Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
| Tapşırıq nişanı | |
|---|---|
 Mir nişanı | |
| Tapşırıq Məlumatları | |
| Tapşırığın Adı | Mir |
| Qalxış | 19 fevral 1986 21:28:23 UTC Baykonur, SSRİ |
| Tağşırığın başa çatması | 23 mart 2001 05:50:00 UTC |
| Ekipaj | 28 uzun müddətli heyət |
| Tapşırıqda | 4.594 gün |
| Orbitdə | 5.511 gün |
| Orbitdəki dövr sayısı | 89.067 |
| Yerdən ən uzaq | 393 km |
| Yerə ən yaxın | 385 km |
| Period | 89,1 dəqiqə |
| Orbital meyl | 51,6 dərəcə |
| Qət etdiyi məsafə | 3.638.470.307 km |
| Orbitdəki çəkisi | 124.340 kq |
| Quruluşu | |
 | |
| Mir Kosmik Stansiyası | |
Mir (Rus: Dünya deməkdir: dünya və ya sülh), 1986-cı ildən 2001-ci ilə qədər aşağı Yer orbitində qalan Sovet İttifaqının və ardınca Rusiya tərəfindən idarə olunan . İlk modul 19 fevral 1986-cı ildə kosmosa göndərilib. Bəşəriyyətin uzun müddətli olaraq kosmosda, içində yaşayıb araşdırmalar apardığı ilk elmi-kosmik tədqiqat stansiyasıdır . Edilən beynəlxalq əməkdaşlıq sayəsində, müxtəlif millətlərin kosmik xadimlərinin istifadəsinə verildi. Orbitə 1986-cı il ilə 1996-cı illər arasında göndərilən bir çox modul ilə uğurlu birləşmələr həyata keçirdi. 23 mart 2001-ci ildə missiyası başa çatdı və atmosferə girərək yanması təmin edildi.
Tarixi
Mir, əvvəl Sovet İttifaqı tərəfindən göndərilmiş əsas alınaraq hazırlanmışdır(1971-ci ildən sonra yeddi Salyut kosmik stansiya göndərilmişdir). Əsasən Rusiya istehsalı insanlı "Soyuz" raketləri və Progress yük gəmiləri tərəfindən təmir edildimişdir, lakin bundan sonrakı uçuşlar Буран kosmik gəmisi üçün təyinat nöqtəsi olaraq planlanmışdır. Orbitdəki " Mir " -in əsas məqsədi geniş və yaşanıla biləcək elmi laboratoriya yataymaq idi.
ABŞ özünə Mir-ə oxşar olaraq Space Station Freedom stansiyasını yaratmağı planlamış, amma bu layihə Sovet İttifaqının süqutundan sonra beynəlxalq əməkdaşlıq yolunun açılması məqsədilə dayandırılmışdır (bax. Beynəlxalq Kosmik Stansiyası). Bundan başqa, Challenger Kosmik Gəmisi Mir -in qalxşından bir aydanda daha qısa müddət əvvəl planlanmışdı. Daha sonrakı illərdə, "Soyuq müharibə" dövründən sonra, Shuttle-Mir proqramı ilə Rusiyaya aid olan Mir -in imkanları ilə Amerikanın kosmik gəmilərinin imkanları birləşdirilmiş, bir qrup Amerikalı və digər qərb ölkələrindən olan kosmonavtların stansiyanı ziyarət etmək və ya stansiyadakı uzun müddətli elmi-tədqiqat çalışmalarında iştirak etmələrinə dəstək vermişdir. Mir və ona bağlanmış kosmik gəmi 250 tonluq ağırlığı ilə kosmik tədqiqatlar tarixinin ən böyük orbital gəmisi ünvanın almışdır.
100 tonluq Mir-in içi, borular, kabellər və elmi — tədqiqat çihazlarından əlavə günlük həyat fəaliyyətinə aid əşyalarda vardır. İki qısa müddət xaricində, Mir 1999-cu il avqusta ayına qədər davamlı xidmətdə olmuşdur.
