Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Mirfateh Zəkiyeviç Zəkiyev (14 avqust 1928, Zəype[d], Bəyrəkə[d], Buqulminsk kantonu[d], Tatarıstan MSSR, RSFSR, SSRİ – 18 avqust 2023, Moskva) – tatar türkoloq, filosof, dilçi, ictimai xadim və müəllim. üzvü, filologiya elmləri doktoru, professor, Qalimcan İbrahimov adına Dil, Ədəbiyyat və İncəsənət İnstitutunun leksikologiya və dialektologiya kafedrasının müdiri, Beynəlxalq Türk Akademiyasının Tatarıstan bölməsinin akademik-katibi, Türk Dilçilik Cəmiyyətinin üzvü, Avrasiya Milli Beynəlxalq Türkşünaslıq Mərkəzi Rəyasət Heyətinin fəxri üzvü,, Tatar Dövlət Pedaqoji Universitetinin fəxri professoru, Başqırd Dövlət Universitetinin fəxri doktoru (2011), Tatarıstan MSSR Ali Sovetinin sədri (1980-1990).
| Mirfateh Zəkiyev | |
|---|---|
| tatar. Мирфатыйх Зәки улы Зәкиев | |
 | |
| Doğum tarixi | 14 avqust 1928 |
| Doğum yeri |
|
| Vəfat tarixi | 18 avqust 2023(95 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Milliyyəti | tatar |
| Elm sahələri | Tatar dili, Tatarlar, dilçilik, türkologiya |
| Elmi dərəcəsi | |
| Elmi adı |
|
| İş yeri | |
| Təhsili | |
| Mükafatları |         |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Fəaliyyəti
Tatarca və digər türk dilləri məsələsində araşdırmalar etmişdir. Zəkiyevin türk xalqları barədə araşdırmaları da vardır. Tatar dilinin akademik qramatikası adlı geniş həcmli əsərində taat dilinin qramatik əsaslarını incələmişdir.
Zəkiyev ön türk dillərinin hind-avropa dillərinin çıxış nöqtəsi olduğunu iddia etməkdədir. Zəkiyevə görə, şumercə, antik yunanca, islandca, etruskca və kritcə türk kökənli dillər olmuşdurlar. Bundan əlavə, şumerlər, skiflər və sarmatlar da türk olmuşdurlar.
Əsərləri
- "Hezerge Tatar edebi tele, Syntax", Kazan, 1958, in Tatar ("Хәзерге татар әдәби теле. Синтаксис", Казан, 1958)
- "Syntactic structure of the Tatar language", Kazan, 1963, in Russian ("Синтаксический строй татарского языка", Казань, 1963)
- School textbooks on Tatar language for upper grades of Tatar schools, republished from 1964 on. (Школьные учебники по татарскому языку для 8,9,10,11 классов татарских школ, начиная с 1964 года по наст. время выдержали по нескольку изданий)
- "Tatar halky telenen barlykka kilüe", Kazan, 1977 ("Татар халкы теленең барлыкка килүе", Казан, 1977, in Tatar). Examination of the Bulgarian Middle Age epitaphs found that contrary to the sanctioned doctrine, the first epitaph style belonged to the Bulgars of various local Turkic-speaking tribes which later developed into Tatar people, and the second epitaph style belonged to the Moslem Chuvashes who were assimilating Bulgarian language (Изучение булгарских сердневековых эпитафий показало что вопреки санкционированной доктрине, первый стиль эпитафий принадлежал булгарам различных местных тюрко-говорящих племен, которые позже развились в татарский народ, а второй стиль эпитафий принадлежал чувашам-мусульманам ассимилировавшим булгарский язык)
- "Volga Bulgars and their descendants", co-author Ya. F. Kuzmin-Yumanadi, Kazan, 1993, in Russian ("Волжские булгары и их потомки", соавт. Я.Ф.Кузьмин-Юманади, Казань, 1993, in Russian). Study established that Tatars are descendants of Bulgars, instead of Chuvashes, postulated by the sanctioned doctrine (Изучение доказывает что потомками булгар являются татары, а не чуваши, как это ошибочно утверждается в санкционированной доктрине).
- "Problems of language and origin of Volga Tatars", Kazan, 1986, in Russian ("Проблемы языка и происхождения волжских татар", Казань, 1986)
- "Tatars: Problems of a history and language", Kazan, 1995, in Russian ("Татары: Проблемы истории и языка", Казань, 1995)
- "Tatar grammar, Vol 3, Syntax", Kazan, 1992 and 1995 in Russian, Moscow – Kazan, 1999 in Tatar ("Татарская грамматика, Том 3, Синтаксис". Издания на русском: Казань, 1992 и 1995. Издание на татарском: – Москва-Казань, 1999)
- "Törki-Tatar ethnogenesis", Moscow-Kazan, 1998, in Tatar. ("Төрки-татар этногенезы", Мәсkəü-Казан, 1998) Study discredits the sanctioned doctrine of Mongolo-Tatar origin of the modern Tatars. (В книге раскрыты древние местные этнические корни татар. На основе изучения имеющихся всевозможных источников доказывается несостоятельность мнения о монголо-татарском происхождении современных татар.)
