2022-09-22 at the Wayback Machine. Bibcode:2010AJ….139..919M. doi:10.1088/0004–6256/139/3/919.
- Bohigian, George M. (2008). "An Ancient Eye Test—Using the Stars". Survey of Ophthalmology. 53 (5): 536–9. doi:10.1016/j.survophthal.2008.06.009 2023-07-29 at the Wayback Machine. PMID 18929764 2018-11-06 at the Wayback Machine.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Mitsar ve ya Mizar qedimden insanlara melum olan adi gozle musahide oluna bilen ulduzlardan biridir UlduzMitsarMusahide melumatlari Dovr J2000 0 Burc Boyuk Ayi burcuAstrometriya Rv 6 31 0 38 km sanParallaks p 38 01 1 71 masXususiyyetleriUlduz tesnifati A1 5 VasDiger teyinatlarADS 8891 AB HIC 65378 HIP 65378 IRAS 13219 5511 IRC 60224 JP11 2391 RAFGL 1621S 1RXS J132356 5 545437 UBV 12102 uvby98 100116656 WDS J13239 5456AB BD 55 1598 PMSC 13199 5527 z UMa 79 UMa UBV M 19361Verilenler bazasinda melumatSIMBAD zet UMa Vikianbarda elaqeli mediafayllar Koordinatlar 13h 23m 55 5s 55 31 54 Mitsar Mizar ve Elqul Boyuk Ayi Burcunde adi gozle qosa ulduz kimi gorunen iki ulduzdur Mizar Boyuk Ayi Burcunun qolunda sondan ikinci ulduzdur Elqul ise onun zeif yoldasidir Mitsar Zeta Boyuk Ayi qisaltmasi Zeta UMa z UMa olaraq da adlandirilir ve kvadrupol sistem teskil edir eyni zamanda Elqul da 80 Boyuk Ayi 80 UMa olaraq adlandirilir ve qosa sistem teskil edir Bu cutler birlikde bir altiliq sistem teskil edir Hipparcos astronomik peyki terefinden olcmeleri neticesinde mueyyen olunmusdur ki bu sistem Gunesden texminen 83 isiq ili uzaqliqda yerlesir Ulduz sistemiMitsar biri birinden 14 4 arcsaniyelik bucaq olcusu ferlenen iki ulduzdan ibaret spektroskopik qosa sistemdir Gorunen ulduz olcusu 2m 23 ve spektral sinfi A2V dir Adi gozle musahide zamani Elqul Mitsardan texminen 12 arcdeqiqe sonra ortaya cixir Elqulun gorunen ulduz olcusu 3m 99 ve spektral sinif A5V dir Onun ozunden 1 arcsan bucaq olcusu ile ferqlenen bir qirmizi cirtdan qonsusu var Mitsar ve Elqulun mexsusi hereketleri gosterir ki onlar Boyuk Ayi burcunun diger ulduzlari ile birlikde hereket edirler Dubha ve Alkaid istisna olmaqla Son illerdeki arasdirmalardan Elqul qosa ve Mizar dordlu sistemlerinin hesab edilenden daha yaxinda yerlesdikleri melum oldu onlar texminen 74 000 39 000 a v ve ya 0 5 1 5 i i uzaqliqdadirlar Teleskop ve spektroskopiyanin komeyile Mizar sisteminin daha cox komponenti kesf edildi vizual musahide oluna bilen Mitsar teleskopla musahide olunan kesf edilen ilk spektral qosa sistemdir cox guman ki 1617 ci ilde Qalileo Qalileyden onu musahide etmesini xahis etmisdir Qaliley daha sonra bu qosa cut ulduz haqqinda etrafli qeydler etmisdir Daha sonra texminen 1650 ci illerde Mizarin qosa ulduz kimi gorunduyunu yazmisdir Ikinci ulduz Mizar B nin olcusu 4 0 ve spektral sinif A7 dir ve esas ulduz Mizar A nin 380 a v hududundadir Onlarin bir biri etrafinda tam bir dovr vurmasi ucun minlerle il muddet lazimdir Mizar A 1889 cu ilde terefinden kesf edilen ilk spektroskopik qosa sistem oldu Bezi spektroskopik qosa sistemler vizual olaraq musahide oluna bilmediyinden ve bu sistemlerin qosaligi qeyri adi spektral xetlerinin uzun periodlu musahideler neticesinde ortaya cixarilir Mizar A in her iki komponenti Gunesden texminen 35 defe daha parlaqdirlar ve bir biri etrafinda 20 gun 12 saat 55 deqiqeye firlanirlar GorunmesiMizar ve Elqulu adi gozle gorulmesi adeten gorme testi kimi qebul olunur baxmayaraq ki gorme qabiliyyeti olduqca zeif olan insanlar bele bu iki ulduzu ayird ede biler Ereb edebiyyatinda qeyd olunur ki yalniz keskin gorme qabiliyyeti olan insanlar Mizarin