15 yaşındakı Rus kosmik stansiyasının səyahəti, 23 mart 2001-ci il tarixində, Fici yaxınlarında Sakit okeanın cənubuna düşməsi ilə sonlanmışdır. Son günlərinə qədər, bir çox sahibkarın, ehtimal ki ilk orbital televizya/film studiyası qurmaq üçün Miri almaq kimi planlar vardı. Ancaq stansiya daha da istifadə olunmağa yarasız idi və təhlükəsiz deyildi. Kosmik sahənin bir çox nümayəndəsi Mir -in ən azından bəzi hissələrinin istifadə oluna biləcəyini, bundan başqa orbitə material çıxartmağın yüksək xərcli olduğunu hesab edildikdə, Mir -in yox edilməsinin böyük bir fürsət itgisi olduğunu fikirləşirlər.
Sovet və Rus kosmonavtların başqa Mir beynəlxalq elm adamlarına və Amerikalı astronavtlara da ev sahibliyi etmişdir.
Mir modulları
Mir Kosmik Stansiyası, – Kosmik məkik tərəfindən Mirə gətirilən birləşmə modulları xaricində – hər biri ayrı ayrı Proton Raketləri ilə orbitə göndərilən bir çox Mir modulunun orbitdə birləşməsi ilə əmələ gəlmişdir.
| Modul | Qalxma tarixi | Qalxış vasitəsi | Kenetlenme tarihi | Çəki | Soyuz | Məqsəd |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Nüvə | 19 fevral 1986 | Proton 8K82K | Bilinmir | 20,100 kq | Bilinmir | Yaşayış sahələri |
| Kvant-1 | 31 mart 1987 | Proton 8K82K | ~9 aprel 1987 | 10,000 kq | TM-2 | Astronomiya |
| Kvant-2 | 26 noyabr 1989 | Proton 8K82K | 6 dekabr 1989 | 19,640 kq | TM-8 | Yeni ve inkişaf etmiş yaşam dəstək modulları |
| Kristall | 31 May1990 | Proton 8K82K | 10 iyun 1990 | 19,640 kq | TM-9 | Texnologiya, maddi emal, Geofizika və Astrofizika laboratoriyaları |
| Spektr | 20 may 1995 | Proton 8K82K | 1 iyun 1995 | 19,640 kq | TM-21 | ABŞ-Soveet Əməkdaşlıq proqramı çərçivəsində edilən təcrübələr |
| Birləşmə modulu | 12 noyabr 1995 | STS-74 Atlantis | 15 noyabr 1995 | 6,134 kq | TM-22 | Kosmik məkiyin birləşməsi üçün istifadə olundu. |
| Priroda | 23 aprel 1996 | Proton 8K82K | 26 aprel 1996 | 19,000 kq | TM-23 | Uzaqdan qəbul etmə modulu |
Adlar
Elektromaqnit spetkr və x-şüaları əmilmələrini ölçərək Astrofizika tədqiqatlarının edilməsindən yola çıxılaraq bu ad verilmişdir. Kristall (Кристалл) "kristal" deməkdir. Bu modulun əsas çalışma sahəsi biyoloji kosmik şəraitdə maddi istehsal texnologiyaları olduğu üçün bu ad verilmişdir. Spektr (Спектр) "spetkr" deməkdir . Atmosfer qəbuledicilərinə görə bu ad verilmişdir. Priroda (Природа) "təbiət" deməkdir. Progress (Прогресс) "tərəqqi, irəliləyiş" deməkdir. Soyuz (Союз), "birlik, ittifaq" anlamındadır (Sovietskii Soyuz, Советский Союз = Sovet İttifaqı). Bundan başqa Soyuz modulu üç kiçik moduldan əmələ gələn bir birləşmə olduğundan bu adla anılır.
Səfərlər, kosmos yürüyüşləri və heyətlər
- Mir səfərlərinin siyahısı
- Mir kosmos yürüyüşləri siyahısı
- Mirə gedən kosmik gəmilərin və heyətlərlərin siyahısı
- Həmçinin baxın: Kosmos yürüyüşləri siyahısı
Həmçinin bax
- Mir kosmik stansiya ziyarətşiləri
- xidmət edən kosmik stansiyaların statistikaları üçün
- Salyut
- Skylab
- Soyuz
- Progress
- Beynəlxalq kosmik stansiya
- 11881 Mirstation asteroitine uzay istasyonunun adı verilmiştir.