- "Origin of Türks and Tatars", Moscow, 2003, in Russian ("Происхождение тюрков и татар, Москва, 2003). Study of local ethnic roots of Türks and Tatars discredits the sanctioned doctrine of Türkic late migration in 4th-6th centuries AD from Altai to Central and Middle Asia, Near East, Asia Minor, Western Siberia, Ural-Itil region, Caucasus and Balkans; and migration of Tatar-Bulgar ancestors to Ural-Itil region in 7th century AD from N. Pontic. (Впервые излагается научная точка зрения о местных этнических корнях тюрков и татар, доказывается несостоятельность мнения о приходе тюрков лишь в 4–6 вв. н.э. из Алтая в Центральную, Среднюю, Переднюю, Малую Азию, Западную Сибирь, Урало-Поволжье, на Кавказ и Балканы; о приходе предковтатар-булгар в Урало-Поволжье лишь в 7 в. н.э. якобы из Северного Причерноморья)
İstinadlar
- Çex Milli Hakimiyyət Məlumat bazası.
- Исаев Ю. Н. Chuvash encyclopedia (rus.). Чувашское книжное издательство, 2006. С. 2567. 2567 с.
- http://www.antat.ru/ru/news/16564/.
- Başqırdıstan Ensiklopediyası (rus.). Башкирская энциклопедия, 2005. 4344 с.
- "Mirfateh Zəkiyevin həyatı". 20 iyun 2020 tarixində .
- Sheiko, Konstantin; Brown, Stephen. History as Therapy: Alternative History and Nationalist Imaginings in Russia. 2014. səh. 61-62. ISBN .
- Hunter, Shireen; Thomas, Jeffrey L. Islam in Russia: The Politics of Identity and Security. 2004. səh. 159. ISBN .
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Mirfateh Zekiyevic Zekiyev 14 avqust 1928 Zeype d Beyreke d Buqulminsk kantonu d Tataristan MSSR RSFSR SSRI 18 avqust 2023 Moskva tatar turkoloq filosof dilci ictimai xadim ve muellim uzvu filologiya elmleri doktoru professor Qalimcan Ibrahimov adina Dil Edebiyyat ve Incesenet Institutunun leksikologiya ve dialektologiya kafedrasinin mudiri Beynelxalq Turk Akademiyasinin Tataristan bolmesinin akademik katibi Turk Dilcilik Cemiyyetinin uzvu Avrasiya Milli Beynelxalq Turksunasliq Merkezi Reyaset Heyetinin fexri uzvu Tatar Dovlet Pedaqoji Universitetinin fexri professoru Basqird Dovlet Universitetinin fexri doktoru 2011 Tataristan MSSR Ali Sovetinin sedri 1980 1990 Mirfateh Zekiyevtatar Mirfatyjh Zәki uly ZәkievDogum tarixi 14 avqust 1928 1928 08 14 Dogum yeri Zeype d Beyreke d Buqulminsk kantonu d Tataristan MSSR RSFSR SSRIVefat tarixi 18 avqust 2023 2023 08 18 95 yasinda Vefat yeri Moskva RusiyaMilliyyeti tatarElm saheleri Tatar dili Tatarlar dilcilik turkologiyaElmi derecesi filologiya elmleri doktoruElmi adi professor d Is yeri Kazan Dovlet UniversitetiTehsili Kazan Dovlet UniversitetiMukafatlari Vikianbarda elaqeli mediafayllarFealiyyetiTatarca ve diger turk dilleri meselesinde arasdirmalar etmisdir Zekiyevin turk xalqlari barede arasdirmalari da vardir Tatar dilinin akademik qramatikasi adli genis hecmli eserinde taat dilinin qramatik esaslarini incelemisdir Zekiyev on turk dillerinin hind avropa dillerinin cixis noqtesi oldugunu iddia etmekdedir Zekiyeve gore sumerce antik yunanca islandca etruskca ve kritce turk kokenli diller olmusdurlar Bundan elave sumerler skifler ve sarmatlar da turk olmusdurlar Eserleri Hezerge Tatar edebi tele Syntax Kazan 1958 in Tatar Hәzerge tatar әdәbi tele Sintaksis Kazan 1958 Syntactic structure of the Tatar language Kazan 1963 in Russian Sintaksicheskij stroj tatarskogo yazyka Kazan 1963 School textbooks on Tatar language for upper grades of Tatar schools republished from 1964 on Shkolnye uchebniki po tatarskomu yazyku dlya 8 9 10 11 klassov