yoldasini gore biler 13 esrde Fars astronomiya yazicisi Zakariya el Kazuzini 14 esrde Ereb teleffuz yazicisi Firuzabadiye Riddle deyirdi ki Insanlar bu ulduza gozlerini test etdiler dedi Humboldt cetinlikle gorulduyu kimi yazdi ve Arago da ona benzer sekilde qeyd etdi Astronom Sir Patrick Moore bunun eslinde Mizar ile ALCORN arasinda vizual olaraq uzanan basqa bir ulduza isare etdiyini ireli surdu Bu ulduz bezen Ludwigden Ulduzu olaraq bilinir ve 2 dekabr 1722 de Alman astronom Iohan Georg Liebknecht 23 aprel 1679 17 sentyabr 1749 terefinden musahide ve mudiri Hessen Darmstadt Landgrave Ludwigden istinaden adlandirilir Liebknecht bunun bir planet oldugunu dusundu ancaq Benedetto Castellinin 1577 1643 1616da texminen bir esrin evvellerinde bir arxa plan ulduzu olduguna isare eden eyni movqede daha evvelden musahide edildi IstinadlarPourbaix D Tokovinin A A Batten A H Fekel F C Hartkopf W I Levato H Morrell N I Torres G Udry S SB9 The ninth catalogue of spectroscopic binary orbits ing Astron Astrophys T Forveille EDP Sciences 2004 Vol 424 Iss 2 P 727 732 ISSN 0004 6361 0365 0138 1432 0746 1286 4846 doi 10 1051 0004 6361 20041213 arXiv astro ph 0406573 Leeuwen F v Validation of the new Hipparcos reduction ing Astron Astrophys T Forveille EDP Sciences 2007 Vol 474 Iss 2 P 653 664 ISSN 0004 6361 0365 0138 1432 0746 1286 4846 doi 10 1051 0004 6361 20078357 arXiv 0708 1752 Gray R O Corbally C J Garrison R F McFadden M T Robinson P E Contributions to the Nearby Stars NStars Project Spectroscopy of Stars Earlier than M0 within 40 Parsecs The Northern Sample I ing Astron J J G III E Vishniac NYC IOP Publishing AAS University of Chicago Press AIP 2003 Vol 126 Iss 4 P 2048 2059 ISSN 0004 6256 1538 3881 doi 10 1086 378365 arXiv astro ph 0308182 van Leeuwen F November 2007 Validation of the new Hipparcos reduction Astronomy and Astrophysics 474 2 653 664 arXiv 0708 1752 Bibcode 2007A amp A 474 653V doi 10 1051 0004 6361 20078357 2023 07 24 at the Wayback Machine Perryman M A C Lindegren L Kovalevsky J Hoeg E Bastian U Bernacca P L Creze M Donati F Grenon M Grewing M Van Leeuwen F Van Der Marel H Mignard F Murray C A Le Poole R S Schrijver H Turon C Arenou F Froeschle M Petersen C S 1997 The HIPPARCOS Catalogue Astronomy and Astrophysics 323 L49 Bibcode 1997A amp A 323L 49P Perryman Michael 2010 The Making of History s Greatest Star Map The Making of History s Greatest Star Map Astronomers Universe Heidelberg Springer Verlag Bibcode 2010mhgs book P doi 10 1007 978 3 642 11602 5 2023 07 07 at the Wayback Machine ISBN 978 3 642 11601 8 Zimmerman Neil Oppenheimer Ben R Hinkley Sasha Brenner Douglas Parry Ian R Sivaramakrishnan Anand Hillenbrand Lynne Beichman Charles Crepp Justin R Vasisht Gautam Roberts Lewis C Burruss Rick King David L Soummer Remi Dekany Richard Shao Michael Bouchez Antonin Roberts Jennifer E Hunt Stephanie 2010 Parallactic Motion for Companion Discovery An M Dwarf Orbiting Alcor The Astrophysical Journal 709 2 733 740 arXiv 0912 1597 Bibcode 2010ApJ 709 733Z doi 10 1088 0004 637X 709 2 733 Mamajek Eric E Kenworthy Matthew A Hinz Philip M Meyer Michael R 2009 Discovery of a Faint Companion to Alcor Using MMT AO 5 mu m Imaging The Astronomical Journal 0911 3 919 925 arXiv 0911 5028 astro ph SR 2022 09 22 at the Wayback Machine Bibcode 2010AJ 139 919M doi 10 1088 0004 6256 139 3 919 Bohigian George M 2008 An Ancient Eye Test Using the Stars Survey of Ophthalmology 53 5 536 9 doi 10 1016 j survophthal 2008 06 009 2023 07 29 at the Wayback Machine PMID 18929764 2018 11 06 at the Wayback Machine