- Shuttle-Mir Programı
Kaynakça
- İngilizce Vikipedi'deki esas makale
- Mir Donanım Mirası — NASA raporu (PDF formatında) 2019-09-26 at the Wayback Machine
- Mir Görev Kronolojisi — NASA raporu (PDF formatında) 2010-05-31 at the Wayback Machine
- Mir-Shuttle:Phase 1 Program Joint Report (PDF formatında) 2011-06-05 at the Wayback Machine
- Sovyet Uzay İstasyonları — NASA raporu (PDF formatında)
Mənbə
- Detaylı diyagramlar, resimler ve arka plan bilgileri
- Mir ve mekik kenetlenme modülü
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Mir Kosmik Stansiyasi Tapsiriq nisaniMir nisaniTapsiriq MelumatlariTapsirigin Adi MirQalxis 19 fevral 1986 21 28 23 UTC Baykonur SSRITagsirigin basa catmasi 23 mart 2001 05 50 00 UTCEkipaj 28 uzun muddetli heyetTapsiriqda 4 594 gunOrbitde 5 511 gunOrbitdeki dovr sayisi 89 067Yerden en uzaq 393 kmYere en yaxin 385 kmPeriod 89 1 deqiqeOrbital meyl 51 6 dereceQet etdiyi mesafe 3 638 470 307 kmOrbitdeki cekisi 124 340 kqQurulusuMir Kosmik Stansiyasi Mir Rus Dunya demekdir dunya ve ya sulh 1986 ci ilden 2001 ci ile qeder asagi Yer orbitinde qalan Sovet Ittifaqinin ve ardinca Rusiya terefinden idare olunan Ilk modul 19 fevral 1986 ci ilde kosmosa gonderilib Beseriyyetin uzun muddetli olaraq kosmosda icinde yasayib arasdirmalar apardigi ilk elmi kosmik tedqiqat stansiyasidir Edilen beynelxalq emekdasliq sayesinde muxtelif milletlerin kosmik xadimlerinin istifadesine verildi Orbite 1986 ci il ile 1996 ci iller arasinda gonderilen bir cox modul ile ugurlu birlesmeler heyata kecirdi 23 mart 2001 ci ilde missiyasi basa catdi ve atmosfere girerek yanmasi temin edildi Tarixi1996 ci ilde tamamlanmis halda Mir Mir evvel Sovet Ittifaqi terefinden gonderilmis esas alinaraq hazirlanmisdir 1971 ci ilden sonra yeddi Salyut kosmik stansiya gonderilmisdir Esasen Rusiya istehsali insanli Soyuz raketleri ve Progress yuk gemileri terefinden temir edildimisdir lakin bundan sonraki ucuslar Buran kosmik gemisi ucun teyinat noqtesi olaraq planlanmisdir Orbitdeki Mir in esas meqsedi genis ve yasanila bilecek elmi laboratoriya yataymaq idi ABS ozune Mir e oxsar olaraq Space Station Freedom stansiyasini yaratmagi planlamis amma bu layihe Sovet Ittifaqinin suqutundan sonra beynelxalq emekdasliq yolunun acilmasi meqsedile dayandirilmisdir bax Beynelxalq Kosmik Stansiyasi Bundan basqa Challenger Kosmik Gemisi Mir in qalxsindan bir aydanda daha qisa muddet evvel planlanmisdi Daha sonraki illerde Soyuq muharibe dovrunden sonra Shuttle Mir proqrami ile Rusiyaya aid olan Mir in imkanlari ile Amerikanin kosmik gemilerinin imkanlari birlesdirilmis bir qrup Amerikali ve diger qerb olkelerinden olan kosmonavtlarin stansiyani ziyaret etmek ve ya stansiyadaki uzun muddetli elmi tedqiqat calismalarinda istirak etmelerine destek vermisdir Mir ve ona baglanmis kosmik gemi 250 tonluq agirligi ile kosmik tedqiqatlar tarixinin en boyuk orbital gemisi unvanin almisdir 100 tonluq Mir in ici borular kabeller ve elmi tedqiqat cihazlarindan elave gunluk heyat fealiyyetine aid esyalarda vardir Iki qisa muddet xaricinde Mir 1999 cu il avqusta ayina qeder davamli xidmetde olmusdur 15 yasindaki Rus kosmik stansiyasinin seyaheti 23 mart 2001 ci il