tatarskih shkol nachinaya s 1964 goda po nast vremya vyderzhali po neskolku izdanij Tatar halky telenen barlykka kilue Kazan 1977 Tatar halky telenen barlykka kilүe Kazan 1977 in Tatar Examination of the Bulgarian Middle Age epitaphs found that contrary to the sanctioned doctrine the first epitaph style belonged to the Bulgars of various local Turkic speaking tribes which later developed into Tatar people and the second epitaph style belonged to the Moslem Chuvashes who were assimilating Bulgarian language Izuchenie bulgarskih serdnevekovyh epitafij pokazalo chto vopreki sankcionirovannoj doktrine pervyj stil epitafij prinadlezhal bulgaram razlichnyh mestnyh tyurko govoryashih plemen kotorye pozzhe razvilis v tatarskij narod a vtoroj stil epitafij prinadlezhal chuvasham musulmanam assimilirovavshim bulgarskij yazyk Volga Bulgars and their descendants co author Ya F Kuzmin Yumanadi Kazan 1993 in Russian Volzhskie bulgary i ih potomki soavt Ya F Kuzmin Yumanadi Kazan 1993 in Russian Study established that Tatars are descendants of Bulgars instead of Chuvashes postulated by the sanctioned doctrine Izuchenie dokazyvaet chto potomkami bulgar yavlyayutsya tatary a ne chuvashi kak eto oshibochno utverzhdaetsya v sankcionirovannoj doktrine Problems of language and origin of Volga Tatars Kazan 1986 in Russian Problemy yazyka i proishozhdeniya volzhskih tatar Kazan 1986 Tatars Problems of a history and language Kazan 1995 in Russian Tatary Problemy istorii i yazyka Kazan 1995 Tatar grammar Vol 3 Syntax Kazan 1992 and 1995 in Russian Moscow Kazan 1999 in Tatar Tatarskaya grammatika Tom 3 Sintaksis Izdaniya na russkom Kazan 1992 i 1995 Izdanie na tatarskom Moskva Kazan 1999 Torki Tatar ethnogenesis Moscow Kazan 1998 in Tatar Torki tatar etnogenezy Mәskeu Kazan 1998 Study discredits the sanctioned doctrine of Mongolo Tatar origin of the modern Tatars V knige raskryty drevnie mestnye etnicheskie korni tatar Na osnove izucheniya imeyushihsya vsevozmozhnyh istochnikov dokazyvaetsya nesostoyatelnost mneniya o mongolo tatarskom proishozhdenii sovremennyh tatar Origin of Turks and Tatars Moscow 2003 in Russian Proishozhdenie tyurkov i tatar Moskva 2003 Study of local ethnic roots of Turks and Tatars discredits the sanctioned doctrine of Turkic late migration in 4th 6th centuries AD from Altai to Central and Middle Asia Near East Asia Minor Western Siberia Ural Itil region Caucasus and Balkans and migration of Tatar Bulgar ancestors to Ural Itil region in 7th century AD from N Pontic Vpervye izlagaetsya nauchnaya tochka zreniya o mestnyh etnicheskih kornyah tyurkov i tatar dokazyvaetsya nesostoyatelnost mneniya o prihode tyurkov lish v 4 6 vv n e iz Altaya v Centralnuyu Srednyuyu Perednyuyu Maluyu Aziyu Zapadnuyu Sibir Uralo Povolzhe na Kavkaz i Balkany o prihode predkovtatar bulgar v Uralo Povolzhe lish v 7 v n e yakoby iz Severnogo Prichernomorya IstinadlarCex Milli Hakimiyyet Melumat bazasi Isaev Yu N Chuvash encyclopedia rus Chuvashskoe knizhnoe izdatelstvo 2006 S 2567 2567 s ISBN 978 5 7670 1471 X http www antat ru ru news 16564 Basqirdistan Ensiklopediyasi rus Bashkirskaya enciklopediya 2005 4344 s Mirfateh Zekiyevin heyati 20 iyun 2020 tarixinde Sheiko Konstantin Brown Stephen History as Therapy Alternative History and Nationalist Imaginings in Russia 2014 seh 61 62 ISBN 3838265653 Hunter Shireen Thomas Jeffrey L Islam in Russia The Politics of Identity and Security 2004 seh 159 ISBN 0765612828 Xarici kecidler