tarixinde Fici yaxinlarinda Sakit okeanin cenubuna dusmesi ile sonlanmisdir Son gunlerine qeder bir cox sahibkarin ehtimal ki ilk orbital televizya film studiyasi qurmaq ucun Miri almaq kimi planlar vardi Ancaq stansiya daha da istifade olunmaga yarasiz idi ve tehlukesiz deyildi Kosmik sahenin bir cox numayendesi Mir in en azindan bezi hisselerinin istifade oluna bileceyini bundan basqa orbite material cixartmagin yuksek xercli oldugunu hesab edildikde Mir in yox edilmesinin boyuk bir furset itgisi oldugunu fikirlesirler Sovet ve Rus kosmonavtlarin basqa Mir beynelxalq elm adamlarina ve Amerikali astronavtlara da ev sahibliyi etmisdir Mir modullariMir Kosmik Stansiyasi Kosmik mekik terefinden Mire getirilen birlesme modullari xaricinde her biri ayri ayri Proton Raketleri ile orbite gonderilen bir cox Mir modulunun orbitde birlesmesi ile emele gelmisdir Modul Qalxma tarixi Qalxis vasitesi Kenetlenme tarihi Ceki Soyuz MeqsedNuve 19 fevral 1986 Proton 8K82K Bilinmir 20 100 kq Bilinmir Yasayis saheleriKvant 1 31 mart 1987 Proton 8K82K 9 aprel 1987 10 000 kq TM 2 AstronomiyaKvant 2 26 noyabr 1989 Proton 8K82K 6 dekabr 1989 19 640 kq TM 8 Yeni ve inkisaf etmis yasam destek modullariKristall 31 May1990 Proton 8K82K 10 iyun 1990 19 640 kq TM 9 Texnologiya maddi emal Geofizika ve Astrofizika laboratoriyalariSpektr 20 may 1995 Proton 8K82K 1 iyun 1995 19 640 kq TM 21 ABS Soveet Emekdasliq proqrami cercivesinde edilen tecrubelerBirlesme modulu 12 noyabr 1995 STS 74 Atlantis 15 noyabr 1995 6 134 kq TM 22 Kosmik mekiyin birlesmesi ucun istifade olundu Priroda 23 aprel 1996 Proton 8K82K 26 aprel 1996 19 000 kq TM 23 Uzaqdan qebul etme moduluAdlarMir ve Ay Yerin ilk peyki 1998 Elektromaqnit spetkr ve x sualari emilmelerini olcerek Astrofizika tedqiqatlarinin edilmesinden yola cixilaraq bu ad verilmisdir Kristall Kristall kristal demekdir Bu modulun esas calisma sahesi biyoloji kosmik seraitde maddi istehsal texnologiyalari oldugu ucun bu ad verilmisdir Spektr Spektr spetkr demekdir Atmosfer qebuledicilerine gore bu ad verilmisdir Priroda Priroda tebiet demekdir Progress Progress tereqqi irelileyis demekdir Soyuz Soyuz birlik ittifaq anlamindadir Sovietskii Soyuz Sovetskij Soyuz Sovet Ittifaqi Bundan basqa Soyuz modulu uc kicik moduldan emele gelen bir birlesme oldugundan bu adla anilir Seferler kosmos yuruyusleri ve heyetlerMir seferlerinin siyahisi Mir kosmos yuruyusleri siyahisi Mire geden kosmik gemilerin ve heyetlerlerin siyahisi Hemcinin baxin Kosmos yuruyusleri siyahisiHemcinin baxMir kosmik stansiya ziyaretsileri xidmet eden kosmik stansiyalarin statistikalari ucun Salyut Skylab Soyuz Progress Beynelxalq kosmik stansiya 11881 Mirstation asteroitine uzay istasyonunun adi verilmistir Shuttle Mir ProgramiKaynakcaIngilizce Vikipedi deki esas makale Mir Donanim Mirasi NASA raporu PDF formatinda 2019 09 26 at the Wayback Machine Mir Gorev Kronolojisi NASA raporu PDF formatinda 2010 05 31 at the Wayback Machine Mir Shuttle Phase 1 Program Joint Report PDF formatinda 2011 06 05 at the Wayback Machine Sovyet Uzay Istasyonlari NASA raporu PDF formatinda MenbeDetayli diyagramlar resimler ve arka plan bilgileri Mir ve mekik kenetlenme modulu